Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF)...

33
Sensus Fo Fila Fali 2015 Foho-Ai-Lico Municipiu Ainaro

Transcript of Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF)...

Page 1: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

SensusFo Fila Fali

2015

Foho-Ai-LicoMunicipiu Ainaro

Page 2: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

Kreditu ba Foto:

©DJ Estatistika ba maioria fotografia ne’ebé uza iha publikasaun ida ne’e, no mos fotofrontal/iha oin no iha Kapa Traseira

©GKI-MF ba foto iha Pajina 29©Hospital Distritu Suai ba Foto iha Pajina 29©UNFPA/Timor-Leste ba Foto iha Pajina 29.

Page 3: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

Ható ba ita kondisaun suku ida-idak nian oinsáiha setor edukasaun, ka habitasaun, kasaneamentu, ka enerjia mós no seluk seluk tan.

Husi relatoriu SFFF, Timor-oan ida-idak belehetan informasaun hanesan ema nain hiramaka moris iha nia Suku, hirak maka ba eskola,hirak maka labele ba eskola, hirak makaservisu, uma-kain hira mak iha asesu ba we’emos atu hemu, nsst. Relatoriu SFFF fó mósoportunidade ba suku ida kompara niadezempenhu ho suku seluk. Ema mós belekompara sira nia kondisaun moris ho sirane’ebe iha nivel munisipiu ka nasional.

Kartaun pontuasaun ne’ebe uza iha kor limahanesan explika iha kraik, ne’ebe aplika basetor hotuhotu. Liu husi mekanismu ne’e, heinkatak relatoriu SFFF sei tulun líder lokal sirahodi jere diak liu tan sira nia suku.

Munisipalidade sira bele uza mós relatoriuSFFF atu tulun hetan resultadus. Sira bele uzainformasaun iha relatoriu ne’e atu kordenaasistensia husi doadores no husi sira niarekursus rasik hanesan sira nia orsamentu. Sirabele uza mós informasaun ne’e atu monitorizaprogresu iha sira nia suku, por exemplu, oinsáestudante sira nia desempenhu iha eskola?Tansá maka barak la ramata eskola? Tansánumeru ema la hatene lé no hakerek aumentaka la tun lalais? Nomos, ajensia nasional sirabele uza informasuan ne’e atu fo premiu baesforsu hirak ne’ebe diak liu. Bele programaalokasaun orsamentu ba tulun sira ne’ebepresiza liu, maibe ao mesmu tempu, bele uzadadus atu recompensa desempenhu diak.

Hirak ne’e hanesan razaun balu deit tansáprodusaun dadus ne’e importante tebes ba itania lider hotu – husi Nasional, Munisipiu to Suku– tamba ferramenta ida ne’e bele tulun sira holadesizaun informadu no oinsá bele hadiaresultadus desenvolvimentu iha sira nia arearesponsabilidade.

SFFF hanesan kreditu positivu ida badedikasaun no esforsu makas husi ekipaDiresaun Jeral Estatistikas, ne’ebe halo mehine’e akontese. Lori Ministeriu Finansas nianaran, hau hakarak expresa hau niaagradesimentu boot ba ita boot sira hotu - no itania parseiru dexenvolvimentu, liu-liu sira ne’ebekontribui ba halo Relatoriu SFFF 2015 realidadeida.

Husi restaurasaun idependesia, itarealiza ona Sensus tolu. Dauluk iha2004, tuir fali iha 2010 no ikus liu iha

2015.Sensus hanesan ezersisiu koleta dadus

importante ida iha Timor-Leste tambá koko fotidadus husi sidadaun Timor-oan hotu relasionaho sira nia kondisaun moris nodesenvolvimentu. Iha 2010, Ministeriu Finansas(MF) desidi katak hafoin koleta dadus tomakhusi Sensus, ita tenke fó fila fali ba ema hotune’ebe hola parte iha prosesu ida ne’e. Emapresiza hatene sira nia estatístikas. So hanesanne’e maka sira bele hola parte iha tomada-desizaun ka informa diskusaun iha sira niaprosesu desenvolvimentu rasik. Nune’e, iha2011, ita publika relatoriu dauluk Sensus Fo FilaFali (SFFF).

Timor-Leste hakat dok ona desde ke itarestaura ita nia Ukun-aan. Timor-oan sirainteresadu tebetebes iha desenvolvimentu.Ema hotu hakarak hola parte iha prosesudesenvolvimentu. Relatoriu Avaliasaun kona baSustantebilidade Dezenvolvimentu Ekonomiku2016 ne’ebe fo sae iha Forum EkonomikuMunidial hatete katak Timor-Leste hetan fatin 7iha nasaun 160 nia laran kona ba progresumakaas ne’ebe Timor-Leste halu hoditransforma nia kreximentu ekonomiku ba hadiapovo nia moris iha periudu 2006 to’o 2014 nialaran. Relatoriu Kiak ne’ebe foin sae konfirmamos katak Timor-Leste halo parte nasaun sirane’ebe hatun numeru ema kiak lalais liu ihaperiudu hanesan.

Sensus 2015 obzerva Timor-oan besik 5,000baku odamatan iha uma-kain 204,597 atu fotiinformasaun kona ba sira nia situasaun ihaáreas hanesan edukasaun, saúde,saneamentu, kondisaun uma, asesu ba enerjiamos, we’e mos atu hemu, no seluk tan. Sensus2015 revela mos katak agora daudaun Timor-oan 1,183, 643 moris iha rai-laran kompara ho1,066,406 iha 2010.

Iha sira nia publikasaun darua, DiresaunGeral Estatistikas iha MF prepara ona RelatoriuSFFF 2015, ne’ebe buka atualiza no komparaho informasaun hirak ne’ebe iha Relatoriu SFFF2010. SFFF tau hamukuk dadus importantetebes ne’ebe relasiona diretu ho kondisaunmoris uma-kain Timor-oan sira iha nível suku.

Kona ba estatistikas iha Relatoriu idane’e:....................................................2Introdusaun.........................................2Sumáriu ba Munisipalidade................4Populasaun ho uma-kain....................6Mane no Feto......................................6Mane no Feto nia tinan.......................7Labarik ho idade<5 ho sertifikadumoris nian...........................................8Taxa joven ne’ebé hatene lee nohakerek: idade 15-24..........................9Taxa adultus ne’ebé hatene lee nohakerek: idade >15..........................10Lia inan..............................................11Edukasaun: Frekuensia Eskola........12Nivel edukasaun ne’ebé mak hetan(Acaba)> idade 3 ............................13Taxa atendementu likidu iha ensinubáziku: idade 6:14 ............................14Forsa traballu potensiál.....................15Empregu...........................................16Animal ne’ebé hakiak........................17Proporsaun ba uma privadu ne’ebéenvolve iha diversifika produsaunplantasaun........................................18Proporsaun ba uma privadu ne’ebéenvolve iha tipu oin-oin kona-bakolleita ..............................................19Produtividade agrikultura ba uma kain..........................................................20Kondisaun una - ho muru externa....21Kondisaun uma - ho kakuluk............22Kondisaun uma - ho lantai................23Saneamentu......................................24Fonte husi bee-hemu........................25Fonte enerjia ba ahi-oan...................26Fonte enerjia ba tein.........................27Sasan luxu........................................28Partu ne’ebé hetan asisténsia husifornesidor saúde kualifikadu............29Indikador Estatistika seluk................30Mapa ba Kiak nian............................31 Santina JRF Viegas Cardoso,

Ministra Finansas, RDTL

1. Estatistikas 2010 nian reprezenta iha kaixa kloridu no nia grafiku kiik liu 2015 nian2. Karik la espesifika, entaun estatistikas hirak ne’e pertense ba suku refere iha Relatoriu3. Kor karatun Pontuasaun

o hatudu katak numeru populasaun kiik liu 20% maka dehan katak sira ihaasesu ba servisu ida ne’e

o hatudu katak numeru populasaun 20% too 39.9% maka dehan kataksira iha asesu ba servisu ida ne’e

o hatudu katak numeru populasaun 40% too 59.9% maka dehan kataksira iha asesu ba servisu ida ne’e

o hatudu katak numeru populasaun 60% too 79.9% makadehan katak sira iha asesu ba servisu ida ne’e

o hatudu katak numeru populasaun 80% ba leten maka dehan katak sira iha asesu ba servisu ida ne’e4. Produtividade – aumentu inventoriu ne’ebe defini husi numeru animal iha uma-kain idaidak

Page 4: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

4

Oinsá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida makakontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba.

Ainaro agora Munisipalidade ida maibé kontinua iha nafatin Postu Administrativu 4 ho Sukus 21. PopulasaunAinaro aumenta ema 3,961 husi 59,175 iha 2010 ba 63,136 iha 2015. Numeru total uma-kain aumenta moshusi 9,664 ba 10,601.

Populasaun total iha feto 30,955 ka 49%, enkuantu 6,082 ka 10% iha tinan 60 ka liu. Ema 39,217 ka 62%iha tinan kiik liu 25. 8,831 ka 14% moris iha tian 5 liu ba nia laran.

Metodolojia uza atu sukat dezenvolvimentu hanesan padraun ne’ebe uza iha Munisipalidade hotu. BaMunisipalidade ida-idak, sei fo pontuasaun ba grupu indikador 20 ba 2010 ho 2015 no rezultadus sei somahamutuk hotu atu determina se Munisipalidade experimenta dezenvolvimentu forte ka fraku entre 2010 ho2015. Iha nível Munisipalidade, indikador hetan kor mean se kobertura husi indikador dezenvolvimentu kiikliu 20%. Kodigu kor mean, rosa, kinur, matak-klaru ho matak-nakukun hatudu aumentu kobertura husiindikador dezenvolvimentu. Dezenvolvimentu iha objetivu atu hetan kor matak-nakukun tanba ida ne’ehatudu katak Munisipalidade dezempeña diak iha indikador espesifiku ida. Einjeral, bainhira indikador barakhetan kor mean, rosa ka kinur ne’e dehan katak Munisipalidade “ladun-dezenvolve”, no bainhira indikadorbarak hetan kor matak-klaru ho matak-nakukun ida ne’e dehan katak Munisipalidade “dezenvolve-liutan”.

Tabela iha kraik hatudu halo nu’usá atribui kor oin-oin ba pontuasaun ida-idak no agregadu ba munisipalidadeida-idak.

Bele halo komparasaun husi rezultadu iha 2010 ho 2015 atu determina oinsá Munisipalidade ida-idakdezenvolve a’an no kompara entre Munisipalidade sira iha 2015 atu haree Munisipalidade ne’ebé makadezenvolvidu liutan ka ladun.

Tabela iha kraik aprezenta sumáriu ida relasiona ho oinsá Ainaro dezempeña iha indikador 20 ne’ebéselesiona. . Indikador sia (9) iha dezempeñu a’as liu 60% iha 2015 komparaho 4 deit iha 2010. Aumenta indikador 5 ne’ebe aas-liu husi Munispalidade sira seluk, ne’ebe iha deitMunisipalidade rua (2) mak hetan nível dezenvolvimentu ida ne’e. Indikador 11 hetan valor menuske 60%iha 2015 kompara ho 16 iha 2010. Ne’eduni sei iha fatin ba hadiak.

Page 5: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

5

Tabela iha kraik hatudu katak Ainaro hanesan Munisipalidade hatudu melloramentu iha indikador 17 hoaumentu iha kobertura ba persentajem populasaun ka uma-kain sira.

Melloramentu boot liu haree iha asesu ba fonte enerjia mos ba ahioan (ne’ebé reflete aumentu iha asesu baeletrisidade). Aumentu ne’e hanesan 413% iha tinan 5, ka 33% tinan-tinan, husi kobertura iha 16% uma-kain iha 2010 ba liu 82% kobertura ba uma-kain iha 2015.

Sei iha fatin atu hetan melloramentu tan iha indikador barak ne’ebé hetan kor mean, rosa ka kinur iha 2015,porezemplu atendimentu ho abilidade ba fo hahoris, uza material konstrusaun modernu ba didilolon ho rai,asesu ba ba hadiak saneamentu, no mina-rai mos ba tein no sai nain ba sasan uma-laran.

Sai nain ba radiu diminui maibé ida ne’e akontese iha rai-laran tomak tanba aumenta fali sai nain batelevizaun, ne’ebé substitui uza radiu iha uma-kain balun.

Ainaro hanesan Munisipalidade dezempeña a’at relasiona ho % labarik ho tinan entre 0-5 ne’ebé rejista sirania data moris ho iha sertifikadu nasimentu. Persentajem lolos tun husi 41% iha 2010 ba 34% iha 2015. Ihanesessidade barak ba dekliniu ida ne’e atu sai aukontrariu, tanba objetivu ne’ebé tenke aplika ba labarik hotuatu rejista sira nia data moris ho iha sira nia sertidaun nasimentu rasik.

Iha Ainaro, 71% populasaun hetan klasifikasaun hanesan laos-kiak, ho ema tolu husi sanulu (29%) moris homenus $40.45 iha fulan ida haree ba Timor-Leste nia presu iha 2014 – linã kiiak internasional. Se uza linãpobreza nasional (moris ho menus $46.37 iha fulan ida), ne’ebé bazeia ba padraun no presu konsumuprevalesente iha Timor-Leste iha 2014, 57% populasaun klasifika hanesan laos-kiak, ne’e dehan katak um-tersu populasaun (43%) sei klasifika hanesan kiak.

Ho ema tolu no haat husi sanulu ne’ebe klasifika hanesan kiak ker uza medida internasional ka nasional, ihanesessidade boot atu hamenus kiak.

Page 6: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

6

Page 7: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

7

Timor-Leste

Foho Ai Lico

Page 8: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

8

Page 9: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

9Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona100% foinsa’e sira ne’ebé hateneona atu lee no atu hakerek

Page 10: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

10

Tarjetu: To’o tinan 2020atinje-ona 100% ema-adultu sira ne’ebéhatene ona atu lee noatu hakerek

44.0

72.252.1

72.253.0

40.2

Page 11: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

11

Page 12: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

12

Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona 20%ema ne’ebé nunka tuur-iha banku eskola

Page 13: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

13

Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona30% eskola sekundária

Page 14: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

14

Tarjetu: To’o tinan 2020atinje-ona 100%

73.1

72.272.2

72.287.7

70.8

Page 15: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

15

Page 16: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

16

Page 17: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

17

Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-onaprodutividade hadalas-tolu

Page 18: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

18

Page 19: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

19

Page 20: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

20Tarjetu: To’o tinan 2020 hasa’e-ona produtividade ba dalas toluiha area sira dotasaun nian

Page 21: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

21

Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona50% uma sira be privadu nianhalo-ho didin-lolon metin/semente

72.222.9

15.4

72.29.1

5.9

Page 22: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

22

Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona 90% uma sira privadu niannahe-ho azuleju/uma-kakuluktaka-ho kalen

72.271.0

54.4

72.233.4

22.7

Page 23: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

23Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona 50%uma sira privadu nian halo-hoazuleju/nahe-ho semente

11.0

72.228.1

72.225.6

11.6

Page 24: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

24

Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona70% populasaun uza sanitasaunne’ebé diak

16.6

72.236.9

72.219

7.3

Page 25: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

25Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona100% populasaunhetan asesu babee-mós ne’ebé di’ak

72.277.2

50.7

72.224.9

37.5

Page 26: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

26

Tarjetu: To’o tinan 2020 atinje-ona100% populasaun uza fonte siraenérjia-mos nian ba fó-roman

72.282.3

16.0

72.275.2

1.9

Page 27: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

27

Tarjetu: To’o tinan 2020, atinje-ona40% populasaun uza fonte siraenerjia-mos nian ba tein, ie.,Eletrisidade, gas ba tein ka

Tarjetu: To’o tinan 2020, atinje-ona100% populasaun iha Dili uza fontesira enerjia-mos nian ba tein

Page 28: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

28

Page 29: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

29

Alvu: Pelu menus 70% hahoris hetanasistensia husi teknikus saude hoabilidade diak tó 2020

ba iha liña 2: kuaruk = 2010 & loos = 2015

©Foto nain Hospital Distritu Suai

©Foto nain GKI-MF©Foto nain UNFPA/Timor-Leste

©Foto nain Hospital Distritu Suai

Page 30: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

30

Mortalidade Kosok-oan

Taxa mortalidade kosok-oan iha Timor-Leste tun husi mate 44 iha hahoris 1,000 iha 2009 bamate74 iha hahoris 1,000 iha 2008-09.

Mortalidade Inan

Numeru feto mate husi hahoris 100,000 iha Timor-Leste tun husi 570 iha 2010.

Labarik < 5 tetu todan la too

% populasaun moris iha uma-kain la iha labarik ho tinan kiik liu 5 ne’ebe tetu todan la too(abaixu pesu) aumenta husi 65% iha 2007 ba 84% iha 2014.

Labarik < 5 la boot (atrofiadu)

% populasaun moris iha uma-kain la iha labarik ho tinan kiik liu 5 ne’ebe la boot (atrofiadu)aumenta husi 62% iha 2007 ba 76% iha 2014.

Labarik < 5 ho moras kauza frakeza boot

% populasaun moris iha uma-kain la iha labarik ho tinan kiik liu 5 ne’ebe sofre moras kauzafraqueza boot aumenta husi 80% iha 2007 ba 93% iha 2014.

Alvu: Taxa mortalidade kosok-oan tenke kiik liumate 20 iha haoris 1,000 tó 2020

Alvu: Taxa mortalidade inan tenke kiik liu mate50 iha hahoris 100,000 tó 2020

Alvu: 99% uma-kain la iha labarik < tinan 5 tetutodan la too tó 2020

Alvu: 95% uma-kain la iha labarik < tinan 5 laboot (atrofiadu) tó 2020

Alvu: 100% uma-kain la iha labarik < tinan 5 homoras kausa frakeza boot tó 2020

Page 31: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

31

49.9

30.3

41.8

Page 32: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

Dadus hothotu iha Relatóriu ne’e hasai-ona hanesan tuirma:1 % labarik husi umakain privadu sira iha sertifikadu moris nian (idade tinan 0-5)2 % husi labarik-moris durante tinan lima ba kotuk hetan-ona atendimentu husi dotor ka mantri/bidan

sira3 % foinsa’e literasia (idade 15-24)4 % Adultu literasia (15+)5 % Atende-ona eskola (tinan 3+)6 Matríkula likuida iha edukasaun báziku tinan 6:14 (ensinu tinan 9)7 % Idade serbisu (15-59)8 % Empregadu (idade 15-59)9 Númeru manu sira iha kada umakain10 Númeru fahi sira iha kada umakain11 % U/K Involvidu iha produsaun ai-han12 % U/K prodúz ai-han barakliu ba fa’an (Sensus 2015 de’it)13 % U/K ho didinlolon ho fatuk/simente14 % U/K ho kakuluk taka-kalen15 % U/K nahe ho semente/fatuk16 % U/K iha sanitasaun di’ak (sentina-matan iha posu-leten, ka posu iha fatin seluk, iis-sai ho di’ak husi

posu, posu-luan no iis-sai ho di’ak)17 % U/K iha asesu ba bee-moos hemu nian (inklui pipa, mota-bomba, we-tiha, we-matan no bee-

galon)18 % U/K iha asesu ba enérjia moos ba fó ahi-lakan (inklui eletrisidade, solar panel no biogas)19 % U/K la depende ba ai-maran hodi tein (inklui eletrisidade, biogas, no panel solar)20 % U/K iha asesu ba telefone/mobile21 % U/K iha radio rasik22 % U/K iha televizaun rasik23 % U/K iha transporte rasik (motor ka kareta/karavana/anguna)24 % Populasaun moris iha liña pobreza Internasionál nia-leten ($40.45/fulan iha 2014)25 % Populasaun moris iha liña Pobreza Nasionál nia-leten (($46.37/fulan iha 2014)

Page 33: Sensus Fo Fila Fali 2015 O insá Ainaro moris desde ita fo sai Relatóriu Sensus Fo Fila Fali (SFFF) iha 2010? Ita ezamina saida mak akontese iha Ainaro iha tinan 5 liu ba. Ainaro

Ministériu FinansasEdifisiu 5, Palasiu Governu,

Avenida Presidente Nicolau Lobato,Dili, Timor-Leste

Telefone: +670 333 9510Website: www.mof.gov.tl