Her türlü yayın hakları Eğitim-Bir-Sen’e aittir.
TENHA SÖZLERŞ İ İ R
Eğitim-Bir-Sen Yayınları : 33Edebiyat Dizisi : 15
Eğitim-Bir-Sen Adına SahibiAli YALÇIN / Genel Başkan
Genel Yayın YönetmeniŞükrü KOLUKISA / Genel Başkan Yardımcısı
Yayın KuruluAli YalçınLatif Selvi
Ramazan ÇakırcıMithat Sevin
Şükrü KolukısaHasan Yalçın Yayla
Atilla Olçum
HazırlayanHıdır YILDIRIM
tasarım / ertan güldibi baskı / semih ofset 0312 341 40 75
baskı tarihi / Ocak 2016 ISBN: 975-6153-03-2
Eğitim-Bir-Sen Genel MerkeziOğuzlar Mahallesi Av. Özdemir Özok Sokak No: 5 Balgat/ANKARA
Tel: (0312) 231 23 06 - Faks: (0312) 230 65 28www.egitimbirsen.org.tr
e-posta: [email protected]
TENHA SÖZLER - BASKI TARİHLERİ
I. Baskı, 1991, Yedi İklim YayınlarıII. Baskı, 1992, Yedi İklim YayınlarıIII. Baskı, 1994, Esra-Sanat YayınlarıIV. Baskı, 2006, Eğitim-Bir-Sen YayınlarıV. Baskı, 2012, Eğitim-Bir-Sen YayınlarıVI. Baskı, 2015, Eğitim-Bir-Sen YayınlarıVII. Baskı, 2016, Eğitim-Bir-Sen Yayınları
İÇİNDEKİLERŞair, Mütefekkir, Sendikacı Mehmet Akif İnan ..................................................... 7
Takdim ............................................................................................................................17Önsöz ..............................................................................................................................21
Yürek Gazeli ..................................................................................................................25Kül ....................................................................................................................................26Geçitresmi ......................................................................................................................27Burç ..................................................................................................................................29Eski Sözler ......................................................................................................................32Sayıklamalar ..................................................................................................................35Hu ....................................................................................................................................36Mektup ............................................................................................................................37Sular .................................................................................................................................38Yokluk .............................................................................................................................39Yılgı ..................................................................................................................................40Akşamın Kılıçları .........................................................................................................41Mescid-i Aksa ...............................................................................................................43Bağlanma ........................................................................................................................45Siz .....................................................................................................................................50Sensin ..............................................................................................................................51Sevdiğim .........................................................................................................................52Dağlara ............................................................................................................................53Sen ....................................................................................................................................56Arzıhal ............................................................................................................................57Haber ...............................................................................................................................58İzler ..................................................................................................................................59Şehit .................................................................................................................................60Fırın .................................................................................................................................61Çağrı ................................................................................................................................62Davet ...............................................................................................................................64Ayna .................................................................................................................................65Doğrul Bana ..................................................................................................................66Şafak ................................................................................................................................67Kitabe ..............................................................................................................................69Elveda ..............................................................................................................................70Zaman .............................................................................................................................71Yankı ................................................................................................................................72Bildiri ...............................................................................................................................73
7T
ENH
A S
ÖZL
ER
Cumhuriyet devri Yeni Türk Edebiyatı’nın önemli şairlerin-den ve fikir adamlarından Mehmet Akif İnan, Urfa’da do-
ğup büyümüştür. Üniversite eğitimini Ankara’da tamamlamış ve çalışma hayatını bütünüyle bu şehirde geçirmiştir. Yayımlanmış iki şiir ve dokuz deneme kitabı vardır.
Doğumu ve Ailesi
Urfa’nın Balıklıgöl Mahallesi’nde doğdu. Babası Urfa’nın Mirza-ali Aşireti’nden gümrük memuru Hacı Müslim İnan’dır. Anne-si aslen Maraşlı Dedeoğulları’ndan Mehmet Tevfik kızı Şakire Hanım’dır. Çocukluğu ve ilk gençlik yılları Su Mahallesi’ndeki evinde geçti. Ailenin altı çocuğunun en büyüğüdür. 23 Temmuz 1965 tarihinde edebiyat öğretmeni Sevim Hanım’la evlendi ve bu evlilikten Şakire Banu adlı kızı dünyaya geldi (1967).
Tahsili
M. Akif İnan, ilkokulu Urfa Cumhuriyet İlkokulu’nda okudu (1952). Ortaokulu ve son sınıfa kadar liseyi de Urfa’da okuduy-sa da lise son sınıfta bir öğretmeniyle giriştiği tartışma sonucu naklini Maraş Lisesi’ne aldırdı; liseyi Maraş’ta tamamladı (1959). Daha sonraları edebiyat ve fikir alanında dostluk ve yoldaşlık edeceği Erdem Bayazıt, Cahit Zarifoğlu, Alaeddin Özdenören ve Rasim Özdenören’le Maraş Lisesi’nde tanıştı. Bu tanışıklık Ede-biyat ve Mavera dergilerindeki beraberlikleriyle gelişerek sürdü.
(Urfa, 12 Temmuz 1940Yenişehir / Şanlıurfa, 6 Ocak 2000)
MEHME T AKİF İNANŞAİR, MÜTEFEKKİR, SENDİKACI
Yusuf Turan GÜNAYDINİsmail DERVİŞOĞLU
8T
ENH
A S
ÖZL
ER
Üniversite eğitimini 1959’da başladığı Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde tamamladı (1972). Fakülte’den 1972’de mezun olmasının sebebi, ikinci sınıftayken tahsilini bırakmasıdır. Fakat arkadaş ve dost çevresinden Nuri Pakdil’in ısrarıyla yarım bıraktığı tahsiline tekrar başladı (1962) ve mezun oluncaya kadar sürdürdü. Bu Fakülte’de Cumhuriyet’ten Sonra Türk Şiiri başlıklı bir bitirme tezi hazırladı (1971). Birçok akademik çalışmada atıflar yapılan ve bugün dahi yeterince tartışılmamış özgün değerlendirmeler içeren bir çalışmadır.
Dergiciliği ve Gazeteciliği
Lisedeki öğrencilik yıllarında Derya (1959) adlı bir gazete çıkar-tan M. Akif İnan, müteakiben Ankara’da yayımlanmakta olan Hilâl mecmuasının ve yanı sıra Hilâl Yayınları’nın müessese müdürlüğünü yürüttü (1960-1964). Derya’yı Maraş Lisesi’nde tanıştığı arkadaşları Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt ve Alaeddin Özdenören ile birlikte kotardı.
Asıl edebî kimliğini, Nuri Pakdil öncülüğünde Ankara’da yayım-lanmaya başlayan Edebiyat dergisinin (1969), daha sonra da yine Ankara’da yayın hayatına atılan Mavera dergisinin kurucuları arasında yer alarak buldu (Aralık 1975). Edebiyat ve fikir ağırlık-lı bu iki dergiye şiir ve yazılarıyla katkıda bulundu.
Fikir yazılarını kaleme aldığı gazeteler ise Millî Gazete, Yeni Devir, Yeni İstiklâl ve Yeni Mesaj gazeteleridir. Yazılarında Akif Reha, Akif Rehavi, Mehmet Reha, Müslimoğlu ve Mithat Mirza-ali müstearlarını kullandı.
Meslek Hayatı
M. Akif İnan, meslek hayatına Dil ve Tarih-Coğrafya Fakülte-si’ndeki öğrencilik yıllarında başlamıştır. Bir yandan burada tahsilini sürdürürken diğer yandan Türk Ocakları’nda ilk ola-rak kütüphane ve müze, peşinden de Genel Merkez müdürlüğü görevlerini yürüttü (1964-1969). Bu dönem, düşünce ve siyaset hayatında onun konferanslarla aktif bulunduğu bir dönemdir.
9T
ENH
A S
ÖZL
ER
Bunu takip eden dönemde ise Ankara’da Türk Taşıt İşverenleri Sendikası’nda uzman olarak çalıştı (1969-1972).
Adı geçen sendikadaki görevinden ayrıldıktan sonra Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev alarak Uşak İmam-Hatip Okulu’na atandı (1972). Askerliğini kısa dönem olarak yaptı (1975). Daha sonra Gazi Eğitim Enstitüsü’ne geçti ve burada edebiyat dersleri verdi (1977-1980). En son Ankara Fen Lisesi’ne öğretmen olarak atandı. Vefatına kadar bu lisede öğretmenlik yaptı.
Edebiyat Hayatı
M. Akif İnan, ilk şiir ve yazılarını Demokrat Urfa adlı bir mahallî gazetede yayımladı. Daha sonra Maraş’ta yayımlanan Hizmet adlı mahallî gazetede bir müddet yazdı. Aynı zamanda yetiş-kinlik dönemlerinde Cumhuriyet devri Yeni Türk Edebiyatı’nda adları bir arada anılacak olan arkadaşları Erdem Bayazıt, Cahit Zarifoğlu, Alaeddin Özdenören ile birlikte çıkardığı Derya adlı gazetede yazı hayatını sürdürdü.
Profesyonel anlamda yazı hayatına Ankara’da yayımlanan Hilâl mecmuasının müessese müdürlüğünü yürüttüğü yıllarda baş-ladı. Hilâl derginin müessese müdürlüğünü yaptığı 1962-1964 yılları arasında yayımlanan sayılarda çoğu başyazı olmak üzere birçok yazısı ve şiiri yayımlandı. Müessese müdürlüğünü bırak-tıktan sonra 1965 yılında yayımlanan sayılarına sadece şiirleriyle katkıda bulundu. Aynı zamanda 1963’ten itibaren Türk Yurdu dergisinde de şiirleri yayımlandı. Bu dergide yayımlanmış tek yazısı Yunus Emre özel sayısındadır (S. 319). 1969’da Nuri Pakdil yönetimindeki Edebiyat dergisinde yazmaya başlayıncaya kadar Türk Ruhu, Filiz, Fedai, Orkun, Oku, Defne, Yaprak, Toprak, Yeni İstiklâl gibi dergi ve gazetelerde şiir ve yazıları yayımlandı. Fakat bu süreli yayınlarda yer alan şiirlerini şiir kitaplarına almadı.
Cumhuriyet devri Yeni Türk Edebiyatı’na M. Akif İnan’ı bir yazar ve şair olarak kazandıran verimleri 1969’dan itibaren Edebiyat dergisinde yayımlanmaya başlayan yazı ve şiirleridir. Edebiyat’ta şiirlerinden önce deneme üslûbuyla kaleme aldığı fikir yazıları yayımlanmıştır. Bu dergideki ilk yazısı, ikinci sayısındaki “Ede-
10T
ENH
A S
ÖZL
ER
biyat ve Politika” başlıklı yazıdır (Mart 1969). Edebiyat’ta yayım-lanan ilk şiiri ise daha geç tarihlidir ve “Terkib-i Bent” başlıklıdır (Haziran 1972). İnan’ın Edebiyat’taki şiirlerinin derginin dör-düncü döneminde; 1974 yılında yoğunlaştığı görülür.
Mavera dergisi, Edebiyat dergisinden sonra M. Akif İnan’ın arka-daşlarıyla beraber yayınını omuzladığı ikinci önemli dergidir. Bu dergi kapanıncaya kadar dergide sürekli yazmıştır. Ayrıca Yedi İklim dergisi de Mavera sonrası dönemde edebî verimlerini ya-yımladığı bir edebiyat dergisidir.
İlk şiir kitabı Hicret, Edebiyat Dergisi Yayınları arasında çıktı (1974). Bundan önce deneme üslûbuyla kaleme aldığı fikir yazı-larından oluşan Edebiyat ve Medeniyet Üzerine adlı eseri de aynı yayınevi tarafından basılmıştı (1972). İkinci şiir kitabı Tenha Sözler ise Yedi İklim Yayınları arasında çıktı (1991). Bir kısım fikir yazılarını bir araya topladığı Din ve Uygarlık adlı eseri ise Akabe Yayınları arasında çıktı (1985).
Edebiyat hayatı boyunca bazı ödüller aldı. Kısa adı KASD olan Kayseri Sanatçılar Derneği tarafından kendisine deneme ödü-lü verildi (1982). Türkiye Yazarlar Birliği’nin Türkmenistan’ın başşehri Aşkabad’da düzenlediği Türkçenin 3. Uluslararası Şiir Şöleni’nde ünlü Türkmen şairi Mahtum Kulu adına düzenlenen şiir ödülünü aldı (1995).
M. Akif İnan bir süre Kanal 7 Televizyonu’nda haftalık kültür ve sanat programları düzenledi (1998).
Sendikacılığı
M. Akif İnan’ın sendikacılığa ilgisi Ankara’da Türk Taşıt İşveren-leri Sendikası’nda uzman olarak çalıştığı döneme uzanır (1969-1972). Sendikacılık alanına büyük emek veren M. Akif İnan, 1992’de kurulan Eğitim-Bir Sendikası’nın ve 1995’te kurulan Memur-Sen Konfederasyonu’nun genel başkanlığını yürütmüş-tür. Diğer kurucular ise Yusuf Beyazıt, Metin Selçuk, Nurettin
11T
ENH
A S
ÖZL
ER
Sezen, Ali Parıldar, Yunus Solmaz, Ahmet Temizkök, Necdet Pakdil, Nazire Keten, Zeki Efil, Raşit Yazan, Şükrü Gökdemir, Yurdagül Aydoğan, Gülderen Kuyucu ve Burhan Uzgur’dur.
Sendikacılık anlayışının arka planında “Ahîlik” anlayışının izleri bulunmaktadır. O, sendikacılığı ideolojik arenadan kurtarmış, sadece Eğitim-Bir-Sen’in değil bütün sendikaların anlayışlarını sorgulamalarının yolunu açmıştır.
Ölümü
Genel başkanı olduğu Memur-Sen Konfederasyonu’nun Haziran 1999’da Ankara’da düzenlediği mitinge katılan M. Akif İnan, bu miting sonunda rahatsızlandı. Soğuk algınlığı ve zatürree teşhi-siyle Gazi Üniversitesi Araştırma Hastanesi’ne yatırıldı. İlerleyen zamanda akciğer kanserine yakaladığı ortaya çıktı. Hastanede tedavi görürken ramazan ayının girmesi üzerine bu kutsal ayı Urfa’da geçirmesi niyetiyle kardeşleri tarafından memleketine götürüldü. Yirmi gün sonra bir ramazan gecesi (6 Ocak 2000) gece saat 02.00’de Hakk’ın rahmetine kavuştu.
Cenazesi 7 Ocak Cuma günü öğle namazını müteakip Hasan Paşa Camii’nde kılınan cenaze namazından sonra Urfa’da Har-ran Kapı aile mezarlığına defnedildi.
Sanatı, Fikirleri ve Mücadelesi Hakkında Çalışmalar
Gerek kurucusu olduğu Eğitim-Bir-Sen gerekse diğer kültür kuruluşları tarafından her yıl ocak ayında Mehmet Akif İnan’ı anma toplantı ve programları düzenlenmektedir. Bu programlar başta Ankara ve İstanbul olmak üzere, İnan’ın doğum yeri olan Urfa’da da icra edilmektedir.
Türkiye Yazarlar Birliği tarafından “Vefat Eden Şair ve Yazarla-ra Vefa Programları” çerçevesinde 2008 Mayıs’ında Çıldır’da D. Mehmet Doğan, M. Atilla Maraş, Mustafa Özçelik ve Yusuf Tu-ran Günaydın’ın katıldığı “Akif İnan ve Sanatı” konulu bir panel düzenlenmiştir.
12T
ENH
A S
ÖZL
ER
İnan’ın adı memleketi Şanlıurfa’da Eğitim ve Araştırma Hasta-nesine, Kahramanmaraş’ta bir mahalleye, İstanbul Esenler Bele-diyesi sınırları içindeki bir caddeye, Ankara, İstanbul, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Uşak, Adana, Batman, Bingöl, Mardin, Van, Diyarbakır, Düzce ve Ordu’da ilk ve orta dereceli okullara ve-rilmiş, Ümraniye Belediyesi tarafından “M. Akif İnan Bilgi Evi” açılmış, Şanlıurfa’daki bir parka da “M. Akif İnan Parkı” adı ko-nulmuştur.
Öldüğü yıl Yedi İklim dergisi Akif İnan için özel sayı hazırlamış-tır (Mart 2000, S. 120). Yine hatırasını yaşatmak üzere dört anma kitabı basılmıştır:
Mehmet Akif İnan Kitabı, Haz. Nazif Öztürk – M. Çetin Baydar – Muhsin Mete – İsmail Hacıfettahoğlu – M. Atilla Maraş, Türkiye Yazarlar Birliği Yayınları, Ankara 2000.
Ölümünün 1. Yılında M. Akif İnan, Haz. İrfan Coşkun – Demet Geçener, Memur-Sen Yayınları, Ankara 2001.
Medeniyetin Burçları / Mehmet Akif İnan’ın Hatırasına, Haz. Turan Koç – Ali Dursun – Mete Sungur – Mustafa Akdeniz – İbrahim Hatunoğlu, Memur-Sen Kayseri Şubesi Yayını, Kayseri 2004.
Yedi Güzel Adamdan Biri M. Akif İnan, Haz. Mustafa Özçelik, Eğitim-Bir-Sen Kütahya Şubesi Yayını, Tarihsiz.
Erol Battal’ın hazırladığı Sendikal Örgütlenme ve Eğitim-Bir-Sen adlı kitapta da sendikanın kurucusu olması dolayısıyla Akif İnan’a geniş yer ayrılmıştır:
Sendikal Örgütlenme ve Eğitim-Bir-Sen, Erol Battal, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2004.
Eğitim-Bir-Sen ve Memur-Sen’in kurucularından Nurettin Sezen’in yazdığı “Tanıklığımla Eğitim-Bir ve Mehmet Akif İnan (1992-2000)” adlı kitapta Mehmet Akif İnan’ın sendikacılığı ve sendika genel başkanlığının safahatı anlatılmaktadır:
13T
ENH
A S
ÖZL
ER
Tanıklığımla Eğitim-Bir ve Mehmet Akif İnan (1992-2000), Nu-rettin Sezen, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2013.
Eğitim-Bir-Sen Genel Merkezi tarafından 10-11 Ocak 2015 ta-rihlerinde Ankara’da “Doğumunun 75. Vefatının 15. Yılında Mehmet Akif İnan Sempozyumu” düzenlenmiştir. Sempozyum bildirileri Eğitim-Bir-Sen tarafından kitaplaştırılmıştır:
“Doğumunun 75. Vefatının 15. Yılında Mehmet Akif İnan Sem-pozyumu” Bildiriler Kitabı, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2016.
“Doğumunun 75. Vefatının 15. Yılında Mehmet Akif İnan Sem-pozyumu” çerçevesinde gerçekleştirilen diğer faaliyetler bağla-mında Yedi İklim dergisi Ocak 2015 sayısını Mehmet Akif İnan Özel Sayısı olarak çıkarmış, Yusuf Turan Günaydın ve Selma Gü-naydın tarafından Mehmet Akif İnan Bibliyografyası hazırlan-mış, Ali Haydar Haksal tarafından yazılan Bir Medeniyet Şairi Mehmet Akif İnan monografisi yazılmış, her iki eser de Eğitim-Bir-Sen Yayınları arasında yayımlanmıştır:
Mehmet Akif İnan Bibliyografyası, Yusuf Turan Günaydın-Sel-ma Günaydın, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015.
Bir Medeniyet Şairi Mehmet Akif İnan, Ali Haydar Haksal, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015.
Mehmet Akif İnan’ın Kanal 7 televizyonunda 1996-1997 yılla-rında gerçekleştirdiği 33 bölümlük “Akif İnan ile Sohbet” adlı programdaki söyleşiler kitaplaştırılmış, Eğitim-Bir-Sen Yayınları arasında yayımlanmıştır:
“Âkif İnan ile Sohbet, Hazırlayan: Hıdır Yıldırım, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2016.
Ayrıca sanatı ve eserleri üzerine iki adet mezuniyet tezi, Zekai Karakaya’nın hazırladığı bir adet de yüksek lisans tezi vardır.
14T
ENH
A S
ÖZL
ER
Eserleri
Hicret, Edebiyat Dergisi Yayınları, Ankara 1974 (1. Baskı); Esra Sanat Yayınları, Konya 1994 (2. Baskı); Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 6. Baskı.
Tenha Sözler, Yedi İklim Yayınları, İstanbul 1991 ve 1992 (1 ve 2. Baskı); Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 6. Baskı.
Edebiyat ve Medeniyet Üzerine, Edebiyat Dergisi Yayınları, An-kara 1972 (1. Baskı); Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 4. Baskı.
Din ve Uygarlık, Akabe Yayınları, İstanbul 1985 (1. Baskı); Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 4. Baskı.
Yeni Türk Edebiyatı, Yaygın Eğitim Kurumu Matb., Ankara 1977 [Ders kitabı, Oktay Çağlar ile].
Cumhuriyet’ten Sonra Türk Şiiri, Ankara Üniversitesi Dil ve Ta-rih-Coğrafya Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı, Me-zuniyet Tezi, Ankara 1971; Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 2. Baskı.
Söyleşiler, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 2. Baskı.
Edebiyat, Kültür ve Sanata Dair, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Anka-ra 2015, 2. Baskı.
Aydınlar, Batı ve Biz, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 2. Baskı.
Mirası Kuşanmak, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 2. Baskı.
Siyaset Kokan Yazılar, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 2. Baskı.
İslâm Dünyası ve Ortadoğu, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2015, 2. Baskı.
15T
ENH
A S
ÖZL
ER
Kaynakça
Erol Battal, Sendikal Örgütlenme ve Eğitim-Bir-Sen, Eğitim-Bir-Sen Yayınları, Ankara 2004, s. 65-79 ve 113.
İhsan Işık, “İNAN, M. Akif ”, Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi-III, Elvan Yayınları, 3. baskı, Ankara 2004, s. 954-955.
Murat Yalçın (ed.), “İNAN, Mehmet Akif ”, Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi-I, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2001, s. 440-441.
17T
ENH
A S
ÖZL
ER
TAKDİM
Hiçbir kurumsal oluşum yoktur ki bireyi ve toplumu kuşatıcı bir idealden ve temel düşünce disiplininden
yoksun olsun. Bununla beraber böyle bir yapının, kök salma-yı amaçladığı ülkenin tarihine, sosyal gerçeklerine, kültürel değerlerine uygun bir üslup geliştirmesi gerekir ki böylelik-le kurumsal olarak kalıcı olmayı ve aynı zamanda mensubu olan bireyleri ‘millet’ dediğimiz sarsılmaz bir bütünün her yönüyle donanımlı ve bilinçli bir unsuru yapabilmeyi başar-sın.
Türk sendikacılık tarihinde Mehmet Akif İnan gibi bir başka şahsiyet yoktur ki sendikal kavramlara yabancı ve uzak bir topluma; her türlü imkânsızlığa, baskıya, olağanüstü siyasî şartlara rağmen bu türden oluşumların hayatî ve insanî bir ku-rum niteliğini kısa bir zaman içinde benimsetebilmek ve in-sanları etrafında örgütleyebilmek yeteneğini göstermiş olsun. Bu takdire değer sonucun, onun ünlü bir şair ve mütefekkir olması veya etkileyici kişiliğiyle açıklanabilmesi mümkünse
18T
ENH
A S
ÖZL
ER
de asıl faktörü yaşadığı toprakları tanımasında, milletin de-ğerlerini ve inançlarını kişiliğinde ve ilişkilerinde mezcetmiş olmasındaki sıcaklıkta, daha öz bir söyleyişle ‘yerli’ bir üslup kullanmasında aramak gerekir.
Mehmet Akif İnan’ın şairliği, yazarlığı kesintiye uğramış bir medeniyetin hep bu yerli üslup, kavram ve kahraman-larla yeniden dirilişi düşüncesini işler. Onun bu yolda kav-ramları “hakperestlik”tir, “hoşgörü”dür, “merhamet”tir, “mücadele”dir. Kahramanları Fatih, Kanunî, Sultan Abdül-hamid veya Bâkî, Nedim, Şeyh Galip’tir. Fakat sendikacı-lıkta kahramanı yoktur. Çünkü kahraman kendisidir, kendisi olmalıdır. İlahî bir amaç içeren büyük bir ihtirasla hayatının son yıllarını bu mücadeleye vermiş, bunu bir sosyal görev ve zorunluluk saymıştır. Bugün yüz binlerce sendika mensu-bunun oluşturduğu sendikamız onun yorucu ve fakat verimli hayatının ürünüdür.
Mehmet Akif İnan’ın şiirlerinde dile getirdiği duyguları, ya-zılarında dile getirdiği düşünceleri, bugünün ve yarının Tür-kiye’sinde milletin birliği için vazgeçilmez bir unsur haline gelen sendikamız için yol gösterici ve mücadele üslubumuza zenginlik katan ilkeleri içerir. Aynı zamanda bu eserler aydın-lar ve halk için de uyarıcı bir özellik taşır.
Hak ve emek hareketinin mücessem hali olan Eğitim-Bir-Sen ve Memur-Sen olarak sendikamızın kurucusu ve mücadeleci aydın tipinin eşsiz örneklerinden Mehmet Akif İnan’ın eser-lerini derleyip yayımlayarak bünyemizin kaynaktan beslen-mesine vesile olmayı amaçladığımız gibi onun öncülüğüne ve emeğine karşı vefa borcumuzu eda etmeyi amaçladık.
19T
ENH
A S
ÖZL
ER
Mehmet Akif İnan’ın sendikamız tarafından derlenerek 2009 yılında yayımlanan toplu yazılarının sağlığında yayımlanan ve tekrar baskıları daha önce sendikamızca yapılan diğer eserleriyle birlikte vefatının 15. yılında tekrar basılması dü-şüncesiyle, merhumun 11 eseri yeniden gözden geçirilerek elinizdeki kitaplar ilgilisinin istifadesine sunulmuştur.
Mehmet Akif İnan’ın eserlerinin okuyucuyla buluşmasında emeği geçen arkadaşlarıma teşekkür ediyor, bu yayınlarla Mehmet Akif İnan’ın daha iyi anlaşılacağına, kitapların yeni mücadele ve ideal adamlarının yetişmesine vesile olacağına inanıyorum..
Ali YALÇINEğitim-Bir-Sen ve Memur-Sen
Genel Başkanı
21T
ENH
A S
ÖZL
ER
ÖNSÖZ
Şüphesiz bir sanatçının, bir dava adamının, bir mücadele insanının hayatının, sanatının ve mücadelesinin daha iyi
ve doğru anlaşılmasını sağlayan şey eserleridir. Bir ömrün sa-fahatını, düşüncenin gelişimini, meselelere bakış zaviyesini, etkilemeleri-etkilenmeleri görebilmek için eserlere bakmak, eserlerden hareketle kanaate ulaşmak gerekir.
Mehmet Akif İnan, duyguları yoğuran şairliği, bir zihniyetin taşıyıcısı-yayıcısı olmak bakımından dava adamlığını ve da-vasının gerektirdiği mücadeleci kişiliği nefsinde toplamış bir kimseydi. O, 40 yılı aşkın bir süre, yazıları ve konferansla-rıyla toplumu ihya gayreti içerisinde olurken, bir sanat adamı olarak edebi verimler de ortaya koydu.
Mehmet Akif İnan, sanatının ve düşüncesinin en olgun de-minde aramızdan ayrıldı. Kültür hayatımız onun olgunluk çağında ortaya koyabileceği eserlerden mahrum kaldı. Bu-nunla birlikte bir dönemin sanat ve düşünce hayatına ilişkin tanıklığını da yitirmiş olduk. Yazıları ve söyleşileri okundu-ğunda görüleceği gibi eserini ortaya koyma bakımından pek
22T
ENH
A S
ÖZL
ER
çok planları vardı. Ömür vefa göstermedi, “Bitirip şu kuru kara ekmeği / Göç etsem diyorum yâr ellerine” mısralarında ifadelendirdiği hasreti sona erdi, yârine kavuştu.
Mehmet Akif İnan’ın, kuruluşunda ve teşkilatlanmasında bü-yük emek harcadığı, 8 yıl da düşüncesini ve sanatını esere dönüştürememe pahasına, mücadeleciliğinin bir eseri olarak addedip Genel Başkanlığı’nı yürüttüğü Eğitim-Bir-Sen ola-rak, ailesinden sendikamıza intikal eden birikimini, çeşit-li gazete ve dergilerde kalmış yazılarını ve söyleşilerini de derleyerek Kurucu Genel Başkanımıza, kültür ve medeniyet havzamızın bir büyük önderine vefa borcumuzu bir nebze ödeme gayreti olmak üzere 2009 yılında ‘Mirası Kuşanmak’, ‘Aydınlar Batı ve Biz’, ‘İslam Dünyası ve Ortadoğu’, ‘Siyaset Kokan Yazılar’, ‘Edebiyat, Kültür ve Sanata Dair’, ‘Söyleşi-ler’ ve ‘Cumhuriyet’ten Sonra Türk Şiiri’ adlarında 7 kitap olarak yayınladık.
Eğitim-Bir-Sen olarak, 2006 yılında, Mehmet Akif İnan’ın sağlığında yayınlanmış denemelerinden oluşan ‘Din ve Uy-garlık’, ‘Edebiyat ve Medeniyet Üzerine’; şiirlerinden olu-şan ‘Hicret’ ve ‘Tenha Sözler’ adlı kitaplarını yeniden ya-yınlamıştık. 2012 yılında mevcudu tükenen bu eserlerin yeni baskılarını yaparak kültür ve sanat camiasının, üyelerimizin istifadesine sunduk.
2015 yılı başında, “Doğumunun 75. Vefatının 15. Yılında Mehmet Akif İnan Sempozyumu” vesilesiyle Mehmet Akif İnan’ın 11 kitabı için 3 cilt halinde nitelikli bir baskı ger-çekleştirdik. Sempozyum vesilesiyle eserler yeniden gözden geçirilerek kimi hatalar düzeltildi. Mehmet Akif İnan’ın eser-leri, düzeltilmiş haliyle 3 ciltlik özel baskının dışında bu bas-kıyla, 11 kitap olarak yeni bir kapak ve tasarımla sevenlerine
23T
ENH
A S
ÖZL
ER
ve Eğitim-Bir-Sen, Memur-Sen camiasına takdim edilmiş bulunuyor.
İstiyoruz ki, Mehmet Akif İnan’ın mümbit bir zemin olarak görüp ömrünün en verimli çağını mücadelesine hasrettiği sendikacılığı, onun idealleri doğrultusunda Türkiye’nin en büyük eğitim sendikası olan Eğitim-Bir-Sen’in seviyeli, ilke-li, millet eksenli, değerleri kucaklayan duruşuyla anlamlan-dırırken kendisini Eğitim-Bir-Sen’in anlayışıyla özdeşleşti-ren kitleyi de kurucusunun üretimleriyle buluşturabilelim ve üyelerimizin Mehmet Akif İnan’ın eserleriyle birlikte sadece bir sendikanın üyesi olmadıkları, geniş bir medeniyet havza-sına dahil olduklarının bilincine varmalarını sağlayabilelim.
Yayınlarımızın Mehmet Akif İnan’ın daha iyi anlaşılmasına ve “Kim demiş her şeyin bitişi ölüm / Destanlar yayılır me-zarımızdan” sırrının tecelli etmesine vesile olmasını diliyor, çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
Şükrü KOLUKISAGenel Başkan Yardımcısı
25T
ENH
A S
ÖZL
ER
YÜREK GAZELİ
Senin hatıranla beni her akşamdünyanın kirinden yuyar yüreğim
Düş kazılarımın bulgularınıumut sergisine koyar yüreğim
Bütün varlığımı billur sesineve özel rengine koyar yüreğim
Mehtaba çiçeğe ve bulutlaracennet hayalini oyar yüreğim
Kanadısın zaman nehirlerimingünleri seninle sayar yüreğim
Çevremi donatan yankılarına sevdanın izine uyar yüreğim
Değil hayalinden akan sözleri aklından geçeni duyar yüreğim
Bir gün ki anlarsam kayboluşunubeni cinnetlere soyar yüreğim
26T
ENH
A S
ÖZL
ER
KÜL*
Sevdayı bir deli gömleği gibiansızın giydirdi gözlerin bana
Gömdüm gözlerinin bulutlarınabir yangın alanı hoyrat başımı
Yollarına çıkıp yakarsam sanarüya olup girsem uykularına
Bu çılgın duvarlar boğmazsa benigün olur giderim bulutlarımla
Uykumu çarmıha gerdi sorularçoğalır sesimin tedirginliği
Ey kaynar sulara yol alan aklımkalbime yönelen yaylım ateşi
Ruhumu emziren bulutlar nerderüzgârlar, nerdedir kuşların yolu
Kül oldu ufkumun bahar çarşısıağulandım deli çıkmazlarında
*Bu şiir Tenha Sözler’in M. Akif İnan’ın sağlığında yapılan 3. baskısında (Esra-Sanat Yayınları, 1994) yer almaktadır.
27T
ENH
A S
ÖZL
ER
GEÇİTRESMİ
Delilik şan olur bir gün sevgiliyansıtır içimin haritasını
Bağrımda yılların geçitresmi vargün olsun sereyim ayaklarına
Eskimez bir sesle yöneldim sanadüşlerimin göksel alanlarından
Toplayan o sürgün gülücüklerisürekli bir selam gibiydi kalbin
Aklımda sesinin salıncaklarıuğuldar İstanbul kanatlarında
Gözlerinin o dağ kokusundandıryüreğimin gelgit çağlayanları
Umuttan bir taydır hâlâ yüreğimgezinir hülyanın sınırlarında
28T
ENH
A S
ÖZL
ER
Uykularım en ürkek bir ceylan gibine vakit aklımı yöneltsem sana
Oyaladım bütün umutlarımıruhumun bu hüzün salıncağında
Sabırlar sağılan yırtık kalbimden
sessiz sayhalarla çağırdım seni
29T
ENH
A S
ÖZL
ER
BURÇ
Ürkek tayların su içişi gibigezinir gözlerin çarşılarımda
Kuşlara ve güle ayarlı sesin müjdedir en uzak okyanuslardan
Kelebek kervanı can gülüşünleyıkadın zamanı karanlığından
Göğüme yıldızlar dağıtan gölgenyorgun günlerimin kutlu limanı
Baharı bir tohum gibi izlerimsaçlarının yumşak ışıklarından
Ellerin yıldızlar yansımasıdıronlardan okunur hikayelerim
Bir bahar yağmuru bana hitabın cennet kıyılardan haber getiren
30T
ENH
A S
ÖZL
ER
II.
Köpük demetleri gibi martılarinerler hülyamın canevlerine
Gönlümün dem çeken bülbülleridirakşamı sulara sarkıtan gökler
Gecenin ahengi kavrar elimigezdirir sevdanın sokaklarını
Bir irem bahçesi kuşanır dünyamanılar koşarken sahralarımda
En kutlu sabahı muştular kokunilkyazlardan haber taşır kuşların
Aylardır dolanır ismin üstünedinlerim mehtabın fısıltısını
Dolunay denize selam gönderirdüşlere sevdalar yeşil çağlayan
31T
ENH
A S
ÖZL
ER
III.
Şimdi uzaklardayım kanat sesindenrüya burçlarından gök şarkısından
Nerde o bahçeler sarmaşıklar eyköpüğün annesi bulutun gülü
O mercan adalar leylak türkülerkarınca treni kuşlar şöleni
Nasıl seyrederim sabahı sensizgüneşin denizi emzirmesini
Kırgın günlerimin sığınağını
ararım cinnetin kuytularında
32T
ENH
A S
ÖZL
ER
ESKİ SÖZLER
Sevdayı bir deligömleği gibiansızın giydirdi gözlerin bana
Bir yarısı sensin kuşların gülünkasırgaların bir yarısı benim
Gömdüm gözlerinin bulutlarına bir yangın alanı hoyrat başımı
Sesin ki dansıdır kelebeklerinyıldızlar devinir gamzelerinde
Kanamam denizin enginliğine artık gözlerinin sağnağındayım
Nehirler çağlayan bakışlarınlagiyinir dallarım baharlarını
33T
ENH
A S
ÖZL
ER
II.
Eşyası kaybolan bir çocuk gibiolur olmaz yerde ararım seni
Uykumu çarmıha gerdi sorularçoğalır fikrimin tedirginliği
Ey kaynar sulara yol alan aklımkalbime yönelen yaylım ateşi
Günleri gökleri tanımaz oldumsuçlarım ufkumun zindanı mıdır?
Ruhumu emziren bulutlar nerderüzgârlar, nerdedir cinnetin yolu
34T
ENH
A S
ÖZL
ER
Kül oldu umudun bahar çarşısıağulandım deli çıkmazlarında
Sözlerim tükendi gülmedi gölgentakıldı güneşim hüznün ağına
Resmini göklere çizen rüzgârlaoyalansam umut maverasında
Kelimeler gelse ayaklarınave sunsa içimin anahtarını
Yollarına çıkıp yakarsam sanarüya olup girsem uykularına
Bu çılgın duvarlar boğmasın senigün olur giderim çığlıklarımla
35T
ENH
A S
ÖZL
ER
SAYIKLAMALAR
Göklere yalvaran bulutlar gibibeklerim sesinin bereketini
Aklımı yağmalar gelmeyişlerinçürütür gölgemi bekleyişlerim
Yangınlar kavursa bahçelerimiçağırır yine de enkazım seni
Kaç umut eskidi sokaklarındakaç albüm tükettim anarak seni
Akşam olur sabah olur yıl dönertörpüler gövdemi dakikalarım
Yüzyıllar süren bu rüyalarımaelverir görünmen bir hayal gibi
Hangi ölüm öder bilemiyorumateşten bekleyiş faturasını
Seni gözlerim her şiirle birlikiçimin savrulan bayraklarıyla
Başımı taşlara çarparak artıkkalbimin sesini eritse miyim
36T
ENH
A S
ÖZL
ER
HU
Bir ney ahengini taşır ellerin boşalır ufkuma parmaklarından
Sürekli bir bahar muştusu gülergüneşler devreden yanaklarından
Sesin ki bir anıt gibi içimin dolanır en kutsal alanlarını
Gözlerin yıldızlar şehrayinidirdindirir evrensel çığlıklarımı
Adınla girmesem güne, geceyebu gökyüzü her an kurşunlar beni
37T
ENH
A S
ÖZL
ER
MEKTUP
Hangi denizler içti gölgenihangi göklerin kucaklarında
Hangi şarkılar öptü sesiniuyuyup kaldı dudaklarında
Hangi hayaller sardı ufkunuhangi günlerin şafaklarında
Hangi hülyanın konuğu oldunhangi çiçeğin yapraklarında
Hangi rüyalar kaçırdı senihangi rüzgârdı ayaklarında
38T
ENH
A S
ÖZL
ER SULAR
Gölgeni saklayan hangi sulardırHangi bulutların mahzenindesinBir hangi mezara sığınsa sesim
Umudu kuşanan akşamlarımızbir alev gibidir şakaklarımdaSenin ikliminle donandı gökler
Doldurdum içimin kuyularınıen eski sevdanın aynalarıyla Anılar uykumun geçit resmidir
Şimdi yanında mı akşamlarımızVe o derinden o çocuksu sesintanır mı kalbimin yetimliğini
39T
ENH
A S
ÖZL
ER
YOKLUK
Bir soylu rüyanın anayurduduriçinden içime esen gözlerin
Eşyanın bitmeyen gürültüsündenruhum bir kölenin telaşındadır
Aklımı denizler vermesin geridağlara, yokluğa sığın ey kalbim
Umudun çarşafı kefenden öteHayalin bulutun dizlerindedir
Bir ateş külçesi etlerim, eşyamKartallar, kutuplar kaçırın beni
Ey mavi çocukluk hangi indesinBaharlar ve narlar dua nerdedir
Deliler kargalar alın bilgimiUzatın gövdemi uyku şehrine
40T
ENH
A S
ÖZL
ER YILGI
Bu yıldırımlara dayanamam ben Her an kopmaktadır bir dalım candanKırılan sesimdir eriyen gölgemGöklerim yitiktir kuyulardayımAkrepler ağmakta uykularımaDüşlerin ipini tutamıyorumHangi yöne koşsam önümde duvar
Tepemde yılgının bombardımanıDurmadan uğuldar kulaklarımdayıkmakta aklımın mazgallarını
Komut alan şeytan ıslıklarındankorkunç bir paniğin ayak sesleriçarşılarda balkon dehlizlerinde
41T
ENH
A S
ÖZL
ER
AKŞAMIN KILIÇLARI
İçimin göğüne ağsam diyorumYoruldum kelime hamallığından
Toprağın altına yürüsem bir günkurtulsam aklımın işkencesinden
Düşen her yaprağın acısı bendeçoğaltır uykusuz gecelerimi
Kızgın bir sac oldu yollar yüzümeDoğrandım akşamın kılıçlarında
Bir kurtuluş olur belki delirmekSoyunmak dünyadan işkencelerden
42T
ENH
A S
ÖZL
ER
II.
Her akşam bir hayal kundaklar benidevreder rüyanın salıncağına
Sorular sökülse şakaklarımdanEy’leri alnıma gülle kazısam
Şair değil, güneş değil, değil heytoprak olsam veli ordularına
43T
ENH
A S
ÖZL
ER
MESCİD-İ AKSA
Mescid-i Aksa’yı gördüm düşümdeBir çocuk gibiydi ve ağlıyorduVarıp eşiğine alnımı koydumSanki bir yeraltı nehr çağlıyordu
Gözlerim yollarda bekler dururum Nerde kardeşlerin diyordu bir sesİlk Kıblesi benim ulu Nebi’ninUnuttu mu bunu acaba herkes
Burak dolanırdı yörelerimdeMiraca yol veren hız üssü idimKutsallığım belli şehir ismimdenHer yana nur saçan bir kürsü idim
44T
ENH
A S
ÖZL
ER
Hani o günler ki binlerce mü’minTek yürek hâlinde bana koşardıHemşehrim nebi’ler hatırı içinCevaba erişen dualar vardı
Şimdi kimsecikler varmaz yanımaMü’minden yoksunum tek ve tenhayımRüzgarlar silemez gözyaşlarımıÇöllerde kayıp bir yetim vâhayım
Mescid-i Aksa’yı gördüm düşümdeGötür müslümana selam diyorduDayanamıyorum bu ayrılığaKucaklasın beni İslâm diyordu
45T
ENH
A S
ÖZL
ER
BAĞLANMA
Varsam dedim varamadımBir kararda duramadım Ben kendimi aramadımYazık bana vahlar bana
Devleşen içimin tedirginliğibeslenir kuduran sancılarımla
Bir kara duvardır gök çadırlarıBaharlar zulmetle kol kola gelir
Bu yılan caddeler zehirli vitrindolaşır kanımda bir ifrit gibi
Nefsimin sırçası dolanır eldene kırarım onu ne de korurum
Köprüsü atılan ninnilerimleyıkıntılardayım tuzaklardayım
Hangi rüyalardır sığınağımızHangi köpüklere binmeli ruhum
Sesimi biçen bu paslı dehlizdennasıl kurtarmalı damarlarımı
46T
ENH
A S
ÖZL
ER
Bir eteği tutmaz isemKöle canı satmaz isemTeneşirde yatmaz isemYazık bana vahlar bana
Toprağa konuk olalı gölgemgöklerin gözleri üzerimdedir
Buzul yangınlardan alıp kalbimibağladın alnının emziklerine
Bir nazarla kırdın küreklerimiBuhar kıldın nefsin denizlerini
Yollayarak hikmet kervanlarınıdonattın gönlümün dükkânlarını
Aşıladın Cibril emanetindenhantal aklımın kanatlarına
Sesindir büyüten gözyaşlarımdanumudun bembeyaz türkülerini
47T
ENH
A S
ÖZL
ER
Sohbetin bir rahmet bulutu gibiiner hasretimin tarlalarına
Kazıdın putların sikkeleriniŞimdi her yan celâl levhalarıdır
Sesinin yankısı dinmez içimden eş olmuş kalbimin atışlarına
Arkanda yürürüm gözlerim yerdesonsuz bir telaşla titrek ve ürkek
Nisbet kokun gezer ciğer tahtımdazemzemle yıkanmış şehirlerdeyim
Unuttum bilcümle anılarımıno sensiz oluşan bölümlerini
Her avuç su senin çağlayanındanve her lokma senle bereketlenir
Guruplar ki mercan tarlalarındırKuşların uçuşu adımlarındır
İniler yağmurun darbelerindentedirgin uykumun çelik telleri
48T
ENH
A S
ÖZL
ER
Yücelerden yücelerdengündüzlerden gecelerdensessiz dilsiz hecelerdensütler sağar gönlümüzeKelâm yağar gönlümüzeIşık ağar gönlümüze
Dağılan eczamı toplayan cihazruhumun gövdemi çağıran sesi
Saldın külhanlara bütün bilgimiyüksek fırınlarda yanar geçmişim
Erittin dünyayı zamanı sözübir köpek derisi giysilerimi
Sıyrıldım tüm yaban kuşatmalardanatarak canımı gölgelerine
Bulutların nabzı kalbimdir şimdiyıldızlar konuğu mekânlarımın
Gözlerin ne kadar yakın ve kesindindirdi fitnenin şimşeklerini
49T
ENH
A S
ÖZL
ER
Zanların yıkılan mazgallarınıbir ibret kentine döndürdü cezben
Açarak bir çiçek denizi gibican üfledin çorak alanlarıma
Gör ne tek ve tenha bir ömür olurduymazsam içimde ayak sesini
Hiç cevabım yoktur bükük boynum vegözyaşımdan başka sorularına
Ölümlerden korkar isemGönül evi yıkar isemBen bu yoldan çıkar isemYazık bana vahlar bana
50T
ENH
A S
ÖZL
ER
SİZ
Dikenler çalılar güle dönüşürbir bengisu yayar nazarlarınız
Güzeller varisi olduğunuzdankokular korosu gülzarlarınız
İlham yağmurları sözlerinizdirgök sofrası serer pazarlarınız
Gönlüme özgürlük muştusu gibiinanç diriltici kararlarınız
Bir tufan dehşeti salar kalplerearslan kükremesi azarlarınız
51T
ENH
A S
ÖZL
ER
SENSİN
Özgürlük menşurum kanatlarındırToprağım devletim bayrağım sensin
Maddemsin, manamsın, varım yoğumsunUfkumsun yakınım uzağım sensin
Göklerim yerlerim dağım denizimyanım yönüm solum ve sağım sensin
Annem babam atam kardeşim yavrumevim barkım bahçem ve bağım sensin
Övüncüm şerefim sözüm şiirimsaklım gizlim köşem bucağım sensin
Seslerin kalbimin dudaklarındaZamanım dönemim ve çağım sensin
Ümidim cihadım şafağım sendeHicretim menzilim durağım sensin
Seninle olmaktır ahdim yeminimOrdum emirim ve otağım sensin
52T
ENH
A S
ÖZL
ER SEVDİĞİM
Eteğim çamurlu yüzümse karaDönsün karanlığım sesinle nuraGel kovma kapından nolur sevdiğim
Eritsin bakışın cümle düğümüyıldız şölenine sarsın göğümüSen ki ne dilersen olur sevdiğim
Bu hasret duygusu oymasın beniBir başka kulak duymasın beniBir yanında kalmış huzur sevdiğim
Gel kovma kapından nolur sevdiğimSen ki ne dilersen olur sevdiğimBir yanında kalmış huzur sevdiğim
53T
ENH
A S
ÖZL
ER
DAĞLARA
Dağlara vur gönlüm alıp başınıonlar anlar bir de deniz sevdanı
Bir gece gökleri giyinerektengöç etsem alnının kucaklarına
Soyunup eşyadan kurt kuşla birlikaklımı yem etsem karıncalara
Zaman yürümesin gün dolanmasıntoprağı emzirsin kalbimin nabzı
Tükensin rüzgârlar bu sesim gibiÇakılı kalayım bir resim gibi
Kavlü kararım var senle ölümeBen yürüsem sözüm üzre seninle
54T
ENH
A S
ÖZL
ER
II.
Buhar oldu şüphe kuluçkalarıKanım ki sürekli deli çağında
Bütün akımların ovası kalbimyerle gök arası gelgitler bende
Ben de bu denize girdim gireliher mahlukun sesi arkadaşımdır
Güneştir gölgemin kefili artıkYelkenim mehtabın dizginindedir
55T
ENH
A S
ÖZL
ERIII.
Başı sensin sonu sen yollarımınRuhumun adresi kalbinde saklı
Beni ele veren hicabımdır hepSeni dillendiren güzelliğindir
Sahip olmadığın neyim kalmıştırO inceliğinin işgalindeyim
Ardından bu yolun can görünürSevdan kan gibidir damarlarımda
56T
ENH
A S
ÖZL
ER
SEN
Her taraf gözlerin gündüz ve geceHer mevsim sensin ve her ses sözlerinAyrılmaz ellerin avuçlarımdandoyurur kokusu ciğerlerimi
Yalnız senin olmak seninle olmakinandım ömrümün en kutlu işiTaşırsın aklımı bir gölgen gibiaşkın eldeğmemiş bölgelerine
Bir evren donattın yırtıp dünyamıEledin bilgimi sevgilerimiOnardın gövdemi takvimlerimikalbimi giysimi şiirlerimi
57T
ENH
A S
ÖZL
ER
ARZIHAL
Sen öte bahçede açalı gülümbütün bülbülleri yandı içiminDağıldı eczası sesin ahengingüzelin lezzetin rengin biçimin
Öpüp kokladığım ellerin gülümhayat ırmağıydı fidanlarımaAçardı yolumu anahtar sesinGözlerin güneşti zamanlarıma
Bir yetim çocuktur günlerim gülümSeslerim kırıktır yatağım zindan Nolursun tezelden beni de çağıral götür yanına sevdiğim aman
58T
ENH
A S
ÖZL
ER HABER
Saraylar yalılar köşkler kubbeler zindanlar kuleler surlar kalelerkavuklar sorguçlar tuğlar kelleler meclisler sohbetler canlar tekkelerbabalar dedeler beyler zadelerbahçeler bülbüller güller laleler güzeller gazeller sazlar badelerişveler cilveler nazlar handelerinci diş mercan dil gümüş sinelermermerden kurnalar altın lüleler sedeften nalinler zümrüt küpelerak sakal vezirler bilmiş körpeler
Görkemin gururun simgesiydilerhabercisiydiler bir çözülüşün
59T
ENH
A S
ÖZL
ER
İZLER
Toprağa alnından izler çakarako ışıktan erler öteye geçti
Üstünde güneş batmayan tuğlarordular, o yerler öteye geçti
Yanardağ göksünden duyduğum şimdizincire vurulmuş tekbir sesleri
60T
ENH
A S
ÖZL
ER
ŞEHİT
Cami avlusunda vurdular seniiçinde secdeler çağıldıyordu
Gel yaslan yiğidim bu yürek seninşehitler anası bu toprak senin
Yüzüm ki öyle ak vicdanın gibihayalin, namusun, imanın gibi
Bir çeşmedir kanın nurdan, güneştenayıklar, arıtır çağın kirini
Sallanan bir eldir yıldızlar şimdiseni uğurlayan Tanrı katına
O gün gelir erir zulüm zinciribir damla kanının denizlerinde
Çıkagel yeniden bir savaş vaktikaydolduğun şehit ordularıyla
61T
ENH
A S
ÖZL
ER
FIRIN
Fitne nişangâhı kılınmış gövdenHep kan çeşmesidir gözeneklerin
Gel timar edeyim seni, bu çağınbin maraz kaptığın vurgunlarından
Yetişir güvendin kof sözcükleredizi oyunlarla oyalandığın
Kalk sesime bağlan, sesim ki günde beş kez yinelenen savaş davulu
Hüzün fırınında pişen gönlümünsahipsiz bırakma vasiyetini
Körkütük kötürüm insancıklarayenik yazmış bu çağ evlatlarımı
62T
ENH
A S
ÖZL
ER
ÇAĞRI
Seni ürkek kılan yılanlar mıdırki hep kaçınırsın gözbebeğimden
Bir yılgı içkisi gezdirir seni iç çeken ülkemin külhanlarında
Yangınlar kavurmuş gibi ufkunuÇürümüş, tarlana ekilen dua
Bir göçük kıyıda geziyor aklınölgün ve en mahpus uykulardasın
Tarihten damlayan seslerle üzgün kalbin ki bir yaman cenderededir
Düşsün bakışların nemrut yangındanGel anla içimde açan güneşi
63T
ENH
A S
ÖZL
ER
Kabir seslerini duymaya yönelEş olsun melekler ordularına
Gel uzan göklerin kanatlarına Ve sıyrıl aykırı kuşatmalardan
Aklına ekilen tasarılarıdeğiştir sesimin bereketiyle
Kül olsun sonsuzun sahillerinde ve bir ayna gibi kırılsın sesler
Savur bu eşyaların korolarınıbir umut zannıyla hep bölüşülen
Üstümüzde yedi sağlam gök binaKalbinle donansın bulut denizi
64T
ENH
A S
ÖZL
ER
DAVET
Ellerim fikrimin göklerindedirçizerim gönlümün haritasınıO çiçek yıldızlar yapıtaşlarımşehirler kurarım ayın bağrına
Hicretler gelişir her akşam bende içimin ışıklı memleketine Donatır çevremi ashap şenliğiBir fener alayında gezinir kalbim
Ey vücudum davran ve gel benimle Biz ki o dünyanın yurttaşlarıyızElverir bu gurbet bu karanlıklarbu eşyalar sesler ve görüntüler
65T
ENH
A S
ÖZL
ER
AYNA
Gelecek günlerin fotoğrafısınselamı çoğaltan bahçelerinleArza cetvel çekmiş gözyaşlarımlabir tohum büyüyor güvercin gibi
Sözü senet sayan bir çağ muştusudeviniyor gülden kokularındayanımda çevremde kalbim içimde
Yağmurlar ülkümün bereketidirUfkumda denizler gibi rahmet varSesindir kurtaran umutlarımıZaman, yüreğinin dizginindedir
Güven sözlerimin kanatlarına Karşıdan el eden iklimleri duyDuy amacımızın memleketini
66T
ENH
A S
ÖZL
ER
DOĞRUL BANA
Gel yürü ey çocuk güvene, aşkaBulutlar donansın sözleşmemizden
Açılan her kanat sesini taşırboşaltır umudun bahçelerine
Nicedir rüyamı kuşatır gölgenAklımı didikler direncin kanı
Işıktan erlerle unufak olurbalyozlar altında tiran sergisi
İbrahim bilinci yüklü ellerinYüreğin dünyanın sevgi dergisi
Tohumlar başında taşır ağacıDeler besmeleyle damar toprağı
Zikreyle şükreyle fikreyle sen eyönüne serilmiş sonsuza karşı
Ve bir gün zamanlar gelir önünegiyinir varoluş esvaplarını
Doğrul, bana yönel uzat eliniSavaş burçlarından selamlar sana
67T
ENH
A S
ÖZL
ER
ŞAFAK
Yüzünde inancın keskin ışığı gün olur dönüşür bir şah kavgaya
Gelin kardeşlerim, gökleri tutan mızrak parmaklarla mahşer yürekle
Kim demiş her şeyin bitişi ölümdestanlar yayılır mezarımızdan
Bizansı soluyan kentleri bir günyıkarsın sesinin okyanusunda
Hangi yöne baksam şafak görürümToprağın altından yürür ordular
68T
ENH
A S
ÖZL
ER
Haberin var mı ey güzel çocukiçimde devinen çağlayanlardan
Erir gözlerinin keskin şavkındabu çağın bilcümle karanlıkları
Zaferler özleyen düşünü süslergöksünde çağlayan bir bedir nehri
Ellerin ki hızrın kumandasındaGözlerin ki çizer sınırlarımı
Bir yeni vakitler geldi gelecek içimde sürekli ayak sesleri
69T
ENH
A S
ÖZL
ER
KİTABE
Çağ mahkemeleri hüküm vermiştirhayallerim bile hep suçtur diye
Ben yürürüm yollar bitmez benimleBen dururum hüküm durmaz hakkımda
Geldim gidiyorum ben mahzun şarkıincisi içinde bir midye gibi
Birkaç er kişiyi bulsa da gönlümrehine bırakmam miraslarımı
Giydiğim toprağa ağsın razıyımrahmet bulutları varislerimin
70T
ENH
A S
ÖZL
ER
ELVEDA
Diyorum ki gider oldum giderim Yağmur beni ağlar şimdiden sonra
Seni kuşatmayan bu özel sevda yalnız beni dağlar şimdiden sonra
Koşsam denizlere açsam bağrımıseni çekmez ağlar şimdiden sonra
Ay gölgem biricik haldaşım benimbizi bekler dağlar şimdiden sonra
71T
ENH
A S
ÖZL
ER
ZAMAN
Zaman kelebeği değip de geçerbir nefeslik vaktin can yaprağına
Büyük rüyalarla geçmişse ömürhiç yanmam ölümün her çeşidine
Umut bir tohumsa kefen zarındagün olur fışkırır bir orman olur
Sesimi bir heykel gibi kırarak kaybolsam göklerin dehlizlerinde
Bulutlar içimin parçalarıdırYüreğim yağmurdan haber getirir
Ey aklımın kalbi, artık genişlebirazdan kar örter şehrin üstünü
72T
ENH
A S
ÖZL
ER
YANKI
Toprak kuşatınca ten kafesiniyeni bir günedir göçümüz bizim Kalkarız rüyadan uyanır gibi
Ben ki yeryüzüne ağdım ağalı dolandım cezbeyle yolculuğumu Bekledim doğacak ufuklar gibi
Size bir mirastır iniltilerimSevdalar coşkular ve gözyaşlarıyol bulsun içlerde yankılar gibi
Bilcümle sevdikler yanımızdadırdonanır çevremiz baharla* narla Saraylar nehirler billurdan gibi
Sonsuz bir düzenin armağanınıbuluruz şükürle mahcup ve mutluAffolan sevinçli çocuklar gibi
*Zeytinle (3. baskı, 1994)
73T
ENH
A S
ÖZL
ER
BİLDİRİ*
Gün sendin her sabah yeniden doğanVe her akşam sendin dönüşen ayaÇiçek sendin toprak sendin gökler senSeninle boyandı evren sevdaya
Senden yana gelen seher yelleriSevda bulutları serer üstüme
O altın vakitler cennet anılarÜşüşürler birer birer üstüme Kuşatır çevremi gül kokularınNefesin bir dünya örer üstüme
*Bildiri şiiri, Mehmet Akif İnan’ın ulaştığımız son şiiridir. Yedi İklim dergisinin Mehmet Akif İnan özel sayısında (Mart 2000, Sayı: 120) yayımlanmıştır.
74T
ENH
A S
ÖZL
ER
Belirir eşyada yüz çizgilerinAy bestelerini sürer üstüme
Yüreğim genişler ufkum donanırGölgen kanadını gerer üstüme
Seslerin yoldaşı kulaklarımınSeninle konuşur canımın içiGözlerinle baktım göklere yereSeninle tanırım hüznü sevinci
Top Related