CARACTERÍSTICAS DA CITOLOGIA

download CARACTERÍSTICAS DA CITOLOGIA

of 4

Transcript of CARACTERÍSTICAS DA CITOLOGIA

CARACTERSTICAS DA CITOLOGIA BACTERIANADentre os fatores relacionados que alteram o metabolismo bacteriano esto os fisiolgicos ( que englobam a capacidade de sntese, fonte de energia, tenso de oxignio, temperatura, pH e reproduo) e os bioqumicos (respirao, fermentao, putrefao e outros). Enquanto que entre os componentes enquadrados na virulncia esto os fatores de adeso (cpsula, fmbria/fibrila, vescula); de evaso (cpsula, hidrlise de imunoglobulinas, minetizao); de invaso (flagelo, enzimascolagenase, hialuronidase, coagulasse, neuroaminidase, lecitinase, gelatinase, DNAase, aminas-cadaverina e putrecina, indol, escatol, H2S, cidos, amnia, cidos graxos-butirato, propionato e cido aracdnico) e toxgeno (exotoxina: protica, imunognica, neutralizante, toxide - ao especfica e termolbil; endotoxina: lipopolissacardica, pouco imunognica, ao inespecfica e termoestbil). A forma das bactrias pode ser observada atravs de colorao de Gram. que divide as bactrias em dois grupos: Gram-positivas e Gramnegativas, aproximadamente iguais em nmero e importncia. A reao das bactrias tcnica de Gram. expressa diferentes caractersticas, de modo especial no que diz respeito composio qumica, estrutura, permeabilidade da parede celular, fisiologia, metabolismo e patogenicidade (BURNETT & SCHUSTER, 1982; NISENGARD & NEWMAN, 1994). A parede da clula Gram-negativa constituda por estruturas de mltiplas camadas bastante complexas, que no retm o corante quando submetidas a solventes nos quais o corante solvel, sendo descoloradas e, quando acrescentado outro corante, adquirem a nova colorao. J a parede da clula Gram-positiva consiste de nica camada que retm o corante aplicado, no adquirindo a colorao do segundo corante. Nas bactrias Gram-negativas, a parede celular est composta por uma camada de peptidioglicano e trs outros componentes que a envolvem externamente; lipoprotena, membrana externa e lipopolissacardeo. O peptidioglicano, responsvel pela forma das clulas e proteo do citoplasma frente s diferenas de presso osmtica entre os meios externo e interno, confere rigidez ao corpo bacteriano. Est formado por dois acares aminados, o cido N-acetil glicosamina e o cido N-acetil murmico, e por um tetrapeptdio, sempre ligado ao resduo de cido Nacetil murmico; as sub-unidades peptdicas de cadeias glicdicas adjacentes, so unidas entre si por ligaes diretas ou indiretas (pontes de

ligao). O peptidioglicano situa-se no espao Peri plsmico, localizado entre a membrana citoplasmtica (interna) e a membrana externa, onde tambm so encontradas enzimas hidrolticas (fosfatasse, nucleasse, proteases e outras), que facilitam a nutrio bacteriana, protenas de ligao, que participam da captao de acares e aminocidos a partir do meio, enzimas que inativam certos antibiticos (BURNETT & SCHUSTER, 1982; NISENGARD & NEWMAN, 1994). A lipoprotena est ligada de modo covalente ao peptidioglicano e no covalente membrana externa; sua funo, inferida de estudos realizados com amostras mutantes, estabilizar a membrana externa e ancor-la camada de peptdioglicano. A membrana externa uma dupla camada, contendo fosfolipdios e protenas e apresentando, em sua camada externa, o lipopolissacardeo. Entre suas funes, a membrana externa representa uma barreira molecular, prevenindo ou dificultando a perda de protenas Peri plasmtica e o acesso de enzimas hidrolticas e certos antibiticos ao peptidioglicano; possui receptores para bacterifagos e bacteriocinas e participa da nutrio bacteriana. O lipopolissacardeo consiste no lipdio A (endotoxina), qual esto ligadas duas regies de natureza polissacardica, respectivamente, o core e as cadeias laterais. O lipdeo A um glicofosfolipdeo cujo papel biolgico consiste na participao nos mecanismos de patogenicidade da clula bacteriana (BURNETT & SCHUSTER, 1982; NISENGARD & NEWMAN, 1994). Entretanto, a parede celular das bactrias Gram-positiva e Gramnegativa diferente. A parede celular da bactria Gram-positiva espessa, 10 a 50?m, chegando at a 80?m e a da Gram-negativa menos espessa, 7,5 a 10?M. A membrana citoplasmtica adere fortemente ao componente interno da clula bacteriana. A parede celular da bactria Gram-positiva nica e consiste de uma camada espessa, composta quase que completamente por peptdioglicano, responsvel pela manuteno da clula e sua rigidez. As mltiplas camadas de peptidioglicano (15 a 50? m) das bactrias Gram-positivas constituem uma estrutura extremamente forte em tenso, enquanto que nas Gram-negativas o peptidioglicano apenas uma camada espessa e, conseqentemente, frgil (SLOTS & TAUBMAN, 1992; NISENGARD & NEWMAN, 1994). Como fatores de ataque ou agresso, as clulas Gram-positivas e Gram-negativas caracterizam-se por graus diferentes de virulncia. As bactrias Gram-negativas so constitudas por uma endotoxina, o LPS, que lhes confere a propriedade de patogenicidade, enquanto nas bactrias

Gram-positivas a exotoxina, composta pelo cido lipoteicoico, tem como caracterstica principal a aderncia. O lipopolissacardeo (LPS) o maior fator de virulncia, determinando efeitos biolgicos que resultam na amplificao das reaes inflamatrias. Esta endotoxina um antgeno fraco no especfico que pobremente neutralizado por anticorpos, sendo capaz de ativar a cascata do complemento. A ativao do complemento envolve a formao de cininas, outro importante mediador da inflamao. Alm do mais, ativas plaquetas, mastcitos, basfilos e clulas endoteliais. O LPS induz os macrfagos a secretarem outras protenas, as interleucinas (IL-1, IL-6 e IL-8), fator alfa de necrose tumoral (TNF?), oxignio reativo, nitrognio intermedirio (xido ntrico), interferem, E, Fatores ativadores de plaquetas e prostaglandinas. Estes so fatores importantes que causam reabsores sseas nas leses Peri apicais. Mesmo quantidades pequenas de endotoxinas so capazes de induzir a resposta inflamatria Peri apical. Uma possvel explicao para a multiplicidade de achados com endotoxinas a variabilidade gentica do LPS de diferentes microrganismos. As endotoxinas so encontradas em maior quantidade em dentes sintomticos que naqueles assintomticos. Como componente da parede celular das clulas Gram-positivas est o peptidioglicano, cuja contagem 40% da massa das clulas, ligado de modo covalente ao cido lipoteicoico. Este composto por polmeros de fosfoglicerol com glicolipdeo no final, sendo potente modificador da resposta biolgica. O glicolipdeo e o cido lipoteicico se ligam s membranas celulares, particularmente de linfcitos e macrfagos, resultando em ativao celular. So capazes, tambm, de ativar a cascata do complemento, induzindo a inflamao pulpar e periapical (SCHEIN & SCHILDER, 1975; DAHLN & HOFSTAD, 1977; DAHLN & BERGENHOLTZ, 1980; FARBER & SELTZER, 1988; SUNDQVIST, 1992; SELTZER & FARBER, 1994). Como caracterstica especfica da clula bacteriana, ao se comparar com a clula humana, observa-se a parede celular que, em conjunto com a membrana citoplasmtica, forma o envelope celular das bactrias. O envelope celular das bactrias Gram-negativas quimicamente consiste de 20 a 25% de fosfolipdios e 45 a 50% de protenas, sendo os 30% restantes de uma lipoprotena, o lipopolissacardeo. A membrana citoplasmtica localiza-se subjacente parede celular, formada por dupla camada fosfolipoproteica e fundamental na estrutura bacteriana. Atua como barreira osmtica (a substncias

ionizadas e grandes molculas), livremente permevel aos ons sdio e aos aminocidos (permeabilidade seletiva). Acresa-se que esta membrana sede de importantes sistemas enzimticos envolvidos nos ltimos estgios da formao da parede celular, participantes da biossntese de lipdeos, e responsveis pelo transporte de eltrons, assim como enzimas envolvidas no processo de fosforizao oxidativa. Como sede enzimtica, muitas bactrias produzem proteinases que hidrolisam as protenas uma vez que as bactrias, geralmente, so incapazes de utilizar macromolculas. As bactrias, de modo geral, necessitam de condies fsico-qumicas favorveis ao seu crescimento e reproduo, e dentre estas se encontram: temperatura, ph, presso osmtica, concentraes de substrato, de dixido de carbono e de oxignio (BURNETT & SCHUSTER, 1982). Frente ao conhecimento das estruturas microbianas mais comumente afetadas pelo emprego de uma substncia antimicrobiana de uso endodntico, importa considerar e analisar a dinmica qumica, biolgica e microbiolgica desta substncia, cuja preferncia atual dado a inmeras pesquisas, recai no hidrxido de clcio.