2558 แนวทางการปฏิบตัิ การคดกรองพั...

22/05/58

1

โครงหารสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย เฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราขสดา สยามบรมราชกมารฯ

การประชมเตรยมการรณรงคคดกรองพฒนาการเดกปฐมวย ป 2558

แนวทางการปฏบตการคดกรองพฒนาการ

เพอสงเสรมพฒนาการเดกในศนยเดกเลก รองศาสตราจขารย แพทยหญง. นตยา คชภกด

ผทรงคณวฒเดานพฒนาการดกคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาล รามาธบด

สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดลวนท 21 – 22 พฤษภาคม 2558

22 พฤษภาคม 2558 2แพทยหญง นตยา คชภกด

22/05/58

2

13 กพ 2552 พญ นตยา คชภกด 33แพทยหญง นตยา คชภกด22 พฤษภาคม 2558

ลกเรมเรยนร เลยงดใหด

แพทยหญง นตยา คชภกด 422 พฤษภาคม 2558

22/05/58

3

การพฒนาเดกปฐมวยอยางบรณาการกาลงเปน แนวโนมทเพมขนในโลก – จดบรการตางๆใหมความตอเนอง

การพฒนาเดกปฐมวยอยางบรณาการ Integrated Early Childhood Development Services

เพมขนในโลก – จดบรการตางๆใหมความตอเนองและประสานสอดคลองกนในพนท มงสผลทคณภาพของเดกตงแตบรการ แมตงครรภ, ใหบรการดแลสขภาพตลอดชวงวย,สงเสรมกระตนพฒนาการและการเรยนรท

ส โ ช เหมาะสมตงแตแรก,โภชนาการ นมแม อาหารตามวย, เพมคณภาพการอบรมเลยงดในครอบครวและ บรการดแลและพฒนาเดก และบรการคมครองสวสดภาพของเดก


ประสบการณ สราง ปรบแตงวงจรประสาทในสมองของเดกปฐมวย

22 พฤษภาคม 2558 แพทยหญง นตยา คชภกด 6

22/05/58

4

Binocular visionEmotional control

H bit l f

Brain Development: Some Sensitive Periodsชวงระยะออนไหวของพฒนาการของสมอง

มองสองตาพรอมกนควบคมอารมณHabitual ways of

respondingPeer social skills

LanguageSymbolsRelative

CognitiveCognitiveSkillsSkills:

ทกษะเชงสตปญญา:

นสยการตอบสนอง

ทกษะการเขากบเพอนภาษาสญลกษณ

ป


Age in Years ป1 32 4 65 7

quantityสตปญญา:

Critical/sensitive periodCritical period wanes

Source: M. McCain and F. Mustard, Reversing the real brain drain: Early years study, Ontario, April 1999, p.31.

(นตยา คชภกด adapted from Doherty, 199

Birthแรกเกด

เปรยบเทยบ จานวน

ระยะออนไหวระยะออนไหวลดลง

Executive Function SkillsWorking Memory

E

EXPE

• the biological foundationfor school readiness andInhibitory

Con trol

CognitiveFlexibility

ARLY

ERIENCE

readiness, and academic success.• enabling children

to be actively engaged

competentRef: Center on the Developing Child at Harvard University (2011).

Building the Brain’s “Air Traffic Control” System:How Early Experiences Shape the Development of Executive Function:Paper No. 11.

competent learners


22/05/58

5

หนาตางแหงโอกาสในการพฒนาเดก

คอ

ส ชวงเวลาทดสาหรบการพฒนาพฤตกรรมอยางหนง

อยางใด ใหสอดคลองกบระยะเฉพาะของ

การพฒนาสมองแตละสวน


และในเวลาทสมองมความออนตวยดหยน

13 กพ 2552 พญ นตยา คชภกด 9

ชวงปฐมวยในมนษยสาคญ เพราะ • สมองเตบโตและพฒนารวดเรวทสด

• การอบรมเลยงดในชวงน

มผลตอคณภาพของคนตลอดชวต

เดกทกคนมสทธทจะไดเรมตนชวตอยางดทสดชวงปฐมวยเปนรากฐานทสรางศกยภาพส


ชวงปฐมวยเปนรากฐานทสรางศกยภาพสความสาเรจในชวต

22/05/58

6

พฒนาการเดกปฐมวยไทยดานตางๆ ป 2557

90%

100%9.4 11.2

26 5

7.8

ผลการสารวจพฒนาการแบบคดกรอง เดกอาย 1-5 ป 12 เขต 9600คนดวย Denver II 2557

30%

40%

50%

60%

70%

80%

สงสยชากวาวย

สมวย

เรวกวาวย

26.5

0%

10%

20%

Personal social F M Adaptive Language Gross Motorแหลงขอมล การวจย “พฒนาการเดกปฐมวยไทย” ป 2557 นพ พนต โลเสถยรกจ และคณะ กรมอนามย9.4


สถานการณพฒนาการเดกปฐมวยไทย ป สถานการณพฒนาการเดกปฐมวยไทย ป 25572557

ชวงอายพฒนาการ

สมวย(%) สงสยลาชา(%)0 – 2 ป 78.6 21.43 – 5 ป 65.2 34.80 5 ป 72 5 27 50 – 5 ป 72.5 27.5

นายแพทยพนต โลเสถยรกจ (18 ก.ย.57)

แหลงขอมล การวจย “พฒนาการเดกปฐมวยไทย” ป 2557


22/05/58

7

เดกปฐมวยมระดบพฒนาการทแตกตางตามเหตปจจย

Developmental Variance Among Young Children

พฒนาการดวยทคนพบความแตกตางอยางถาวร

ความสามารถ

B

พฒนาการลาชามาก

พฒนาการชาไมสมวย

จดเรมแตกตางระดบเฉลย

แพทยหญง นตยา คชภกด 13

1 2 3 4 5

อายเปนป

ลาชามาก

Birthเกด

22 พฤษภาคม 2558

การประเมน/เฝาระวง พฤตกรรมพฒนาการตามวย

การเฝาระวงพฤตกรรมพฒนาการจะทาใหรวา

1. เดกมระดบความสามารถดานตาง ๆ เปนอยางไรสมวยหรอไมเพอจะไดแนะนาบดามารดา ผเลยงดใหอบรมเลยงด จดสงแวดลอมและกจกรรมอยางเหมาะสมกบความ สนใจ และความสามารถของเดก ( Developmentally appropriate care ) ทาใหเกดโอกาสเรยนรและพฒนาไดสมดลครบทกดาน

ไ ไ


2. สวนในกรณทพบวาเดกไมมพฒนาการตามวย จะไดตรวจวนจฉย เพอ ชวย เหลอแกไขแตเรมแรก ซงจะเกดผลดโดยเฉพาะชวง“ หนาตางแหงโอกาส”ในการพฒนาสมอง

22/05/58

8

Developmental Screening การประเมนพฒนาการเดกแบบคดกรอง :

เปนการประเมนพฒนาการเดกดวยการทดสอบอยางเปนระบบ กอนทจะมความผดปกตชดเจน

เพอคดกรอง ประชากรเดกปฐมวย คนหาเดกทอาจม ความผดปกตหรอ มความเสยง เพตรวจวนจฉย และชวยเหลอแตแรกเรม

เครองมอ: Denver II ภาษาไทย (อาย1 เดอน 5 ½ ป)

DSPM (เฉพาะอาย 9 เดอน 1 ½ 2 ½ 3 1/2 ป) DSPM (เฉพาะอาย 9 เดอน, 1 ½ , 2 ½ , 3 1/2 ป)

the application to a large defined population of a simple, safe and reliable test for the early detection of a specific disorder which will respond to treatment.


Developmental Surveilance & Promotion Manual (DSPM)คมอเฝาระวง คดกรองและสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย สาหรบพอแมผปกครองและเจาหนาทสาธารณสข ในคลนคเดกสขภาพด Well Child Clinic ทกระดบ

จดทาโดย กระทรวงสาธารณสข โดยความรวมมอของ กรมอนามย กรมสขภาพจตกรมการแพทย และสน ปลดกระทรวง สาธารณสข


22/05/58

9

คมอการเฝาระวง คดกรองและสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย แรกเกด- ๖ป กทม

เพมเตมชวงอาย

กทม

5ปครง 6 ปรวมขอ



22/05/58

10


DAIM Developmental Assessment for Intervention Manual


22/05/58

11

แบบประเมนพฒนาการเดกปฐมวย DSPM ประกอบดวยวธประเมนสองสวนและวธสงเสรม

1 เฝาระวงพฒนาการ 2 ประเมนพฒนาการแบบคดกรองDevelopmental Surveillamce

• ตดตามสงเกต ทดสอบพฤตกรรมพฒนาการตามวย

Developmental mile stones• ชวงอาย ตามระยะตรวจ

Developmental screening• ทดสอบพฤตกรรม พฒนาการทละเอยดขนสาหรบเดกปฐมวยทวไปเพอคนหากรณทอาจจะกาวหนาชา สขภาพ


•ชวงอาย 9, 18, 30 และ42 เดอน

3 วธสงเสรมพฒนาการในแตละพฤตกรรม ครบทกดาน


22/05/58

12

ขนตอนประเมนคดกรอง และสงเสรมพฒนาการเดกในศนย

• ทาความเขาใจ เปาหมายและแนวทาง วางแผนปฏบตรวมกน• สารวจวนเดอนปเกด ระบชอเดกอาย 42 ถง 42เดอน 29วน ในวนท6-10

กรกฎาคม2558 เกด ระหวาง11 ธนวาคม 2555ถง 11มกราคม 2556กรกฎาคม2558 เกด ระหวาง11 ธนวาคม 2555ถง 11มกราคม 2556• เตรยมชอเดกไวสาหรบ ครงถดไป ทก 2 เดอน เตรยมเอกสาร และอปกรณ • ขอความรวมมอจากผปกครอง ประชาสมพนธ• เจาหนาท รพสต/รพช อสมทผานการอบรม คมอ DSPM อปกรณ• คร เตรยมเดก ขอมล( นาหนก สวนสง รอบศรษะ ปจจยเสยง )สถานท นดไป

ลองทากอน วนทจะทาพรอมกนทวประเทศ• การประเมนคดกรอง บนทกขอมล และใหความรวธสงสรมแกครและ

ผปกครอง• นดเดกทสงสย มาประเมนซา ใน 1 เดอนตอไป


เพมพลงใหพอแม ผเลยงด ครใชวธการอบรมเลยงดทสราง เสรมพฒนาการเดกปฐมวย

1.สรางความผกพนตอกน ( Secure attachment ) ดแลเอาใจใสใกลชด ใชเวลาคณภาพ สอสารกบเดก พดคย ทากกรรม รวมกน

2.เนนความสามารถของเดก (Competence) รบร ทา ตามระดบ3.สรางการควบคมจากภายใน ( Inner locus of control) สรางวนย

เชงบวก ใชเหตผล ทาตวเปนแบบอยาง มคณธรรม4.ปรบวธ ประสบการณการเรยนรใหนาสนใจและปลอดภย

เหมาะกบระดบพฒนาการและลกษณะของเดก เหมาะกบระดบพฒนาการและลกษณะของเดก (Developmentally Appropriate Practice) รจกเดก ตดตามสงเกตพฤตกรรม


22/05/58

13



22/05/58

14

สถานะการณบรการรบเลยงและพฒนาเดกปฐมวย

• ในประเทศไทยปจจบนมศนยเดกเลก ประมาณ 20,000 แหง มเดกทอยในความรบผดชอบ ประมาณ 860 000 คน และมผดแลทอยในความรบผดชอบ ประมาณ 860,000 คน และมผดแลประมาณ 47,000 คน โดยศนยสวนใหญ จะอยในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อบท.)

• นอกจากการดแลคณภาพศนยเดกเลกของรฐแลว รฐบาลยงมนโยบายทจะสงเสรมใหสถานประกอบการ รวมทงนคมอตสาหกรรม ได ศ จดทาศนยเดกเลกเพมขน

• มมาตรฐานกลาง และของหนวยงาน แตยงไมมการประเมนคดกรองอยางเปนระบบ ตวชวดสวนใหญเปน Input / Process


มาตรฐานกลางศนยเดกเลกแหงชาตตามมต ครม 3 พค 2554


22/05/58

15


ศนยพฒนาเดกเลก ขององคกรบรหารสวนทองถน1. มาตรฐานการดาเนนงานศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน 12. มาตรฐานดานบคลากร และการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลกของ องคกรปกครองสวนทองถน 3 องคกรปกครองสวนทองถน 33. มาตรฐานดานอาคารสถานท สงแวดลอม และความปลอดภยของ ศนยพฒนาเดกเลก 154. มาตรฐานดานวชาการ และกจกรรมตามหลกสตรของศนยพฒนาเดกเลก 215. มาตรฐานดานการมสวนรวม และสนบสนนจากชมชนของศนยพฒนาเดกเลก ตนแบบ

จานวน ประมาณ 20,000 แหงรบเดกอาย 2-5 ป


22/05/58

16

มาตรฐาน ศนยเดกเลก อบท

เปาหมาย เดกมพฒนาการโดยองครวมตามศกยภาพและมาตรฐานคณลกษณะ ทพงประสงค

• คณลกษณะทพงประสงคของเดกปฐมวย คณลกษณะทพงประสงคของเดกอาย 2 ป เชน1) รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด 2) ใชอวยวะของรางกายไดประสานสมพนธกน ฯลฯคณลกษณะทพงประสงคของเดกอาย 3-5 ป เชน) รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด 2) กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง1 ใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน 3) มสขภาพจตด และมความสข 3) มสขภาพจตด และมความสข 4) มคณธรรม จรยธรรม 5) ชนชมและกลาแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และรกการออกกาลงกาย 6) ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย


คณลกษณะตามวยเดกอาย 2 ป ( 3 4 และ5ป) 1) พฒนาการดานรางกาย

- วงคลองขนแตไมสามารถหยดไดทนท

- เดนถอยหลงได

ไ ไ โ

3) พฒนาการดานสงคม - เลนรวมกบคนอน แตตางคนตางเลน - เรมรจกเลนเปนกลมกบเดกอน พยายามชวยตวเองในเรองการแตงตว - เดนขนลงบนไดไดเองโดยวางเทาทง 2

ขางบนบนไดขนเดยว

- สลบเทาขนบนไดไดเมออายยาง 3 ป

- หยบของชนเลก ๆ ได แตหลดมองาย 31

- จบดนสอแทงใหญ ๆ ไดดวยนวชและนวหวแมมอ

- พยายามชวยตวเองในเรองการแตงตว - รจกขอและเรมรจกให - เรมรจกรอคอย มปฏสมพนธกบบคคลอน 4) พฒนาการดานสตปญญา - มชวงความสนใจกบของบางอยางไดนาน 3-5 นาท - ชอบดหนงสอภาพ - ชอบฟงบทกลอน นทาน คาคลองจอง

2) พฒนาการดานอารมณ-จตใจ

- แสดงอารมณความรสกตาง ๆ ดวยคาพด

- มความรสกทดตอตนเอง เมอไดรบการยอมรบหรอชมเชย

- มความเปนตวของตวเอง

- สนใจคนควา สารวจสงตาง ๆ - เรมประโยคคาถาม อะไร - สนใจสงรอบตว - วางของซอนกนได 4-6 ชน


22/05/58

17

การใชประโยชนDBPM ในศนยพฒนาเดกเลก• บคลากรสาธารณสข รวมกบคร และผปกครอง ประเมนพฒนาการเดก แบบ

คดกรอง เมอเดก อาย 2ป ครง และ อาย 3ปครง เพอคนพบเดกทอาจมพฒนาการไมสมวย จะไดใหโอกาสเดกรบการดแลสงเสรมทศนยและทบาน พฒนาการไมสมวย จะไดใหโอกาสเดกรบการดแลสงเสรมทศนยและทบาน Early detection & early intervention

• ครและผปกครอง ใชสาหรบตดตามเฝาระวง วาเดกมพฤตกรรมกาวหนาตามวยไหมจดกจกรรมอบรมเลยงด และจดการเรยนรทเหมาะกบวย และความสามารถของเดก Developmentally Appropriate PracticePractice

• คร ชมชนและ อบท สามารถใชขอมลมาพฒนาคณภาพเดกและครอบครว ใชประกอบการจดกจกรรมชมชน และบรณาการ สรางเครอขายพฒนาการเดกปฐมวยในระดบทองถน อาเภอ จงหวด เขต


การสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย

เดกๆเดกๆ

+ การเคลอนไหว + ความรสกนกคด22 พฤษภาคม 2558 34แพทยหญง นตยา คชภกด

22/05/58

18

คาถาม: วนนมผลไมเปนแตงโม.....คณจะชวยใหเดกเรยนรอะไร..? อยางไร?


13 กพ 2552 พญ นตยา คชภกด 3622 พฤษภาคม 2558 36แพทยหญง นตยา คชภกด

22/05/58

19


Fine motor/ adaptive


22/05/58

20

ประสบการณการเรยนรทจาเปน–ประสาทสมผสและการเคลอนไหว – การสอความหมาย ภาษาและสญลกษณ– การสงเกต เขาใจ คด ลองทา หดแกปญหาและสรางสรรคการสงเกต เขาใจ คด ลองทา หดแกปญหาและสรางสรรค–ทางจตใจ อารมณ การฝกควบคมการแสดงออก– สงคม ปฏสมพนธกบคนทไวใจได สรางความผกพนเรยนรกาละเทศะและคณธรรม จากแบบอยาง

– การชวยตนเองในชวตประจาวน

พญ นตยา คชภกด 3922 พฤษภาคม 2558 39

Explore, active learning

การคนพบ เรยนรเอง

พญ นตยา คชภกด 40

Assisted discoveryการคนพบโดยมผชวยชแนะ

40

22/05/58

21

“ชมอขนแลวหมนๆ ”

พญ นตยา คชภกด 41

เลนเพอเรยนรในศนยพฒนาเดกชมอขนแลวหมนๆ.......


Pencil grip, drawing and writing

COPY

พญ นตยา คชภกด 4222 พฤษภาคม 2558 42แพทยหญง นตยา คชภกด

22/05/58

22

กจกรรม..อาหารเพอการเรยนร

: เรยนรผานกจกรรมการทาอาหารงายๆ เกดทกษะกระบวนการคดอยางเปนระบบ

ป ช การทางานเปนกลม เรยนรจกการนบ ชว ตวง วด จากกระบวนการทาอาหาร

13 กพ 2552 พญ นตยา คชภกด 4322 พฤษภาคม 2558 43แพทยหญง นตยา คชภกด


22/05/58

23

Enhancing executive function skills:

Working Memory, Planning , Self Regulation

& Mental Flexibility

Little Engineer, building BTSMonorail with stationsin his bed room.

25/04/2556 45พญ. นตยาคชภกด

Cooking something good to share

Appreciate & care for nature Social & Daily Living Skill25/04/2556 46พญ. นตยาคชภกด

22/05/58

24

กจกรรมใชสอธรรมชาต..เดกสรางศลปะสรางสรรค

: สงเสรมการใชความคดสรางสรรค พฒนาทกษะการสงเกต การวางแผน

ลงมอทา มความมงม นต งใจทาใหสาเรจ ชนชม และประเมนผลงาน

พญ นตยา คชภกด 4722 พฤษภาคม 2558 47แพทยหญง นตยา คชภกด

วกฤตทซอนเรน !ชวตทประเดมดวยการขาดโอกาส

นาสปญหาผลสมฤทธตา สงคมเศรษฐกจและสขภาพ

ฝ ปการเฝาระวงและสงเสรมพฒนาการเปนระยะ

การสงเสรมพฒนาการ และช

การประเมนพฒนาการแบบคดกรอง


เดกปฐมวยไดรบโอกาสทจะมชวตรอด เตบโต

และพฒนาเตมตามศกยภาพ

ชวยเหลอบาบดรกษาแตแรกเรมควบคกบ

ลดปจจยเสยง

22/05/58

25

การเฝาระวงพฒนาการเดกปฐมวยเปนระยะPeriodic Developmental Surveillance

สงสย/ไมสมวยปกต

เพมประสทธภาพ ประเมนคดกรองเดกอาย 9, 18, 30, 42 เด

สมวยแนะนาสงเสรมพฒนาการขนตอไป

หาสาเหตและชวยเหลอ- แกไข/รกษาเบองตน

ผดปกต ReferRefer

•หาสาเหตทซบซอน• ไ /

ประเมนคดกรอง screening

ตดตามผล

-ใหคาแนะนาการอบรมเลยงด สงเสรมพฒนาการ

• แกไข/รกษา•บาบดรกษาสหสาขาวชา-ใหคาแนะนาการอบรม

เลยงด -บาบดฟนฟ/ -การศกษาพเศษ 49

22 พฤษภาคม 2558แพทยหญง นตยา คชภกด

ทางเดนทแยกออกของเดกทมพฒนาการตางกน

เดกทมความสามารถพเศษ

พฒนาการของเดกธรรมดา

เดกทมความสามารถพเศษGifted development

เดกทไดรบการชวยเหล

แรงจงใจ/การใหโอกาส

เสยง เดกทวไปพฒนาการตามวย

การตรวจพบและชวยเหลอแตแรกเรม Early Detection and Early Intervention

เดกทมพฒนาการผดปกต

Disability development

ฟนฟในชวงแรก

50แพทยหญง นตยา คชภกด22 พฤษภาคม 2558

22/05/58

26


2014 Canada: IT'S TIME FOR PRESCHOOL

Every young Canadian child deserves quality

preschoolAccess matters and so does quality q y

– our children deserve excellence at every level of their educational development.


22/05/58

27

It’s Time for our Children.Preschool develops a love of learning,social skills, and respect for diversity.Today’s young children are

CANADA 2014Let your community know...IT’S TIME FOR PRESCHOOL

…….. tomorrow’s citizens.It’s Time for Canada to Step Up.Access to preschool builds a strongerworkforce now and in the future whichsupports our global competitiveness.It’s Time to InvestIt s Time to Invest.Provinces have been leading the wayin preschool investments. Now, it’s timefor the federal government to do its share.


2558 แนวทางการปฏิบตัิ การคดกรองพั...

Documents

Transcript of 2558 แนวทางการปฏิบตัิ การคดกรองพั...