8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
1/49
UNIVERSIDAD NACIONAL DE PIURA
FACULTAD DE ECONOMIA
INFORME FINAL
“LOS DETERMINANTES DE LA PRODUCCION EXPORTABLEDEL BANANO ORGANICO EN EL VALLE DEL CHIRA”
EJECUTORES:
Econ. Dr. Ben!"#n B!$on! R%&'
Econ. (&)"er E*%!r*o L&+!no Bo'!, M.Sc.
Econ. Enr&-%e !/!+! Re$e0, M.Sc.
Piura, octubre 2011
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
2/49
I N D I C E
Pag
RESUMEN
OBJETIVOS, HIPÓTESIS Y METODOLOGÍA 4
CAPITULO I.-MARCO TEORICO 5
I.1.-T!"#a$ a%&'(a)a$ a& *'!(!+"('! 51.1.1.-T!"#a ) &a$ a/a$ (!+%a"a'a$ 51.1.0.-T!"#a ) &a (!+%''')a) 51.1..-T!"#a )& )$a""!&&! $!$'*& 2
I.0..-B'!)'"$')a) 3 %"!)((' !"g6'(a 71.0.1.-B'!)'"$')a)1.0.0.-P"!)(('! !"ga'(a 18
1.0..-C"'9'(a(' !"g6'(a 11I...-M"(a)!$ 3 (!+"('! /$! 101..1.-B'!(!+"('! 101..0.-:)a+!$ 3 )9''(' )& (!+"('! /$! 11...-P"'('%'!$ 3 C!)'('!$ )& (!+"('! /$! 1;1..4.-E& (!+"('! /$! a(a& 3 )('a$ 12
1.4.-G$'< (a%a(')a) !"ga'=a('!a&, +%"$a"'a& 3 ")$ 1>1.5.-:a(!"$ ) ?@'! 3 %"!*&+a$ 17
CAPITULO II.-CARACTERÍSTICAS DE LOS PRODUCTORES DEBANANO ORGNICO 00
0.1.-E& 6"a ) $)'! 000.0.-La %"!)((' ) *aa! !"g6'(! 000..-E& +"! ) %"!)(!"$ 040.4.-E)a) ) &!$ %"!)(!"$ 040.5.-A!$ ) I$"((' 050.;.-Ca"ga 9a+'&'a" 050.2.-Ca')a) C!$(a)a & a! Ca/a$F 050.>.-P"('!$ 3 Gaa('a$ 05
CAPITULO III.-LIMITACIONES DE LOS PRODUCTORES DEBANANO ORGNICO PARA ALCANAR LOS ESTNDARES DE
CALIDAD INTERNACIONAL 02
.1.-P"!*&+a$ %a"a !*" &a ("'9'(a(' 02.0.-P"!*&+a$ %a"a (+%&'" (! &a$ @'g('a$ ) $O"ga'=a(' 07..-I(!'$ %a"a $%"a" %!" & %ag! 8
CAPITULO IV.-DETERMINANTES DE LA PRODUCCIÓN DEBANANO ORGNICO Y SU EPORTACIÓN 1
4.1.-:a(!"$ )('$'!$ &a %"!)((' ) *aa! !"g6'(! 1
4.0.-D"+'a$ ) &a @%!"a(' ) *aa! !"g6'(! 4..-La a$!('a'')a) 4
2
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
3/49
4..1.-P"'('%a&$ a('')a)$ ) &a a$!('a(' 44..0.-:a(!"$ )"+'a$ ) &a a$!('a'')a) 5
4.4.-La (a%a('a(' ;4.4.1.-:'a&')a) ) &a (a%a('a(' ;4.4.0.-:'a('a+'! ) &a (a%a('a(' ;
4.5.-A(($! a& ("?)'! 3 (!)'('!$ 24.;.- A(($! a (!&!g#a 3 )"+'a$ >
CONCLUSIONES 48
RECOMENDACIONES 48
BIBLIOGRA:IA 41
ANEOS 4;
3
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
4/49
RESUMEN
La ag"'(&"a &a Rg' P'"a, $ a a('')a) 9)a+a&, !(%a a& 41 )
&a PEA "g'!a&. E& (&'! (! +a3!" $%"9'(' (&'a)a "g'!a& $ & a""!=. E$a
$'a(' $ %"!(%a(' ) &a$ '$'('!$ %*&'(a$ 3 %"'a)a$, &a *$)a
) (&'!$ a&"a'!$ (!+! &!$ %"!)(!$ !"g6'(!$ ) @%!"a('. E& *aa! $
(&'a $ 9!"+a (!('!a& ("(a ) 7 +'& (6"a$, &!$ a&&$ )&
C'"a. E& %&6a! !"g6'(!, a&"))!" ) 888 6$, $ %"!)( &!$ a&&$ )&
C'"a, )'$"'!$ ) K"(!'&&!, Sa&'"a& 3 Ma"(a&'(a.
L!$ 9a(!"$ '+%&$a &a "(!"$' )& (&'! )& a""!= %!" & *aa!
!"g6'(! $!< &a @'$('a ) +"(a)!$ @"!$ ) *aa! !"g6'(!
("('+'!, a(($! a )'(!$ +"(a)!$ a "a?$ ) +%"$a$ @%!"a)!"a$$a*&(')a$, (&'+a 'a & )$a""!&&! ) %&aga$ 3 9"+)a)$, +!"
)+a)a ) aga, !"ga'=a(' ) %"!)(!"$ *aa"!$, %"!g"a+a )
"(!"$' %"!+!')! %!" & G!*'"!, +/!"$ (!)'('!$ ) 9'a('a+'!.
Ha $')! 9a(!"$ ) ?@'! ) $!$ %"!)(!"$, &a %a"'('%a(' ) &a$
a$!('a('!$ &a$ )'9"$ 9a$$ ) &a (a)a %"!)('a 3 ) &a @%"'('a
@%!"a)!"a, &a$ ")$ ) a%!3!, (!+! & %"!g"a+a $aa& 3 &a$ +%"$a$
%"'a)a$, %a"a &a (a%a('a(', & a(($! a& 9"'&'=a !"g6'(!, 3 a& ("?)'!.
La %"!)((' !"g6'(a $ "(!!(')a (!+! a a&"a'a %a"a & )$a""!&&!
$$a*&, a! $!('a&, (!+'(! 3 (!&g'(!, )$a""!&&6)!$ $"ag'a$ )
+"(a)!, @$' '$'ga(' %a"a &a ag"'(&"a !"g6'(a, %"'!
(+%&'+'! ) &!$ "'$'!$ ) ("'9'(a(' 3 & (+%&'+'! ) &!$ $6)a"$
'"a('!a&$.
La )('$' %!" &a %"!)((' )& *aa! !"g6'(! = )& *aa! (!('!a& $g'a)a %!" & +/!" %"('! "&a(' (! & *aa! (!('!a&, 3 $g)! &ga"
%!" &a$ gaa('a$ !*')a$. La$ a"'a*&$ %"('! 3 (a&')a) )& %"!)(!, $g &
$)'!, @%&'(a & 44 ) &a (a')a) %"!)(')a. E$ )('", &a (a')a) %"!)(')a
) *aa! !"g6'(! %a"a $ @%!"a(' )%) ) 9a(!" @g! (!+! $ &
%"('!, +(! +6$ ) 9a(!" )g!, (!+! &a (a&')a) )& %"!)(!. L!$
%"'('%a&$ %"'('%'!$ ) &a ag"'(&"a !"g6'(a $ ("a &a$ *a$ %"6('(a$
ag"#(!&a$, "$%! a& +)'! a+*', a &a$ &3$ &a*!"a&$ 3 a &!$ (!'!$ )
)"(!$ +a!$ ) &a$ Na('!$ U')a$ (!"'*3 a a +a3!" %"!)(('%a"a &a @%!"a('.
4
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
5/49
E& ?9a$'$ &a$ %!'(a$ $(!"'a&$ 3 a('!a&$ %a"a 'g"a" a &a =!a 6+*'! )
"a*a/! & (!+"('! g&!*a&, ?"+'!$ ) $ *'$a" ')'')a&, 9a+'&'a", 3 )
$!(')a), $ )('", &a )'$+'(' ) &a %!*"=a 3 )$'ga&)a).
OBJETIVOS
D"+'a" &!$ 9a(!"$ 'a*'&'=a & a(($! ) &!$ %"!)(!"$ ) *aa!
!"g6'(! ) &a "g' P'"a a& +"(a)! '"a('!a&.
HIPÓTESIS
E& %"'('%a& )"+'a %a"a &!$ %"!)(!"$ ) *aa! !% %!" &a %"!)(('
!"g6'(a %a"a & +"(a)! '"a('!a&, $ & %"('! )& %"!)(!.
METODOLOGÍA
La '$'ga(' 9 ) (a"6(" @%&'(a'!, & )'$! a (!$')"a" 9 ) (!"
"a$"$a&. R$%(! a& 6+*'! $%a('a& $ *'( & a&& )& C'"a. La U')a) )
a6&'$'$ 3 &a %!*&a(' )& %"!3(! (!$')" a &!$ %"!)(!"$ ) *aa!, !"g6'(! 3
(!('!a&, )& a&& )& C'"a, &g! $ 9( &a (!+%a"a('.
.La$ a"'a*&$ ) $)'! $"6<
Va"'a*&$ ) $)'! I)'(a)!"$P"!)((' ) *aa! !"g6'(! a"'a*&)%)'F
Ca')a) %"!)(')a 3 @%!"a)a
P"!)((' ) *aa! (!('!a&'&'=a)a %a"a (!+%a"a"F
Ca')a) %"!)(')a 3 )')a
P"('! )& *aa! !"g6'(! P"('! $!&$ %!" '&!P"('! )& *aa! (!('!a& $!&! %a"a(!+%a"a"F
P"('! $!&$ %!" '&! ! $ 'a&
G"a)! ) a$!('a'')a) N! ) !"ga'=a('!$ %!" a$!('a(' 3a'g)a) ) &a a$!('a('
P"a('(a$ ag"#(!&a$ a)(a)a$ A*!a+'!, "'g!$, (!"!& ) %&aga$ 3
9"+)a)$, (!$(a$O*(' ) ("?)'! !%!"! M!! )& ("?)'! !*')! 3 %!"(a/ )%"!)(!"$ a(()'"! a& ("?)'!
O*(' ) I9!"+a(' )& +"(a)! T'%! ) '9!"+a(' !*')a '('a &a%"!)((' !"g6'(a
E$6)a"$ ) (a&')a) '"a('!a& N+"! ) ("'9'(a('!$ ) (a&')a)D'$%!'*'&')a) a a(%a" @'g('a$ )(a&')a) '"a('!a&
A!$ "a&'=a &a$ %"a('(a$ ) (&'! 3 )(!$(a
D'$%!'*'&')a) a a(%a" &a$ !"+a$ ) &a!"ga'=a('
A!$ &&a &a !"ga'=a('
D'$%!'*'&')a) a a(%a" %ag! )$%?$) '+%! ) &a "ga )& %"!)(!
A!$ &&a &a %"!)((' ) *aa!%a"a @%!"a('
La$ 9$ ) '9!"+a(' ) (a"6(" %"'+a"'! 9 a "a?$ ) ($a$ a &!$
%"!)(!"$ a! ) *aa! !"g6'(! (!+! (!('!a&. A$# a+*'?, $ $&(('!
5
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
6/49
&a$ =!a$ %"!)(!"$ ) (a)a '%! ) %"!)(!"$ 3 $ %"!()' a &a$ "'$a$ )
)'"'g$ 3 ?('(!$ %a"a (!+%&+a" 3 (!9'"+a" '9!"+a(' &a '9!"+a('. E& '%!
) +$"a 9 $"a'9'(a)a< )'9"('a)! '%!$ ) %"!)(!"$ !"g6'(!$ 3
(!('!a&$, %!" a$!('a('!$.
La '9!"+a(' ) (a"6(" $()a"'!, 9"! !*')a$ ) &a$ $a)#$'(a$ $!*"
%"('!$, %"!)(!"$ ) *aa! (!('!a& 3 !"g6'(!, +"! ) (6"a$
(&'a)a$, +"! ) a$!('a('!$ 3 (!+'?$ ) %"!)(!"$ ) *aa! !"g6'(!,
%"!)((' @%!"a)a 3 )')a a& +"(a)! a('!a&.
6
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
7/49
CAPITULO I.-MARCO TEÓRICO
I.1.-T!"#a$ a%&'(a)a$ a& *'!(!+"('!
1.1.1.-T!"#a ) &a$ a/a$ (!+%a"a'a$
E& 9' %"'('%a& )& (!+"('! '"a('!a& $ &a gaa('a $ !*)"6 a& "a&'=a"$
&a$ "a$a(('!$ " &!$ %a#$$. E$ %!" $! Da') R'(a")! '"!)/! +!)&!
) a/a (!+%a"a'a *a$a)! )'9"('a$ &a %"!)('')a) )& "a*a/!, )!)
$a&a , a (!!+#a (!+%''a $ ($a"'! (!!(" &!$ %"('!$ "&a'!$
) &!$ *'$ ) &a (!!+#a, $ )('", & %"('! ) *' ?"+'!$ )& !"! 3 a$#
+a@'+'=a" &a$ gaa('a$.
A & +!)&! "'(a")'a! )& (!+"('! '"a('!a& a3)a a (!+%")" &a$
"a=!$ $!*" &a$ $ %"!)( & (!+"('! 3 $!*" &!$ 9(!$ )& (!+"('! &
*'$a" a('!a&, a+*'? $ %&aa a"g+!$ ""!$ ! (!'(') (! &a
"a&')a). Ya %"'+" &ga" R'(a")! %&aa g"a)! ) $%('a&'=a(' @"+!
! $ !*$"a & +)! "a&. C!+! $g)! %! a+*'? a( a*$"a(('
) a+%&'!$ 9(!$ )& (!+"('! '"a('!a& $!*" &a )'$"'*(' )& 'g"$! )
%a#$, 3 %!" a! a"g+a &!$ %a#$$ $ (!/! gaa (! & (!+"('!,
(a)! &a %"6('(a ! $ a$#. E "(" &ga", & +!)&! ! $%('9'(a &a$ )'9"('a$
) "("$!$ " %a#$$ (!+! (a$a )& (!+"('!. :'a&+, $ 'g!"a & %!$'*&
%a%& ) &a$ (!!+#a$ ) $(a&a (!+! (a$a )& (!+"('!, &! $ a( '9'(a=
%a"a @%&'(a" &!$ g"a)$ 9&/!$ (!+"('a&$ " a('!$ a%a"+ $'+'&a"$.
A %$a" ) &!$ 9a&&!$ $ )(a"! & +!)&!, R'(a")! (!"'*3 (! a
%")'((' *6$'(a - &!$ %a#$$ )"6 a @%!"a" &!$ *'$ &!$ '
%"!)('')a) "&a'a+ a&a- &! (a& a $')! (!9'"+a)! a& %a$! )& '+%!
1
Ha3a @(%(' ! +3 9"( &a &3 ) &a a/a (!+%a"a'a. E$a !(""
(a)! &a )$a/a a*$!&a ' a a(' "$%(! a !"a $ &a +'$+a
a+*a$ +"(a(#a$ Sa&a!" D!+''( ,1777 F.
1.1.0.-T!"#a ) &a (!+%''')a)
1 Q"g+a, Pa&. E(!+#a I"a('!a&. T!"#a 3 P!'(a. E)'. M( G"a H'&&. Ca"a E)'(',1777, P.04
7
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
8/49
E& (!(%! ) (!+%''')a) a '& ) %a#$ 3 &!(a& 9 @%$! %!" P!"" 1778F.
D$) !($, & ?"+'! (!+%''')a) $ a )'9)')! ) a& +a"a &!$ %a#$$
)$a""!&&! 3 )$a""!&&a)!$, $ a (!"')! a $%(' ) $"ag'a )
)$a""!&&! %a"a )'(a$ (!!+#a$ T&&!, 088;F.
La (!+%''')a) a !+a)! "&a('a & +)! (!+'(! a(a& 3 (! +a3!"
%"('$' " &a$ +%"$a$ 3 & +!)! ) (!$!&')a"$ & +"(a)!, $a %!" &a
(a&')a), *a/! %"('! ) &a %"!)((' ! %!" '&$ ) %"!)('')a) a&(a=a)!$0.
E& ?"+'! (!+%''')a) '"a('!a&, ')'(a &a (a%a(')a) ) %a#$ %a"a +/!"a"
$ %a"'('%a(' &!$ +"(a)!$ +)'a&$, 3 &a" a $ =, & '& ) ')a ) &a
%!*&a('. H!3 )#a, &a (!+%''')a) $ &a %"'!"')a) ) &a$ "g'!$ 3 a('!$ 3
(!$'3 & (&! ) $$ "$%('a$ $"ag'a$ a('!a&$ ) )$a""!&&!.
E &a a(a&')a), &a (!+%''')a) '"a('!a& $ %) a&(a=a" +)'a )!$ #a$<
aF &a "a)'('!a& !%(' ) ")('" (!$!$ 3 %"('!$ "&a'!$ *F &a$ a$ #a$ )
(!+%('a 9)a+a)a$ &a )'9"('a(' ) %"!)(!$, &a $g+a(' )
+"(a)!$, &a +a"(a, &a (a&')a) 3 &!$ $"'('!$ a &!$ (&'$. M)'a $a$ ?('(a$
$ %") & (!$+')!" %"('*a &a$ +"(a)"#a$ (!+! '(a$ 3 )'9"('a)a$,
$ %"$'g $a'$9a(" +/!" &!$ g$!$ ) a )+a)a (a+*'a.
D"! ) $a a #a ) (!+%('a, & '& (!&g'(!, & )'$!, &a 9!"+a('
) "a*a/a)!"$ 3 +%"$a"'!$ & +a"'g, 3 &a$ ")$ (!+"('a&$ '"a('!a&$
a%a"( (!+! 9a(!"$ 9)a+a&$
La (!+%''')a) a '& ) %a#$ $ & g"a)! & (a& a a(' %),
(!)'('!$ ) &'*" +"(a)!, %"!)('" *'$ 3 $"'('!$, a(%a)!$ %!" &!$ +"(a)!$
'"a('!a&$, 3 $'+&6a+, +aga '("+, & 'g"$! "a& )$$ (')a)a!$ & &a"g! %&a=!4
E %a"'(&a", & G&!*a& C!+%''$$ R%!" GCRF, %*&'(a)! %!" & !"&)
E(!!+'( :!"+ E:F, (!&a*!"a(' (! & Ha"a") I$' 9!" I"a'!a&
D&!%+ HIIDF, )9' &a (!+%''')a) (!+! & (!/! ) '$'('!$ 3
%!'(a$ $$a a&!$ '&$ ) ("('+'! (!+'(! & +)'a! %&a=!
2
%
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
9/49
aa)a$ a (!)'('!$ )"+'a '&$ $!$')!$ ) %"!)('')a). L!$
%"'('%a&$ 9a(!"$ '9&3 $!< & (!!('+'!, &a '9"a$"("a, &a (!&!g#a,
& $'$+a 9'a('"!, 3 &a '&'g('a a& +)! ) &a (!!+#a 5
La (!+%''')a) ) a (!!+#a $ & "$&a)! ) a (!+%&/a '"a((' )
)'9"$ 9a(!"$, " &!$ (a&$ (a* +('!a" &!$ (!$!$ ) &!$ '$+!$
'"+)'!$, & (!$! )& 9'a('a+'!, 3 ) &!$ 9a(!"$ ) %"!)((', &a
%"!)('')a) ) &!$ +'$+!$, &!$ %"('!$ ) &!$ %"!)(!$ "+'a)!$, & "?g'+
'+%!$''!, &a !"ga'=a(' ) &!$ +"(a)!$ 3 &!$ $'$+a$ ) )'$"'*(', " !"!$.
E (!$(('a, $ +3 )'9#('&, $' ! '+%!$'*&, @%"$a" &a (!+%''')a) '&'=a)!
$!&! ')'(a)!". P!" &! a!, &ga" ) %"$a" #)'( g&!*a&, $ %"$a a
$"' ) ')'(a)!"$ '9&3 ) +a"a $'g'9'(a'a &a %!$'(' (!+%''')a)
) $"! %a#$, %"! ) &!$ (a&$ 'g! %!" $' $!&! %") $" &a &'+a %a&a*"a
a& "$%(!.
La (!+%''')a) ! $!&! $6 9!(a)a a '& '"a('!a&, $' ! a*a"(a
(!@! a('!a& 3 "g'!a&. P!" &&! &a (!+%''')a) "g'!a&, $ a +)')a "&a'a
)& )$+%! ) a ')a) %"!)('a $ & (a$! ) %"!)(!", +%"$a,
')$"'a, "g' %"+' (!+%a"a" $ %!$'(' (! "$%(! a &a ) $$
(!+%')!"$ ')'9'(a" &a$ 9$ ) $$ 9!"a&=a$ 3 )*'&')a)$;
A& "$%(!, & (!(%! ) (!+%''')a) "g'!a& '+%&'(a "9"'"$ a &a$ a/a$ 3
)$a/a$ 9"a $"!$ %"!)(!"$, +%"$a$ ! ')a)$ %"!)('a$ )
&!$ %"'('%a&$ $(!"$ a$# (!+!, a &a$ a/a$ 3 )$a/a$ ("a &a$
')a)$ %"!)('a$ $ !"! $!('! (!+'(! (&"a&2.
1.1..-T!"#a )& )$a""!&&! $!$'*&
E& &a %"!)((' )%)a ) &a (a&')a) a+*'a& $ (!!( (!+! &a %"!)('')a)
a+*'a&, 3 )a &ga" a "9&@'!$ '+%!"a$ %a"a & $)'! )& )$a""!&&! $!$'*&
P==3, J 177>F. La $$a*'&')a) $ '$("'* )'"(a+ & %"!%'! +!)&! )
("('+'! (!+'(!, %"! a 9a&a)! a("&a +a$ @%('a 3 !%"a'a. A# $
5 %
7 J6"= ) P"aa V, Ha)a G. V"'(a R. Ga"('a S9"'!. I)'(a('!$ )(!+%''')a) (!@! ) a%""a Ig"a('
9
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
10/49
*'(a &!$ $9"=!$ %!" )$a""!&&a" (!a*'&')a)$ a('!a&$ ")$, ) (a
) &!$ '+%a(!$ a+*'a&$. Pa"(, D 1774F.
L!$ a!"$, a"g+a !)a$ &a$ $"ag'a$ ) )$a""!&&!, a )')! a a
)g"a)a(' a+*'a&. La $"ag'a ) $$'(' ) '+%!"a('!$,
')$"'a&'=a(' 3 "*a'=a(', a $')! "$%!$a*& ) &a (!a+'a(' )& a'". La$
$"ag'a$ ) %"!+!(' ) @%!"a('!$ 3 ) )$a""!&&! !&'*"a&, )$a""!&&a"!
a('')a)$ @%!"a)!"a$ ) $(!"$ '$'!$ "("$!$ a"a&$, (! &a
(!$'g' %?")')a ) *'!)'"$')a). S' +*a"g!, &a$ &'+a$ )?(a)a$, (!+!
"$%$a a &a %!*"=a 3 a %"!*&+a$ ) )g"a)a(' a+*'a&, !+a "&a('a &
! %a"a)'g+a )!+'a)! )$a""!&&! $!$'*&.
E", E 1772F, @%"$a < “El desarrollo.… se ha caracterizado por… la
tendencia hacia la máxima rentabilidad a corto plazo en cuanto al uso de los recursos
naturales… La consecuencia es que estamos minando los recursos, en vez de usarlos
y conservarlos.8
Va&"a, S 088F, a9'"+a & )$a""!&&! $!$'*& "&a('!a & $! ) &!$ "("$!$
a"a&$ 3 &!$ %"!*&+a$ ) &a (!a+'a(' a+*'a& (!+! (!$(('a )&
)$a""!&&! ')$"'a& 3 (!&g'(!7. E& )$a""!&&! $!$'*& @'g "a('!a&')a) &a$
)('$'!$ +aa$ %a"a & $! ) &!$ "("$!$. E& )$a""!&&! $!$'*& "vincula la
proteccin del medio ambiente y de la salud"
E& 9! )& )$a""!&&! A+?"'(a La'a, 9 !*$"a)! %!" &a CEPAL18, &!$
%"!*&+a$ $!('a&$ &a )?(a)a ) 17>8 g"a"! a$ %"!%$a$ ) )$a""!&&!
(!+! &a )!+'a)a T"a$9!"+a(' P"!)('a (! E')a). CEPAL 1770F, (3!
%&aa+'! 9 (!$')"a)! &a C!9"('a +)'a& )!+'a)a C+*" ) &a
T'""a.
C!""'$ a(a&$, %&aa (!(%! ) )$a""!&&! *a$a)! %"'('%'!$
+a'$a$ 3 (!&g'(!$, (!+! & (!(%! ) )$a""!&&! +a! 3 (!&g'(!.
Y"/'(, A 177F %&aa &!g"a" $! 9'(' ) &!$ "("$!$ ")a)!$ 3
"$%!)" a &a ')a) '"a '" g"a('!a&. Da)! & (!$'$+a %&aa
8 E"&', E. Ca!, G. Ga"=a, R.V!g&, E. E< C'('a A+*'a& 3 D$a""!&&! S!$'*&.E)'!"$ T!+%$!. M?@'(!, 1772. P6g. 4729 Va&"a E., Sa!$ E. D$a9#!$ 3 P"$%('a$ ) )$a""!&&! &a R9'"#a ) Ta&a"a. T$'$P!$ G"a)! C'('a$ E(!+'(a$. U'"$')a) Na('!a& ) P'"a, 088. P6g. ;10 CEPAL< C!+'$' E(!+'(a %a"a A+?"'(a La'a.
10
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
11/49
+'$ a &a @%a$' 9#$'(a ) &a (!!+#a g&!*a& !($, /$'('a, &!$
+6"g$ ) @%a$' )*"#a $" a$'ga)!$ a &a$ (!!+#a$ ) &!$ %a#$$
$*)$a""!&&a)!$. E$ )('", &a $!(')a) '""&a('! &a 9'('('a, &a ')a) 3 &a
$$a*'&')a).11
I.0..-B'!)'"$')a) 3 %"!)((' !"g6'(a
1.0.1.-B'!)'"$')a)
B'!)'"$')a) $ &a "'=a, (a')a) 3 a"')a) ) $"$ '!$ @'$ 6"a
)"+'a)a. I(&3 & +"! !a& ) $%('$ 3 a"')a)$ @'$
""'!"'!, & $&!, &a$ aga$ 3 &!$ +a"$, *!$$, 6"a$ ag"#(!&a$,
a+*'? '(&3 &a$ )'9"$ (&"a$ 3 'a$ ' ""'!"'!10
La *'!)'"$')a) $ ! ) &!$ "("$!$ +6$ '+%!"a$ )& %a#$ %!" &a %"$('a )
(!$'$+a$ %"!)('!$, $%('$ ) $!$ (!!(')!$ 3 a"'a*'&')a) g?'(a. O9"(
("('$ a/a$ (!+%a"a'a$ & +a"(! ) &a$ a$ )('a$ +)'a&$ )&
(!+"('!. La '+%!"a('a (!+'(a $ %"$a &a %"!)((' ag"#(!&a, %(a"'a,
%$"a 3 9!"$a&, )%) g"a +)')a ) &!$ "("$!$ '!$, g"a
!(%a(' 3 $g"')a) a&'+a"'a.1
La *'!)'"$')a) ' '+%!"a('a a(a& 3 9"a %a"a &a (!!+#a, & a+*', &a
('('a 3 &a (!&!g#a 3 %a"a &a$ (!+')a)$ +aa$. I+%!"a('a (!+'(a
a(a& %!" &a )%)('a +aa ) &!$ "("$!$ '!$ %a"a &a ag"'(&"a, gaa)"#a,
9!"$a"#a, %$(a 3 )'"$')a) ) ')$"'a$, $')! &a )%)('a a&'+a"'a &a +6$
"$a&a. La '+%!"a('a (!+'(a 9"a $ %!" & ("(' )$a""!&&! ) !$
%"!)(!$ ')$"'a$, (3a 9 $! &!$ "("$!$ g?'(!$, &a$ )('a$ )&
(!+"('! +)'a& (!$')"a & +)'! a+*' &!$ a(")!$ ) &'*"(!+"('!, &!$ %"!)(!$ !"g6'(!$ ' '(! ) +"(a)! ("('.
T' '+%!"a('a %a"a & )$a""!&&! (!&g'(!, %&aa$ 3 a'+a&$ (! %!('a&
a&'+a(', +)'('a$, !"a+a(', '$, (!&!"a$, %$'(')a$ !"g6'(!$,
11 Y"/'(, A)"?$. Ma"(! C!(%a& %a"a D9''" D$a""!&&! ) Ba$ H+a! 3E(!&g'(!. C!$!"('! La'!a+"'(a! $!*" Ag"!(!&!g#a 3 D$a""!&&!, CLADES, C"!IDEAS. L'+a, 177. P6g. 0;12 V?&=, G"+6 3 R!/a$, M'(a. D9''('!$ 3 (!(%!$ *6$'(!$ $!*" *'!)'"$')a),
B'!)'"$')a) $$! 3 (&"a$, NW 1>. Ba"(&!a, D'('+*" 177>13 B"a( Egg, A!'!< D'"$')a) B'!&g'(a 3 M"(a)!$, SEPIA VIII P" P"!*&+a Ag"a"'! )*a, L'+a, /&'! 0888
11
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
12/49
(!$+!&!g#a, 9'*"a$ ) a&a (a&')a), (. A)+6$ ) &a %!$'*'&')a) ) !*" 'g"$!$
%!" "gaa$, %a$ 3 %"!%')a) '&(a& ) "("$!$ g?'(!$ 3 )$a""!&&!
(!&g'(!.
La '+%!"a('a $!('a& "a)'(a $" 9 '+%!"a ) !(%a(' a('')a)$
ag"#(!&a$, gaa)"a$, 9!"$a&$ 3 %$"a$ ) "("$!$ a'!$ ')$"'a$
)"'a)a$, '(&3)! a"$a#a, (!"'$+!, (. E$ 9 ) $g"')a) a&'+a"'a
%"!)(!$ ) !"'g ag"#(!&a, gaa)"!, %$"!, 9!"$a&.
La '+%!"a('a a+*'a& $ %!" &a "a$()('a +)'a& 3 a('!a& ) &!$ $"'('!$
a+*'a&$ (!$"a(' )& "("$! aga, (!*""a ) *!$$ (!$"a('
) '""a$ %"!)('a$, (!"!& ) "!$', a%!" ) "'$ a& $&!
(!$'$+a$ a&a+ %"!)('!$ a! +a"'!$ +a", '$&a$ ga"a$, +ag&a"$F,
(!'a&$ *!$$, %a$!$ a"a&$, &ag!$ 3 "#!$F (!+! $+')"!$ ) (a"*!!
) &a (!*""a ga&14
1.0.0.-P"!)((' !"g6'(a
La :AO $ "9'" a &a ag"'(&"a !"g6'(a (!+! & %"!($! '&'=a +?!)!$
"$%a & +)'! a+*', )$) &a$ a%a$ ) %"!)((' a$a &a$ )
+a'%&a(' 3 %"!($a+'!. La %"!)((' !"g6'(a ! $&! $ !(%a )& %"!)(!,
$'! a+*'? ) !)! & $'$+a $ $a %a"a %"!)('" 3 "ga" & %"!)(! a&
(!$+')!" 9'a&.
La ag"'(&"a !"g6'(a '(&3 a !)!$ &!$ $'$+a$ ag"#(!&a$ ) %"!)(('
'&'=a %"!($!$ a"a&$, &ga" ) '$+!$ @"!$, %a"a +/!"a" &a
%"!)('')a). L!$ ag"'(&!"$ !"g6'(!$ a)!%a %"6('(a$ %a"a (!$"a" &!$
"("$!$, +/!"a" &a *'!)'"$')a) 3 +a" & (!$'$+a %a"a a %"!)(('$!$'*&.
P"$a (!+! (a"a("#$'(a$ )'$''a$, &a ) $" $'$+a ) %"!)((' !"'a)!
a &!$ %"!($!$, +6$ a &!$ %"!)(!$, $ %"!($! '+%&'(a "$"'(('!$ $'g'9'(a'a$
&a &!$ (!$!$ ) %"!)((' 3 (!+"('a&'=a(' &!$ (!$+')!"$ (!+%"a
&!$ %"!)(!$ %"'('%a&+ %!" %"('* &!$ *9'('!$ a%!"a a &a $a&), a
&a $g"')a) &!$ a&'+!$ 3 a& +)'! a+*'15
14
B"a( Egg, A!'! !*. C'. 15 :AO, Ag"'(&"a O"g6'(a, A+*' 3 Sg"')a) A&'+a"'a. R!+a 088. S"'('! )&M)'! A+*' 3 &!$ R("$!$ Na"a&$. D%a"a+! ) D$a""!&&! S!$'*& <
12
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
13/49
1.0..-C"'9'(a(' !"g6'(a
La ("'9'(a(' $ %"!()'+'! +)'a & (a& "("! !!"ga a ga"a#a
$("'a ) %"!)(!, &a*!"a(' ! $"'('! $6 (!9!"+')a) (! ('"a$
!"+a$ ISO, 177;F. La ("'9'(a(' $ %) " (!+! +)'! ) (!+'(a(' a
&! &a"g! ) &a (a)a ) a*a$('+'!. E& certi!icado %!" "("!$F & )+$"a a&
(!+%"a)!" & %"!)!" (+%& (! ('"a$ !"+a$, &! (a& %) $" +6$
(!'( a ga"a#a )& %"!)!".
El ro#rama de $erti!icacin $ & $'$+a ) "g&a$, %"!()'+'!$ 3 g$' ) &a
("'9'(a(', '(&3)! &a$ !"+a$. A 9' ) ga"a'=a" &!$ !"ga'$+!$ )
("'9'(a(' $? (a%a('a)!$ %a"a 9(a" &!$ %"!g"a+a$, ?$!$ $! a&a)!$ 3
a(")'a)!$ %!" !"ga'$+!$ a!"'=a)!$, %)')! $!$ $" a '$'('
g*"a+a& ! %a"a$aa& a&a & (+%&'+'! ) &a$ )'"("'($
$a*&(')a$.
Ua 'a ) ("'9'(a(' $ $#+*!&! ')'(a & (+%&'+'! ) &a$
!"+a$ a $')! "'9'(a)!. P!" &! g"a&, & $! ) )'(a 'a $6 "g&a)! %!" &
!"ga'$+! $a*&( &a$ !"+a$. D (!, (a)! &!$ !"ga'$+!$ ("'9'(a
$!*" &a *a$ ) $$ %"!%'a$ !"+a$ $%(#9'(a$, &a 'a g"a&+ $ ) $
%"!%')a)1;.
E@'$ '%!$ ) !"ga'=a('!$ $a*&( !"+a$. E$a$ %) $"
$a*&(')a$ %!" & g!*'"!. G"a&+ a &a$ !"+a$ g*"a+a&$ $ &$
&&a+a "g&a+!$, @(%! (a)! ?$a$ $! &a*!"a)a$ 3 a)+''$"a)a$ %!"
ag('a$ $+'-')%)'$. La$ !"+a$ %) $a" *a$a)a$ a(")!$
'"a('!a&$ ! )'"("'($ $a*&(')a$ %!" !"ga'$+!$ '"g*"a+a&$ a&$(!+! &a C!+'$' )& C!)@ A&'+a"'$ ) &a :AOOMS.
U $g)! '%! ) !"ga'=a('!$ $a*&( !"+a$ $ &a ')$"'a, %)')! $"
&!$ +'$+!$ %"!)(!"$ !"!$ a(!"$ ) &a (a)a (!+%"a)!"$ ! +'!"'$a$F.
%
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
14/49
L!$ %"!)(!"$, g"a&+ +'+*"!$ ) a a$!('a(' ! (!!%"a'a, %)
$a" '"$a)!$ $a*&(" $6)a" ''a" a "("!$ a "'9'(a" $
a%&'(a(', (! & 9' ) )+!$"a"& a a a+%&'a ga+a ) (!+%"a)!"$ $6
(+%&')! (! ('"!$ "'$'!$ @'g')!$ & +"(a)!. E/+%&! ) $ '%! )
!"+a$ $! &a$ $a*&(')a$ %!" &a$ a$!('a('!$ a('!a&$ ) %"!)(!"$,
a"+!'=a)a$ (!9!"+ a& $'$+a COLEACP.
:'a&+, &!$ g!*'"!$, & $(!" %"'a)! 3 &a$ ONG %) 9!"+a" (!a&'('!$ %a"a
& $a*&('+'! ) !"+a$. P!" /+%&! &!$ g!*'"!$, &a ')$"'a 3 &a$
!"ga'=a('!$ ) (!$+')!"$ ' $$ +'+*"!$ a(")'a)!$ a ISO, 3 &a
I'('a'a )& (!+"('! ?'(! ETIF $ a !"ga'=a(' "'%a"'a< g*"a+a&, )
ONG 3 $')'(a&12.
La$ $(('a$ %a"a ("'9'(a" 3 @%!"a" *aa! !"g6'(! $!< aF E+%a)"!a" 3
(&a$'9'(a" 6"a$ 3 %"!)(!"$ *F E&a*!"a" *a$ ) )a!$< !+*", DNI LE, 6"a,
$(!", (a$"#!, )'$"'!, %"!'('a, )%a"a+!, )a) )& (&'!, a"')a) (F La$
6"a$ )* ) $a" /a$ ! 9!"+a)! *&!$ )F La$ 6"a$ ! )* ) $"
(!&')a$ ) (&'!$ (!('!a&$, a&$ (!+! a""!=, +a#=, a&g!), ( F
P"%a"a" & @%)' ?('(! %a"a &a ("'9'(a)!"a '(&3)! %&a!$ 9F A&(a=a" &
@%)' ?('(! a &a ("'9'(a)!"a, $'+&6! (! &a $!&'(') ) ("'9'(a(' gF
La ("'9'(a)!"a )"+'a"6 (a)! '" F E& ("'9'(a)!" %"%a"a & '9!"+ %a"a &a
+'$' ) &a +a"'= ) &a ("'9'(a)!"a 'F E$ &a +a"'= &a )9' (a&$ $! &a$
6"a$ ! %"!)(!"$ ("'9'(a)!$ 9!"+a !9'('a&, &! %!)"#a )+!"a" 1 a +$$
JF U (&'! (!('!a& %a"a $" )(&a"a)! (!+! !"g6'(! )* ) $%"a" (!+!
+#'+! a!$, '+%! %"!g"a+a)! %!" &a Ag"'(&"a O"g6'(a 3 $9'(' %a"a &a
%&aa(' ) )$'!@'1>.
I..-M"(a)!$ 3 (!+"('! /$!
1..1.-B'!(!+"('!
E& B'!(!+"('! B'!"a)F $ a ''('a'a $"g')a (! !(a$' ) &a III C!9"('a
) &a$ Pa"$ COPF )& C!'! $!*" &a D'"$')a) B'!&g'(a CDBF, "a&'=a)a
B!$ A'"$ A"g'aF 177;, 3 %"!+!')a %!" & C"! ) &a$ Na('!$ U')a$
$!*" C!+"('! 3 D$a""!&&! UNCTADF, (! $) G'*"a. La ''('a'a $6
17 D%$'!$ ) )!(+!$ ) &a :AO.
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
15/49
!"'a)a a $'+&a" & (!+"('! 3 &a '"$' &!$ "("$!$ ) &a )'"$')a)
*'!&g'(a, $g &! $a*&( & CDB, "$ (a+%!$ ) a(('< 'F C!$"a(' ) &a
*'!)'"$')a) ''F U$! $!$'*& ) $$ (!+%!$ '''F La )'$"'*(' /$a 3
'a'a ) &!$ *9'('!$.
L!$ !*/'!$ )& *'!(!+"('! $!< aF P"!+!" &a '"$', & (!+"('! 3 &
9('!a+'! ) &!$ +"(a)!$ ) "("$!$ *'!&g'(!$, %a"a a$# %"!%'('a" & )$a""!&&!
) )'(a ')$"'a &!$ %a#$$ )$a""!&&! *F I!&("a" a &a$ (!+')a)$
')#ga$ 3 &!(a&$, %"!+!" & (!(%! 3 &a %$a %"6('(a ) a g"a('
(!/a, 3 "%a"! /$! 3 'a'! ) &!$ *9'('!$ )"'a)!$ )& $! ) &a
)'"$')a) *'!&g'(a ")) )$a""!&&! $!$'*& (F C"a" '('!$ %a"a
%"!+!" &a (!$"a(' 3 & $! $!$'*& ) "("$!$ *'!&g'(!$ )F P"!+!"
a(")!$ 3 (!a(!$ " $!('!$ )& $(!" %"'a)!, ) (!+')a)$ ')#ga$ 3
&!(a&$, 3 " %a#$$ )$a""!&&a)!$ 3 )$a""!&&!17
E & D("! S%"+! N 8;>-0881-PCM, $ )9' a& B'!(!+"('! (!+! &a a('')a)
a "a?$ )& $! $!$'*& ) &!$ "("$!$ a'!$ ) &a *'!)'"$')a), %"!+
&a '"$' 3 & (!+"('! a (! &!$ !*/'!$ )& C!'! ) D'"$')a)
B'!&g'(a a%!3a)! a& )$a""!&&! ) &a a('')a) (!+'(a a '& &!(a&, +)'a
a&'a=a$ $"a?g'(a$ 3 &a g"a(' ) a&!" ag"ga)! ) %"!)(!$ ) &a
*'!)'"$')a) (!+%''!$ %a"a & +"(a)! a('!a& '"a('!a&, (! ("'"'!$ )
')a) $!('a& 3 "a*'&')a) (!+'(a. A$# a+*'?, &a (a%a(')a) %"!)('a )&
(!$'$+a, %!$'*'&')a)$ 3 !%('!$ ) !9"a ) *'$ 3 $"'('!$ !9"( &!$
(!$'$+a$ %a"a $" '&'=a)!$ 3 a%"!(a)!$ ) +a"a $!$'*& (! +'"a$ a &a
$a'$9a((' ) &a$ ($')a)$ ) &a %!*&a('
1..0.- :)a+!$ 3 )9''(' )& (!+"('! /$!
E& '"(a+*'! )$'ga& $'+%" 9 &a "g&a &a$ "&a('!$ +"(a'&$ "
E$a)!$ ) )'9" %!)"#!, %!" )!+'a(' %"a 3 $'+%&, +/!"$ 3 aa=a)!$
+)'!$ ) "a$%!", )$a""!&&! (!&g'(!, & (!"!& ) &!$ %"!($!$ ) (!+%"a
a, )!) &!$ %a#$$ +"!%!&'a!$ $ *9'('a"! a @%$a$ ) &a$ (!&!'a$ !
%a#$$ %"'9?"'(!$. H!3 & %"!*&+a ) &!$ Pa#$$ +!$ )$a""!&&a)!$ S"F $ $
'+%!"a('a "&a'a & (!+"('! +)'a& )("(, $$ %"!)(!$ ! $! ')$"'a&$
! ) a&a (!&!g#a, (! %"('!$ )$9a!"a*&$, $/!$ a a'$ *"$6'&$. E
19
B"a( Egg, A!'!. C!+'? B'!(!+"('! P". “er% biodiversidad y biocomercio situacinactual y potencial&. L'+a, D'('+*" 0888, )'$%!'*& <%
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
16/49
$a$ (!)'('!$, &a *"(a $ %) +%=a" a (""a" $' $ $a*&( a(")!$
%!'(!$ !9'('a&$ ! %"'a)!$ " &!$ %a#$$ )$a""!&&a)!$, ""'*3a (! %"('!$
/$!$, ("(a!$ a& $9"=! $!('a& ($a"'! %a"a %"!)('"&!$.
A %$a" ) &a a&a %"!)('')a) )& "a*a/! a&(a=a)a, (!+! & (a$! )& (a9? 3 &
*aa! ) C!$a R'(a, ! $ (!+%$a)a (! +/!"$ %"('!$ ' 'g"$!$, &!$
%"('!$ ) &a$ +a"'a$ %"'+a$ *a/a %!" &a $!*" !9"a ! ")((' ) &a )+a)a
%!" $$'!$ ) &a$ +a"'a$ %"'+a$. La '(a 9!"+a ) "!+%" &a $%'"a& ) %"('!$
*a/!$ $ &a )'"$'9'(a(' %"!)('a 3 ")((' ) &a !9"a, %"! & +"(a)! )
+a"'a$ %"'+a$ $6 )!+'a)! %!" &!$ +!!%!&'!$ "a$a('!a&$ Ca"g'&&, N$&?,
P'&&'%$ M!""'$Q"a9 Ja( S(a"), U'&", CONAGRAF. E$! "%"( &!$
%!$ %"!)(!"$ a! "a$ a! "('* +!"$ %"('!$, a+a)! $
%!*"=a.
L!$ g!*'"!$ )& S" "aa ) /ga" &a$ g"a)$ &'ga$ )& (!+"('! '"a('!a&,
a(%a)! &a$ "g&a$ ) /g! '+%$a$ %!" & N!", &'*"a)! $$ (!!+#a$,
&'+'a)! *a"""a$, $*$')'!$, ("a)! a&!" ag"ga)! &!$ %"!)(!$
ag"!%(a"'!$, %"! &/!$ ) +/!"a" $$ %"('!$, &$ '+%! +a3!"$ "'*!$ a $$
%"!)(!$ +6$ &a*!"a)!$, +'"a$ & N!" +a' &a %"!((' a $$ %"!)(!$
ag"!%(a"'!$. E@'$ a(")! %a"a ")('" &a$ *a"""a$ a"a(&a"'a$
%a&a'a+, %"! &a$ *a"""a$ ! a"a(&a"'a$ $ (!'" 9"! +a3!" a&
(!+"('! 'a'!08.
La$ %!'(a$ "$&a"#a +6$ 9'(a($ %a"a 'g"a" a &!$ Pa#$$ D$a""!&&!
PEDF a& &'*" (!+"('! +)'a&, (!$')"a)! ?$, g"a&, a+a &
*'$a" $!('a&, ! $"#a a%&'(a*&$ a&g!$ PED %!" $ %!*"=a, )$'ga&)a),
+"(a)!$ ) "'$g! 3 (a%'a& '(!+%&!$. E$ ($a"'! a "!)a )& )$a""!&&!
*9'(' )& (!+"('! +(! +6$ a &!$ PED, a%&'(a" & %"'('%'! &!$ a(")!$)* 9a!"(" & )$a""!&&! ) &!$ PED, "aa+'! $%('a& %a"a ?$!$,
"(!!(')! &!$ a/$$ &$ g"a (!$!$ +6$ a&!$, ' '$'('!$
)?*'&$ 3 %!*&a('!$ &"a*&$, %"'!"'=a)! ! $!&! &a ag"'(&"a, $'! a+*'?
+"(a)!$ %a"a $$ *'$ '$'!$ "a*a/!, &a +!'&')a) &a*!"a& 3 a&ga$
"9!"+a$ '$'('!a&$01
20 P?"= E, La"a. C!+"('! J$!< ['+"a ! "a&')a)\, P"$%('a$ R"a&$, A! 0 NW
1, +a"=! 177>. U'"$')a) Na('!a& ) C!$a R'(a21 S'g&'= J!$% E, Ca"&! A)"< C!+"('! /$! %a"a !)!$. Ta$ P$a+'!, M?@'(!0885 S'g&'= J!$% E, Ca"&! A)"< O*. C'.
16
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
17/49
S' *', %aga" %"('! /$! $ /$'9'(a )$) & %! ) '$a ?'(!, &a (!!+#a
&'*"a& $!$' %"('! +6$ a&! & +"(a)! ")( &a (!+%''')a) 3 &!
%""*a %!" ("a $!*"%"!)((', %!" &! %aga" & %"('! /$! $"#a
$'(')'! (!+'(!. P"! $ (!+"('! &&a +6$ ) 48 a!$ @'$')!, +6$ ) 088
+'&&!$ ) ($ a$ aa&$, $! $ %!" &!$ +"(a)!$ ! $!&! "$%!) a
&!$ %"('!$, $'! a+*'? a &a$ (a"a("#$'(a$ )& %"!)(!< (a&')a), a%a"'('a 3
a$%(!$ ! +a"'a&$ (!+! $ & a&!" aa)')! ?'(!.
E& (!+"('! ! &! "$& !)!, ' $6 &a *a$ ) &a $!&(' ) &!$ %"!*&+a$ )
&a %!*"=a 3 +a"g'a&')a) ) &!$ %*&$ )& S", (3a )+a)a 9)a+a& $ &a
%a"'('%a(' & +"(a)! '"! 3 +a3!"$ '&$ ) %a"'('%a(' & 'g"$!
a('!a&. N! )* @(&'"$ &a )+a)a %a"a "a! +6$ /$! &a (!&a*!"a('
%a"a & )$a""!&&!00
E& (!+"('! /$! $ !"a 9!"+a ) "&a('!$ (!+"('a&$ %") (!"'*'" a&
)$a""!&&! ) &!$ %*&!$ )& S" %!" +)'! ) &a ')a), "!+%')! &!$ +(a'$+!$
) )%)('a N!" S", %!('a)! & (!$+! "$%!$a*& 3 (!$('. E$
'! ) $a*&(" "&a('!$ (!+'(a$ )'"(a$ " %"!)(!"$ ) &!$ %a#$$
%!*"$ )& S", (! & 9' ) 9"a" &a$ )$'ga&)a)$ $!('a&$ 3 (!+'(a$
'+%! &a$ a(a&$ "&a('!$ (!+"('a&$. E$ a ""a+'a %a"a /"(" &a
$!&')a"')a), $ ($a"'! (!!(" & +!+! a)(a)! %a"a '&'=a"&a, 3 $$
%!$'*'&')a)$ 3 &'+'$. I+%&'(a &!$ "a*a/a)!"$ "('*a a ""'*(' )'ga %!"
$ "a*a/!, & %"!($! %"!)('! $a "$%!$! )& +)'! a+*', (!
%"!)(!$ ) (a&')a), 3 &!$ *9'('!$ "'"a a& )$a""!&&! ) &a (!+')a)
&!(a&0.
C!$+! "$%!$a*& $ &a &((' ) &!$ %"!)(!$ %!" &!$ (!$+')!"$, ! $!&!
%!" $ "&a(' (a&')a) %"('!, $'! a+*'? %!" &a '$!"'a ) $!$ +'$+!$ %"!)(!$ 3&a$ (!)(a$ '"$$ ) &a$ +%"$a$ &!$ !9"(.
La$ !"ga'=a('!$ ) (!+"('! /$! ! $!&! $ %"!(%a %!" &a $'a('
(!+'(a )& %"!)(!", $'! a+*'? %!" & )$a""!&&! $!('a&, &a %"!+!(' ) &a
+/", &a %"!((' )& +)'! a+*', "a*a/a (! %!$ %"!)(!"$ !
a"$a!$ !"ga'=a)!$, (! %!(! a(($! a& ("?)'!, ! )a a '"+)'a"'!$04
22 P?"= E, La"a< O*. C'.23 P?"= E, La"a< !*. C'.24 P?"= E, La"a< O*. C'
17
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
18/49
Ha('a 9'$ )& $'g&! & &'*" (!+"('! $ (!'"' !*/'! ) &!$ )"$
%!'(!$, %"! ! $!&('!a*a &!$ )$'&'*"'!$ &!$ %a#$$ )$a""!&&! PEDF,
(3a $!&(' &! #a @'g')! &a$ )'9"$ "!)a$ ) (!+"('! (! &!$ %a#$$
)$a""!&&a)!$ PDF, "&a('!a)!$ (! &a ")((' ) &a %"!((' a &!$ @'&$, &!$
$*$')'!$ ag"#(!&a$, a"a(&$ '+%$!$ %!" &!$ PD, " !"!$.05
E& (!+"('! /$! a( H!&a)a &!$ a!$ ('(a )& $'g&! , (! & !*/'!
) %"!$a" (!"a & (!+"('! '"a('!a&, !*$a(&'=a)! %!" a"a(&$ 3 &a
)'$"'*(' )$'ga& )& %!)". L!$ %a#$$ ')$"'a&'=a)!$ %"9"#a !9"(" ("?)'!$ 3
a3)a a& )$a""!&&! a$ +/!"$ %"('!$ a &a$ +a"'a$ %"'+a$ 3 a%""a ) $$
+"(a)!$. La %"'+"a ')a $!&')a"'a $ ''('! (! &a '+%!"a(' ) a"$a#a$ )
a"'!$ %a#$$ )& "(" +)!, &g! $'g' & (a9?, ?, +'&, a=(a", (a(a!, ($,
%&6a!. P!$"'!"+ $ ("a"! $("$a&$ A&+a'a, A$"'a, S'=a, B?&g'(a,
:"a('a, S('a, G"a B"aa, D'a+a"(a, :'&a)'a, E$%aa, Ia&'a. E& (!+"('! /$!
E"!%a !3 " a +'&$ ) ')a$ $!&')a"'a$, (a"$ ) +'&$ ) %"!)(!"$
3 +'&&!$ ) (!$+')!"$. D +"!$ %!$ ) a, &a$ ')a$ $ (!'"'"!
$)$ %a"a )$a""!&&a" (!('('a &!$ (!$+')!"$ 3 a((' %!'(a (!$(
(! & S". E &!$ >8 $ a$+' a a%') +6$ (!+"('a& /! (! &a
(!(''=a(', $ )'! +(a '+%!"a('a a &a (a&')a) 3 a &a ("a(' ) !$
%"!)(!$, a &a a"')a).0;
1...-P"'('%'!$ 3 C!)'('!$ )& (!+"('! /$!
L!$ %"'('%'!$ &!$ $ *a$a & (!+"('! /$! $!< & $a&a"'! ) &!$ "a*a/a)!"$
)* $" )'g! & g"%! %"!)(!" )* a$g"a" 3 %"!+!" &a 'ga&)a) " &
!+*" 3 &a +/" & g"%! %"!)(!" )* *$(a" & )$a""!&&! )& (!/! ) &a
%!*&a(' &a %"!)((' )* "$%a" & !"! $!('a& 3 a"a&.02
La$ (!)'('!$ )& (!+"('! /$! $!< (!+%"a" )'"(a+ a& %"!)(!"
!"ga'=a)!, /"=a (!"!& '+)'a! $!*" &a (!+"('a&'=a(' 3 &a @%!"a(', !
a '"+)'a"'!$ &!$ %"!)(!"$ %"=(a a &!$ $"a!$ +a$ %!*"$
@'$a +"(a)! %!('a& %a"a &!$ %"!)(!$ !9"(')!$, )+a)a &a =!a )
'9&('a )& (!+"('! /$!, (+%&a &a$ !"+a$ ) (a&')a), %"('! a(%a*& %!"
&!$ (!$+')!"$, &! %!$'*& (!'(')'" (! &a$ )('a$ 3 &a$ +!)a$, &a
25 S'g&'= J!$% E, Ca"&! A)"< C!+"('! /$! %a"a !)!$. Ta$ P$a+'!, M?@'(!
088526 P?"= E, La"a< O*. C'27 P?"= E, La"a< O*. C'.
18
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
19/49
%"!)((' a3a a('a &! (!&g'(! 3 $!$'*&, &a %"!)((' ! %"/)' &a
$a&) )& %"!)(!", 3 & $&)! & a&(a( %a"a +a" a $ 9a+'&'a. E& %"!)(!"
*$(a "&a('!$ $a*&$.
A&ga$ !"ga'=a('!$ ) (!+"('! /$! a ("a)! !"ga'=a('!$ a!+a$
! $!&! !9"( a%!3! a '& ) %"!)((', ("a(' ) !$ %"!)(!$, +/!"a )
(a&')a), $'! '+%a" ("$!$ ) 9!"+a(' )'"((', (!a*'&')a), g$',
(!$!$, +"(a)!. E@'$ &a )('a a %"!%!"('!a" a$ ) ("?)'! a &!$
%"!)(!"$. L!$ ("#'(!$ $!$' a3)a" a &!$ %"!)(!"$ $' ?$!$
a$+a &!$ (!$!$ ) $a a3)a, $ a %"*a ) & (!+"('! /$! $ +6$
a3)a (!+"('!. P"! !&')a &!$ %"!)(!"$ )& N!" "('* *a$a
a3)a )& E$a)!. L! & (!+"('! /$! *$(a, $ )a" !%!"')a) a &!$
)$9a!"(')!$ a a&"$ %!" $' +'$+!$.
L!$ +?!)!$ )& (!+"('! /$! ' &a$ $'g'$ (a"a("#$'(a$< (!+%"a"
%"!)(!$ ")(')! a& +#'+! & +"! ) '"+)'a"'!$ %"('!$ 9(' ) &!$
(!$!$, )* %"+''" a& %"!)(!" a ')a "a=!a*& &!$ %"!)(!"$ ' )"(!
a %" 9'a('a(' &a$ "&a('!$ $ )a a &a"g! %&a=! &!$ (!a(!$ "g&a"$
ga"a'=a a &!$ %"!)(!"$ "('*a '9!"+a(' $!*" (a&')a) )& %"!)(!,
a$, (. $' $ ($a"'! $ & a3)a & )$a""!&&! ) !$ %"!)(!$
9'a('a+'!, !"ga'=a(', 9!"+a(' ?('(a 3 a)+''$"a'a. 0>
1..4.-E& (!+"('! /$! a(a& 3 )('a$
E A+?"'(a La'a, &a 9!"+a +6$ %!%&a" )& (!+"('! !"g6'(! &!(a& $ & +"(a)! )
&!$ ag"'(&!"$. M(!$ %a#$$ ) A+?"'(a La'a ' a+*'? g!('!$ 3
$%"+"(a)!$ $6 (!+=a)! a )" %"!)(!$ !"g6'(!$, %"'('%a&+
9"a$ 9"$(a$ 3 !"a&'=a$. Ta+*'? @'$ %"!g"a+a$ (!+"('a&$ +)'a &!$(a&$ $ @%) $!$ %"!)(!$ (a/a$ ! $ "ga a )!+'('&'!. C!
9"(('a ! $ !*' %"'+a$ %a"a &!$ %"('!$ & +"(a)! &!(a&. I$%'"a)!$ %!"
&!$ $'$+a$ T'' /a%!?$F 3 & $ommunity 'upported 'ystem CSAF
$a)!')$ $'$+a ) a%!3! (!+'a"'!F, $ a $a*&(')! $'$+a$ $'+'&a"$
& $" ) B"a$'& 3 &!$ a&"))!"$ ) L'+a, P". L"!), 088F.
E$a)!$ U')!$ $ & %a#$ (! & +"(a)! ) a&'+!$ 3 **')a$ !"g6'(!$ +6$
g"a) )& +)!. La$ a$ a& (!$+')!" 9"! $'+a)a$ %!" & CCI ("(a )
28 P?"= E, La"a< O*. C'.
19
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
20/49
7 588 +'&&!$ ) )&a"$ EE.UU & 0881, +'"a$ & +"(a)! ) &!$ %"!)(!$
!"g6'(!$ E"!%a $ $'+ 7 888 +'&&!$ ) )&a"$ EE.UU.
Ha$a a!"a & *aa! ) (!+"('! /$! $ a )')! $!&a+ E"!%a. La$
'+%!"a('!$ !a&$ ) *aa! $ '("+a"! )$) a$ 10 588 !&a)a$
1772 a ; ;88 0880. E" 177> a 0881 $! $ )*' %"'('%a&+ a& a+!
)& +"! ) %a#$$ )!) $ ) & *aa! ) (!+"('! /$!, 3 a '("+!
$!$')! &a$ '+%!"a('!$ )& (!+"('! /$! S'=a. E$ %a#$ $'g $')! &
+"(a)! +6$ g"a) %a"a & *aa! )& (!+"('! /$! 3, ('"a 9!"+a
$!"%"$'a+, $ +"(a)! (!'a ("(')!. E& *aa! )& (!+"('! /$! $
)'$"'*3 3 $ %"!+ a "a?$ ) (a)a$ '+%!"a$ ) $%"+"(a)!$, 3 '
a %a"'('%a(' & +"(a)! ) ("(a )& 08 %!" ('!07.
E& $'g&! I $"6 & ) &!$ %"!)(!$ !"g6'(!$ 3 a"a&$, %!" &a )('a ) &!$
+"(a)!$, )*')! a& '("+! ) &a (!('('a a+*'a& 3 &a @'g('a )& (!$+!
%!" %"!)(!$ $a!$ ! )a a &a $a&). E$! !9"( a !%!"')a) %a"a
+/!"a" &a (!+%''')a) ) $"a$ @%!"a('!$ ag"!%(a"'a$ 3 %$"a$,
$'+6)!$ a& 0818 & (!+"('! +)'a& ) %"!)(!$ !"g6'(!$ 3 a"a&$
$%"a"6 &!$ 188 +'& +'&&!$ ) )&a"$, $')! +"(a)!$ '+%!"a$, &!$ EE. UU,
a)+6$ ) &a U' E"!%a 3 & Ja%. Ya $ @%!"a *aa!$, +ag!$, (*!&&a$,
$%6""ag!$, (a9?, (a(a! 3 !"!$ %"!)(!$ !"g6'(!$8
1.4.-G$'< (a%a(')a) !"ga'=a('!a&, +%"$a"'a& 3 ")$
E& (a%'a& $!('a& "&a('!a&, +)')! a "a?$ ) &a$ a$!('a('!$ ) %"!)(!"$, $
'+%!"a %a"a a(()" a &!$ *9'('!$ )& +"(a)! !"g6'(!, )& (!+"('! /$!, 3
g!('a" (! &a$ +%"$a$ ag"!@%!"a)!"a$. L!$ *9'('!$ $! +a3!"$ $' '
"("$!$ %"!%'!$, %"+' '"'" !*"a$ ) &a !"ga'=a(', +!'&'=a" a)'"'g$ 3 a$!('a)!$ %a"a %a"'('% "'!$ 3 $? *' '9!"+a)!$,
%aga" $g"!$ ) ')a 3 $a&).
L! %"+' a%"!(a" $ (a%'a& $! &a$ !"+a$ ) (!9'a=a 3 ')a) "
&!$ +'+*"!$, '9!"+a" 3 (!+'(a"$ " &&!$, 3 " (!9'a=a $$ )'"'g$.
29 D%$'!$ ) )!(+!$ ) &a :AO.
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
21/49
E& (a%'a& $!('a& '(&a $ '+%!"a %a"a & %! %"!)(!" %a"'('% &a
(a)a ) @%!"a(' 3 +/!" $ $'a(' (!+'(a.
S' *' &!$ *9'('!$ )& (a%'a& $!('a& &a (a)a )& *aa! !"g6'(!, )*')!
%a" a& (!"!& ) &a +%"$a @%!"a)!"a, ! $6 9"+ "&a('!a)!$ (! &a
+/!"#a ) &a$ (a%a(')a)$ +%"$a"'a&$ ! ) g!('a(' ) %"('!$ (!/a, $#
$! '+%!"a$ %a"a 'g"$a" a &a (a)a 3 !*" *9'('!$ ) ?$a, $' $ &!g"a
a(()" a& (!+"('! /$! '"'" !*"a$ *9'(' a !)!$ &!$ ag"'(&!"$1.
La !"ga'=a(' %"+' ")('" (!$!$ ) ("'9'(a(', a9"!a" $'a('!$ a)"$a$
) +a3!" "'$g! (!+! %&aga$ 3 9"+)a)$0.
1.5.-:a(!"$ ) ?@'! 3 %"!*&+a$
La$ (!)'('!$ a"a&$ a ga"a'=a)! 9"! !"g6'(! (! (a&')a) )
@%!"a(', %"! & $'$+a ) $a a('')a) ' (!+%!$ %!(!
(!+%"!+')!$, #(&!$ a '& $%"9'('a& '+%') a +a3!" (!$' " &!$
%a"'('%a$, )* (!!(" &a '+%!"a('a )& (&$" *aa"! 3 $$
*9'('!$, %a"a ("a" (!('('a (!&('a, (a%a('a)! a &!$ '!&("a)!$, %a"a
+/!"a" &a$ (!)'('!$ (!+%''a$. Pa"a &&! $ ($a"'! ''a" a %a"'('%a" a !"a$
')a)$ 3 !"ga'=a('!$ (!+%&+ !)! & $'$+a, %a"a @%a)'" $
'9&('a +)'a @!$ %"!)('!$ (! !"a$ a('')a)$ (!+'(a$. E$a$
"&a('!$ )%) ) &a$ (!)'('!$ )& +"(a)!, %a"a ')'9'(a" !%!"')a)$
(!+"('a&$, )$a""!&&a" 3 %"!9)'=a" ')a$ 3 (!&!g#a$ a$, +)'a &a
("a(' ) ag"!g!('!$ "&a('!a)!$. Ca)a (!+%! )& 9"! (&$", )*
)9''" $$ !*/'!$ 3 $"ag'a$ 9(' )& (&$" 3 ) $$ @%(a'a$
$!('!(!+'(a$.
Ha $')! 9a(!"$ ) ?@'!, &a$ a$!('a('!$ &a$ )'9"$ 9a$$ ) &a (a)a%"!)('a 3 ) &a @%"'('a @%!"a)!"a, &a$ ")$ ) a%!3! (!+! & %"!g"a+a
$aa& %a"a &a (a%a('a(', a(($! a& 9"'&'=a !"g6'(!, a& ("?)'!, &a$ +%"$a$
@%!"a)!"a$4
31 I""'g' Ma"a, Ma"'$!&< [E$ '+%!"a & (a%'a& $!('a& %a"a & %! ag"'(&!" $ *9'(' )& (!+"('! @"'!"\ E$)'! ) (a$! $!*" &a (a)a ) @%!"a(' )&*aa! !"g6'(! & a&& )& C'"a , SEPIA I P"< & %"!*&+a ag"a"'! )*a,OA:AM CIES. L'+a 088;32 N!&&a Ra9a& 3 Sa&()! R!)"'g!< !*. ('33 Pa= M!=a E)a")! L. U (&$" *aa"!< %"!%$a ) )$a""!&&! Va&& )& C'"aF, $.9.,
$.. P'"a34 :a'"&' R'!$!, A&a< A$!('a('!$ ) %!$ %"!)(!"$ 3 @%!"a('!$ ) *aa!!"g6'(! & a&& )& C'"a, "'$a E(!!+#a 3 S!(')a) ;7, CIES, L'+a !'+*" 088>
21
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
22/49
La$ &'+'a('!$ $!< & a+a! %! ) &a %a"(&a, '+%') (!!+#a$ )
$(a&a )9'('('a$ &a$ (!)'('!$ )& (&'! aga, 9"'&'=a$, (.F 3 9a(!"$
&ga&$'$'('!a&$ ("'9'(a(' !"g6'(aF %a"('a&+ a $')! $!&('!a)a$
%!" &a$ a$!('a('!$. U %"!*&+a 9)a+a& $ & *a/! '& )(a'! 3 &!$ %!(!$
(a)"!$ ?('(!$, %a"a & +a/! ) &a$ ?('(a$, ) &a g"('a 3 )& +"(a)!
'"a('!a&, %a"a &a @%!"a(' )'"(a +a$'a. O"!$ 9a(!"$ $! & a&=a )& %"('!
)& ga! 3 ) &!$ 9"'&'=a$ '+%!"a)!$, & ""a$! (a+*'a"'!. E$! a( $$
+6"g$ ) gaa('a $a &'+'a)!$, 3 @'$a (!"a$ (! & +a"g +(!
+a3!" ' & @%!"a)!" 3 & (!+"('a&'=a)!" E"!%a5. Ta+*'? $
(!$')"a &a 9a&a ) '9"a$"("a %"!)('a.;
A %$a" )& %a%& %"!ag'(! +(a$ %!'(a$ ) )$a""!&&!, &a (!+"('a&'=a('
) %"!)(!$ !"g6'(!$ $'g $')! $/a a a $"' ) "$"'(('!$, (!+!
&'+'a('!$ ?('(a$ %a"a & +a/! '+%') (!9!"+a" &a !9"a ($a"'a
!&+$ %!(! (!$a$ 'a)(a)!$ a &a )+a)a %!(a !"ga'=a(' ) &!$
%"!)(!"$ O"'a(' a('a & a!(!$+! &'+'a)! (!!('+'! $!*" !"+a$
) ("'9'(a(' 3 %"!()'+'!$ a$('a ) 9'a('a+'! %!(a '9!"+a(' $!*"
+"(a)!$ 3 %"!()'+'!$ 9a&a %"$!a& (a%a('a)! %a"a !"'a" a %"!)(!"$
%!(a '9!"+a(' ) &!$ (!$+')!"$ $!*" &!$ ("'"'!$ %a"a %"9"'" &!$ %"!)(!$
!"g6'(!$2
E (a! a O"ga'=a(' 3 &')"a=g! Va&' J!"g> %"$a (!/! )
!*$"a('!$ 3 a%")'=a/$ $!*" @%"'('a$ (!+"('a&$.
1. La g$' ) &!$ g!('!$ )* $a" +a!$ ) &!$ %"!%'!$ %"!)(!"$. E
a&g!$ (a$!$ a*#a )+a$'a)!$ +'+*"!$ ! %"!)(!"$ &a a)+''$"a(' )
a (!!%"a'a.. E $!$ (a$!$ a3 *$(a" +(a'$+!$ ga"a'( $$ )('$'!$ ! %$a +6$ &a$ ) &!$ %"!%'!$ %"!)(!"$.
0 U 9a(!" (&a &a (!$"((' ) (!9'a=a 3 )'+'! " &!$ +'+*"!$ )
a (!+')a) +%"$a"'a& ) %"!)(!"$ $ '!&("a"&!$ !)a &a (a)a )
35 :a'"&' R'!$!, A&a< !*. C'.36 N!&&a Ra9a& 3 Sa&()! R!)"'g!< !*. C'. 37 G!=6&$ G. Ca"&!$ H. Ag"'(&"a !"g6'(a 3 (!+"('! a&"a'!< a a%"!@'+a(' a&(!+%!"a+'! )& +"(a)! (!$a""'($. P"$%('a$ R"a&$, A! 0 NW 1, +a"=!
177>. U'"$')a) Na('!a& ) C!$a R'(a38 J!"g Va. [Ca"! ! Ba"a!\ La E&((' )& I)'')!< T!"#a $*/'a )& a&!" $ !*/'a,*a/a)! 02.8;.87 L'< %
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
23/49
%"!)((', )$) &a %"!)((', & a$ a$a &a (!+"('a&'=a(' '$'a)! 9"'a$,
%!" /+%&!, ! &a$ ')a$ )!) $ ) $$ %"!)(!$F.
M(!$ g!('!$ +%=a"! (!+! a$!('a('!$ ) %!$ %"!)(!"$ (!
%"!%$'!$ $!('a&$, &$ )a (a"a("#$'(a$ $%(#9'(a$, a&$ (!+! 9!(!
%")!+'a a$!$ (&"a&$ a$ & a6&'$'$ ) +"(a)! 3 a
$"ag'a $&')a, &')"a=g! 9" *a$a)! &a (!+')a) 3 &a )'9'(&a) %a"a '!a"
$!*" &a "a)'('.
4. E& +"(a)! /$! 3 &a %"!+!(' )& a$!('a''$+! $6 +3 &'ga)!$, %$ &a ("a('
) a a$!('a(' ) %"!)(!"$ $ (!)'(' %"'a %a"a "a" a& +"(a)! /$!.
5. A (a$a ) &a (&"a 3 &a "a)'(', & $'&! a!"'a"'! ) &')"a=g! %) a+a=a" &a
$$a*'&')a) ) a +%"$a ""a&. S )* (a%a('a" a &!$ g$!"$ %a"a
a)!% 9! +6$ !"'=!a& &a !+a ) )('$'!$. K $ +a)a! $a
a&a)! 3 ga 9(a ) 9'a&'=a(' %a"a 9a('&'a" & (!"!& 3 & "(a+*'!.
;. E& &')"a=g! 9" $ "'$g! %a"a g!('! $' ! a3 "a$9"('a )&
(!!('+'! a$ ) $ a3a )"
2. La ("a(' ) a +%"$a a %a"'" ) a a$!('a(' (!+'a"'a %) a%!"a",
!"#a, a$ !%!"')a)$ ) 'g"$!$ 3 +%&! %a"a &!$ a*'a$ ""a&$. L$
%) a*"'" !%!"')a)$ "!&$ ! $&! %"!)('!$ $'! a+*'? ) g$'
'"+)'a('. L! (!&&a (a+*'!$ &a$ "&a('!$ $!('a&$, %$ &a a('')a)
(!+"('a& "'" & (+%&'+'! ) (!+%"!+'$!$ ) "ga (a')a) 3 (a&')a) )
&a %"!)(('. S "'" (!+%!"a+'! %"!9$'!a&, (!"!& 3 $g'+'!
(!$a.
>. Ca)! @%"!$ 3 $!('!$ @"!$ $6 '!&("a)!$, $ +3 '+%!"a &!$
*9'('a"'!$ ) &a a3)a @"a $? (!+%&a+ 'g"a)!$ )$) & (!+'=!.
E$ '+%!"a ! ) %!" $a)! &! )'( &!$ @%"!$, ga $%a('!
%a"a %"ga", 3 "9&@'! 3 ')a &a$ "(!+)a('!$
CAP1TULO II.2CARACTER1STICAS DE LOS PRODUCTORES DE BANANO
ORG3NICO
0.1.-E& 6"a ) $)'!
23
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
24/49
E& a&& )& C'"a $6 (!9!"+a)! %!" &a$ '""a ag"#(!&a$ ) &a$ %"!'('a$ ) S&&aa
)'$"'!$ ) K"(!'&&!, B&&a'$a, Ma"(a&'(a, Iga('! E$()"!, S&&aa, Sa&'"a&,
M'g& C(a, La(!$F 3 Pa'a )'$"'!$ ) A+!a%, C!&6, La Ha(a, E& A"a&,
Ta+a"')! 3 V'(a3a&F. C! a %!*&a(' ("(aa a &!$ 488 +'& a*'a$.
T' 6"a !a& ) 42,058 Ha$. ) &a$ (a&$ 4,78 Ha$. $! '""'ga)a$ 7 F (!
& $'$+a ) '""'ga(' C'"a-P'"a. M'"a$ & 6"a !a& (&'a)a, $g &!$ P&a$
) C&'! 3 R'g! 9"! ) 05,888 Ha$. & a! 0888 a 41,78 Ha$. & 0887
a+a)! ;>7
L!$ (&'!$ %"'('%a&$ $! & a""!= $g')! )& %6a!, &'+, $ a
'("+a)! &!$ &'+!$ 18 a!$, +a#= 3 a&g!), a )'$+'')! &!$
&'+!$ a!$. E +!" %"!%!"(' $ (&'a +ag!, +$"a$, !"a&'=a$ 3 %a$!$.
E &!$ &'+!$ 0 a!$ a (!*"a)! '+%!"a('a & (&'! ) &a (aa ) a=(a" %a"a
a!& ;.288 Ha$F 3 &a a48
E $ a&& @'$ 1>,;2> %!$ %"!)(!"$, (!)( %"!+)'!
')'')a& ) 0.5 Ha$. A)+6$ ) 18 (!+')a)$ (a+%$'a$< A+!a%, Sa L(a$
) C!&6, Sa :"a('$(! ) Pa'a, Ta+a"')!, M'"a+a", La$ M"()$, R!+"!$,
V'"g )& C'$, :&'% Sa'ag! ) Caa$ 3 K"(!'&&! (!9!"+a)a$ %!" 14,;24
9a+'&'a$ %!$$' ) 10,;01 Ha$. " '""a$ "'a=a$ 3 ) (&'!41. La %a
ag"'(&"a )!+'a & a&&, (a! a $ @$'.
A "('+ $ a (!$'')! 11 +%"$a$ ag"#(!&a$. Ca"! ) &&a$
' & +a3!" (a"a/< Caa B"aa >.888 Ha$F, Ma%& 18.888 a$F, Ag"#(!&a )&
C'"a 0.588 a$F 3 Ca+%!$!& 1.458 Ha$F. La$ "$a$ $! +)'aa$ 3 %a$
'&'=a a&a (!&!g#a & (&'! 3 $ %"!)((' $ %a"a & +"(a)! '"a('!a&40
0.0.-La %"!)((' ) *aa! !"g6'(!E$ & a&& )& C'"a, )!) $ (!("a &a +a3!" 6"a ) %"!)((' ) *aa!
!"g6'(! %a"a &a @%!"a(', ) &a "g' P'"a 3 )& P". E& 6"a *aa"a
(!+%") &a %"!'('a ) S&&aa, )'$"'!$ ) K"(!'&&!, Sa&'"a&, Ma"(a&'(a
Iga('! E$()"!. Sg &a$ $a)#$'(a$ ) &a Ja ) U$a"'!$ )& C'"a, & 6"a
(&'a)a ) %&6a! !&('! ) .521 Ha$ & 0888 a 5.805 a$ & 0887.
39 Ca*"/!$ V6$=, Ca"&!$< A(a&'=a(' )& +a%a "g'!a& )& $(!" ag"a"'! P'"a.CIPCA. P'"a, 0811, %ag. 10 3 5140 Ca*"/!$ V6$=, Ca"&!$< !*. C'. Pag. 5141 Ca*"/!$ V6$=, Ca"&!$< !*. C'. Pag. 0 3 0442 Ca*"/!$ V6$=, Ca"&!$< !*. C'. Pag. 1
24
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
25/49
Sg La D'"((' Rg'!a& Ag"a"'a, a $a 9(a @'$#a 4.845 Ha$ (&'a)a$ )
*aa! !"g6'(!, $ )('" & >8 "a *aa! !"g6'(!, & "$!, 08 , $ *aa!
(!('!a&4.
Sg CEPIBO, & (&'! )& *aa! (!('!a& +%= 17>1 &a =!a )
K"(!'&&!. P!$"'!"+, 1778 -70, $ @%a)' a Sa&'"a&. E" 1774 - 75
+%'=a &a @%!"a(' (! &a +%"$a INCA BANANA. E" 1772-0888 & g!*'"!,
a "a?$ )& MINAG %"!+!('!a & (&'! )& *aa! !"g6'(!, (! 9!)!$ "!a!"'!$
%a"a &a %"!'$' ) ga! ) '$&a 3 a$'$('a ?('(a. E & 0888 $ (!$'g &a
("'9'(a(' ) 048 a$. ) *aa! !"g6'(! Sa&'"a&, K"(!'&&!, Sa+6 3
Haga&6. .
Sg &a +'$+a 9, J'! 0888, &a +%"$a DOLE ' $ %"'+" +*a"
) *aa! !"g6'(!. Ha('a & 0880-088 a%a"('"! !"a$ +%"$a$ (!+! AGRO
ORGANIC, BIOCOSTA @%!"a)! a Ja% 3 a E"!%a. E $!$ +'$+!$ a!$ $
''('a"! &!$ %"!($!$ ) a$!('a'')a) K"(!'&&!, Sa+6 3 Haga&6. E" &
0884-0885, &a$ a$!('a('!$ ) %"!)(!"$ )(')'"! (!$''" a a$!('a(' )
$g)! '&, a(' CEPIBO.
E +a"=! )& 088>, CEPIBO ''(' &a @%!"a(' )'"(a ) *aa! !"g6'(!.
P!$"'!"+, !"a$ a$!('a('!$ 3 ("a&$ (!+! REPEBAN, ASOBAN, ''('a"! &a
@%!"a(' )'"(a, &!g"a)! @%!"a" & 8 ) $ %"!)((', & 28 a &!
(!+"('a&'=a a "a?$ ) &a$ +%"$a$ @%!"a)!"a$ DOLE 3 BIOCOSTA
E P'"a, 3a @'$ +6$ ) 4,088 (6"a$ ) %"!)((' ) *aa!, a! "a$
a! '("+a $ ("'9'(a(', "+%&a=a)! a %"!)(!$ "a)'('!a&$ (!+! &
a""!= 3 & +a#=44
La =!a *aa"a )& a&& )& C'"a %"$a a/a$ (!+%a"a'a$ 9" a !"!$
%a#$$ %"!)(!"$, (!+! & " (!)'('!$ ! 9a!"a*&$ %a"a & )$a""!&&! ) &a
$'ga!(a g"a !g! aa(a a &a %&aaF, +a3!" +"! ) !"a$ &=
%"+' +a3!" )$')a) ) %&aa$ %!" (6"a, ! $a +a3!" %"!)('')a)45
0..-E& +"! ) %"!)(!"$
43 Ca*"/!$ V6$=, Ca"&!$< !*. C'. Pag. 0544 D!a&) L(a"a? Ca$"!, %"$') ) CEP]BO, "'$a, B!&# I9!"+a'! C%'*!E@%!"a)!", N 10, J'! 0818,%6g >45 CEPIBO< !*. ('.
25
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
26/49
Sg La D'"((' Rg'!a& Ag"a"'a ) P'"a, & 6"a (&'a)a ) *aa! $
(!)(')a %!" a%"!@'+a)a+ 4,>04 %"!)(!"$, (3a @$' %"!+)'! %!"
%"!)(!" $ ) 8.>4 Ha$, &! &!$ (a"a("'=a (!+! %!$ %"!)(!"$
+''9)'$a$.
Sg $"a E($a a%&'(a)a a &!$ %"!)(!"$, ?$!$ (!)( a$a ;
(6"a$ (&'a)a$ ) *aa! !"g6'(!, %"! & %"!+)'! $ ) 8.72 (6"a$,
a%"!@'+a)! (! &a '9!"+a(' ) &a DRA P'"a. E& >8 ) &!$ %"!)(!"$ (!)(
a$a 1 (6"a, & "$a 08, (!)( ) 0 a ; (6"a$, (!9'"+a)! $!
%!$ %"!)(!"$ +''9)'$a$.
R!*&$ P"('a)!4; $!$' g"a %a" ) &!$ %"!)(!"$ (a (! '""a$ )
"%a"! ) (!+')a)$ (a+%$'a$ 54F, !"!$ ) "('a 9a+'&'a" 07F, ) &a
(!+%"a ) ""!$ 3a (&'a)!$ 1F, 3 a %a %a" ) &a 'a$' ) =!a$
"'a=a$.
Sg $"a E($a a &!$ )'"('!$ ) &a$ A$!('a('!$ ) P"!)(!"$ )
*aa! !"g6'(!, & +"! ) %"!)(!"$ %!" a$!('a(' 9&(a " 8 (!+!
+#'+! 3 588 (!+! +6@'+!, $')! & %"!+)'! ) 1;8 %"!)(!"$, &!$
(!9!"+a (a)a a$!('a('. Ca$' &a "("a %a" ) &a$ a$!('a('!$ ' +!$ )
>5 $!('!$, (a$' &a (a"a %a" ' +6$ ) 088 $!('!$, 3 & "$! 4F ' "
>5 3 088 $!('!$
0.4.-E)a) ) &!$ %"!)(!"$
La )a) ) &!$ %"!)(!"$ !$('&a " &!$ 1> 3 >4 a!$, $')! &a +)'a ) 58 a!$,
)!) &a "("a %a" ' " 1> 3 44 a!$, !"! "('! ' " 45 3 5; a!$, 3& &'+! "('!, " 52 3 >4 a!$. E$ )('" %")!+'a &!$ %"!)(!"$ ) )a)
a)&a.
0.5.-A!$ ) I$"(('
D &!$ 044 "'$a)!$ & 58.7 #a '$"((' %"'+a"'a (!+%&a ! '(!+%&a.,
& ;.7 #a $()a"'a (!+%&a ! '(!+%&a, $!&! & 4.7 #a $%"'!"
46 R!*&$ P"('a)!, R!*"!< I+%!"a('a )& (&'! )& *aa! !"g6'(! & P".S+'a"'! Ta&&" $!*" *aa! !"g6'(!, P'"a, ,Ag!$! 0818
26
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
27/49
(!+%&a ! '(!+%&a. P")!+'a, >2, &!$ ' '$"((' %"'+a"'a !
$()a"'a, (!+%&a ! '(!+%&a.
C%!*ro 4.5NIVEL DE INSTRUCCI6N DE LOS ENTREVISTADOS
A!$ ) '$"((' N P"'+a"'a (!+%&a 4; 1>.7P"'+"a '(!+%&a 2> 0.8S()a"'a (!+%&a ;8 04.;S()a"'a '(!+%&a 8 10.S%"'!" (!+%&a 1> 2.4S%"'!" '(!+%&a 1 8.4N! "$%!)' 11 4.5T!a& 044 188.8
:< E($a a %"!)(!"$ ) *aa! !"g6'(!
0.;.-Ca"ga 9a+'&'a"
La (a"ga 9a+'&'a" ) &!$ "'$a)!$ !$('&a " 8 3 18 %"$!a$ )%)'$,
$')! &a +)'a ) .12 %"$!a$. E& >.1 #a a$a 0 %"$!a$. E& >8 #a
a$a 4, $!&! & 08 "$a ' " 5 3 18 %"$!a$. La +a3!"#a ! ' (a"ga
9a+'&'a" @($'a.
0.2.-Ca')a) C!$(a)a & a! Ca/a$F
E& +"! ) (a/a$ (!$(a)a$ & a! 0887, 9 %"!+)'! ) 52,7;7 %!" a$!('a(', &! (!/! &a$ 01 a$!('a('!$ )"#a 2^512,;1 (a/a$
52,7;7.52 @ 01F. A $a (a')a) 9&( " 118 (a/a$ (!+! +#'+! 3
4^08,888 (a/a$ %!" a$!('a('. Ca)a %"!)(!" %"!+)'! a*"#a (!$(a)! 0,048
(a/a$ a& a!.
0.>.-P"('!$ 3 Gaa('a
E & +"(a)! '"a('!a&, & %"('! CI: E"!%a 9 _ 12(a/a a& 0887. P"! &!$
%"('!$ :OB %a"a & %"'+" "'+$" 088 9"! " US ` 5.4 3 >.5(a/a,
)%)')! )& !"'g, (! $!*"%"('! ) US `1(a/a %a"a &!$ %"!)(!$
!"g6'(!$. M'"a$ &!$ %"('!$ :OB "g'$"a)!$ P" %a$a"! ) US ` 5.5(a/a
& 0881 3 US ` ;(a/a & 0880, a US `18.8(a/a & 0887. E (a+*'! &!$
%"('!$ %aga)!$ a& %"!)(!" $!$ a!$ 9"! US ` 0.(a/a " & 0881 3 &
0884, US ` .5(a/a " & 0885 3 & 0882 3 US ` 4.0(a/a " & 088> 3 & 0887 42
47 :AO< Baa! *'!&g'(!, C!+"('! /$! 3 C"'9'(a(' a+*'a& 3 S!('a& & $(!" )*aa!, 088.. C!+'? ) P"!*&+a$ *6$'(!$, ('a)! %!" CEPIBO, 0887
27
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
28/49
L!$ %"('!$ a& )a&&'$a 9"! 0.85 ($ "$%(! a& %"('! CI: %a"a & *aa!
(!('!a& 3 ) .2 ($ %a"a & *aa! !"g6'(!. L! $ @%&'(a %!" &!$ (!$!$
) "a$%!", )$(a" 3 +6"g$ ) (!+"('a&'=a('. E& $!*"%"('! )& *aa!
!"g6'(! $ a%"!@'+a)a+ & 08 $!*" & *aa! (!('!a&, %"! (!
)('a )("(' )'(! +a"g, %$ 1777 &a *"(a 9 )& 48, ) 8
& 0888, )& 05 & 0881, )& 08 & 08804>.
E $"a E($a a &!$ )'"('!$ ) &a$ a$!('a('!$, $ "%!" %"('! )
a %"!+)'! ) ` 5.1> %!" (a/a, a & +#'+! 9 ) ` 3 & +6@'+! )
`11.58. E& ;0 )' a +!$ )& %"('! %"!+)'!, +'"a$ & "$! >F
)' a %"('!$ $%"'!"$ a& %"!+)'!47.
E& a&!" ) a ) &a %"!)((' 9 ) ` ;^5;;,888, a &a$ a$ 9&(a "
` 1;8 3 `1^510,888 %!" a$!('a('. Ca$' &a +'a) ) &a$ a$!('a('!$ 50.4F !
a$ %!" +!$ ) ` 78,888, (a+*'! %a"a & 17 $$ a$ $%"a"! &!$
`;88,888 aa&$.
E (a! a& (!$! ) %"!)((', & (!$! !a& %!" (a/a 9 ) `.47 %"!+)'!. E&
(!$! +#'+! 9 ) ` 0 3 & +6@'+! ) ` ;.45 Ca$' & ;0 )(&a" " (!$!$
+!"$ a& %"!+)'!, +'"a$ & > %"!)/! (! (!$!$ +a3!"$ a& %"!+)'!.
C! a ))((' $'+%&, %!)+!$ )('" & a! 0887 *! a gaa('a
*"a %"!+)'! ) ` 1.;7 %!" (a/a, 'a& a a gaa('a *"a %"!+)'! %!"
a$!('a(' ) ` ;84,7;> 1.;7 @ 52,7;7 (a/a$F. La gaa('a *"a !a& ) &a$ 01
a$!('a('!$ $"#a ) ̀ 10^284,48. 1.;7@2^512,;1F La gaa('a *"a %!" $!('! $"#a
) ` ,2>5 1.;7@0048 (a/a$F, $ +a3!" (a&'" !"! (&'! ) &a =!a
CAPITULO III.2LIMITACIONES DE LOS PRODUCTORES DE BANANO ORG3NICO
PARA ALCANAR LOS EST3NDARES DE CALIDAD INTERNACIONAL
.1.-P"!*&+a$ %a"a !*" &a ("'9'(a('
48 :AO, 088 !*.('.49 Ua (a/a 'a&a 17.5 g)
28
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
29/49
E & +"(a)! )& *aa! &!$ $g+!$ +6$ '+%!"a$ $! & (!('!a&, &
!"g6'(!, & (!+"('! /$! 3 & GLOBALGAP L!$ "$ &'+!$ $! ) +a3!" @'g('a
& (!('!a&, +%&a)! $'$+a$ ) ("'9'(a(' %"'!"'=a )'9"$
a$%(!$. La '!(')a) $ & a"'*! +6$ '+%!"a, "&a(' a &!$ )& %"!)(!,
a)+6$ ) &a ')a) $!('a&, +)'! a+*', %"('! 3 "a! /$! a &!$ "a*a/a)!"$58,
La$ a$!('a('!$ ' ("'9'(a(' !"g6'(a, (!+"('! /$! 3 a ''('a)! &a
'+%&+a(' )& $'$+a GLOBALGAP
A +)')a & +"(a)! ) %"!)(!$ !"g6'(!$ 9 )$a""!&&6)!$, &!$
(!$+')!"$ 9"! +6$ @'g$ (! &a (a&')a), %')')! $'$+a$ ) (!"!&
ga"a'( $ %"!()('a. A(a&+ @'$ +%"$a$ ("'9'(a)!"a$,
$%"'$a & (+%&'+'! ) &a$ !"+a$ 3 $6)a"$ @'g')a$ &a %"!)(('
!"g6'(a 3 &!$ +"(a)!$ ) )$'!51
Ca)! &!$ %"!)(!"$ ! %) a$+'" & (!$! ) &a ("'9'(a(', &! a$+ &a
+%"$a '"+)'a"'a, A&g!$ $!$' $! a3)a a& %"!)(!", %"! !"!$
$!$', &&! $ a 9!"+a & '"+)'a"'! a%"!(a %a"a %aga" +!"$
%"('!$50
Pa"a & *aa! $a !"g6'(! $ "'"< & (a$! ) &!$ %!$ %"!)(!"$
'+%&+a" SIC N! a%&'(a" %"!)(!$ %"!'*')!$ 0 a!$ (&'!$ ('(&! (!"!
a!$ %"$F P"'" "'$g!$ ) (!a+'a(' )'"(!$ ! ')'"(!$ Ma" !
+/!"a" & '& ) 9"'&')a) 3 a('')a) *'!&g'(a )& $&! P&a ) Ma/! ! (a&')a)
) $$ %"!($!$ :!"+a&'=a" $$ %"!($!$, "g'$"!$, a"('!$ S'$+a ) "a=a*'&')a)
3 (!a*& S'$+a ) ')'9'(a(' 3! 'a/ C!"!& ) &!$ '$+! '&'=a)!$
Ma/! ) &!$ "$')!$ $&')!$ 3 ')!$5.
E & +"(a)! ) (!+"('! /$! :LOF, &!$ (!$+')!"$ a)'" & %"!)(! (!
&a (!)'(' 3 $g"')a) ) a&! %!"(a/ )& %"('! a& %!" +!", a a &!$
%!$ %"!)(!"$ 3 & $!*"%"('! $"6 %a"a +/!"a" &a$ (!)'('!$
$!('a&$, +)'! a+*'a&$ 3 ) &a (a&')a). Pa"a a$!('a('!$ 3 (!!%"a'a$ )
50 CEPIBO< !*. ('.51 N!&&a, Ra9a& 3 Sa&()!, R!)"'g!< D"+'a$ ) &a a)!%(' ) (!&!g#a$ )%"!)((' !"g6'(a< & (a$! ) (a9?. SEPIA. P", & %"!*&+a ag"a"'! )*a. L'+a, 088;,%g$.52-7052 N!&&a, Ra9a& 3 Sa&()!, R!)"'g!< !* ('.53 :&!"$ Vga, Ma"#< C"'9'(a('!$ & a&& )& C'"a-S(!" *aa"! S&&aa,.S+'a"'! Ta&&" $!*" *aa! !"g6'(!, P'"a, Ag!$! 0818
29
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
30/49
%"!)(!"$, $a*&( ("'"'!$ %a"a +)'" &a %a"'('%a(' ) $$ 'g"a$, $ 9'/a
!"+a$ &a*!"a&$, ) $')'(a&'=a(', $&)!$, a&!/a+'!, $g"')a) 'g' &
"a*a/!, %"!'*'(' )& "a*a/! '9a'& 3 9!"=a)!, & $! ) "*'(')a$54
E & +"(a)! /$! $ (!+"('a&'=a @(&$'a+ &!$ %"!)(!$ ) !"ga'=a('!$
) %!$ %"!)(!"$ ) %a#$$ #a$ ) )$a""!&&! $ a&&a
(!)'('!$ )$9a!"a*&$ %a"a @%!"a". E& !*/'! $ $a*&(" #(&! )'"(!
" %"!)(!"$ 3 (!$+')!"$ 9'a&$, %a"a 'a" &a$ )'$!"$'!$ %)
$"g'" (! &a '"(' ) '"+)'a"'!$ &a (!+"('a&'=a('55
La P"'+a :a'""a) )& (!+"('! /$!, %aga `1 %!" (a/a ) *aa! !"g6'(!, $
& *9'('! &a a$!('a(' "('* %!" &a$ (a/a$ (!&!(a)a$ & C!+"('! J$!, &a
)* *9'('a" a! a $$ 9a+'&'a$ (!+! a $ (!+')a). E& *9'('! ! $
%"$!a& $'! (!+'a"'!. E$ %aga)! a &a !"ga'=a(' ) &!$ %"!)(!"$. C! &&a $
%) 9'a('a" a('')a)$ ) )$a""!&&! $!('! (!+'(! 3 +)'! a+*'a&. P!"
/+%&! $ %) 9'a('a" (a*&$ #a$, $'$+a$ ) "'g!, %&aa$ ) +%a,
%"!g"a+a$ ) "9!"$a(', ("(!$ '!$, %"(' ) )$a$"$, (.5;.
GLOBALGAP, $ $'$+a %"'a)! ) ("'9'(a(', %"!+!')! %!" 00 g"a)$
(a)a$ +'!"'$a$ E"!%a (!9!"+a)a$ %!" &a E"! Ra'&" P"!)( A$$!('a'!
EUREPF. B$(a a+a" &a (!9'a=a ) &!$ (!$+')!"$ &a '!(')a) ) &!$
a&'+!$. La *a$ ) $ $6)a" 9!"+a %"'('%'!$ ) *a$ %"6('(a$ ag"#(!&a$
GAP< G!!) Ag"'(&"a& P"a('($F..E$a*&( !"+a$ %"6('(a$ %a"a & +a/!
'g"a)! ) %&aga$, "aa+'! ) aga$ "$')a&$, &'+'a(' ) %&6$'(!$, $! )
(!+%!$a/, $'$+a$ 9'('$ ) "'g! 3 9"'&'=a(', a)(a)a$ (!)'('!$ )
$a&), $g"')a) 3 *'$a" %a"a &!$ "a*a/a)!"$. La ("'9'(a(' $ a @'g('a
("(' ) &!$ '+%!"a)!"$ "!%!$.
GLOBALGAP $ $6)a" B0B, &! $'g'9'(a & %"!)(! ! ' a
'a '$'*& %a"a & (!$+')!". E$ ""')! $%('a&+ %!" '+%!"a)!"$ 3
(!+"('a&'=a)!"$ ) 9"a$ 9"$(a$ 3 ga&$ '$ %') a ("'9'(a(' $g
GLOBALGAP a)+6$ ) &a ("'9'(a(' !"g6'(a52.
54 CEPIBO< !*.('.55 N!&&a, Ra9a& 3 Sa&()!, R!)"'g!< !* ('.56 E"'$a a Ma& Ag'"", O9'('a& ) &a( :LO & P"F, B!&# I9!"+a'! N 10C%'*! E@%!"a)!", J'! 0818, %6g. 57 :&!"$ Vga, Ma"#< !*. ('.
30
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
31/49
La$ A$!('a('!$ ) *aa! !"g6'(! & Va&& )& C'"a (a (! &a$ $'g'$
("'9'(a('!$ $g &!$ $6)a"$<
a) O"g6'(a40882 Rg&a(' !"g6'(a E"!%aF, NOP Na'!a&
O"ga'( P"!g"a+, USAF, JAS Ja%a$ Ag"'(&"a& Sa)a") !9 O"ga'(
P"!)($F
b) :a'""a)< C"'"'!$ g?"'(!$ %a"a %!$ %"!)(!"$,
c) G&!*a& GAP< O%(' 0< U g"%! ) %"!)(!"$5>
D& !a& ) 044 %"!)(!"$ ($a)!$, 1 5.F )(&a"a"! " %"!*&+a$ %a"a
!*" &a ("'9'(a('. La g"a +a3!"#a )(&a" ! " %"!*&+a$.
C%!*ro 7.5R!'one0 *e )o0 /ro8)e"!0 /!r! o8+ener )! cer+&9&c!c&n
Ra=!$ ) &!$ %"!*&+a$(! &a C"'9'(a('
:"(('a$ P!"(a/
D+!"a ) 0 a!$ 0 15.4D+!"a a!$ 0.1N!$ a( )%)" ) &aa$!('a('
0 15.4
D+!"a )+a$'a)! ; 4;.1T!a& 1 188.8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a %"!)(!"$ )*aa!, Va&& )& C'"a, 0818
La$ "a=!$ $ "&a('!a (! & '+%! ' $%"a", ) 0 a a!$, %a"a
(!a" (! &a ("'9'(a(', '+%! )"a & (a& ! g!=a ) &!$ *9'('!$ ) &a
@%!"a(' ) *aa! !"g6'(! ' a& (!+"('! /$!.
.0.-P"!*&+a$ %a"a (+%&'" (! &a$ @'g('a$ ) $ !"ga'=a('
La g"a +a3!"#a, 7>, ! )(&a" " %"!*&+a$ (! &a$ @'g('a$ ) $
!"ga'=a('. S!&! & 0 ) &!$ "'$a)!$ "$%!)' $' #a %"!*&+a$ %a"a(+%&'" (! &a$ @'g('a$ ) $ !"ga'=a('. La$ "a=!$ 9"! %!" ! (!"!&a"
*' &a$ %&aga$, %!" & "a$%!" ) $ %"!)(! )$) $ %a"(&a $a*a &/aa a&
("! ) %"!($a+'!, 3 %!" @'g !)! & %"!($! $a !"g6'(!.
C%!*ro 7.4R!'one0 *e )o0 /ro8)e"!0 *e e;&
58 :&!"$ Vga, Ma"#< !*. ('.
31
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
32/49
E@'g'" & 188 !"g6'(! ;8P!" & "a$%!" )$) $$ %a"(&a$ 1 08T!a& 5 188.8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a %"!)(!"$ ) *aa!,Va&& )& C'"a, 0818
.0.-I(!'$ %a"a $%"a" %!" & %ag!
E& 72 ) &!$ "'$a)!$ )(&a" ! " %"!*&+a$ & %ag! ) $ %"!)(!.
L!$ $' &! '('"!, & , a&ga"! )+!"a$ & '+%! ) %ag!, a )$)
)#a$ a$a & +$ ) ""a=!, !"!$ )'/"! ! (+%& (! &a 9(a ) %ag!
$a*&(')!
CAPITULO IV2DETERMINANTES DE LAPRODUCCION DE BANANO ORGANICO =SU EXPORTACION
4.1-:a(!"$ )('$'!$ &a %"!)((' ) *aa! !"g6'(!
La %"!)((' ) *aa! !"g6'(! ("( )"a !)!$ &!$ a!$, %!" &a '(!"%!"a('
) +(a$ %a"(&a$ $a*a "a$'(' a &a %"!)((' !"g6'(a, +!'a)a %!"
&!$ %"('!$ +6$ a&!$ & (!('!a& M!$"a" $a)#$'(a$
32
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
33/49
E &!$ &'+!$ a!$ &a )+a)a ) %"!)(!$ !"g6'(!$ ' ("(')!, %!" &a
%"!(%a(' ) &a %!*&a(' ) &!$ %a#$$ )$a""!&&a)!$, &!$ %"!*&+a$ ) $a&),
(!+! &a$ 9"+)a)$ (a("#ga$ "&a('!a)a$ (! & (!')! ) &+!$
@'(!$ &!$ a&'+!$, 3 %!" &!$ %"!*&+a$ )& +)'! a+*'57. M!$"a"
$a)#$'(a$
Sg &a ($a a &!$ %"!)(!"$, &! )(') &a %"!)((' )& *aa! !"g6'(!
= )& *aa! (!('!a&, $!< & +/!" %"('! ' "$%(! )&
(!('!a&, 3 $g)! &ga" &a$ gaa('a$ !*'. D a&ga +a"a
+/!" P"('! @%"$a &a %!$'*'&')a) ) gaa('a %!" $6 )'"(a+
"&a('!a)!$. C!"'*3 +!" +)')a, &a a$!('a'')a) ) &!$ %"!)(!"$, &a
@'$('a ) )+a)a @"a, & $ %"!)=(a a =!a ) g"a
%"!)('')a), (!$" & +)'! a+*', '&'( +!$ aga, & +a3!"
*'$a" g"a, %!" &!$ +!"$ (!$!$ ) %"!)((', %!" &a 9!"+a&'=a(' )&
"a*a/!, (.
CUADRO >.5FACTORES DECISIVOS EN LA PRODUCCI6N DE BANANO ORG3NICO
:a(!"$ )('$'!$ :"(('a$ E& +/!" %"('! 011 44.7La$ gaa('a$ 084 4.4La a$!('a(' 1> .>
P!" &a )+a)a @"a 1; .4E$ +a$ %"!)('! > 1.2P!" (!$"a(' )& +)'! a+*' 8.;P!" & aga 8.;Ma3!" *'$a" 0 8.4P!" +!"$ (!$!$ 1 8.0P!" %"!*&+a$ (! & (!('!a& 1 8.0O"!$ 9a('&')a)$, '('!$,9!"+a&')a) )& "a*a/!,
8.;
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a %"!)(!"$ ) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
M!)&'=a)! &a "&a(' " &a (a')a) %"!)(')a ) *aa! !"g6'(! 3 &!$ 9a(!"$
+6$ (!"'*3 a $ )"+'a(', & +!)&! +/!" $ a/$a $ '&'=a)!& +?!)! ) &!$ +#'+!$ (a)"a)!$, )!)<
E& +!)&! g"a& $ Y' b c8 d c11 d c00 d e
E& +!)&! (!!+?"'(! $<
CANTDCOSCH b - 14;47;1 d 17>;1;.1 RAON1 d 81.4 RAON0, )!)<
59 CEPIBO< !*.('.
33
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
34/49
CANTDCOSCH< Ca')a) (!$(a)a a& a! ) *aa! !"g6'(! %!" &a a$!('a('
@%"$a)a (a/a$
RAON1< (a&')a) )& %"!)(!
RAON0< & +/!" %"('!
S')! & %"('! '9&3 %!$''a+ &a (a')a) ) (a/a$ (!$(a)a$ %a"a &a
@%!"a(', &! +'$+! &a (a&')a) )& %"!)(!, a& (!+! %")'( &a !"#a ) &a
%"!)((' 3 &a 9(' ) &a !9"a. E$%(#9'(a+ & 9a(!" %"('! $ +a$ '9&3
&a (a&')a). C!("a+ &a (a')a) %"!)(')a ) *aa! !"g6'(! %a"a $
@%!"a(' )%) ) 9a(!" @g! (!+! $ & %"('!, +(! +6$ )
9a(!" )g!, (!+! &a (a&')a) )& %"!)(!
D%) Va"'a*&< CANTDCOSCHM!)< La$ Sa"$Da< 858;84 T'+< 82>;>7.8 Aa' '9! ("'"'! 8.10528S+ $a") "$') 1.10Ed1 S(a"= ("'"'! 8.02471L!g &'&'!!) -1.17> :-$a'$'( 2.1;2005D"*'-a$! $a 1.215>8 P"!*:-$a'$'(F 8.88514
La$ a"'a*&$ %"('! 3 (a&')a) )& %"!)(!, @%&'(a & 44 ) &a (a')a) %"!)(')a
4.0.-D"+'a$ ) &a @%!"a(' ) *aa! !"g6'(!
Ha3 $a&a" ! !)a &a %"!)((' ) *aa! !"g6'(! $ @%!"a, !)a#a
@'$ 08 ) &a %"!)((' $ ) )$(a", ! $ a%a %a"a & +"(a)!
'"a('!a&, a $ = $ +3 @'g;8.
60 K=a)a Va&&a)!&'), P)"!< Ca)a ) a&!" ) *aa! !"g6'(! P'"a. S+'a"'! Ta&&" $!*" *aa! !"g6'(!. P'"a, Ag!$! 0818
34
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
35/49
E& %!"(a/ ) )$(a" ' "&a(' '"$a (! &a$ Ba$ P"6('(a$ Ag"#(!&a$
BPAF;1. La$ BPA (!"'*3 a a +a3!" %"!)((' %a"a &a @%!"a('. L!$
%"!)(!"$ $a* "a&'=a" &a$ &a*!"$ ag"#(!&a$, %"! a ($ ! &a$ a%&'(a &a
!%!"')a) ""')a. La %"!)((' ) )$(a" $ (!+"('a&'=a)a & +"(a)!
"g'!a& ! a('!a&;0
A /'! 0818 @'$#a a$ 15 +%"$a$ @%!"a)!"a$ ) *aa! !"g6'(!, & a&&
)& C'"a, $')! &a$ +6$ '+%!"a$ %!" & a&!" ) @%!"a('< COBDEBAN
4.0F, BIOCOSTA 01F, HUALTACO 18.5F, INQABANA 5.4F, BOS5.5F,
PRONATUR 4.7F, APPBOSA4.F, CEPIBO .7F, ORGANIA .>F, O"!$
4.F;, )!) &a$ +%"$a$ %a"'(&a"$ @%!"a"! & >0.0 )& !a& ) (a/a$,
+'"a$ &a$ a$!('a('!$ @%!"a"! )'"(a+ &a )'9"('a, 12.>.
E$ ($a"'! "$a&a" & a&!" ) &a$ @%!"a('!$ ) *aa! !"g6'(!, a
("(')! a! "a$ a!, )$) 1777 a$a & 0887, $')! &!$ +"(a)!$ ) )$'!<
H!&a)a 51.F, E$a)!$ U')!$ 02.1F, B?&g'(a 7.0F, Ja% >.2F, A&+a'a
1.4F 3 !"!$ 0.1F;4. E$ &a C!+')a) E"!%a &a a*$!"* &a +a3!" (a')a)
) &a$ @%!"a('!$ ;4F, )!) &!$ %"!)(!$ !"g6'(!$ $! +6$ a&!"a)!$ %!" &!$
(&'$, %"! & +"(a)! ) *aa! !"g6'(! "%"$a $!&! & 5 )& !a&, &!
)'( )& g"a %!('a& ) ("('+'! ) $ +"(a)!. :a&a !&(' ) &a$
@%!"a('!$
L!$ %"'('%a&$ )"+'a$ ) &a @%!"a(' )& *aa! !"g6'(!, $g &!$
%"!)(!"$ ($a)!$, !") ) '+%!"a('a $!< & (+%&'" (! &a ("'9'(a(',
& %"(" a &a a$!('a(', & $a" '9!"+a)! ) &! & +"(a)! ($'a, &
(!$g'" ("?)'! !%!"!, 3 & $a" a%!3a)! %!" !"a$ !"ga'=a('!$. O"!$
9a(!"$, $a&a)!$ +(a +!" %"!%!"(', 9"! & +/!" "a! a &!$
%"!)(!"$, & )a" +6$ 9a('&')a)$, &a +/!" (a&')a) )& %"!)(!, &a %"!)(('
%"+a, &a $%"'$' ?('(a.
CUADRO >.4FACTORES DETERMINANTES EN LA EXPORTACI6N DE BANANO
ORG3NICO
61 Pa"a & Ig. ag"!+! U&'$$ C")!a B"+/!, a$$!" ) CEPIBO, &a$ BPA $'g'9'(a"a&'=a" &a$ &a*!"$ ag"!+'(a$ & +!+! !%!"!, (!+! & )$'/, )$!/,)$(a, 9"'&'=a(', (')a)! )& "a('+!, &! '+%&'(a '9)a", )$9&!"a", )$('a",)a'%a" 3 &'+'a" &!$ ))!$ &a"a&$ & +!+! a%"!%'a)!. E"'$a B!&#I9!"+a'! C%'*! E@%!"a)!", N 10, J'! 0818,%6g 1062 Ig"$!$ ! +a/a &a 9a+'&'a, $'! & %"!)(!", +(a$ ($ '&'=a %a"a $$
ga$!$ %"$!a&$.63 K=a)a Va&&a)!&'), P)"!
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
36/49
:a(!"$ :"(('a$S (+%& (! &a ("'9'(a(' 044P!" &a a$!('a(' 00>E$a" *' '9!"+a)! ) &! ($'a & +"(a)! 08>C!$g'" ("?)'! !%!"! 11>E$ a%!3a)! %!" !"a$ !"ga'=a('!$ 112
M/!" "a! a& %"!)(!" 1Ma$ 9a('&')a)$ 1Ma$ (a&')a) 1P"!)((' %"+a 1E@'$ $%"'$' ?('(a 1
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a %"!)(!"$ )*aa!, Va&& )& C'"a, 0818
4..-La A$!('a'')a)
E & a&& )& C'"a a& 0818 @'$#a 0> a$!('a('!$ ) %"!)(!"$ ''('a"!
$ %"!($! a %a"'" )& 088. E$a$ a$!('a('!$, a $ = $6 a$!('a)a$ 4C"a&$ Baa"a$
CUADRO N? >.7ASOCIACIONES DE PRODUCTORES DE BANANO ORGANICO
DEL VALLE DEL CHIRA, 4@5@Central
Bananera
Numero de
asociaciones
Número de
productores
as! culti"adas
C#$%B& 07 987 943!30
'#$#B(N 08 2190 1317!69
(*&B(N 09 937 615!98C#NB(N&' 03 + +
No
Centrali,adas
01 +! +!
-otal 28 4114 2876!97 :< E&a*!"a)! *a$ a )a!$ ) CEPIBO< I$'('!$ 3 P"!)!"$ ) *'$
3 $"'('!$. Ca)a P"!)('a ) *aa! !"g6'(!!
4..1.-P"'('%a&$ a('')a)$ ) &a a$!('a(',
La (!+%"a ) 9"'&'=a$, 9 ! ) &!$ %"!*&+a$ ) &!$ %"!)(!"$ ')'')a&$,
%!" &!$ @($'!$ %"('!$. P!" $! &a a$!('a(' $ )$'a :!)! a &a (!+%"a
) a*!!$, %"+'')! $ (!+%"a g"a)$ &!$, (! %"('!$ ) +a3!"'$a 3 )
(!+%"a )'"(a a& %"!)(!" '+%!"a)!" .;5
P!" !"! &a)!, a &a ($')a) ) $a(a" $ %"!)((' %a"a & +"(a)!
'"a('!a&, &!$ %"!)(!"$ a ')! +/!"a" $$ "!(a$ (a""!=a*&$, (aa&$
) "ga)#!, %$ %a!a&$, g"a('a$ a& %"+'! )& (!+"('! /$!, ! 9a'""a);;
65 R!*&$ P"('a)!, R!*"!< !*. ('.66 R!*&$ P"('a)!, R!*"!, !*. ('.
36
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
37/49
La a$!('a'')a) &$ a %"+'')! +/!"a" & %"('! )& %"!)(!, 3 g"a& &a (a&')a)
) ')a ) &!$ !ga"$ )& %"!)(!", $a'$9a(')! $$ ($')a)$ ) $a&),
)(a(' 3 "a*a/!.
E" &a$ %"'('%a&$ a('')a)$ "a&'=a)a$ %!" &!$ %"!)(!"$ $$ a$!('a('!$,
a$ ! "a&'=a*a, $!, !") ) '+%!"a('a, &a$ $'g'$< &a "a&'=a(' )
+/!"$ &a*!"$ & (&'!, (a%a('a(', "'!$, a('')a)$ $!('a&$,
@%!"a(' ) $ %"!)(!, $a&), a('')a)$ )%!"'a$ 3 !"a$ (!+! +/!"$
%"$%('a$ ) "a*a/!, "a*a/! $a*&, "a*a/! (!&('!, a(($! a ("?)'!, &a*!"$ )
)'"'g,
CUADRO >.>ACTIVIDADES UE REALIA POR LA ASOCIACI6N UE
ANTES NO REALIABA A('')a) :"(('a$ P!"(a/M/!"$ &a*!"$ )(&'!
>5 5
R('*'" (a%a('a(' 2 8 A$'$'" a "'!$, 51 01 A('')a)$ $!('a&$ 15 ;E@%!"a" 18 4Sa&) 0 1 A('')a)$ )%!"'a$ 1 8O"!$ 2 T!a& 044 188
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a %"!)(!"$
) *aa!, Va&& )& C'"a, 0887
4..0.-:a(!"$ )"+'a$ ) &a a$!('a'')a)
Sg &a ($a a &!$ )'"('!$ ) &a$ a$!('a('!$, &!$ 9a(!"$ )"+'a$ )
&a a$!('a'')a) !") ) '+%!"a('a $!< & %!)" )" a& @"'!", & "
+a3!" %!)" ) g!('a(', & %!)" a(+&a" +a3!" !&+ ) %"!)((' %a"a
@%!"a", & %!)" ")('" (!$!$, 3 & +a/! ) $'$+a$ '"!$ %a"a (+%&'" (! &a
("'9'(a('
CUADRO >.FACTORES DETERMINANTES DE LA ASOCIATIVIDAD
O") ) I+%!"a('a :a(!"$ :"(('aP"'+" :a(!" P!)" )" a& @"'!" 7Sg)! :a(!" Ma3!" %!)" )
g!('a('>
T"(" :a(!" Ma3!" a(+&a(' )!&+
7
Ca"! :a(!" R)((' ) (!$!$ 2K'! :a(!" Ma/! ) $'$+a$ )
("'9'(a('>
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$
) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
37
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
38/49
4.4.-La (a%a('a('
4.4.1.-:'a&')a) ) &a (a%a('a('
T!)a$ &a$ a$!('a('!$ '9!"+a"! "a&'=a a('')a)$ ) (a%a('a(',
$a)! !"'a)a$ a +/!"a" & %"!($! %"!)('!, a &a )'"((' 3 +a/! )
&a !"ga'=a(', a &a (!+"('a&'=a(',
CUADRO >.FINALIDAD DE LA CAPACITACI6N
:'a&')a) :"(('a P!"(a/V6&')!$ D'"((' 3 +a/! ) &a
!"ga'=a('> >,1
M/!"a" (!&!g#a 3 %"!($!$%"!)('!$ 7 40,7
C!+"('a&'=a(' 14, T!)a$ 1 4,> T!a& 01 188,8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
4.4.0.-:'a('a+'! ) &a (a%a('a('
La$ (a%a('a('!$ 9"! "a&'=a)a$ g"a('a$ a& a%!3! ) '$'('!$ (!+! ONG$,
+%"$a$ %"'a)a$, a%!3! g*"a+a&, 3 9'a('a+'! %"!%'!
CUADRO >.ORGANIACI6N DE LA CUAL PROVINO LA CAPACITACI6N
:$ ) 9'a('a+'! :"(('a P!"(a/V6&')!$ :'a('a+'! %"!%'! 14, P"!g"a+a
g*"a+a&1 4,>
ONG 2 ,
O"a a&'a)! $"a?g'(!,CEPIBO, CEDEPAS,SENASA, DOLE, S'$$C!a(F
18 42,;
T!a& 01 188,8:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$ ) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
4.5.-A(($! a& ("?)'! 3 (!)'('!$
C! & (&'! )& *aa! !"g6'(! 3 & a(($! a& +"(a)! /$!, &!$ %"!)(!"$ a
")(')! $ "'$g! (")''('!, 3 a &!g"a)! a"a" &a a(' ) &a *a(a ) (!$+!
38
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
39/49
3 ) '"$', !9"('?)!& +'("! ("?)'!$ %a"a '"$' $$ %a"(&a$ (!+! $
(!$+! %"$!a&;2.
E &a E($a a )'"('!$ ) &a$ a$!('a('!$, & 4 "$%!)' a &a %"ga $!*"
a(($! a& ("?)'!. E& +!! ) )'(! ("?)'! !$('& " 1,088 3 241,888 )&a"$ %!"
a$!('a(', $')! & %"!+)'! )
CUADRO >.ACCESO DE LA ASOCIACI6N AL CRDITO
A(($! a &a (a%a('a(' :"(('a P!"(a/V6&')!$ $' 7 40,7 ! 10 52,1 T!a& 01 188,8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$ ) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
E& '%! ) ga"a#a$ !9"('"! %a"a " ("?)'! 9 & (+%&'" (! & (!"a!
! &a !*&'ga(', &a +%"$a (!+! ga"a, &!$ *'$ ) &!$ $!('!$, #&! ) %"!%')a)
) &a %a"(&a, %"(" a a a$!('a(',
CUADRO >.TIPO DE GARANT1AS UE OFRECI6 LA ASOCIACI6N
:"(('a P!"(a/V6&')!$
10 52,1
C+%&'" (! & (!"a! 3 %"'!)! 1 4,>
C+%&'" (! &a !*&'ga(' )&(!'!
1 4,>
La +%"$a (!+! ga"a 1 4,> &!$ *'$ ' &!$ $!('!$ 1 4,> N'ga 1 4,> K %"=(a a a a$!('a(' 1 4,> T'&! ) %"!%')a) ) &a %a"(&a 0 7,;
V'g('a ) %!)" 1 4,> T!a& 01 188,8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$ ) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
In0+&+%c&n -%e )e /ro/orc&ono e) cr*&+o
E" &a$ '$'('!$ ) )!) %"!'! & ("?)'! %a"a &a$ a$!('a('!$ 9"! &a$
'$'('!$ 9'a('"a$, ONG$, CEPIBO,
67 R!*&$ P"('a)!, R!*"!< !*. ('.
39
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
40/49
CUADRO >.5@INSTITUCI6N UE LE PROPORCIONO EL CRDITO
:"(('a P!"(a/V6&')!$ '$'('
9'a('"a; 0>,;
ONG 0 7,5 CEPIBO 1 4,> T!a& 7 40,7P")')!$ S'$+a 10 52,1T!a& 01 188,8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$ ) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
4.;.-A(($! a (!&!g#a 3 )"+'a$
U$!$ )& :!)!
Ca)a a$!('a(', (! %a" ) &a$ gaa('a$ %!" & )'9"('a& ) %"('!$, (!$'3
:!)!, (3a '&'=a(', $g &a ($a a )'"('!$, a &a "$%!)'"! > )
!a& ) 01 a$!('a('!$, 9 %a"a a)'"'" '$+!$, (!$"'" '9"a$"("a,
a)'"'" (!&!g#a, 3 !"!$ (!$&!"#a$, %ag! ) ))a$, '$a&a('!$ ) "'g!F
CUADRO >.55
UTILIACI6N DE FONDOS DE LAS ASOCIACIONES
U$!$ ) :!)!$:"(('
aP!"(a/
V6&')!$ a)'$'(' ) '$+!$ 1 4,> (!$"((' )
'9"a$"("a 14,
(!+%"a$ ) (!&!g#a 1 4,> O"!$ (!$&!"#a$,
'$a&a(' ) "'g!, %ag!) ))a$F
14,
T!a& > >,1P")')!$ S'$+a 1 ;1,7T!a& 01 188,8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$ ) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
F%en+e0 -%e &!8&)&'!ron e) !cce0o ! n%e! +ecno)o
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
41/49
:$ ) 9'a('a+'! :"(('a P!"(a/P!"(a/
6&')!V6&')!$ :'a('a+'! %"!%'! 4 17,1 ;, P"?$a+! *a(a"'! 0 7,5 1>,0 A%!3! )& E$a)! 1 4,> 7,1 O"!$ D!a(' ONG$,
CEDEPAS, :)a(' DOLEF 4 17,8 ;,4 T!a& 11 50,4 188,8P")')!$ S'$+a 18 42,;T!a& 01 188,8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$ ) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
F!c+ore0 -%e *e+er"&n!ron )! !*-%&0&c&n *e n%e! +ecno)o 45,5 a%")'=a/ $g (a%a('a(' 1 4,> 7,1
!"a 9!"+a 0 7,5 1>,0
T!a& 11 50,4 188,8P")')!$ S'$+a 18 42,;T!a& 01 188,8
:< E&a*!"a(' %"!%'a, *a$ a &a E($a a )'"('!$ ) A$!('a('!$ ) *aa!, Va&& )& C'"a, 0818
41
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
42/49
CONCLUSIONES
1. La$ (!)'('!$ a"a&$ ga"a'=a 9"!$ !"g6'(!$ (! (a&')a) ) @%!"a(',
"'" ) &a %a"'('%a(' ) &a $!(')a) (''&, ) $$ !"ga'=a('!$ %a"a
@%a)'" &!$ @!$ %"!)('!$ (! &a$ )+6$ a('')a)$ (!+'(a$, (! &a'(&$' )& +"(a)! %a"a ')'9'(a" !%!"')a)$ (!+"('a&$, )$a""!&&a" 3
%"!9)'=a" (!&!g#a$ a$, +)'a &a ("a(' ) ag"!g!('!$.
0. La )('$' %!" &a %"!)((' )& *aa! !"g6'(! = )& *aa! (!('!a&
$ g'a)a %!" & +/!" %"('! "&a(' (! & *aa! (!('!a&, 3 $g)!
&ga" %!" &a$ gaa('a$ !*')a$. La$ a"'a*&$ %"('! 3 (a&')a) )& %"!)(!,
$g & $)'!, @%&'(a & 44 ) &a (a')a) %"!)(')a. E$ )('", &a
(a')a) %"!)(')a ) *aa! !"g6'(! %a"a $ @%!"a(' )%) ) 9a(!"
@g! (!+! $ & %"('!, +(! +6$ ) 9a(!" )g!, (!+! &a
(a&')a) )& %"!)(!. La$ *a$ %"6('(a$ ag"#(!&a$ (!"'*3 a a +a3!"
%"!)((' %a"a &a @%!"a('.
. La$ a$!('a('!$ &a$ )'9"$ 9a$$ ) &a (a)a %"!)('a 3 ) &a
@%"'('a @%!"a)!"a, a$# (!+!, &a$ ")$ ) a%!3!, (!+! & %"!g"a+a $aa&
%a"a &a (a%a('a(', & a(($! a& ("?)'!, 3 &a "&a(' (! &a$ +%"$a$
@%!"a)!"a$ $! 9a(!"$ @%"$a & )$a""!&&! ) &a a('')a) %"!)(!$
!"g6'(!$.
4. E& ! (!!('+'! &a a%&'(a(' ) $!$ (&'!$ $&(('!a)!$, & (a+*'!
&a '9"a$"("a 3 (!&!g#a )* )"$ ?"+'!$ ) '("+a" &a
(!+%''')a) )& $(!" ag"a"'! a (!!+#a ) +"(a)! ga"a'( $
$$a*'&')a) '"+%!"a&.
5. f9a$'$ &a$ %!'(a$ $(!"'a&$ 3 a('!a&$ %a"a 'g"a" a &a =!a 6+*'! )
"a*a/! & (!+"('! g&!*a&, ?"+'!$ ) $ *'$a" ')'')a&, 9a+'&'a", 3 )
$!(')a), $ )('", &a )'$+'(' ) &a %!*"=a 3 )$'ga&)a).
;. :!"a&(" &a )+a)a & +"(a)! '"! 3 @"!, $a*&(')! #(&!
)'"(! " %"!)(!"$ 3 (!$+')!"$ 9'a&$ &!$ *9'('!$ )& +"(a)!
')a a& )$a""!&&! ) &a$ (!+')a)$ &!(a&$, ) &!$ g"%!$ !"ga'=a)!$, )&
"a*a/! ) &a +/", 3 )& !"! a"a& 3 $!('a&.
42
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
43/49
2. L!$ %"!)(!"$ (!$')"a, $g $$ %"9"('a$, (+%&'" (! &a
("'9'(a(', %"(" a &a a$!('a(', $a" '9!"+a)! ) &! & +"(a)!
($'a, (!$g'" ("?)'! !%!"!, 3 $a" a%!3a)! %!" !"a$ !"ga'=a('!$ $!
&!$ %"'('%a&$ )"+'a$ ) &a @%!"a(' )& *aa! !"g6'(!. R$%(! a &a
a$!('a'')a), &a$ a$ a& @"'!", & +a3!" %!)" ) g!('a(', &a a(+&a('
) +a3!"$ !&+$ ) %"!)((' @%!"a*&, ")('" (!$!$, 3 +a/a"
$'$+a$ '"!$ %a"a (+%&'" (! &a ("'9'(a(' $! &!$ 9a(!"$ )"+'a$.
L!$ 9a(!"$ )"+'a"! &a a)'$'(' ) &a (!&!g#a 9"! +/!"a" &a
(a&')a) )& %"!)(!, &a @'g('a ) &!$ '+%!"a)!"$, 3 & a%")'=a/ $g &a
(a%a('a('.
43
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
44/49
RECOMENDACIONES
1. B$)a ) %"!g"a+a$ a&"a'!$, %!" &!$ (!$!$ ) "a$a((', &a $%"a
)& '+%! ) "(!!('+'! ) &a ("'9'(a(' #a & 9! ) &a a
""a&')a), ?"+'!$ ) (!+%$a(' 9a+'&'a" 3 $!('a&, a$ )& 'g"$! a &!$
+"(a)!$ @"!$.
44
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
45/49
BIBLIOGRAF1A
1. A&'"' M.A., N'(!&&$ C.I. C!"$' ag"!(!&g'(a ) $'$+a$(!('!a&$ ) %"!)(('< !"#a, $"ag'a$ 3 a&a('. E(!$'$+a$<
R'$a ('#9'(a 3 ?('(a ) (!&!g#a 3 +)'! a+*'. 0882 V!&+ 1;. N1E< %, C!$a R'(a.
4. B'!(!+"('! P", BIOCOMERCIO UNA OPORTUNIDAD EN EL SIGLO I,&'< %
10. D& Va&& Ma"#a )& Ca"+ 3 S!&&'"! J!$? L'$. E& Ca+*'! (!&g'(! &aag"'(&"a 3 &a$ ag"!')$"'a$ M?@'(!. L'<%
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
46/49
15. E$%'a& Ca"&!$ :. G&!*a&'=a(' Ig"a(' E(!+'(a P"$%('a Ag"#(!&a3 T(!&g'(a %a"a A+?"'(a La'a, &'< %. :ORAGRO. Ag"'(&"a 3 D$a""!&&! (!&g'(! a('a &a 'g"a(' ) &a$ A+?"'(a$. M+!"'a III "' ) :ORAGRO B"a$'&'a 0880.L'<%, S%&+! )!+''(a& )&D'a"'! E& T'+%!, P'"a.
04. G!=6&$ G. Ca"&!$ H. Ag"'(&"a !"g6'(a 3 (!+"('! a&"a'!< aa%"!@'+a(' a& (!+%!"a+'! )& +"(a)! (!$a""'($. P"$%('a$R"a&$, A! 0 NW 1, +a"=! 177>. U'"$')a) Na('!a& ) C!$a R'(a
05. G'!(('! Ba&(a=a", L'$. I!a(' T(!&g'(a, '$'('!a&')a) 3 a(($! a+"(a)!$. CIPCA, P'"a 088
46
http://www.cibnor.mx/eplant1.php?pagID=personal/gen_cv&CIB_ID=00474http://www.cibnor.mx/eplant1.php?pagID=personal/gen_cv&CIB_ID=00474
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
47/49
0;. Hag S('a&a**a N. 3 Haa C. Ag"'(&"a O"g6'(a, A+*' 3 Sg"')a) A&'+a"'a. D%$'!$ ) )!(+!$ ) &a :AO 088 <%-1>44.
0. MATUTE . M.A. S+'a"'! k Ta&&" $!*" T"a$9"('a ) T(!&!g#a A+?"'(a La'a 3 & Ca"'*. N($')a)$, *a"""a$ 3 !%!"')a)$. Ma"=!,0888. E<% 2-78 ISSN<8050-750, &'< %
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
48/49
;. N!&&a Ra9a& 3 Sa&()! R!)"'g!< D"+'a$ ) &a a)!%(' )(!&!g#a$ ) %"!)((' !"g6'(a< & (a$! ) & (a9? SEPIA I, P"< &%"!*&+a ag"a"'! )*a. L'+a, 088;
2. ORGANIACIÓN DE LAS NACIONES UNIDAS PARA LA AGRICULTURA Y LA
ALIMENTACIÓN, I9!"+ ) &a (!9"('a '"a('!a& $!*" ag"'(&"a!"g6'(a 3 $g"')a) a&'+a"'a. 0882. E<9%. U'"$')a) Na('!a& ) C!$a R'(a
41. P"! L'+ C! a"!+a ) &'+, +ag!, (a9? 3 *aa! !"g6'(!, a &a (!'$a)& +"(a)!. E S+aa, S%&+! )!+''(a& )& D'a"'! E& T'+%!, P'"a,2-85-088;
40. RESTREPO RIVERA, J. Ag"'(&"a O"g6'(a< %"'('%'!$, !*/'!$ 3$"ag'a$ C!"%!"a(' E)(a'a %a"a & D$a""!&&! C!$a""'($-CEDECO. ,Ma"=!, 088;, < %, &'< %
8/20/2019 ECONOMIA-LITANO2 (1)
49/49
4>. S'@a$ Ma"'! A. 3 A")'&a V J!"g. LA AGRICULTURA DE AMERICA LATINA YEL CARIBE, $$ )$a9#!$ 3 !%!"')a)$, )$) &a %'(a )& (a+*'!(!&g'(!. L'< %. I9!"+ 9'a& )&S+'a"'! $!*" E@$' Ag"#(!&a Pa"aga3. E<%-0881-PCM, Da)! &a Ca$a )G!*'"!, L'+a, a &!$ 4 )#a$ )& +$ ) $'+*" )& a! 0881.
50. UNIVERSIDAD NACIONAL AGRARIA LA MOLINA. D'$!$ @%"'+a&$.D'$%!'*& < %Ba"(&!a