Curs 01 Managementul Ed Fiz Si Sport PH 1 [Compatibility Mode]
Aula Teórica O sangue 2010 [Compatibility Mode]
-
Upload
jose-ferreira-da-silva -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
Transcript of Aula Teórica O sangue 2010 [Compatibility Mode]
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 1/21
30-11-2
O SANGUEO SANGUE
José Ferreira da SilvaJosé Ferreira da SilvaFMVFMV--UTLUTL
20102010
IntroduçãoIntrodução
•• O sangue, um tecido conjuntivo deO sangue, um tecido conjuntivo de
características particularescaracterísticas particulares•• Conjuntivo = conectivo (ligação)Conjuntivo = conectivo (ligação)•• Tecidos conjuntivosTecidos conjuntivos – – unem, suportam ouunem, suportam ou
protegem outros tecidos e célulasprotegem outros tecidos e células•• SangueSangue – – via de união entre tecidos, poisvia de união entre tecidos, pois
veicula alimentos, produtos deveicula alimentos, produtos decatabolismo e mensagens hormonaiscatabolismo e mensagens hormonais
IntroduçãoIntrodução
•• ConstituintesConstituintes
– –CélulasCélulas
– –Matriz extracelularMatriz extracelular – – plasma sanguíneoplasma sanguíneo
IntroduçãoIntrodução – – célulascélulassanguíneassanguíneas
•• Eritrócitos (glóbulos vermelhos, hemácias)Eritrócitos (glóbulos vermelhos, hemácias)
•• Leucócitos (glóbulos brancos)Leucócitos (glóbulos brancos)
•• Plaquetas sanguíneasPlaquetas sanguíneas
IntroduçãoIntrodução -- hematócritohematócrito
“buffy coat”
Funções do sangueFunções do sangue
•• Funções de defesa do organismo (leucócitos)Funções de defesa do organismo (leucócitos)•• Transporte de gases (OTransporte de gases (O22 e COe CO22))
•• Transporte de princípios nutritivos e de produtosTransporte de princípios nutritivos e de produtosde catabolismode catabolismo•• Transporte de hormonas (mensagens químicas)Transporte de hormonas (mensagens químicas)•• Regulação da temperatura do corpoRegulação da temperatura do corpo•• Equilíbrio ácidoEquilíbrio ácido--básicobásico•• Equilíbrio osmótico dos tecidosEquilíbrio osmótico dos tecidos
•• HOMEOSTASIAHOMEOSTASIA
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 2/21
30-11-2
Observação do sangueObservação do sangue
Realização do esfregaço de sangue
Observação do sangueObservação do sangue
Realização do esfregaço de sangue
Observação do sangueObservação do sangue
Realização do esfregaço de sangue
Observação do sangueObservação do sangue
Realização do esfregaço de sangue
Coloração das células doColoração das células dosanguesangue
•• Colorações do sangueColorações do sangue – – derivados do métododerivados do métodode Romanowsky (1891)de Romanowsky (1891) – – métodos demétodos deLeishman, Wright, Giemsa, etc.Leishman, Wright, Giemsa, etc.
•• Corante ácido:Corante ácido: eosinaeosina•• Corantes básicos:Corantes básicos: azul de metilenoazul de metileno,, azuresazures ((AA,,
BB [[o mais importanteo mais importante]] ee CC) e) e violeta de metilenovioleta de metileno•• Eosinatos dos corantes básicosEosinatos dos corantes básicos
Coloração das células doColoração das células dosanguesangue
• Molécula de corante neutro
Eosina(coranteácido)
Corantebásico
Corantebásico
-
-
+
+
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 3/21
30-11-2
Coloração das células doColoração das células dosanguesangue
•• Estruturas acidófilasEstruturas acidófilas – – anião eosinatoanião eosinato
(cores rosa, laranja ou vermelha)(cores rosa, laranja ou vermelha)•• Estruturas basófilasEstruturas basófilas – – catiões azul decatiões azul de
metileno e azur B (cores azul e violeta)metileno e azur B (cores azul e violeta)•• Estruturas azurófilasEstruturas azurófilas – – azures (corazures (cor
púrpura)púrpura) – – o fenómeno é mais complexoo fenómeno é mais complexo
Coloração das células doColoração das células dosanguesangue
•• Estruturas neutrófilasEstruturas neutrófilas – – definidasdefinidas
tradicionalmente como captando atradicionalmente como captando amolécula de corante neutro (eosinatos demolécula de corante neutro (eosinatos deazul de metileno e de azures); o fenómenoazul de metileno e de azures); o fenómenoé contudo mais complicado; estruturasé contudo mais complicado; estruturasneutrófilas de cor salmãoneutrófilas de cor salmão
Coloração das células doColoração das células dosanguesangue
• Ião eosinato liga-se a: – Citoplasma dos eritrócitos – Granulações específicas dos granulócitos
eosinófilos
Coloração das células doColoração das células dosanguesangue
• Catiões de corantes básicos – Azur B (cor azul) – liga-se a granulações
específicas dos granulócitos basófilos(metacromasia – cor violeta muito escura)
– Azul de metileno – liga-se ao citoplasma doslinfócitos
Coloração das células doColoração das células dosanguesangue
• Os fenómenos de azurofilia e neutrofilia
1. Molécula corada⇔ azur B2. Molécula corada⇔ azur B⇔ eosina
Coloração das células doColoração das células dosanguesangue
• Os fenómenos de azurofilia e neutrofilia• Molécula corada
–ADN –Glicosaminoglicanas sulfatadas
• Granulações neutrófilas• Granulações azurófilas (granulócitos,
monócitos, linfócitos, plaquetassanguíneas)
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 4/21
30-11-2
Estudo analítico do sangueEstudo analítico do sangue
•• Plasma sanguíneoPlasma sanguíneo – – matriz extracelularmatriz extracelular
•• Células sanguíneasCélulas sanguíneas
Estudo analítico do sangueEstudo analítico do sangue
•• Plasma sanguíneoPlasma sanguíneo
•• A composição química é diferente da daA composição química é diferente da damatriz extracelular dos outros tecidosmatriz extracelular dos outros tecidosconjuntivos (ausência de proteoglicanos,conjuntivos (ausência de proteoglicanos,colagénio, elastina e fibronectina)colagénio, elastina e fibronectina)
Estudo analítico do sangueEstudo analítico do sangue
•• Plasma sanguíneoPlasma sanguíneo
•• Composição químicaComposição química – – 90%90% -- águaágua – – 10%10% -- micromoléculas e macromoléculas emmicromoléculas e macromoléculas em
suspensão na águasuspensão na água•• 7%7% -- proteínas plasmáticasproteínas plasmáticas•• 0,9%0,9% -- sais inorgânicossais inorgânicos•• Ácidos aminados, vitaminas, hormonas e glicoseÁcidos aminados, vitaminas, hormonas e glicose
Estudo analítico do sangueEstudo analítico do sangue
•• Plasma sanguíneoPlasma sanguíneo•• Proteínas plasmáticasProteínas plasmáticas
– – AlbuminaAlbumina – – αα--,, ββ-- ee γγ--globulinasglobulinas – – LipoproteínasLipoproteínas – – Protrombina e fibrinogénioProtrombina e fibrinogénio
Estudo analítico do sangueEstudo analítico do sangue
•• Células do sangueCélulas do sangue
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 5/21
30-11-2
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• Morfologia microscópicaMorfologia microscópica
– –GeneralidadesGeneralidades – –FormaForma
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• Microscopia electrónicaMicroscopia electrónica – – ausência deausência de
organitosorganitos
Eritrócito
Célula endotelial (capilar)
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• Dimensões no HomemDimensões no Homem – – DiâmetroDiâmetro – – 7,57,5 µµmm – – Espessura no bordoEspessura no bordo -- 2,62,6 µµmm – – Espessura no centroEspessura no centro – – 0,80,8 µµmm
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• Diâmetro nos Mamíferos domésticosDiâmetro nos Mamíferos domésticos – – CãoCão – – 7,07,0 µµmm – – PorcoPorco – – 6,06,0 µµmm – – GatoGato – – 5,85,8 µµmm – – CavaloCavalo – – 5,75,7 µµmm – – VacaVaca – – 5,55,5 µµmm – – OvelhaOvelha – – 4,54,5 µµmm – – CabraCabra – – 3,23,2 µµmm
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• Diferenças morfológicas consoante aDiferenças morfológicas consoante aespécieespécie
– –Palidez central bem marcadaPalidez central bem marcada – – HomemHomeme Cãoe Cão
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• Diferenças morfológicas consoante aDiferenças morfológicas consoante aespécieespécie
– – Palidez central pouco acentuadaPalidez central pouco acentuada – – Gato,Gato,Vaca e OvelhaVaca e Ovelha
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 6/21
30-11-2
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• Diferenças morfológicas consoante aDiferenças morfológicas consoante a
espécieespécie – – Palidez central mínimaPalidez central mínima – – Cavalo e CabraCavalo e Cabra
Caso dos Camelídeos – eritrócitos sem núcleo, ovais e biconvexos.Por isso, não apresentam palidez central.
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• FlexibilidadeFlexibilidade
•• Concentração no Homem:Concentração no Homem: – –♀♀:: 3,9 x 103,9 x 1066 / / µµLL a 5,5 x 10a 5,5 x 1066 / / µµLL – –♂♂:: 4,14,1 x 10x 1066 / / µµLL a 6 x 10a 6 x 1066 / / µµLL
Eritrócito de MamíferoEritrócito de Mamífero
•• Manutenção da forma bicôncavaManutenção da forma bicôncava – – EspectrinaEspectrina – – proteína do citosqueletoproteína do citosqueleto
submembranáriosubmembranário – – Bomba de sódioBomba de sódio
•• Gasto de energiaGasto de energia
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• O reticulócitoO reticulócito
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 7/21
30-11-2
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• O reticulócitoO reticulócito
•• Azul de cresilo brilhanteAzul de cresilo brilhante
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• O reticulócitoO reticulócito
– – Não se observa no sangue circulante doNão se observa no sangue circulante doCavalo e RuminantesCavalo e Ruminantes
Eritrócito do MamíferoEritrócito do Mamífero
•• FunçãoFunção – – transporte de Otransporte de O22
– –A hemoglobinaA hemoglobina
•• TetrâmeroTetrâmero•• MonómeroMonómero – – polipéptido + hemepolipéptido + heme
(grupo prostético + Fe(grupo prostético + Fe2+2+)) Monómero
Globina
Heme
Eritrócito de MamíferoEritrócito de Mamífero
www.quimica.net/emiliano/artigos/2007jan_forense2.pdf
Eritrócito de MamíferoEritrócito de Mamífero
– –Transporte de oxigénioTransporte de oxigénio -- oxioxi--hemoglobinahemoglobina
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 8/21
30-11-2
Eritrócito de MamíferoEritrócito de Mamífero
•• Transporte de COTransporte de CO22
– –Maior parte:Maior parte:•• Tecidos: COTecidos: CO22 + H+ H22OO⇔⇔ HH22COCO33⇔⇔ HH++ ++
HCOHCO33--
•• Pulmão: reacção inversa: HPulmão: reacção inversa: H++ + HCO+ HCO33--⇒⇒
COCO22+H+H22OO
– –Ligação à hemoglobinaLigação à hemoglobina – – carbaminocarbamino--hemoglobinahemoglobina
Eritrócito de Mamífero
• Tipos de hemoglobina
– Hb A1 (97%) – Hb A2 (2%) – Hb F (1%)
Eritrócito de MamíferoEritrócito de Mamífero
•• SenescênciaSenescência ⇒⇒ forma esférica (esferócito)forma esférica (esferócito)
•• Fagocitado por macrófagos do baço eFagocitado por macrófagos do baço emedula óssea (hemocaterese)medula óssea (hemocaterese)
•• O FeO Fe2+2+ é reaproveitado na génese deé reaproveitado na génese denovos eritrócitos na medula ósseanovos eritrócitos na medula óssea
Eritrócito de AveEritrócito de Ave
Eritrócito de AveEritrócito de Ave
•• NucleadoNucleado•• Forma oval e biconvexaForma oval e biconvexa
•• Núcleo oval e basófiloNúcleo oval e basófilo•• Citoplasma eosinófiloCitoplasma eosinófilo
Eritrócito de AveEritrócito de Ave
Esfregaço de sangue de Ave – eritrócitos nucleados
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 9/21
30-11-2
Eritrócito de RépteisEritrócito de Répteis
•• Semelhante ao das AvesSemelhante ao das Aves
•• Ovalado, citoplasma acidófilo, núcleoOvalado, citoplasma acidófilo, núcleoovalado ou arredondado e basófiloovalado ou arredondado e basófilo
Iguana
LeucócitosLeucócitos
LeucócitosLeucócitos
•• Subdivisões dos leucócitos:Subdivisões dos leucócitos:
•• Granulócitos (leucócitos granulososGranulócitos (leucócitos granulosos – –granulações específicas e inespecíficas)granulações específicas e inespecíficas) – –Granulócitos neutrófilosGranulócitos neutrófilos
– –Granulócitos eosinófilosGranulócitos eosinófilos – –Granulócitos basófilosGranulócitos basófilos
LeucócitosLeucócitos
•• Subdivisões dos leucócitos:Subdivisões dos leucócitos:
•• Agranulócitos (leucócitos hialinosAgranulócitos (leucócitos hialinos – –ausência de granulações específicas;ausência de granulações específicas;granulações inespecíficas ou azurófilas)granulações inespecíficas ou azurófilas) – –LinfócitosLinfócitos – –MonócitosMonócitos
LeucócitosLeucócitos
•• DiapedeseDiapedese
LeucócitosLeucócitos
•• DiapedeseDiapedese – – InespecíficaInespecífica⇒⇒ morte nos tecidos conjuntivosmorte nos tecidos conjuntivos – – EspecíficaEspecífica – – invasão de um tecido porinvasão de um tecido por
bactériasbactérias
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 10/21
30-11-2
LeucócitosLeucócitos
•• Diapedese específicaDiapedese específica
LeucócitosLeucócitos
•• GeneralidadesGeneralidades
– – Em circulaçãoEm circulação – – forma esféricaforma esférica – – No esfregaço de sangueNo esfregaço de sangue -- achatadosachatados
•• ConcentraçãoConcentração – – 6 x 106 x 1033 a 10 x 10a 10 x 1033 / / µµLL
LeucócitosLeucócitos
•• Percentagem dos tipos de leucócitos noPercentagem dos tipos de leucócitos noHomemHomem – – NeutrófilosNeutrófilos – – 60 a 70%60 a 70% – – EosinófilosEosinófilos -- 2 a 4%2 a 4% – – BasófilosBasófilos – – 0,5%0,5% – – LinfócitosLinfócitos – – 20 a 30%20 a 30% – – MonócitosMonócitos – – 3 a 8%3 a 8%
LeucócitosLeucócitos
•• Percentagem dos tipos de leucócitos nosPercentagem dos tipos de leucócitos nosMamíferos domésticosMamíferos domésticos
LeucócitosLeucócitosNeut.Neut.bandabanda
Neut.Neut.segment.segment.
LinfócitosLinfócitos MonócitosMonócitos EosinófilosEosinófilos BasófilosBasófilos
CãoCão 11 7070 2020 55 44 00--11
GatoGato 0,50,5 5959 3232 33 5,55,5 00--11
CavaloCavalos.q.s.q.
0,50,5 4949 4444 22 44 0,50,5
Cavalo s.f.Cavalo s.f. 0,50,5 5454 3535 55 55 0,50,5
VacaVaca 0,50,5 2828 5858 44 99 0,50,5
OvelhaOvelha 0,50,5 3030 6262 2,52,5 4,54,5 0,50,5
CabraCabra 0,50,5 36,536,5 5555 2,52,5 55 0,50,5
PorcoPorco 11 3737 5353 55 3,53,5 0,50,5
s.q. – sangue quentes.f. – sangue frio
LeucócitosLeucócitos
•• Leucócitos mais abundantesLeucócitos mais abundantes – –Homem, Cavalo, Cão e GatoHomem, Cavalo, Cão e Gato – –
neutrófilos (linfócitosneutrófilos (linfócitos – – 20 a 40%)20 a 40%) – –PorcoPorco – – linfócitos (50 a 60%)linfócitos (50 a 60%)
– –RuminantesRuminantes -- linfócitos (60 a 70%)linfócitos (60 a 70%)
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 11/21
30-11-2
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• NúcleoNúcleo
– –LobadoLobado – –Rico em heterocromatinaRico em heterocromatina – –“Drumstick”“Drumstick”
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• CitoplasmaCitoplasma – – microscopia fotónicamicroscopia fotónica
– –Granulações específicas (secundárias)Granulações específicas (secundárias)
– –Granulações azurófilas (primárias)Granulações azurófilas (primárias)
Sequência da síntese das granulações azurófilas e específicasnos precursores do granulócito neutrófilo
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• CitoplasmaCitoplasma – – microscopia fotónicamicroscopia fotónica – –Granulações específicasGranulações específicas – – 80 a 90%80 a 90%
das granulacões citoplásmicasdas granulacões citoplásmicas – –Granulações azurófilasGranulações azurófilas – – 10 a 20% das10 a 20% dasgranulacões citoplásmicasgranulacões citoplásmicas
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• Granulações azurófilasGranulações azurófilas – – lisossomas primárioslisossomas primários((fosfatase ácidafosfatase ácida, outras hidrolases como a, outras hidrolases como amieloperoxidase)mieloperoxidase)
•• Granulações específicasGranulações específicas – – não são lisossomasnão são lisossomas --fosfatase alcalina, colagenase, lisozima efosfatase alcalina, colagenase, lisozima elactoferrinalactoferrina
•• Fosfatase ácidaFosfatase ácida – – marcadormarcador dos lisossomas em microscopiados lisossomas em microscopiaelectrónica de transmissão (presente em todos oselectrónica de transmissão (presente em todos oslisossomas)lisossomas)
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 12/21
30-11-2
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• CitoplasmaCitoplasma – – microscopia electrónicamicroscopia electrónica
– –GranulaçõesGranulações – –Aparelho de GolgiAparelho de Golgi – –R.E.R.R.E.R.
– –MitocôndriasMitocôndrias
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• FunçãoFunção – – fagocitose de bactériasfagocitose de bactérias
(partículas pequenas(partículas pequenas – – micrófagomicrófago))•• FunçãoFunção – – primeira linha de defesa contraprimeira linha de defesa contra
a invasão bacterianaa invasão bacteriana
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• Formação do fagossomaFormação do fagossoma
Neutrófilos com
bactérias (*) fagocitadasno citoplasma
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• Fusão das granulações específicas com oFusão das granulações específicas com ofagossomafagossoma – – LisosimaLisosima⇒⇒ parede celular das bactériasparede celular das bactérias
GramGram--positivaspositivas – – LactoferrinaLactoferrina ⇒⇒ capta o ferro (as bactérias nãocapta o ferro (as bactérias não
podem utilizápodem utilizá--lolo
•• Fusão das granulações azurófilas com oFusão das granulações azurófilas com ofagossomafagossoma
Granulócito neutrófiloGranulócito neutrófilo
•• Fusão das granulações azurófilas com oFusão das granulações azurófilas com ofagossomafagossoma – – Enzimas lisossómicasEnzimas lisossómicas
•• Durante a fagocitoseDurante a fagocitose – – formação de Hformação de H22OO22e de Oe de O22
-- -- principais responsáveis pelaprincipais responsáveis pelamorte das bactérias fagocitadasmorte das bactérias fagocitadas
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 13/21
30-11-2
Granulócito neutrófilo ouGranulócito neutrófilo ouheterófilo?heterófilo?
• Granulações específicas típicas do neutrófilo – coram-sepela molécula de corante neutro ⇒ cor salmão oupúrpura
• Em alguns animais – as granulações captampreferencialmente corantes ácidos
• Neste último caso o tipo celular é denominado heterófilo(ou – menos usado – pseudo-eosinófilo) e não neutrófilo
• Noutros animais – as granulações captampreferencialmente os corantes básicos
Variação das dimensões e afinidade tintorial das granulações específicasdos neutrófilos (heterófilos) em várias espécies animais
Granulócito neutrófilo ouGranulócito neutrófilo ouheterófilo?heterófilo?
•• Granulações específicas acidófilasGranulações específicas acidófilas – –Coelho, Cobaio, Aves e RépteisCoelho, Cobaio, Aves e Répteis
•• AvesAves – – granulações específicas acidófilasgranulações específicas acidófilase em forma de bastonetee em forma de bastonete
Granulócito neutrófilo ouGranulócito neutrófilo ouheterófilo?heterófilo?
• Heterófilo dos Répteis – semelhante aodas Aves
Iguana
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 14/21
30-11-2
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• NúcleoNúcleo
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• Granulações específicasGranulações específicas
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• Granulações específicasGranulações específicas
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• Granulações específicas arredondadas eGranulações específicas arredondadas ede tamanho semelhantede tamanho semelhante – –HomemHomem – –VacaVaca
– –OvelhaOvelha – –CabraCabra
– –PorcoPorco
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• Granulações específicas arredondadas,Granulações específicas arredondadas,de tamanho semelhante e muito grandesde tamanho semelhante e muito grandes
– –CavaloCavalo
Esferas de Semmer
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• Granulações específicas de tamanhosGranulações específicas de tamanhosdiferentes e não preenchendo totalmentediferentes e não preenchendo totalmenteo citoplasmao citoplasma
– –CãoCão
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 15/21
30-11-2
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• Granulações específicas alongadasGranulações específicas alongadas
corando de laranjacorando de laranja--acinzentadoacinzentado – –GatoGato
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• Outros organitos citoplásmicosOutros organitos citoplásmicos
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• FunçõesFunções
– –Fagocitose de complexos AgFagocitose de complexos Ag--AcAc
– –Papel modulador na respostaPapel modulador na respostainflamatóriainflamatória
– – Infecção por parasitasInfecção por parasitas•• Schistosoma mansoni Schistosoma mansoni
•• Trypanosoma cruzi Trypanosoma cruzi
Granulócito eosinófiloGranulócito eosinófilo
•• FunçõesFunções – – Ao contrário do granulócito neutrófilo, oAo contrário do granulócito neutrófilo, o
granulócito eosinófilogranulócito eosinófilo nãonão é especializado naé especializado na
fagocitose de bactériasfagocitose de bactérias
Granulócito eosinófilo das AvesGranulócito eosinófilo das Aves
•• Granulações específicas redondas eGranulações específicas redondas eeosinófilaseosinófilas
Heterófilo
Eritrócito
Eosinófilo
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 16/21
30-11-2
Granulócito basófiloGranulócito basófilo Granulócito basófiloGranulócito basófilo
•• Morfologia ao microscópio fotónicoMorfologia ao microscópio fotónico
Granulócito basófiloGranulócito basófilo
•• Morfologia ao microscópio electrónicoMorfologia ao microscópio electrónico
Granulócito basófiloGranulócito basófilo
•• FunçãoFunção – – Semelhante à dos mastócitosSemelhante à dos mastócitos
Granulócito basófilo das AvesGranulócito basófilo das Aves
•• Semelhante ao dos MamíferosSemelhante ao dos Mamíferos
LinfócitoLinfócito
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 17/21
30-11-2
LinfócitoLinfócito
•• Morfologia ao microscópio fotónicoMorfologia ao microscópio fotónico
Cão
LinfócitoLinfócito
•• Morfologia ao microscópio electrónicoMorfologia ao microscópio electrónico
LinfócitoLinfócito
•• FunçõesFunções
– –Linfócito B (bolsa de Fabricius)Linfócito B (bolsa de Fabricius)
– –Linfócito T (timo)Linfócito T (timo) – –Linfócito NK (Linfócito NK (natural killer natural killer ))
Linfócitos das AvesLinfócitos das Aves
•• Semelhantes aos dos MamíferosSemelhantes aos dos Mamíferos
MonócitoMonócito
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 18/21
30-11-2
MonócitoMonócito
•• Morfologia ao microscópio fotónicoMorfologia ao microscópio fotónico
MonócitoMonócito
•• Morfologia ao microscópio fotónicoMorfologia ao microscópio fotónico
MonócitoMonócito
•• Morfologia ao microscópio electrónicoMorfologia ao microscópio electrónico
– –Aparelho de GolgiAparelho de Golgi
– –R.E.R.R.E.R. – –LisossomasLisossomas
MonócitoMonócito
•• FunçãoFunção – – sistema mononuclear fagocitáriosistema mononuclear fagocitário•• MonócitoMonócito MacrófagoMacrófago
•• Granulócito neutrófilo = micrófagoGranulócito neutrófilo = micrófago
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 19/21
30-11-2
Monócito das AvesMonócito das Aves
•• Semelhante ao dos MamíferosSemelhante ao dos Mamíferos
Plaquetas sanguíneasPlaquetas sanguíneas
Plaquetas sanguíneasPlaquetas sanguíneas
•• Concentração: 200.000 a 400.000 / Concentração: 200.000 a 400.000 / µµLL
•• Morfologia ao microscópio fotónicoMorfologia ao microscópio fotónico – – CromómeroCromómero – – HialómeroHialómero
Plaquetas sanguíneasPlaquetas sanguíneas
•• Morfologia ao microscópio electrónicoMorfologia ao microscópio electrónico – – Feixe marginal de microtúbulosFeixe marginal de microtúbulos
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 20/21
30-11-2
Plaquetas sanguíneasPlaquetas sanguíneas
•• Morfologia ao microscópio electrónicoMorfologia ao microscópio electrónico
– – Grânulos deltaGrânulos delta – – ADP, ATP e serotoninaADP, ATP e serotonina – – Grânulos alfaGrânulos alfa – – fibrinogénio e PDGF (fibrinogénio e PDGF (platelet platelet- -
derived growth factor derived growth factor )) – – Grânulos lambdaGrânulos lambda -- lisossomaslisossomas
Equivalente das plaquetas nasEquivalente das plaquetas nasAves e RépteisAves e Répteis
•• TrombócitoTrombócito
Equivalente das plaquetas nasEquivalente das plaquetas nasAves e RépteisAves e Répteis
• Morfologia ao microscópio fotónico (Aves) – Célula de pequenas dimensões de contorno
arredondado, ovalado ou irregular
– Núcleo rico em heterocromatina – Citoplasma claro e basófilo
Equivalente das plaquetas nasEquivalente das plaquetas nasAves e RépteisAves e Répteis
• Morfologia ao microscópio electrónico(Aves) – Aparelho de Golgi bem desenvolvido – Microtúbulos abundantes no citoplasma – RER pouco desenvolvido – Mitocôndrias arredondadas
5/11/2018 Aula Te rica O sangue 2010 [Compatibility Mode] - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/aula-teorica-o-sangue-2010-compatibility-mode 21/21
30-11-2
Equivalente das plaquetas nasEquivalente das plaquetas nasAves e RépteisAves e Répteis
• Réptil - dois trombócitos (iguana)
Plaquetas sanguíneasPlaquetas sanguíneas
•• FunçãoFunção – – coagulação do sanguecoagulação do sangue
– –Agregação primáriaAgregação primária – –Agregação secundáriaAgregação secundária – –Coagulação do sangueCoagulação do sangue
– –Retracção do coáguloRetracção do coágulo – –Remoção do coáguloRemoção do coágulo