Disciplina Hematologia XI Curso de Especializao em Patologia Clnica FCM/ICB/UPE Paula Loureiro, MD, PhD 15 de outubro de 2010
o Cite as causas mais frequentes de microcitose o Anemia normocitica normocromica o Anemia da doena crnica e o Anemia ferropriva
o Cite as causas mais frequentes de macrocitose o Uso de aspirina o Anemias secundrias a Insuficiencia Renal o Anemias megaloblsticas
o O hipotiroidismo pode apresentar as seguintes alteraes em srie vermelha o Pontilhado basoflico o Anemia e macrocitose o Neutrofilia
A anemia no um diagnstico, mas sim um sinal de doena. Significa que existe uma doena de base a ser investigada.
Classificao da anemia; o Identificar a presena de anormalidades morfolgicas sugestivas de distrbios na sua produo de hemcias; o Identificar as alteraes na srie granuloctica ou plaquetnea; o Identificar as bases cinticas para a anemia, como uma produo insuficiente de hemcias, perda rpida ou ambas.
CLASSIFICAO DA ANEMIA
Classificao da anemia Morfolgica Cintica
o Destruio ou perda excessiva dos eritrcitos o Perda sangunea o Doena hemoltica extracorpuscular e intracorpuscular
o Produo inadequada dos eritrcitos maduros o Deficincia de substncias essenciais Vitamina B12 e cido flico o Deficincia eritroblastos o Infiltrao da Medula ssea o Secundria a outras patologias
CLASSIFICAO
MORFOLGICA
Tipo morfolgico da anemia Baseado no VCM Macroctica Normoctica MicrocticaVCM > 100 fl VCM= 79 a 99 fl VCM < 79 fl
Anisoctica VCM + RDW
ALTA o Hemlise o Anemias Hemolticas o Perda Sangunea Aguda o Resposta de uma medula teraputica de reposio com nutrientes
BAIXA o Aplasia medular o Insuficincias medulares o Anemia Ferropriva severa o Anemia Megaloblstica severa
MORFOLOGIA ANORMAL
CONDIES CLNICAS ASSOCIADASANEMIA MEGALOBLASTICA DOENA HEPTICA RETICULCITOSE MIELODISPLASIA ANEMIA HEMOLTICA ANEMIA FERROPRIVA TALASSEMIA ANEMIA SIDEROBLTICA INTOXICAO POR CHUMBO INTOXICAO POR ALUMINI O ANEMIA DA DOENA CRONICA
MACRCITOS
MICROCITOS
MORFOLOGIA ANORMAL
CONDIES CLNICAS ASSOCIADASESFEROCITOSE HEREDITRIA ANEMIA HEMOLTICA IMUNE HEMOGLOBINOPATIA C QUEIMADOS SANGUE ESTOCADO ESPLENECTOMIA OVALOCITOSE HEREDITRIA TALASSEMIA ANEMIA PERNICIOSA MiELOFIBROSE
MICROESFERCITOS
OVALCITOS
MORFOLOGIA ANORMALHEMCIAS FALCIZADAS
CONDIES CLNICAS ASSOCIADASDOENA FALCIFORME DOENA HBPATIA SC HEMOGLOBINOPATIAS SC, SS e E DOENA HEPTICA DEFICINCIA DE FERRO ESPLENECTOMIA
HEMCIAS EM ALVO
MORFOLOGIA ANORMAL
CONDIES CLNICAS ASSOCIADASTALASSEMIA ANEMIA HEMOLTICA MICROANGIOPTICA ANEMIAS HEMOLTICAS DROGAS, MECNICA ANEMIA FERROPRIVA TALASSEMIA ANEMIA SIDEROBLSTICA E DA INFLAMAO CRNICA
ESQUIZCITOS
HIPOCROMIA
MORFOLOGIA ANORMALPOLICROMASIA PONTILHADO BASFILO CORPSCULO DE HOWELL-JOLLY
CONDIES CLNICAS ASSOCIADASANEMIA HEMOLTICA, HIPOXIA ANEMIA MEGALOBLSTICA PERDA AGUDA DE SANGUE TALASSEMIA INTOXICAO POR CHUMBO ANEMIA MEGALOBLSTICA ANEMIA HEMOLTICA ANEMIA MEGALOBLSTICA ESPLENECTOMIA
MORFOLOGIA ANORMALANEL DE CABOT CORPOS DE HEINZ SIDERCITOS OU SIDEROBLASTOS ACANTCITOS
CONDIES CLNICAS ASSOCIADASANEMIA MEGALOBLTICA INTOXICAO POR CHUMBO DEFICINCIA DE G6 PD HEMOGLOBINAS INSTVEIS Hb, H, ESPLENECTOMIA ANEMIA SIDEROBLSTICA MIELODISPLASIA ESPLENECTOMIA ABETALIPOPROTEINEMIA DOENA HEPTICA
C D
a
u
s
a
s
d
e
A
n
e
m
i a
e f e i t o s E s f e r o c E l i p t o cD E s t o m Da
D d e e f me i et o m D s eb m fr e a e i n t oa a b n a D i t eo fs i 6ce i n cS i a n t d e e s e G : i t e o f s i c e i n Hc i ea m d oe g P l oi r et o f i c c i i t o n s c eF i aa l dc i e f o g r l mu
o Uremia o Hipotireoidismo o Uso de heparina intravenosa o Artefato de lmina ou quando demora no tubo para fazer a lmina ou aquecimento
o Anemia ferropriva o Anemias da doena crnica o Talassemias o Intoxicao por Chumbo o Intoxicao por Aluminio
o Anemia Megaloblstica o Anemias hemolticas o Alcoolismo o Doenas hepticas o Hipotiroidismo o Sindromes Mielodisplsticos o Anemia Aplstica o Reticulocitose
o Hipoxia o Mieloma e outras paraprotinas o Drogas citotxicas o Gravidez o Uso de frmacos como: AZT, anticonvulsivantes (carbamazepina, cido vlprico, fenitona), quimioterpicos (fludarabina , cladribina, cicclofosfamida , melfalam, clorambucil,azatioprina, hidroxiuria, metrotrexato)
o
Dieta inadequada M Absoro
Vegetarianos Bebs de mes vegetarianas
o
Gstrica Anemia Perniciosa Gastrectomia adquirida(autoimune) Gastrectomia total ou parcial Intestinais Sndrome de paralisia da ala Espru Tropical crnica Doena de Crohn M absoro congnita especfica com proteinria Infestaes parasitrias Sndrome de Zollinger Elison Insuficncia pancretica(falta as proteases pancreticas para absoro de B12)
Anormalidade do metabolismo de vitamina B12 o Congnita Deficincia de transcobalamina II Homocistinria com acidria metilmalnica o Adquiridas Anestesia com xido nitroso
o o o
Dieta InadequadaDieta insuficiente-adultos e crianas
o
Metabolismo do Folato
Perdas excessivasDilise Insuficincia cardaca congestiva
Congnita Erros inatos do metabolismo(por ex Deficincia de 5-metiltetrahidrofolato transferase)
Aumento da necessidade de folatosGravidez Anemia Hemoltica Crnica Renovao da medula ssea Doena neoplsica associada a grande taxa de peoliferao celular Dermatite exfoliativa Hemodilise
o
AdquiridasAgentes antifolato-metrotrexato, pirimetamina
o
M absoroEnteropatia sensvel ao gluten Espru tropical Dermatite hepertiforme Congnita especfica
o
Outras causasAlcoolismo Hepatopatias
o Congnitas Acidria ortica Sndrome de LeschNyham Anemia diseritropoitica
o
AdquiridasHidroxiureia Citarabina(Ara-C) Contraceptivos orais Fenobarbital Fenintoina Primidona 6-Mercaptopurina Aminopterina 6-Tioguanina Azatioprina Aciclovir 5-Fluoracil 6-Azauridina AZT Sulfametoxazol-trimetropina Sulfassalazinas Hindantonatos
Drogas
COMO CONFIRMAR?
o VCM alto-normalmente >110 o Macrocitose o Ovalcitos o Neutrofilos hipersegmentados o Pontilhado basfilico o Corpsculo de Howell Jolly o Anel de Cabot o Leucopenia o Plaquetopenia
o Mielograma com alteraes megaloblsticas: Hiperplasia eritride Metamielcitos gigantes o Reticulcitos: diminudos o Vitamina B12 baixa o cido flico baixo
o Neutrofilos hipersegmentados o Ovalcitos o Macrcitos o Poiquilocitose
Hipercelularidade de Medula ssea Hiperplasia eritride
Cariorexe
Neutrfilos hipersegmentados
ANEMIA MEGALOBLSTICA
MEDULA SSEAMegaloblastos
ANEMIA MEGALOBLSTICA MEDULA
SSEAFragmentos nucleares, corpsculo de Howell Jolly
Metamielcitos gigantes
Megacariocitos com ncleo de padro anmalo Cromatina aberta, lbulos isolados
Sideroblastos em anel no alcoolismo por deficincia de folato
VCM 94 RDW 18.1%
VCM 65 RDW 29.2%
VCM 112 RDW 24.1%
VCM 75 RDW 26.7%
Sugestivo hiper segmentao de neutrofilos
o Cite as causas mais frequentes de microcitose o Anemia normocitica normocromica o Anemia da doena crnica e o Anemia ferropriva
o Cite as causas mais frequentes de macrocitose o Uso de aspirina o Anemias secundrias a Insuficincia Renal o Anemias megaloblsticas
o O hipotiroidismo pode apresentar as seguintes alteraes em srie vermelha o Pontilhado basoflico o Anemia e macrocitose o Neutrofilia
Paciente, 65 anos sexo feminino Queixas de cansao aos esforos E astenia intensa Reticulcitos 0,4%
Interprete os resultados descrevendo as alteraes encontradas
Paciente, 27 anos sexo masculino com queixas de febre h 2 dias
Paciente, 37 anos , sexo masculino compareceu para exames de rotina Os resultados demonstraram os dados do hemograma dentro da normalidade. A lmina do paciente ao lado. Quais os achados da lmina e auql a hiptese?
Paciente, 15 anos, sexo feminino, foi para consulta com queixas de astenia, cefaleia e cansao aos esforos. Nos antecedentes recentes relata que foi ao Show de Paul MarcCartney e que teve uma infeco em um dos dedos dos ps que curou com lavagens dirias com gua , sabonete. Hemograma Hemacias: 33000000/mm3 Hemoglobina: 10,0 g/dL Hematcito: 30% RDW: 14,2% Reticulcitos: 2%
Paciente, 45 anos internado com queixas de dores abdominais e febre. Exame fsico: ictercia +, dor em hipocndrio direito
Descrever ao sangue periferico Qual a sua hiptese para o evento atual e da doena?