saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad...

68
1

Transcript of saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad...

Page 1: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

1

Page 2: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

2

Page 3: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

3

saredaqtoro

samSoblo adamianebicaa!

patriarqis

saaRdgomo epistole

siaxleTa panorama

ra xdeba diasporaSi?

rogor mirCevdnen

gubernatorad

gvaxsovs afxazeTi?

afxazi dedis werili qarTvel meomars

interviu

qveynisTvis mTavari kargi eqimia

`iluzioni~ kabadonebSi

feliniana

beRurebis gadafrena

sarkeebian darbazSi

istoriuli kadrebi

ojaxuri fotoalbomidan

ar momkvdara!

akakis gardacvalebidan 100 weli

fiqrebi

emigrantobaze

xeebi da adamianebi

galaktionis sayvareli fiWvi

aris!

qarTuli ̀ Tone~ manhetenze

msoflios qarTuli bestseleri

papaSvilis `yvelaferi SeiZleba moxdes~

guja

berad aRkvecis survili

5

16

20

22

26

28

42

45

49

50

24

53

34

54

62

JurnalisJurnalisJurnalisJurnalisJurnalis eseseseses nomerinomerinomerinomerinomeri ibeWdebaibeWdebaibeWdebaibeWdebaibeWdebabatonbatonbatonbatonbaton ramaz gociriZisa dadadadada

qalbatonqalbatonqalbatonqalbatonqalbaton marina sanaZisuSualouSualouSualouSualouSualo TanadgomiTTanadgomiTTanadgomiTTanadgomiTTanadgomiT

Page 4: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

4

mzesa da geniosebs ori saerTo TvisebaaqvT: orTave saocrad naTelia da orTavesicocxlis Semoqmedi. axla me mzeze ki ara,akakize mogaxsenebT.

albaT 7 Tu 8 wlis viqnebodi, kargadarc ki maxsovs, akakis ̀ ganTiadi” rom maswav-les. viswavle da gavvocdi, gavvocdi imitomki ara, rom akakis geniosoba SevigrZeni, ara- avxede cas da firuzis feri iyo, davxedexmeleTs da zurmuxtis feri iyo. samSoblo-saTvis rom unda movmkvdariyavi, es dedisaganvicodi da gamikvirda: ase Tavisuflad, aseubralod, ase gasagebad amas xom mec vityvimeTqi... da ai, ukve 40 welia vejibrebi akakiwereTels, rom `ganTiadis” msgavsi erTileqsi mainc davwero da bolos mivxvdi, rommTeli Cemi Semoqmedeba am leqsis erTi stri-qonis fasadac ar Rirs.

da me kidev mets mivxvdi, kerZod imas, rom`ganTiadi” kacis dawerili ar aris. aseTleqsebs adamianebi ar weren. es maT ZalRo-nes aRemateba, diax, es leqsi RvTis bagidanaris gamosuli da nakarnaxevi.

eri da eriskaci ziar WurWelsa hgvanan,isini erTmaneTs avseben da acocxleben. vinicis, iarsebebda Tu ara dRes qarTuli enada saqarTvelo, mecxramete saukuneSi ilia,akaki, vaJa da iakobi, es oTxi mesia rom armovlenodnen mas.

rogorc dRe misdevs dRes, ise modianTaobebi da cvlian erTmaneTs, magram akaki,bulbuli saqarTvelosi, Suamavali cisa damiwisa, ucvlelia. igi yovel diliT amodissaqarTvelos caze brdRviala mzesaviT, romnaTeli mohfinos sul axal da axal Taobebs.

ramdenime wlis win TurqeTis sazRvarzevmsaxurobdi mesazRvred. iq, aWaris mTebSierTi sofelia - maradidi. am sofels mdina-re Woroxi hyofs SuaSi, erTi naxevari sof-lisa Cvenia, meore naxevari - TurqeTisa.swored iq gaxldiT sazRvris inspeqciaze.erT dRes ori jariskacis TanxlebiT sazR-vris wina xazze gavediT. zed Woroxis pirasTurqebs skola aqvT, sadac qarTveli ymawvile-bic swavloben. napirs rom mivadeqiT, SesvenebahqondaT bavSvebsa da dagvinaxes Tu ara, Ta-vis napirs moawydnen. rogorc Savgvremani,albaT, qarTvelad Semicnes. mere bavSvebs er-Ti TeTrsayeloiani patara biWi gamoeyo, mdina-reSi naviviT Semocurebul veeberTela lod-ze Sedga, orTave xeli caSi aapyro da xmiskankaliT Tavankara qarTuliT daiwyo:

`ca-firuz, xmeleT-zurmuxto,Cemo samSoblo mxareo.Seni var, SenTvis movkvdebi.Senzedve mgloviareo...”askerma leqsis Tqma bolomde ar acala,

gareka bavSvebi. im wuTSi guli Tu ar gami-

skdeboda, ar megona. videqi da usircxvilod vtirodi gak-virvebuli jariskacebis winaSe.

didi ilias neSts akaki aseTi sityvebiT gamoeTxova:- Tu saqarTvelos sikvdili ar uweria, maSin imasTan er-

Tad Senc ukvdavi iqnebi da Tu sasikvdiloa, rogorc zo-gierTebs surT da goniaT, maSin netavi Sen, rom mag Seni sik-vdiliT winauswar mis sikvdils da TvaliT veRara naxav!

dRes me minda misive sityvebi ase davubruno akaki were-Tels:

- Sen, Cveni eris sinaTlev da siamayev, saqarTvelos sik-vdili ar uweria Tundac imitom, rom ers SenisTana kacigauzarda da dautova, rogorc simbolo ukvdavebisa da ma-radisobisa!

dRemde dakarguli gamosvlisteqsti akakis iubileze

nodar dumbaZisnodar dumbaZis

Page 5: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

5

manuCar kaWaxiZe,Jurnal ̀ mamulis~ redaqtori

yoveli movlenidan Tu sagnidan, pi-rovnebidan Tu faqtidan pozitivisdanaxvaa patriotizmSi. poezias es SeSve-nis, xarisxiT maRalmxatvruli iqnebanaqmni Tu mdore. xotbis arealSi moq-ceulia samSoblos buneba –

mTa-bari,zRva,mdinare,Citis WikWikic ki saamoa, rodesac

fiqrob mamulze.maradi sixarulSia Cafluli ganw-

yoba da aRmatebuli grZnoba geufleba.

fiqris saSualebasac gvaZlevs didipoezia, sityvis Zala, romelic gamomdi-nareobs gulidan.

amis paraleluradAarsebobs zerelearafrismTqmeli brtyel-brtyeli sit-yvamravloba, riTmebis raxuni romaamxolod, raTa leqsis formas daemsgav-sos sityvaTa siuxve.

ra Tqma unda, sxvadasxvaa WeSmaritebada siyalbe. es miT ufro igrZnoba,rodesac mimarTav samSoblos, radganerTgvari barometria poeziis av-kargi-anobis Sesafereblad. sityvakazmulipoezia aucileblad dagvafiqrebs, raRacaxals ityvis, erovnul tkivilze miu-TiTebs, raTa aRmofxvras mankiereba sa-zogadoebaSi, Tanac erTgvari erovnuliprogramaa, romelsac mohyveba praqti-kuli moqmedeba.

moxdenilad naTqvami yvelaferi kar-gia da lamazi, momxiblavi da saamoa.

ilias lirika Tavidan bolomdegajerebulia mamulze fiqriT da erov-nuli xsnis problematikiT. aseTi poe-turi qmnilebani mZimea sakiTxavad.

samagierod msubuqi da haerovaniasamSobloTi tkboba akakis poeziaSi.

vaJasTanac mimzidvelia, ramdenadacdaxlarTuli ar unda iyos siuJetu-ri qarga. zogjer zedapirzea amota-

nili mSvenieri buneba mamulis, zog-jer kidev striqonsa da striqonsSoris ikiTxeba usazRvro siyvarulisakuTari qveynis. aq mxolod bunebiTtkboba araa warmoCenili da arc mxo-lod peizaJia daxatuli.

rogoric ar unda iyos,weliwadis ra droSi,samSoblos miwa-wyali yovelTvis

siRrmiseul tkivilamde tkbilia.yvelas sakuTari moswons,yvelas sakuTari uyvars –zogs yinulovani,zogs udabnos mcxunvarebiT,zogs zRviT,zogs mTiT.

buneba mravalferovani da mravalsa-xovania. Cvenc gamonaklisi ara varTam grZnobis gamoxatvaSi. gviyvars, TavsvevlebiT da saWiroebis SemTxvevaSiTavsac vwiravT.

SevtrfiT da SevxariT warsul di-debas,

SevtiriT savalalo awmyos daimedi gvaqvs ukeTesi momavlis.Tundac uxarixso leqsebiTac vet-

rfiT Cvens samSoblos, aba, yvela geni-osi da fenomeni xom ar iqneba!.. mTava-ri da RirSesaniSnavi swored isaa,rom patriotuli poezia gvixsnis sam-Soblos siyvarulis sxvadasxva aspeq-tebs -

rom samSoblo Cveni miwa-wyalia,rom samSoblo Cveni istoriaa,rom samSoblo Cveni awmyo da moma-

valia...da rac mTavaria,samSoblo adamianebia!am sityvis farTo gagebiTac da

konkretuli mniSvnelobiTac.eWvi ar aris, rom samSoblo Cvenca

varT, yoveli qarTveli,sadac cxovrobs,rogorac cxovrobs,sul erTia,yvelgan da yvelasTan samSobloa

TiToeuli maTgani.ara aqvs mniSvnelobaarc sqess,arc asaks,arc mrwamss,arc Sexedulebas,mTavaria iyo qarTveli am sityvis

yovlismomcvelobiT. Cven patriotuliJanris literatura imisTvis gveZleva,rom sakuTar TavSi gamovzardoT dagamovwvrTnaT mamuliSvilebi da sadacar unda viyoT, da miT umetes emigra-ciaSi, erTmaneTi unda moviZioT, erTma-neTisTvis samSoblo unda viyoT, raTanostalgia daavadebaSi ar gadaizardos.

simravleSi mamulis saxe ar ikve-

Teba, simravleSi misi sicocxlisuna-rianoba Zlierdeba. amerikaSi myariaqarTuli diaspora, ufro metad - evro-paSi. kontinentebsa da dedamiwis naxe-varsferoTa dacilebam ver unda SeZ-los gawyveta im uxilavi Zafisa, rasacgulTa Soris kavSiri hqvia.

siyvarulma xom sazRvrebi ar icis...siyvaruli maSin modis, roca Zli-

eria grZnoba mSobliurobisa. bevrjerganmicdia es grZnoba aq, roca, pirvel-yovlisa, saqarTvelodan Camodian stum-rebi. Tu sadme gavigoneb aq qarTvelkacs daudgams fexio, veTayvanebi imnaterfals - ase iyo kolia qvariani-sa da giorgi papaSvilis SemTxvevaSi.cocxal moqmedebaSi movida Cemi inte-resi da im periodSi arc erTi dReuSinaarsod ar gamitarebia. rac ufroiZirebi mamulis siyvarulSi da mamu-liSvilTa pativiscemaSi, miT ufroikveTeba samSoblos saxismetyvelebaSeniT da SenSi.

sixaruli mere modis, cremli romdaanamavs mis cxovelsmyoflobas. mar-toden sakuTar TavSi CaRrmaveba dasakuTari inteleqtis gazrda aTasimecadineobiT ar kmara

imisTvis, rom gewodos patrioti,imisTvis rom Seni samSoblos saxe

CFVIJ,KJFLFVBFYT,BWFF!

`kargs rom gviqaddismomavals,

Seni bejiTi garjani,vinc iyo, igi rom ara,

ar iqneboda, rac ari!~

muxran maWavariani

Page 6: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

6

iyo ucxoeTSi.amisaTvis znekeTilobaa saWiro. yve-

lasTan urTierTobaSi unda gamoamJRav-no Seni qarTveloba. amis magaliTadeqim Jordanias Tavganwirvis didebuliambavi ikmarebda. igi rogorc qarTveli,ise adamiani iyo, am sityvis saukeTesoda pirvandelobis mniSvnelobiT. manqarTveli bavSvi ki ara, sxva erovnebisbavSvi gadaarCina sakuTari sicocxlisfasad.

amiT igi - didi adamianididi eqimi gaxda,yvelafers ki leitmotivad gaadevna

is, rom qarTveli iyo,rom qarTveli yovelTvis ase gawi-

ravs Tavs moyvasTaTvis.erTia gmiroba, sxva kidev msgavsi

mravali.ramdenadac bevrni viqnebiT bunebiT

raindebi, miT ufro gamoikveTeba sam-Soblos saxe da xasiaTi, sazogadodxalxis saxismetyvelebis anareklisSesabamisad. arc esaa gasakviri, rame-Tu Cven cotne dadianis jiSisani varT.

gamokveTili saxeebieris saxis TiToeuli nakvTi, TiTo-

euli niuansi didi kacebis saxismet-yvelebis Sesabamisad iqmneba. es saxis-metyveleba TavisTavad gansazRvravsTviT JamTasvlas da mis erTgvar simbo-lod iqceva, simbolo ki TavisTavadmaradisobis sakurTxevelze

siavkargis,sidiadis,gonierebis,RvTismosaobis sazomia.marTalia msoflio parametrebi

sxvaa, magram Cven masTan erTad CvenisakuTari sazomebi da aTvliTi werti-lebi gagvaCnia, esec srul Sesabamiso-baSia msoflio azrovnebasTan, ukeTesSemTxvevaSi, am sazomTa sizusteSi, siw-midesa da utyuarobaSi vuswrebT kidecsakacobrio Rirebulebebs. iqamde, Tama-mad SeiZleba iTqvas, rom Cven garkve-ulwilad da zogierT konkretul Sem-TxvevaSi vkarnaxobT msoflios bevrrames. yvelafris Semdeg TviTonac omebi-Ta da sisxlisRvriT uflebrivad moi-povebs xolme am Rirebulebebs. konkre-tulad ase iyo rusTavelTan mimarTe-baSi. sanam evropaSi msoflio omebida revoluciebi ar moxda, qalisa damamakacis Tanasworobaze aravis ufiq-ria. Cven ki araTu SevqmeniT da davwe-reT - ̀ lekvi lomisa sworia Zu iyos,Tunda xvadiao,~ - aramed praqtikula-dac ganvaxorcieleT qarTul politi-kaSi da sxvaTaSoris warmatebiTac.

qarTvel mamakac mefeTa saukuneobrivinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igiqarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris drosiyo saqarTvelo, imaze Sors da imazemtkiced verc erT droSi ver wavidaCveni samSoblo. arada, didebuli mefeebihyavda mamuls -

farnavazi,vaxtang gorgasali,bagrat didi,daviT aRmaSenebeli,laSa-giorgi,giorgi brwyinvale,simon mefe,solomon pirveli,erekle meore...Tamaris, ase vTqvaT, Tanamdebobac

`mefe~ iyo da misi zedwodebac. igiaseTad daibada Tavisi didbunebov-nebiT... amitom misma moRvaweobam waruS-leli kvali datova samSoblos gulSi

saTnoebis,samarTlianobis,RvTismosaobis,xelmtkiceobis saxiT.aqedan gamomdinare qarTulma azrov-

nebamac Tavisi ganviTarebis umaRlessafexurs swored Tamaris epoqaSi miaR-wia, rodesac erma qveynierebas mouvlinaSoTa rusTaveli. poetebi da filoso-fosebi manamdec bevri gvyolia da misSemdegac ar vuCiodiT maT naklebobas,magram didi SoTas msgavsi aravin mov-lenia saqarTvelos. vinc ra unda Tqvasda rogorc ar unda gadaafasos Rire-bulebani, yvelas SeiZleba Seexos ge-movnebaTa gadafaseba epoqaTa da menta-litetTa cvalebadobasTan erTad, rus-Tvels es ar exeba. mniSvneloba araaqvs imas, Tu vinme uazro Tineijeriromelime internet-portalze ra uxam-sobas dawers, es mis inteleqtze met-yvelebs mxolod. rusTvels niko mariebrZoda Tu ebrZoda, magram bolosmainc damarcxda da TiTi mokakva, aserom vTqvaT. niko marze azrianad daargumentirebulad veravin SebrZole-bia did poets... da rogorc cocxa-li miTi, rusTveli yovelTvis gamarjve-buli darCa

yvela droSi,yvela epoqaSi dayvela sivrceSi.igi gamarjvebuli maSinac darCa,

roca viRac xelmrudma da xelSavmamisi freska daaziana ierusalimSijvris monasterSi. es aramarto imitommoxda, rom vandaluri qmedeba sayo-velTao gasakicxia, aramed umTavresadimitom, rom rusTvelis freska marto

erTi pirovnebis saxe araa, igi saqar-Tvelos saxea da misi freskidan sru-liad saqarTvelo imzireba mTeli sa-Sualo saukuneebiT -

azrovnebiT,cxovrebiTa dayofiT,is, rac gakeTebula da gafuWda,is, rac gasakeTebeli iyo da ver, an

ar gakeTda.saqarTvelos amaze naTeli saxe ar-

cerT epoqaSi ar hqonda, SesaZloa arcarasodes hqondes. es saxe sisxlxorci-elad, fuZian-fesvianad qarTulia, znemTe-li da srulyofili, meti rom ar Se-iZleba iyos, iseTi idealuri da WeS-maritad xeli-xel sagogmanebia.

dro Tavisi moTxovnisda mixedviTyvela ers aZlevs saxismetyvelebas dro-isa da epoqis Sesaferiss, gankuTvnilsmxolod misTvis... ara msoflio saxes,aramed konkretuls, sxvaTa tols daara aRmatebuls. rusTveli mxolodsaSualo saukuneebis cnobierebaSi areteva, arc mainca da mainc mxolod qa-rTuli nakvTebia aRbeWdili misi saxiskonturebze. igi zogadkacobriuli fe-nomebia, romlisTvisac dro samare kiara, malamoa,

rac dro gadis,miT ufro rom fasobs misi fenomeniaraTu mxolod qarTvelobaSi,aramed kacobriobaSi.sxvas ras unda mivaweroT jvris

monasterSi Cadenili vandaloba. essaqarTvelos dauZinebelma mtrebma hqnes,

Torem konkretulad rusTvels -poetsa da moazrovnes, darwmune-

buli var,arc ki icnobdnen,arc ecodinebodaT, ratomaa is mara-

di saxe saqarTvelosi.da Tu ratomaa igi saqarTvelos

gansaxiereba, amaze zust da konkretulpasuxs misi namoRvawari gagvcems,

Tu ratom iyo, ase rom vesaTuTe-bodiT ̀ vefxistyaosans~ - axalgaTxo-vil qalebs mziTevSi vatandiT am ukvdavwigns.

bevri unikaluri wignia daweriligardasul droSic da dResac, daiwe-reba kidec, magram aravis mofiqrebia,davuSvaT, vaJa-fSavelas ̀ stumar-maspin-Zeli~ qaliSvilisTvis gaetanaT mziTe-vad, Tundac daviT guramiSvili, saba,ilia, akaki. wignisadmi pativiscema kiar Seicvala amiT, aramed faseuli daRirebuli maradisobaSi tradiciad ga-daiqca, is erTaderTi iyo da TanacmTliani saqarTvelos anarekli, is, ris-kenac yovelTvis unda viswrafoT.

Page 7: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

7

rusTveli saqarTvelos erTgvarimiTia, romelic yovelTvis wre-brunva-saviT iwyebs yvelafers

Tavidan,Tavidan daTavidan,Tanac ise, rom is Tavidan dawyebasasiamovnoa daufrore metad sasiamovnoa, ocnebad

qceuli samSoblo rom xeluxlebladrCeba da misken svla axal da axaldroebaSi Tavidan iwyeba. es saxe ubere-belia, radgan samSoblo da am cnebisSegrZneba arasodes berdeba, maradiaxalgazrdaa da awrTobs is axal Tao-bebs, zrdis znekeTilad, aravis arafersuSavebs, patara araa...

rac mTavaria,didia da mwife,idealurad srulyofili. meti ram

dalpobisken an umwifarobisken waiyvansnayofierebas. edemis msgavsia samSoblo,saidanac adam da evasaviT dro-Jammagamogvdena da axla mivstiriT im dakar-gul samoTxes.

eri - adamianebSigamoxatulieri Tu daRupvisTvis ar aris ganwi-

ruli, cocxal organizms waagavs daigive sazrdo sWirdeba, oRond mxolodsulieri. is viTardeba da ixvewebaamiT, Seesabameba dros da sawyis saxesamkveTrebs da saxiers xdis. ers Tavi-si moTxovnebi aqvs ama Tu im droSi,upiratesi safiqral-sakeTebeli, riTacmetad da metad uaxlovdeba

Tavis sawyiss,pirveladobas,anu sakacobrio gzis sispetakes

da ganuryvnelobas.Cven kosmiuri azrovneba rom SegviZ-

lia, amaze bevric Tqmula da bevricdawerilia. rusTvelze rom aRaravTqvaT,

Tavisi poeturi simdidriT,sinorCiT,zeadamianuri siyvaruliT,sikoxtaviTa daganumeoreblobiT –vaJa-fSavelas veravin Seedreba, ara-

Tu mxolod saqarTveloSi, msoflioliteraturasa da filosofiaSic. vaJasaqarTvelos msoflio saxe ar gamxdara,radgan igi daiCagra rogorc pataraeris Svili. igi bunebasTan aris gai-givebuli, magram mxolod qarTul bune-basTan.

masSi ar aris davanebuli ukidega-noba zRvis,

sulisSemxuTveloba udabnosi,TvalismomWreloba tropikebis,an sulac sicive arqtikis,gauvaloba tundris.masSi ganisveneben mTani maRalni

zomieri gamyinvarebiT,sadac adamians gaeZleba zomieri

siTboTi,sadac adamiani mZlavrobs.bunebis miRma masSi adamiania Tavi-

si keTilSobilebiTa da raindobiT,tolerantobiTa da siyvaruliT.vaJa-fSavelaSi brZenic aris da bav-

Svic, erTad Serwymulia da igi brZen-bavSvia. msoflio literaturas aseTinaTeli saxe ar moepoveba... da es CvenisamSoblos saxismetyvelebis erT-er-Ti nairsaxeobaa, gardasaxva viciT qar-Tvelebma unikalurad, da mitom.

mamulis azrovneba,fiqri,saqmisadmi ganxra xvewavs morals,warmoaCens Tavis moralur saxes.Tu sindis-namuss saxe gaaCnia, aseT

saxed ilia WavWavaZe warmomidgenia, wmin-danadac aRiara igi saqarTvelos samo-ciqulo eklesiis wminda sinodma. esmxolod imis gamo ki ar momxdara,rom man sicocxle mowameobrivad daas-rula, aq ganmsazRvreli tyvia ki ara,TviT pirovnebis cxovrebisa da moRva-weobis magaliTia. ers Tu Tavisi sin-disi da zneoba ar gaaCnia, maSin fuWiamisi garja-mecadineoba genialur daganumeorebel erobaze, pretenziac kiar unda gamoTqva maSin.

Cven ufalma mogvmadla diadi zneo-ba. yovel droSi iyo, ra Tqma unda,zneobrivi mamebi, magram iliam marTa-li cxovrebiT yvela maTgani ganazo-gada Tavisi saxismetyvelebiT da eriserTiani gonieri fenomeni Camoyalibe-bul znekeTil saxed aqcia saxeSi, ro-melSic yvelaferia da yvelani arian,

iliamdec visac ucxovria damis Semdegac ganagrZobs es saxe

qarTveli eris wrTobas. ara aqvs mniS-vneloba imis garkvevas, Tu ratom mividazneobrivi eri zneobrivi mamis mkvle-lobamde. iseTi Zala modioda da iseTiumecreba mkvidrdeboda dedamiwaze, romilias mkvleloba bunebrivi nabiji iyoim bneli Zalebisa da gasakviri iqne-boda mxolod is, rom iliasTvis daec-liaT bunebrivi sikvdili. ilia Tuara, sxva vinme iqneboda da Tu arailia, maSin vin unda yofiliyo iseris zneobis medroSe, romelic yvela-ze metad uSlida xels uzneobas Tavi-anTi Sav-bneli saqmeebis aRsasruleblad.

ilia da mxolod ilia unda mok-luliyo,

radgan istoriam dagvanaxa, ra pirsi-sxlianma Zalam daipyro saqarTvelo,-da miT ufro mTeli ruseTi.

ilias vin gaaxarebda?!

Page 8: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

8

ocdameerTe saukunis gadasaxedidanar mikvirs aravis sicocxlis moswra-feba, magram dasanania,

rom am gamxecebulma pirutyvebmamoxuci,sikvdilis piramde isedac misuli

gaimetes sasikvdilod.ra Zalisa unda yofiliyo es didi

moZRvari qarTveli erisa Tavisi cxov-rebis yvelaze saukeTeso wlebSi?!

arc isaa SemTxveviTi, ugvirgvinomefe rom uwodes mas, es maSin, rocajer kidev ar iyo moSTobili bagrati-onTa dinastia da saqarTvelo cxovrob-da samefo xelisuflebaSi e.w. ̀ cariz-mis dros~, xolo monarqiuli mentali-tetis imperiaSi mefes vaglaxad aravisuwodebdnen, Tu ara marTlac mefes da

ilia saqarTvelos mefe iyozneobis,kulturis,raindobis,Tavdadebis.mas moraluri da sulieri Tval-

sazrisiT imaze meti moeTxoveba, vid-re odesme moekiTxeboda gvirgvinosanxelmwifeebs, qarTveli xelmwife iqne-boda is, Tu rusi car-batiuSka.

iliam Tavisi azrovnebiT, TavisimsoflmxedvelobiTa da piradi cxovre-bis sanimuSoobiT gadaabija Tavis sau-kunes sicocxleSive da amis iqiT bol-Sevikebis mecadineoba ilias gzidanCamocilebisa nebismieri xerxiT dagvi-anebuli da uSedego iyo. sabWoTa kavSi-ris arsebobisas da manamdec - iliasmkvlelobis Semdeg mis mkvlelebs TandasdevdaT am didi qarTvelis aCrdili,rogorc sulieri wameba. Tavi romraimeTi emarTlebinaT, is daabrales,rasac sicocxleSi ebrZoda.Ees-dekebmaki ususurad daiwyes Tavis marTleba

esaoda, mefis oxrankam moklao.rom ara gamouvidaT ra,mere isa Tqves,imitom movkaliT, rom glexebs Tavze

kokebs amtvrevdao.mere Secbunebulebi imasac ambob-

dnen,ara, Cven ki ara, gamwarebulma gle-

xebma mokleso.ase codvilobdnen, ilias ki wame-

bulis gvirgvini daadges Tavze da imerTi, Tu ramdenime tyviiT, romliTacmouswrafes moxuc brZen-kacs sicoc-xle, iliaSi Caaties mTeli qarTuliZarRvmagari zneoba, romelic did qarT-velebs iliamde rudunebiT utarebiaT,ilia am tyviiT srulyofilebad aqcies,romelmac Tavis saxismetyvelebaSi Ca-atia

grigol xanZTelic,giorgi Wyondidelic,arsen iyalToelic,cotne dadianic,simon mefec,saba-sulxanic,daviT guramiSvilicda mravali sxva gardasuli qar-

Tveli...da ase srulyofilad CamoZerwa

saqarTvelos saxe –maRali Subli,Wkviani Tvalebi,keTili Rimili,is, riTac fasobs saqarTvelo qar-

TvelobiT msoflioSi.odiTganve gamovirCeodiT Cveni tem-

peramentiT, feTqebadi xasiaTiT. amavedros Cven inertulebi da indiferen-tulebic viyaviT garemo pirobebisada viTarebis mimarT. erTmaneTs xelsar uSlida qarTuli niSan-TvisebaTaes sxvadasxvaoba, piriqiT avsebda kidecaseTi poliusuri sxvaoba. srulmom-cvelobiT es Tvisebebi, ramdenadac gasak-viri ar unda iyos, firosmanma Tavisisaxis-metyvelebiTa da fenomeniT sru-lhyo.

viRacas gaukvirdeba:firosmani da mCqefare,feTqebadi bunebao?swored firosmanma gamoxata es bu-

neba Tavis SemoqmedebaSic da piradicxovrebiTac mogvca magaliTi.

mas ara aqvs daxatuli cecxlovanicxenebi, brZolis velze rom garbian,

mas xrmali ar amouRia da ar iqnev-da marjvniv da marcxniv.

misi es cecxlovani xasiaTis cxa-deba mis zedmiwevniT siwynareSi gamo-ixata, mduRare siwynareSi, sadac nebis-mier dros SeiZleba ifeTqos milionivardis msgavsma Tavdaviwyebam, msofliosrom gadaevlo da gaaogna ucnaurobiT.

misi meezoveca da meTevzec uxi-lavi omia abstraqciasTan.

es ufro didia da yovlismomcve-li, vidre brZolebSi gadareuli cec-xlovani Tvalebis saxva. daakvirdiTfirosmaniseul Tvalebs, rogor unika-lurad da unaklod aris SexatuliqarTul xasiaTSi.

indiferentuloba?ramdenic ginda, imdenia am molaRe

qarTvel TavadaznaurobaSi. amasTanaveim fexebzemkidiaobaSi

rogori Zalaa brZolis,rogori aRtkinebaa gadarevisa da

Tavdaviwyebis.vin unda yofiliyo ufro gansaxie-

rebadi qarTul xasiaTTan, Tu ara fi-

rosmani. bed-iRblis aRma-daRma trial-Sic ubadloa, Seudarebelia uiRblobi-Ta da daufaseblobiT, esec qarTuladda esec mTelis simwvaviT. firosmanisaqarTvelos gansaxierebaa msofliosTvalSi, beberi evropisTvis -

ucnobi da Seucnobeli,gamaognebeli da ucnauri,romlis sikvdils unda daelodo,

raTa mere eqskluziuri ufleba moipo-vo da Sen Tqva, msoflio movlena iyofirosmani saqarTvelosaTviso.

ityvian –`iyo da ara iyo rao~, -zRapariviT,magram firosmansaviT wamodgeba fex-

ze saqarTvelo da miakiTxavs mis maqe-bars, raTa uTxras, -

`Tu ase kargi var, cocxali varda vagrZeleb sicocxleso~.

es saqarTvelos xvedria, salaparakoda mjiRebis gulze kvris survilirom mouspos vaimegobrebs, brtyel-brtyeli sityvebiT rom abrueben Tana-meinaxeebs da arras Ronilobs sityvisaRsasruleblad, ise ki Zirs uTxriansaqarTvelos Tavisi cbieri RimiliT.

firosmani is fenomenia da saqarTve-los is simetriuli saxismetyvelebaa,am cbierebas da farisevlobas romfardas xdis da niRabis miRma kbileb-dalesili mgeli rom imaleba.

jvarosnuli omebis usircxvilobada utifroba dRemde mosdevs gaiZve-ra evropas da saqarTvelom icis masTanbrZolis saSualebebi - eubneba:

`me Seniani var, erT-erTi SenTaganida Tu ar damexmarebi, xels nu SemiSliCems uTanasworo brZolaSi Cems dauZi-nebel mterTano~.

eris mexsierebada saxeCveni dasabami Soreul warsulSi

ikargeba, sadac mexsiereba uZluriaSeaRwios. gonebis daZabva da gaxsenebaimisa, Tu rani viyaviT Tavdapirvelo-bisas, SeuZlebelia. veZebT amitom mi-waSi Caflul gardasul sinamdviles,

ar visvenebT, radgan es mTlianoba-Si qarTveli eris gardasul JamTacxovrebaa. rodesac damwerloba Sev-qmeniT, maxsovroba mtkiced Camoyalibda.magram droTa mdinarebam yvela Zveliwigni mimofanta da sanTliT veZebdiTyovel droSi TiToeul wigns, TiToe-ul monaTxrob ambavs da Camoyalibe-bulad erTiani sistemiT ar wagvikiT-xavs istoria Cveni qveynis. eri iTxov-da amas Tavisi Svilebidan da ermavegamozarda ivane javaxiSvili. man er-

Page 9: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

9

Tarsad Sekriba qarTuli matianeni daSeiswavla, miwaSi eZeba gardasul droTadideba da ipova. igi erTi iyo uamrav-Tagan, romelmac srulhyo sistema saqa-rTvelos istoriisa.

raRac aucileblad miwaSi midisise, rom misi povna SeuZlebeli xdeba,

raRac ki isev amotivtivdeba zedapi-rze aTaswleulTa Semdeg da eri masaucileblad gaixsenebs, radgan mas yve-laze Zlieri maxsovrobis unari gaaCniada es maxsovroba ivane javaxiSvilia.

bevri gvyolia meistorie, romelmacdRemde moitana istoriani

qarTvelTa moqcevisa,arabTa Semosevebisa,kurapalatTa saqarTveloisa,daviTisa da Tamaris oqros xanisa,laSa-giorgidan moyolebuli mTeli

aswlovani matiane...erTis sityviT qarTveli kaci araso-

des uCioda mexsierebas, igi yovelTviswerda Tavis Tavgadasavals, yvela maT-ganSi raRac mainc iyo tendenciuri,raRac uzustoba gaparuliyo raRacisgamo, an viRacis gamo.

saWiro iyo rudunebiT Seeqmna ersTavisi Tavgadasavali, gaeanalizebinaTavisi

zne-Tvisebebi,samarTali,ekonomika,yvelafrisaTvis Seexeda kritikuli

TvaliT,raTa warmodgena Seqmnoda sakuTar

Tavze ara gadametebulad Tavmoyvareo-biT an TavmoZulebiT, mxolod gonie-ri TvaliT, iseTi gonieriT, rogoricTviTonaa Cemi mamuli.

aq siCqare SeuZlebelia, am saqmesmTeli Segnebuli cxovreba unda Sea-lio. TiToeuli qva safuZvlianad Seis-wavlo, gaaanalizo, Seufardo msoflioistoriul msvlelobas da sakacobrioWrilSi unda gaaxseno ers,

Tu vin iyo is ganviTarebis TiToe-ul etapze,

rogor daixvewa da moaRwia dRemde,rogor gaiTavisa msoflio darogor Seerwya isic msoflio msv-

lelobebs. odnavadac ar CamorCenila,erTi nabijiTac ki, fexdafex iara sa-qarTvelom da es Sen ici yvelazeukeT, Cemi qveynis yvelaze dido mexsie-rebav.

cxovrebaSi bevri dabrkoleba Seg-vxvedria, bevr momxvdurs surda Cven-Tvis gza aeria, ukuRmac gvivlia, magramwaRmarTianad SemovbrunebulvarT dagamovsulvarT did gzaze. esec imitom,rom

Sen,Cemo mamulo,didi mexsiereba gaqvs da am mexsi-

erebiT kvebavdi Sens Svilebs. icodiepoqaTa kanonzomierebebi, romlebSicgiwevda cxovreba da Tavis gatana.amitom uadvildeboda Sens SvilebsSeni namcnebiT momavlis ganWvreta.

miwac gviCiCqnia, eris natvris Tvalirom gvepovna. ra aRar vipoveT Sengangamovlili. Tanamedroveoba Zalzed pa-taraa istoriasTan SedarebiT.

istorias unda Tavmoyra,istorias unda saTanado pativis

migeba. amas Seni didi meistorie yve-laze kargad axerxebda.

natvris Tvalis miRma Seni wrfeliguli ipova da STamomavlobas gadmog-viloca. iSviaTia, rodesac meistorieTavisi kvlevis obieqtis guls ipovisda gaacocxlebs.

araTu eqims, mesaaTes magonebs ivanejavaxiSvilis dauRalavi Sroma,

mesaaTes, romelic uwvrilesi deta-lebiT awyobs mTels meqanizms ZvelisaaTisa da cxovel moqmedebaSi moh-yavs.

manac xom Seni gaCerebuli droaamuSava sasikeTod, Cemo mamulo.

isic Seni saxea da Sen xar igi -moxuci meistorie,romelsac loginSi sikvdili ar

uweria.dRes bevri meistorie gvyavs,xan aseTi,xan iseTi,xan yalbi,xan marTali,xan mewvrilmane,xan memsxvilmane,magram Sen, mamuli rom gqvia saxelad,

im sanukvar saxes ar icvli, rac Cage-beWda da CaibeWde gonebaSi. yvela axal-droebis meistories im didebul sa-xes aZlev nimuSad da yvela maTganigmorCilebs, sxva meti didi da dide-buli jer ar Seqmnila Sens wiaRSida vgoneb, arc arasodes Seiqmneba.

siyalbeSeuZlebelicaa dadauSvebelic,istoria eris mexsierebaa, da mitom.yvelaze ukeT mexsierebam icis ra,

sad da rogor xdeba, momxdara da arcis SeeSleba ivaraudos, rogor moxde-ba. amitom azri ara aqvs siyalbes, imdiadi saxebis konturebSi ver moeq-ceva gamyalbebeli, da mitom.

amitom ver moZova saqarTvelos sab-Wourma istoriografiam, yvelafersTvalnaTliv aexada farda. dRes ga-

kotrebulebi arian wiTeli profeso-rebi, maT sityvas fasi aqvs dakarguli,radgan im didebuli saxis yalibSiver jdebian, es maSin, roca eris mexsie-rebas srulfasovani saxismetyvelebaaqvs.

am saxis miRma yvelaferi karikatu-raa, nakvTi nakvTs ar emTxveva,

xrtili xrtils,azri azrs kargavs.es imitom ki ara, rom yvelani da-

vemsgavsoT unda konkretul pirovne-bas. ara, Cven romc aravis davemsgavsoTda Cveni piradi xelwera gvqondesSemoqmedebaSi, Tu marTali xar, yvelamarTals daemsgavsebi da yvelaze di-di marTali qveynad Cveni samSobloa,is ki piruTvnelad gamoarCevs erTma-neTisgan yalbsac da namdvilsac.

qarTuli temperamentiqarTvel ers odiTganve mosdgamda

Tandayolili temperamenti, romelicSeiZleba gavaigivoT sificxesTan. fsiqi-kuri wyobis es Tavisebureba cxovre-biseul yvela aspeqtSi vlindeba. xasi-aTebis amgvari gamovlena sazogadoeb-rivi moRvaweobis yvela sferoSia ga-batonebuli. raRac SemTxvevaSi es Cveniaqilevsis quslia, magram umeteswi-lad roca Cveneul, samxreTul tempe-raments vavlenT, mas pozitiviT vmosavT.

Tu eris azrovneba,sindisi,xasiaTi dasxva gonieri gamovlinebanidamokidebulia rCeuli kacebis na-

moRvawarze, temperamenti iseTi gaaC-nia Cvens ers, rom TiToeuli qarTve-li ubadlo Semsrulebelia am Tvise-bis. amisTvis ar aris saWiro erma wa-rmoSvas korife, romelic umaRles xa-risxSi aiyvans qarTul bunebas.

magaliTisTvis,nebismieri qarTveli arafriT Camo-

uvardeba Tavisi sificxiTarc aleqsandre yazbegs,arc konstantine gamsaxurdias,arc grigol robaqiZes,arc lado gudiaSvils.es xasiaTia,esaa xasiaTi!!!rac ar unda Seqmnan geniosebma, Seq-

mnilad CaiTvleba da Cven yvelani via-mayebT am SeqmniliT. ra Tqma unda, Se-moqmedebiTi moRvaweoba yvelas xelTar ewifeba. samagierod cecxlovanibunebis gamovlineba yvela qarTvelsSeuZlia Tanabrad da, SeiZleba iTqvas,im saficar geniosebze ukeTadac. Cvenimdenad gvaqvs sisxl-xorcSi gamjda-

Page 10: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

10

ri sangvinuri fsiqika, rom roca me-lanqoliur ganwyobaze vimyofebiT, ma-Sinac ki es melanqolia Tavisi arsiTsificxidan momdinareobs,

gulgrili ganwyobac aseTiveada mxiarulic.yvelafers xalibur rvalsaviT sa-

kuTari energiis cecxlSi vawrTobT,gvixaria Tu gvwyins,ara aqvs mniSvneloba.Znelia aseT dros ipovo krebiTi

saxe da Tqva, rom man srulhyo CveniqarTuli cecxlovanebao.

aziuri Tavawyveta daTavdaviwyebapatara qarTvelSic im doziTaa mo-

cemuli, rom didsac ki gaukvirdebodada zogjer Seexarbeba kidec. davakvir-deT sakuTar Svilebs da mivxvdebiT,raoden didia maTSi qarTveloba, esmaSinac xdeba, Tu bavSvi ucxo garemo-Si izrdeba, araqarTulSi. amitom iyoistoriulad Cvens TavsatexTa SoriserT-erT yvelaze mwvave da mware Tavsa-texad -

lekianoba - aRmosavleT saqarTve-loSi,

tyveTa syidva ki dasavleTSi.ras eZebdnen ucxoelebi CvenSi?swored im cecxls, amiranma rom

daanTo yvela mamuliSvilis gulSi.cecxli gadamdebia da grZnobadamcxra-li Tu Camqrali gadamTielebi CveniTcdilobdnen aRegznoT gulebi cecx-liT. mamluqianobam daanaxa mTels ara-bul samyarosac da evropasac, rom arabe-Tis udabnos mcxunvarebaSic ki cecx-lovani qarTveli ise grZnobda Tavs,rogorc Tevzi wyalSi da saukuneebisganmavlobaSi flobda egviptisa daerayis qveynebs.

ai, sad gaiRviZa mamulis genma!

esecaa,sarwmunoebac mebrZoli gvaqvs, Cveni

mTavari salocavi wmida giorgia -gveleSapTan da bneleTis ZalebTan meb-rZoli raindi.

es xati qarTvelma erma wmida mowamekabadokieli giorgis dabadebamde Seqmnada mas TeTri giorgi uwoda, kavkasiismTianeTSi jgrags, jgirags arqmevdnen.

sarwmunoebisTvis Tavdadebaa mTa-vari Cvens rwmenaSi, amitomac viTvlebiTwmida graalis raindebad. mefidan daw-yebuli ubralo glexiT damTavrebulimravlad mogvepoveba qristesTvis wame-buli. qristianoba CvenTvis gaigivdarogorc erovnul-ganmaTavisuflebelbrZolad da saqarTvelos arsebobismTel manZilze Cvevad da moTxovnadgveqca Tavganwirva, Tundac uazro, magramCven mas uazrobis saburvelidan vaTavi-suflebdiT.

qarTveli da muslimani gaTaTre-bulad migvaCnda,

qarTveli da kaTolike Seufereblad.sulxan-saba orbeliani kaToliciz-

mis aRiarebis gamo mcxeTelma berebmascemes. esec niSandoblivia - Cven fufu-nebasa da maradJamul keTildReobasver vitanT, iqve mconarebas mivecemiT.ilia ambobda da SesCioda beds –

`o, RmerTi Cemo, sul Zili, Zili,rosRa gveRirsos Cven gaRviZebao~.Cven vin dagvaclida Zils,monRolis dros vfxizlobdiT,Temur-lengis dros vfxizlobdiT,Sah-abasis dros vfxizlobdiT,osmalosa da sparseTis intervenci-

ebis dros vfxizlobdiT,rusis dros vfxizlobT.vin dagvacala Zili?!am Tavsxma momxvdurobis Jams rom

gvZineboda, aRarasodes gagveRviZeboda.

aba, rodis gveZina?rogoradac gasakviri ar unda iyos,

Tamaris dros gveZina Rrma ZiliT daamitom Semogvepara jalal-ed-dini, Ta-visi qveynidan gamoqceuli da damarcxe-buli, romelic risxvad dagvatyda Tav-ze. mZinare eri dagvamarcxa, ToremzRvidan zRvamde gadaWimul qveyanas,axal bizantiad gamzadebul qveyanasrogor dagvamarcxebda sakuTari qveyni-dan gamogdebuli jari, damarcxebuliskompleqsi rom sdevda Tan.

RvTisTvis Tavganwiruli eri Tavissaxes da temperaments mSvidobaSi vergamoavlens. saqarTvelos mefeebs araso-des hqondaT imisi fufuneba, rom mdid-rul sasaxleebSi ecxovraT da elCebielCebze mieRoT. qarTveli mefeebi cxe-nze amxedrebulebi da xrmalamoRebu-lebi xan gareSe, xanac Sinaur mtrebsebrZodnen da sasaxleebSi ki ara, cixe-darbazebSi cxovrobdnen.

aman gamoawrTo asnakeci xaliburixrmaliviT qarTuli neba.

gadavRunulvarT Zalis winaSe daara gavmtydarvarT. Zala rodesac ik-lebs, im asnakeci nawrTobiviT vsworde-biT welSi, TiTqos arc arasodes movx-rilvarT, ise gviWiravs Tavi da es sa-marcxvino ar aris, SeSvenis qarTvelsgaremo pirobebTan Segueba da yovelTvisyoveli wnexis Semdeg gaasmagebuladgaZlierebulebi vrCebiT.

es swored is fenomenia –xaliburi xrmali rom iwrToba.cxovrebidan aRebuli magaliTia es,

iseTi magaliTi, wignebSic rom veramoikiTxav.

SemoqmedebiTi impulsebicnobiereba da yovelgvari adamia-

nuri SegrZneba ers imisTvis sWirdeba,

Page 11: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

11

rom naTlad gamoavlinos Tavisi Semoq-medebiTi potenciali, raTa gamoawrTosTavisi arsebobis arsi sulieri moT-xovnilebis Sesabamisad. Cven ZlieriSinagani energia gvaqvs, SeiZleba iTqvas,amouwuravi. esec imitom, rom mcireeri varT da TviTgadarCenis instinqtiWarbad gvaqvs moZalebuli.

Tu mudmivad ar vimecadineT:Tavis gatanaze - mSvidobianobisas daTavis gadarCenaze - omianobisas,arsebobas SevwyvetT, radgan is, rac

amouwuravi gvqonda imiT, rom mudamdReviRwvodiT, axla amoiWmeba da sxvaaRaravin davrCebiT, Tu ara TaviWamie-bi. maSin aRarc mexsiereba dagvWirdeba,aRarc niWi da aRarc SemarTeba. CvensakuTar saxes davkargavT da gadavi-nacvlebT sasikvdilo agoniis mdgoma-reobaSi. qarTvelobas bedad dagvewe-ra, rom dalxenilni Tu SeWirvebulnimainc mivmarTavT inteleqtualur moR-vaweobas. Cveni genialoba imaSi mdgo-mareobs, rom ZaldatanebiT da Tavsmox-veuli SemoqmedebiTi Sromisa da Tavi-sufali nebis gamoxatvis drosac Tanab-rad fenomenaluri fantazia gagvaCnia.marTalia, msoflio aRiareba maincada mainc ara gvaqvs, magram aravis ara-ferSi CamouvardebiT, piriqiT, sadRacvuswrebT kidec msoflioSi saxelgan-Tqmul korifeebs. es Cveni bedia aseTi,rom unda sakuTar naWuWSi CaviketoT,Torem sxvam erTi kudis moqnevaze SeiZ-leba miiRos msoflio saxeli. sxvao-ba isaa, rom isini swored rom aRiare-bisTvis iRwvian, Cven kidev Cveni bune-bidan gamomdinare mxolod sakuTariSemoqmedebiTi ambiciebis dasakmayofi-leblad vmoRvaweobT.

ai, Tundac, qarTuli saopero xelov-nebis mamamTavari zaqaria faliaSvilievropaSi ar idgmeba, misi Semoqmedebafaqtiurad ucnobia musikis moyvarul-TaTvis da, SemiZlia Tamamad vTqva, mrava-li profesionali musikaTmcodnisaT-vis... da es imitom, rom faliaSviliqarTvelia erovnebiT. me aravis arafersvabraleb, esao-da diskriminacias gviwe-ven da Cven rogorc daCagruli eriver vRirsebivarT saTanado dafasebaso.

am SemTxvevaSi aranair CagvrasTanara gvaqvs saqme, es mxolod qarTulibunebidan gamomdinareobs. Cven mcire-ricxovani eri varT da erTgvari kom-pleqsi gvaqvs sakuTari Tavis mimarT:ras ityvis Cvenze operebiTa da simfo-niebiT ganebivrebuli evropao.

sakuTar Tavs ar vadebT fass saTa-nadod. esec mxolod imitom, rom kar-gad ar vicnobT Cvens SemoqmedebiT

potencials, Torem evropaSi bevriamcirericxovani eri. raRa Sors wavi-deT da, avstria ikmarebda magaliTad,magram venis klasikosebma Seqmnes Ta-namedrove musikaluri xelovneba imismiuxedavad, rom maSin arsebobda av-stria-ungreTis imperia.

Cven is didi saxelebic gvafrTxobs,msoflio xelovneba rom gansazRvres.

erTicaa, qarTvelebi indeferentu-li xalxi varT, sakuTaris srulfa-sovnad warmoCena gvezareba, Torem Tavisqeba icocxle-Tqo, viciT rogor unda.sakmarisi iqneboda, gveTargmna partitu-ra, saTanado simaRleze rom asuliyoqarTuli genia, magram aqac qarTulmagulgrilobam iCina Tavi. mainca damainc fortuna rom ar gvwyalobs, esar gvyofnis da axla Cveni es TvisebadavamateT.

amiTve gvpasuxoben -Cvenc gviyureben zerele TvaliT.yvela eri cdilobs Tavi warmoa-

Cinos erTi aTad gadidebulad (yvelaaspeqtSi, kulturaSi - miT umetes.m.k.), Cven ki - raca varT, imis meaTeda-dac ar mogvaqvs Tavi, vfaravT da vma-lavT raRacas. albaT SiSicaa es e.w.salieris kompleqsis mimarT. sakmari-sia ucxoeTSi gavides zaqaria fali-aSvilis Tundac mxolod ̀ daisi~, romaraTu mxolod kompozitoris saxeli,aramed qarTveli kacis genia dafasde-ba Rirseulad, Cven ki Tu piradad Cvenar gvexeba saxel-dideba, ar vizrunebTsazogado saqmeze. Cven sityviTa dasadRegrZeloTi vambobT:

`saqarTvelos gaumarjoso!~,Torem rogorc ki konkretuli sake-

Tebeli iqneba Sesasrulebeli, arrasviRonebT. xolo Tu araferi gamogvivaam aTasgvari mecadineobisgan, sxvas dava-bralebT, imas rom es gaekeTebina (an argaekeTebina), aseTi Sedegi ar iqnebodao.

sxvas davabralebT imas, raSic CvenmigviZRvis brali, Torem la’skalaSiramden qarTvels umReria, warmatebiTacda... arc Tu warmatebiTac. arc erTxelar mogvsvlia azrad, SegveTavazebinaTeatris administraciisTvis romeli-Rac sezonis repertuarSi ̀ daisi~ da-edgaT. qarTvel momRerlebs imdeniRvawli namdvilad ki gvaqvs, rom qarT-velTa pativsacemad erT-erTi sezonigaamdidron qarTuli repertuariTac.

me namdvilad ar vici ra xdebasaopero Teatrebis kulisebSi,

magram Cemi survilia,movismino faliaSvili la’skaladan,viqtor doliZe metropoliten-ope-

radan...

Tavsayrelad mainc ara gvaqvs sao-pero nawarmoebebi, magram raca gvaqvs,WeSmaritad fenomenaluri gvaqvs.

`daisis~ uvertiura,cekva ̀ qarTuli~,kiazos aria,maros datirebada saerTod mTeli saopero partiebi

da samusiko masala msoflio Sedevre-bis rigSi dgas (CvenTvis mainc).

moisminos es opera (aRarafers vam-bob ̀ abesalomze~) evropam da qarTve-lebis mimarT meti pativiscemiT ganim-sWvalebian, evropa aRmoaCens zaqariafaliaSvils da mas Tavisi mniSvnelobiT

JorJ bizes,Sarl gunosa dajorj gerSvinis gverdiT daayenebs,Tu geqtor berliozis,kamil sen-sansisa dajakomo puCinis gverdiT ara.Cven - xalxi da sazogadoeba varT,

sazogadoeba ki eris nawilia, erisa,romelic moazrovne da Semoqmedia. esgulgriloba Cveni uaryofiTi Tvise-ba rodia, is mxolod Tandayolilibunebaa, romlis daxvewa da gakeTilSo-bileba yvela CvenTaganis movaleobaaisev da isev Cvensave sasikeTod.

Cven - patara eris Svilebi varTda TiToeuli warmoCenili xelovaniCveni siamayea.

firosmanma ise moipova msoflioaRiareba da saqarTvelos ise gauTqvasaxeli, qarTvelebs am saqmeSi TiTiTiTze ar dagvikarebia, yvelaferi ZmebmazdaneviCebma Seagroves da Seakowiwesda ise warudgines ucnobi mxatvariparizs. parizuli furoris Semdeg dav-trialdiT da moviZieT nikala, misimegobrebi, gavikiTx-gamovikiTxeT misicxovrebis Sesaxeb, ra uxaroda, ra wyin-da. samwuxarod saflavi davkargeT mi-si, arada misi saflavi saqarTveloSia.

amas ukve veRar davkargavT veravin.ra griSaSvilio,ra leoniZeo,yvelam daviCemeT firosmanistoba,arada, erTxel im susxian wlebSi,

roca nikala eulad dadioda tfili-sis quCebSi da gazeTebSi dascinodnen,xatva ar icio da amiT parizulitriumfis gaufasureba surdaT,

galaktionma Sehyvira, an TavisTvisCailaparaka -

`daanebeT firosmanassevdiani tvirTebi~.etyoba galaktionic Seawuxa fi-

rosmanis mimarT gamoCenilma usamar-Tlobam, magram am striqonebis werisdros veravin warmoidgenda, rom ga-

Page 12: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

12

laktionic firosmansaviT eulad dar-Ceboda, firosmanisgan gansxvavebiT uam-ravi patronis xelSi. es ukve mrudesarkeSi danaxuli eris saxea.

dilemamusikas moismens kaci da saTanadod

Seafasebs mis mniSvnelobas da xarisxsise, rom mainca da mainc ar dagainte-resebs, ras mReris esa Tu is momRera-li, Tu es ucxo enaze sruldeba.

karg kompozicias gaiTaviseb da Se-nad miiReb.

sulac ar aris savaldebulo par-tituris Targmna ̀ daisisa~, Targmanimxolod momRerals gauiolebs namRe-ris aRqmas, Torem Cvenc vismenT

italiur,germanul Tuavstriul operebs daenis arcodnis gamo am nawarmoebTa

SefasebaSi ar SevmcdarvarT.mxatvrobis mxriv kidev ufro iola-

daa saqme - daaTvaliereb eqspoziciasise, rom erT xmasac ar amoiReb.

literaturasTan mimarTebaSi kisaqme sxvagvaradaa.

mwerloba yovelTvis damokidebuliaerze da enis simdidre-siRaribeze. ram-denadac mravalricxovania eri da amaTu im enaze mosaubre mosaxleoba, miTmeti mkiTxveli hyavs mwerals, Tu raTqma unda, misi nawarmoebi ar scdebaim eris farglebs.

umTavresad ki igi damokidebuliasaxelmwifosa da saxelmwifo politi-kaze. Tu konkretuli qveynis gavlenavrceldeba sxva qveynebzec, dominantiqveynis ena saerTaSoriso urTierToba-Ta enad aris miCneuli, Sesabamisadmwerali imdensave mkiTxvels iZens da-matebiT, ricxobrivad ramdeni adamia-nicaa am saerTaSoriso sakomunikaciosaSualebaze damokidebuli.

TavisTavad yvela verc da arc iqnebamkiTxveli sazogadoeba.

rCeulebi qmnian kulturul atmos-feros yvelgan.

CvenSi lev tolstoi ufro cnobi-li mweralia,

vidre balzaki da hiugo erTadaRebuli da es imitom, rom saqarTvelosaukuneebis manZilze ruseTis gavle-nis qveS imyofeboda da saerTaSorisosalaparako enad rusuli iyo miCneu-li, da ara franguli,

ruseTisTvis ki piriqiT, - frangu-li, da ara inglisuri.

ruseTSi franguli literaturaufro cnobili iyo, vidre inglisuri,es sindromi met-naklebad Cvenzec gad-

modioda. IXX saukuneSi, gansakuTre-biT napoleonis Semdeg, sakoketo enadfranguli iTvleboda. sayovelTaodcnobilia, rom dekabristebi da puSkinissazogadoeba frangulad saubrobdnen,

epistolaruli literaturac amenaze iqmneboda, rogori sayoveldReoda sayofacxovrebo Sinaarsis ar undayofiliyo.

es problema TiTqmis mTeli saukunegagrZelda, cotac da rusuli lite-ratura frangulad daiwereboda,

rom aragercenisa da gogolis,nekrasovis da tiutCevis,turgenevis da dostoevskis didi

mecadineoba rusuli enis populari-zaciis sakiTxSi.

saboloo wertili medasavleTeebsada slavianofilebis dapirispirebastolstoim da Cexovma dausves.

ruseTi am mdgomareobaSi iyo Cavar-dnili - mravalmilioniani eri da Cvenra dagvemarTeboda!.. milionebs vin dae-Zebs, TiTze CamosaTvlelebi viyaviT.visTvis unda gveTqva saqarTvelos far-glebs gareT, qarTuli wigni qarTuladwaikiTxeo?! madlobeli unda vyofili-yaviT naTargmnis wakiTxvas Tu moin-domebdnen.

qarTul wigns da qarTvel mweralski ara, sulac saqarTvelos ar icnob-dnen, xolo vinc icnobda, igi gangebcdilobda mieCqmala qarTuli fenomeni.

ramden sapolemiko omSi CarTulailia WavWavaZe ucxoeli mlanZRvelebirom mogvegeriebina. eseni yvelani rusebiiyvnen da imitom, rom rusi dominantiiyo am urTierTobebSi. mas unda ekarnaxaCvenTvis ra da rogor gvekeTebina, misitoli rameSi ar unda vyofiliyaviT,da miT ufro ukeTesebi. yvelanairadcdilobda Cveni dampyrobeli CvenSiSeeferxebina kulturul-saganmanaTleb-lo moZraoba.

ratom iyo, meoce saukunemde romklasikuri musika ar gvqonda,

gigo gabaSvilamde klasikuri fer-weris skola ar gvqonda...

gana ar gvqonda erovnuli musika,erovnuli ferwera,erovnuli skulptura,bunebrivia gvqonda da misi ganvi-

Tarebis yvelanairi saSualeba da bazagagvaCnda, magram permanentulma omebmada rusulma eqspansiam qarTvelebi Camo-gvarCina msoflio kulturuli aRmas-vlis kvaldakval ganviTarebas.

mxolod maSin aRdga Cveni potenci-ali, isic sustad, ra droidanac Cvensaswavleblad vgzavnidiT Cvens axal-

gazrdobas araTu ruseTSi, aramed evro-paSi.

swored romsa da vatikanSi miRe-bulma ganaTlebam Seqmna qarTuli kla-sikuri musikis safuZveli da kera,

iakob nikolaZis rodenis saxelos-noSi daxelovnebam ganaviTara CvenSiskulptura,

firosmans arsad da aravisTan us-wavlia, garda epoqisa.

gogenma taitize wiTeli ZaRlida wiTeli cxeni Seqmna,

firosmanma tfilisSi gogenisgandamoukideblad Seqmna wiTelperangia-ni meTevze.

wyalTan aris asocirebuli goge-nis cxeni da ZaRli da firosmanismeTevzec.

mogvianebiT epoqis majiscemaSeswav-lilma kandinskim Seqmna tilo ̀ wiTe-li cxenis banaoba~.

amiT imis Tqma msurs, rom xelovne-bis am dargebs ar sWirdeba saerTaSo-riso sakomunikacio saSualeba - lin-gva. mwerlobisTvis ki daxurulia esfufuneba da igi damokidebulia Tar-gmansa da kalkirebaze.

firosmans veraferi mouxerxes, rad-gan ruseTis gverdis avliT gavidapirdapir evropaze da iseT dros, rocamodaSi iyo moderni. Cven gvqonda dagvaqvs imisi potenciali, rom msofli-oSi gavuTqvaT qarTul gens saxeli,magram saamisod arafers vakeTebT, mteriki yovelnairad cdilobs dagvaClungos.

ilia WavWavaZe saukeTeso romanis-ti iqneboda, misi genia arafriT Camo-uvardeboda

flobers,hiugos,balzaks,dikenss...mis TanamedroveTagan yvelaze saxel-

ganTqmul mwerlebs, magram amaSic gamov-linda qarTuli geniis bediswera -samSoblos sadarajoze pirveli mwera-li idga da Tavisi publicistikiTTavzars scemda mters. mas ubralodar ecala romanebis weriT garTuliyo,igi dakmayofilda mxolod buvies`izas~ TargmaniT.

mTeli SemoqmedebiTi Zalisxmeva di-dma iliam sabanko saqmianobas,

wera-kiTxvis gamavrcelebel sazoga-doebas,

gazeT ̀ iverias~,Teatraluri sazogadoebis fexze

dayenebas Sealia.ilia TviTonve gadaiqca romanad,

erT did qarTul sagad.ilias rom romanebi ewera da evro-

Page 13: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

13

paSi amiT gaeTqva saxeli, sazogadosaqmes vin gaakeTebda maSin? viRacasxom unda etvirTa es mZime uRelierisa.

akaki leqsebs werda,vaJa filosofosobda,yazbegi romanebze muSaobda,daviT kldiaSvili moTxrobebs Tx-

zavda,ilia marto iyo yvelas winaSe,

mtersac da moyvaresac saTanado pasuxsscemda. mis irgvliv wre Seikra Tavsa-texebis.

xolo vinc romanebsa da leqsebswerda, imaTma qarTuli mwerloba vergaitanes saqarTvelos farglebs gareT.dasanania, magram im droSic yvelanierTmaneTs vuSlidiT xels.

didi mTargmneli ivane maCabeliugzo-ukvlod daikarga.

vinc rasac akeTebda,erTmaneTs xels uSlida,esaoda,-me ukeT da...me ukeTesio...did-patara yvela CarTuliyo am

kinklaobaSi. ilia ganze idga mwerlo-bidan, magram arc mas asvenebdnen sazoga-do saqmeTa keTebaSi da arc igi aclidasxvas raime ekeTebina. duelSi gamoiw-vies erTmaneTi niko nikolaZem da ili-am. morigebiT damTavrda paeqroba. buneb-rivia, asec damTavrdeboda, Torem amazedidi samarcxvino araferi moxdebodasaqarTveloSi.

ruseTSi did mwerlebs bali-aTiSa-urad klaven duelebSi, CvenSi ki qurdu-lad da CasafrebiT amoiReben mizanSidid-kacebs.

esec Cveni mamuli daesenic Cveni mamuliSvilebi!!!imis nacvlad, rom xeli-xelCakide-

bulebs erTmaneTi gagvetana saqarTve-loSic da mis farglebs gareT, erTma-neTs SevuSaleT xeli. mteri gaixareb-da, aba ras izamda. axla ki viRacasgaukvirdeba, am mweralTa kavSirSi ro-gor dawyvites erTmaneTio. es imasTanSedarebiT balRuri sicelqea.

es medlis erTi mxarea, meore kisaxeldobr Targmnis fenomeni.

mxedvelobaSi ara maqvs Targmanisteqnikuri mxare, anu Targmanis xarisxida dedanTan identurobis maCvenebeli,am SemTxvevaSi Targmanis saWiroebisprincipzea saubari.

mwerlebi yovelTvis cdilobdnenpopularulebi yofiliyvnen sazRvarga-reT. amitom mTargmnelebs sagangebodirCevdnen. mTargmnelebisTvis sapatioiyo aseTi movaleobis dakisreba, gul-

modginedac Sromobdnen da SedegsacSesaferiss iRebdnen. Targmanis prin-cips warmoadgenda avtorisa da nawar-moebis gacnoba msofliosTvis, yovelSemTxvevaSi midgoma iyo aseTi.

ra Tqma unda, amas kvalad mohyvebo-da honoraric, romelic dawesebuliiyo saxelmwifodanac da gamomcemlo-bidanac.

yofila sagangebo davaleba-dakveTa,individualuri survili,pirovnuli urTierTobidan gamom-

dinare movaleoba,am mizezTa ukan ar mdgaraTargmaniT spekulaciiT gamdidreba,gamoCena,qvena grZnoba.dRes erT sityvas ar giTargmnian

ise, rom ar iyos daangariSebuli mis-Tvis gankuTvnili Tanxebi, aravin moki-debs xels Sens nawarmoebs, rogorifenomenaluric ar unda iyos. Tu mTar-gmneli ar SegiTanxmda gasamrjeloze,patriotuli grZnoba ukana planzeagadasuli. aTasi sisulele iTargmne-ba ucxo enaze imitom, rom avtorebikargad uxdian mTargmnelebs. amdenad,sazRvargareT mravlad gadis mdoreda uxarisxo nawarmoebi, Rirseulida Rirebuli ki ukeTes dros elode-ba, magram dadgeba ki ukeTesi dro?

esecaa, zogierTs, iswavla ra ucxoena da tyipinebs ramodenime enaze, warma-tebul mTargmnelad moaqvs Tavi. amiTxarisxi ki ara, fasi iwevs maRla, saku-Tari Tavis fasi, sxva araferi. mniSvne-loba ara aqvs realuria Tu ara esfasi, mTavaria moaxdina TviTSefasebada amiT gansazRvra, ase vTqvaT, saTar-gmnelo bazarze fasi.

visac xelT ar ewifeba, bazars verekareba, amiT SeiZleba araTu konkretulimwerali, aramed TviT qarTuli lite-ratura dazaraldes...

da marTali rom iTqvas, sadReisodaseTi mdgomareobaa samwerlo ̀ eqspor-tirebis~ saqmeSi, eqsportis gareSe kimarto qarTvel mkiTxvelze dayrdnobiTsaxels ver daimkvidrebs mwerali, rao-den didic ar unda iyos misi Semoqme-deba.

sadReisod qarTul mwerlobaSi yva-vis araprofesionalizmi, modaSia medro-ve da uniWo mwerali. WeSmariti xelov-neba miCqmalulia.

es ar-axalia,Zvelia.magram cudi is aris, rom am modur

mwerlukebs didi ambiciebi gaaCniaTda Sesabamisad gaaCniaT saxsrebi, raTasxvisi kuTvnili adgili daikavon is-

toriaSi. bevri ambobs, rom isini isto-riaSi ver Sevlen, es mxolod survi-liao.

isini Sevlen istoriaSi da am epoqa-ze ityvian, rom

qarTulma mwerlobam im didi sa-xelebis Semdeg ganicada degradaciada magaliTebad am uniWo mwerlebsdaasaxeleben.

Tu amaT paralelurad magiur wresWeSmariti mweralic gaarRvevs da TavsgamoiCens samwerlo asparezze, imasacdasZens istoria, rom ai, aseT did mwe-rlebs Cqmalavdnen es medRe-xvalieda medrove mwerlukebio...

da es Cveni istoria iqneba –WeSmariti da Seulamazebeli.istoria kiginda-arginda,mogwons Tu ara,mainc unda giyvardes,samSoblo adamianebicaa, da mitom.

gardasaxvaistoriam mravalsaxeobis ostato-

bas SegvaCvia, davxelovndiT kidec amsaqmeSi. mteri sxvadasxva mxridan modi-oda da mas sxvadasxva saxe hqonda. qar-Tvelebs yvela niRabi unda mogvergoise, rogorc namdvili da ar unda gaCe-noda momxvdurs iotisodena eWvi Cvenisaxis gardasaxvis gulwrfelobaSi.

xandaxan moRalatis rolsac vTama-SobdiT mTelis gatacebiT da davdio-diT qveynad moRalatis iarliyiT, saq-veyno saqmes ki yovelTvis uCumradvakeTebdiT. am erovnuli SegnebiT gviv-lia qveynad da sikvdilisic ar gvSine-bia. mxolod istoria ambobda piruTvne-lad WeSmaritebas da moRalated Serac-xulni gmirebad evlinebodnen mamuls.niRabi ki imdenad morgebuli iyo saxe-ze, rom gvabnevda, sinamdvilis aRaqmaSigviSlida xels, kliSes ver vicile-bdiT.

esec Cveni tragedia iyo, magramswored aseTma yofa-cxovrebam ganavi-Tara CvenSi saxiobobis xelovneba.

SemTxveviTi ar iyo is, rom tfili-sis msaxiobTa dasi krwanisis omSiaqtiurad monawileobda.

krwanisze xom mxolod mamuliS-vilebi idgnen,

maT sWirdebodaT gamxneveba da Ta-nadgoma,

gardasaxva unda moexdinaT dauZ-levlobis,

Tundac sikvdilis fasad.TamaSi gaTamaSebaSi gansaxierda,gaTamaSeba ki sxva araferia, Tu

ara rolis Sesruleba.

Page 14: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

14

roli davalebaa TamaSSi, romelicsxvadasxva moTamaSes unawildeba.

am davalebaszogi pirnaTlad asrulebs,zogic vera.saTeatro rolic aseTive daniSnu-

lebisaa. IXX saukunis 50-iani wlebisdasi sakmaod warmatebuli amitom ga-modga.

Teatraluri dasis ganaxlebam kiaxal simaRleze aiyvana samsaxiobo xe-lovneba. iqmneba qarTuli dramaturgia,yalibdeba Teatraluri sazogadoebada es moZraoba erTveba erovnuli TviT-Segnebis gaRviZebis saqmeSi.

Taobas Taoba cvlis, momdevno Tao-ba wina Taobis umjobesia. Cvenma Teat-rma Seqmna precedenti mayureblis kul-turul-saganmanaTleblo aRzrdisa. aqa-mde Tu eklesiebsa da saswavleblebSixdeboda xalxis erad Camoyalibebis,adamianis pirovnebad gardasaxvis pro-cesi, amas Teatric daemata, rogorcTvalxiluli nimuSi zneobriobisa.

iyo, ra Tqma unda, ideologiiT dat-virTuli repertuari -

an erovnuli,an caristuli,an komunisturi,magram aucileblad yovel speqtak-

lSi raRac kacobriul niSs iZendamayurebeli da igi msoflio nawilixdeboda ise, rom aRar iyo saWiroraimes miCqmalva,

viRacis gadamalva,raRacis gadaTargmna.saxiobas -mimikas,moZraobas,Jestikulacias,cekvas ukve aRar sWirdeboda zedme-

ti daxmareba popularizaciisaTvis.Cven ise ganvaviTareT Cveni saxioba,rom kinoxelovnebisTvis windawinve Sem-zadebulni viyaviT, TiTqos vicodiTmoaxlovebuli xelovnebis axali dar-gi da vgrZnobdiT mis Tavbrudamxvevwarmatebas.

Cven araTu kargi msaxiobebi gvyoliada gvyavs, Cven TviTona varT saukeTesomsaxiobebi, ubralod yvelas ar miecaam niWis gamovlenis saSualeba.

kinoxelovnebam maradisobaSi daa-fiqsira saxioba. Cven aravis gvinaxavsmarjaniSvilisa da axmetelis dadgmu-li speqtaklebi da TavgamodebiT vervimsjelebT maT avkargianobaze. mxolodTviTmxilvelTa STabeWdilebebs vendo-biT. sailustraciod ki isev kinosmivmarTavT, rogor ganasaxierebda esaTu is msaxiobi ama Tu im rols. Cven

kino gvaZlevs imas, rom davinaxoT msaxi-obTa SemoqmedebiTi energia, maTi saSem-sruleblo stili.

me dResac Tvalwin midgas sergozaqariaZis mier Sesrulebuli SadimanbaraTaSvilis roli.

es TamaSi aRaraa,es Sesxeulebaa msaxiobisa personaJ-

Tan da imdenad WeSmaritad, rom kargaxani Sadimanad aRviqvamdi msaxiobs.

qarTulma genma SesZlo, TamaSi cxov-rebad eqcia da cxovreba TamaSad.

amisi naTeli dasturi TviT gior-gi saakaZe iyo, romelmac ise moirgomoRalatis niRabi da ise asrulebdamTeli cxovreba am samarcxvino rols,rom raRac momentSi eWvic ki mepareba,TamaSi realobaSi xom ar gadauvidada TviTonac xom ar irwmuna am rolisganamdvileba?

es sakiTxi, ra Tqma unda, sxva sakiTxiada mxolod sityvam moitana.

aq mTavari isaa, rom am gardasaxva-Si, istoriuli kataklizmebis orom-trialSi Cven viwrTobodiT did daganumeorebel msaxiobebad. erToba sam-Soblos gulidan modis da sakuTarTavs kvebavs. CvenTvis am TamaSSi aplo-dismentebi aravis daukravs, radgan yve-las hgonia, rom es TamaSi ki ara, iyomxolod cxovreba.

asevea gardasaxviT mocemuli saxe-ebi: hamletis,

oidipos,riCard mesamis...es Cven viyaviT neronze ukeTesi

msaxiobebi da mefeebic amavdroulad.unda iTqvas mTelis gulwrfelobiT,

rom akaki vasaZis mier SesrulebuliSah-abasis roli rolad ar mimaCnia,igi TviT Sah-abasi iyo imJamad, ki arTamaSobda rols, aramed msaxiobi garda-isaxa cinikos da verag dampyroblad.mis TvalebSi saSualo saukuneebis da-undobloba ikiTxeboda. misi damokide-buleba qveSevrdomTa mimarT Seudareb-lad aris gadmocemuli. verc erTisparsi ise ver Seasrulebda Sah-abasisrols, rogorc es qarTvelma Seasrula.

esec albaT bedis ironiaa.Cven ucxo mefeebs ufro kargad

ganvasaxierebT, vidre qarTvelebs.esec erTgvari niWia da es niWi

msaxiobs ki ar ekuTvnis da misgan kiar gamomdinareobs, es Cveni genetiku-rad gardasaxviT moniWebuli imitaci-is instinqtia da sxva araferi.

swored am gardasaxviT gadavrCiT,kargad SevZeliT sxvaTa saxis aTvisebaise, rom sakuTari srulad SevinarCuneT.

swored esaa da

mxolod esaa samSoblo!!!amitom gavediT msoflio asparezze

qarTvelebi, rogorc niWieri msaxiobebi.cxovrebamac gvamsaxioba erTmaneT-

Tan, amitom erTmaneTi kargad rom Se-viswavleT, amitom Cveni anekdotebi daiumoric ki cota ar iyos mkbenaraa.

saxiobam imdenad dagvipyro, romaraTu mefeebs ucxoeTis literaturulgmirebsac SesaniSnavad varTmevT Tavs,sakuTars naklebad vaqcevT yuradRebas.

zinaida kverenCxilaZeze ukeTesi an-tigone ar eqnebodaT gaazrebuli TviTZvel eladelebs,

ifiqreb imasac, rom mxolod veri-kosTvis Tu Seiqmna ivdiTis saxe msof-lio dramaturgiaSi,

dedofal margos roli xom mxo-lod sesilias unda eTamaSna qveynie-rebaze da amiT unda Tqmuliyo yvela-feri (da iTqva kidec).

servantesis ̀ don kixoti~ramdenjer ar daidga,ramdenjer ar gadaiRes,romel qveyanaSi ara,romel drosa da epoqaSi ara,mainc qarTvelebma rom gavarTviT

Tavi mwuxare saxis raindis saxebas,aravin Tqvas sxva.es trabaxi araa, es iseTi realobaa,rasac TviT Seqspiris samSoblo

aRiarebs,servantesis samSoblo aRiarebs...da vin ara...Cven amas ar vambobT,Cven mxolod maT naTqvams vimeorebT

da xazs vusvamT qarTul genias saxio-bobis xelovnebaSi.

aba, sxvanairad rogor SeiZlebodayofiliyo - im maCabelis samSobloSi,romeli maCabelic krwanisis velzeidga da kidec ibrZoda da kidec amxne-vebda TanamebrZolT.

Cven sxvaTa omebSi ise vibrZodiT,mtris wisqvilze vasxamdiT wyals

Cvensave sazianod.aba sxva ra iyo XVII-XVIII sauku-

neebSi sparseTis droSis qveS avRane-Tis sparseTze eqspansiis SeCereba daamiT Cveni odiTi mtris gaZlierebaise, rom Cvenc gadmogvwvda mere da me-re. Ees rom ara, SesaZloa IXX sau-kuneSi, anu revoluciebisa da gabato-nebuli burJuaziis eraSi Segvebijebinamxned, rogorc Tavisufali da damou-kidebeli qveyana da ar CamovrCenodiTmsoflio Zvrebs.

metad viqnebodiT fasdadebulni daisic SeiZleboda momxdariyo, msofliomomavali raRac wilad Cveni gadasaw-yvetic yofiliyo.

Page 15: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

15

ar viqnebodiT msaxiobebi da imita-torebi, samagierod viqnebodiT Tavis-Tavadni, egviptesa da erays Tu arganvagebdiT, viqnebodiT Zlieri saqar-Tvelos mmarTvelebi da

rac sparseTs davexmareT,rac mamluqebma sakuTar aRvirqveS

movaqcieT,ar iqneboda eseni arc erTi, rogorc

avi sizmari.samagierod yvela dakargulis goneba

da Zala moxmardeboda saqarTvelos.Cven mamaci xalxi varT da ar gagviWir-deboda daviTisa da Tamaris saqarTve-los ganmeoreba, axla ki es Znelia dafaqtiurad SeuZlebeli.

axla mxolod unda viocneboT ro-gorc msaxiobebma, warmatebuli rolismocemis molodinSi rom arian.

warmatebuli rolebi ki sxvaTa na-moqmedaridan gamomdinareobs, sxvisioriginalis aslebad gadaviqeciT.

dasanania, rogor gaiflanga qarTuliniWi (da dResac iflangeba), rom erTixeiriani sityva msoflio asparezzerogorc qarTvelebs (da ara rogorcmanqurTebs) ar gviTqvams.

da mainc...rac samSobloa da samSoblos aso-

ciacias iwvevs, unda gviyvardes. patri-otizmi kacTmoyvareobas gvaCvevs da

imaze didi kosmopoliti aravinaa qvey-nad, vidre patrioti. amas vaJa-fSavelaamtkicebda, araTu mxolod statiiT,aramed piradi cxovrebiTac.

vaJa-fSavela qarTveli rom iyo, imi-tom uyvarda mSobliuri miwa-wyali.uadamianod ar arsebobda misTvis mamu-li, foToli ar cocxlobda,

balaxi ar sunTqavda uadamianod.buneba rom uyvarda, bunebam saxelmwi-

foebrivi sazRvrebi ar icis da amitommas TviT dedamiwa uyvarda -

Tavisi nakliT,Tavisi momxibvlelobiT,Tavisi sidiadiT daTavisi simciriT.Cven ramdenadac mcirericxovani eri

varT, imdenad ufro zviadi buneba gag-vaCnia.

mamulis istoria marto bunebiTar Semoifargleba, es mxolod geogra-fiaa, misi garegani saxe. misi cxovreba,movlinebis Sinaarsi da daniSnulebamis ganvlil gzaSia. gzas ki mxolodadamianebi gadian. amitom Tu samSob-los siyvarulze vdebT Tavs, unda gviy-vardes is ganvlili mrude, ekal-bardi-ani didebis SaravandediT mosili gan-vlili da gasavleli gzebi. yvelafe-ri es gvaaxlovebs sakuTar TavTan daise gvaaxlovebs, rom sxvis TvalebSisakuTar Tavs vuyurebT sarkesaviT da

is gviyvars imitom, rom masSi CveniTavic igulisxmeba. swored esaa mamu-liSviloba.

erT prozaul leqsSi oskar uail-dma wyali alaparaka, zeaRmatebuli, mi-wieri narcisizmiT gajerebuli:

`rom hkiTxes wyals, rad daRone-bulxaro, man pasuxad miugo, - me narci-ss ki ar vdardob CemSi CamxrCvals,aramed mis TvalebSi me sakuTar Tavsvuyurebdi da is davkargeo~, - aseTiSinaarsis iyo es leqsi.

Cven ise unda vuyuroT erTmaneTs,rom sakuTari Tavi marto ki ar davina-xoT, aramed im danaxul sakuTar TavSivinZlo iqneb saqarTvelos momavalisaxe davxatoT.

dabolos, es statia msurs davasru-lo indoeTis erovnul-ganmaTavisufle-beli moZraobis patriarqis mahaTmagandis sityvebiT:

`imaze mets verafers daviCemeb, rasacrigiTi mecnieri, romelic miuxedavadimisa, rom cdebs uaRresi keTilsindi-sierebiT, gaazrebulad da zedmiwevni-Ti sizustiT ayenebs, arasodes amtkicebs,rom misi daskvnebi amomwuravia~.

amaze meti TavmdablobiT veravinityvis verafers maSin, roca gandisadgilas sxva Tanamedrove politikaniTavs gadagvWamda: - naxeT ra kargivaro, rogor varigeb vauCerebso.

Page 16: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

16

uwmindesisa da unetaresis,sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis,

mcxeTa-Tbilisis mTavarepiskoposis dabiWvinTisa da cxum-afxazeTis mitropolitis

ilia II-is

yovladsamRvdelono mRvdelmTavarno,moZRvarno, diakonno, ber-monozonno, yove-lno erTgulno da Tavdadebulno Svi-lno saqarTvelos marTlmadidebelieklesiisa, saqarTvelos mkvidrno dadroebiT samSoblos gareT mcxovrebnoTanamemamuleno.

`maS, adideT RmerTi Tqveni sxeuliTda suliT, romelnic arian RmrTisa~(korin. 6,20)

`lxeniT vilxen ufalSi da xarobsCemi suli Cems RmerTSi, radgan Semmo-sa xsnis samoseliT~ (es.61,10)

`dRes aRdgomisa dRe ars, ganvbrwyin-debodeT aw erno...~ (zatiki)

ufali, ̀ romelic mieca Cveni codve-bisaTvis, aRsdga Cvens gansamarTleblad.(rom.4.25) da sikvdilica moklul iqmnamis mier (parakl.) gixarodeT!

qriste aRdga!sad aris sikvdilo sawerteli Seni?qriste aRdga!sad aris jojoxeTo Zlevai Seni?`aRdga qriste da dairRvie Sen;

aRdga qriste da daecnen eSmakni; aRs-dga qriste da cxovreba moqalaqobs~(wm. ioane oqropiri).

rogorc pavle mociquli ambobs, co-tas Tu vinmes SeuZlia sicocxlisgawirva marTalTaTvis, qristem ki Tavidado CvenTvis, romelnic viyaviT ucxo-ni, mtrebi da mowinaaRmdegeebi misTvis.

- da ratom viyaviT mtrebi da ucxoni?- RmerTi siyvaruli ars da am grno-

biT Seqmna da ganmsWvala man mTelixiluli da uxilavi samyaro.

RvTaebrivi siyvaruli vlindeba sxvi-sTvis msaxurebaSi, sikeTeSi, simarTleSi,mSvidobaSi, siwmindeSi, mowyalebaSi, si-xarulSi...

aseTi madliT iyo moculi codviTdacemamde mTeli samyaro, dedamiwa damkvidrni mas Sina.

rodesac gvelis cdunebiT adammada evam RvTis mcneba daarRvies, amiTmaT Semomqmedze da misi mcnebebiT cxov-rebaze Tqves uari. uari Tqves im siyva-rulze, romelic sxvisTvis gascemsyvelafers da ar eZebs Tavisas; madlda-kargulebs ampartavnebis vneba daeulaT,egoisturi azrebi da Tavis Tavze ori-entirebuli siyvaruli gauCndaT dawaerTvaT saganTa da movlenaTa arsSisrulyofilad wvdomis unari.

adamis mTeli modgma am seniT daavad-da da saRvTo didebisaTvis ganmzadebu-lma Tavi warwymedisTvis gawira. ami-tomac viyaviT ganSorebuli RvTisgan.

- rogor gvixsna qristem da rasvzeimobT misi aRdgomiT?

yvela adamianis suli, adamis codvis

gamo, gardacvalebis Semdeg jojoxeTsimkvidrebda.

mama RmerTma Cvens gamosaxsneladmoavlina Tvisi mxolodSobili Ze, ro-melmac miiRo sruli adamianuri bunebada Tavis hipostasSi ganuyoflad daSeurevlad SeuerTa saRvTo bunebas,riTac ganaRmrTo kaceba.

ieso qristem yovlismomcveli, msx-verplSewiruli siyvarulis ZaliT bo-rotebis sakrvelni daamsxvria, daamxoeSmakis mefoba, marTalTa sulebi iqidanamoiyvana da kacobriobisaTvis zeciskaribWeni gaxsna.

diax, amieridan marTalTaTvis gar-dacvaleba iqca ara warwymedis, aramedcxonebis, sixarulisa da maradiulnetarebaSi damkvidrebis saSualebad.

amitomac weria fsalmunSi: ,,patiosanars winaSe uflisa sikvdili wmindaTamisTa~, amitomac aRniSnavs eklesia wmin-danTa gardacvalebis dRes zeimiT.

unda vicodeT, rom yvela marTlmadi-debeli qristiani, romelic rwmeniTda sinanuliT aResruleba, uflis mad-liTa da mowyalebiT, wmindaTa Sorisdaemkvidreba (ra Tqma unda, sxvadasxvasavaneSi, Tavisi amqveyniuri RvawlisSesabamisad), amitomac moZRvari wesisagebis locvaSi ase avedrebs ufalsgardacvlils: ̀ wmidaTa Tana ganusvene,

qriste, monasa (an mxevalsa) Sensa...~swored es aRTqma, wmindaTa Soris

maradiuli Tanamyofobisa, aris aRdgo-mis zeimis arsi, TiToeuli adamianisimedisa da sixarulis safuZveli.

wminda grigol RvTismetyveli wers:uflis jvarcmisas ixiles mravali

saswauli: dabnelebuli da xelaxlagabrwyinebuli mze, ganpobili kretsab-meli, macxovris gverdidan gadmoRvri-li sisxli da wyali, miwisZvra, saflav-Tagan mkvdarTa aRmosvla, saswauliuflis saflavad dadebis Jams... magramvercerTi maTgani ver Seedreba Cemicxonebis saswauls!

xolo visac es ara aqvs gacnobiere-buli, fuWia misi sarwmunoeba. ai, rogorgvafrTxilebs mociquli: ,,Tu mxolodam cxovrebaSi varT qristes mosavni,kacTa Soris usawyalobesni varT~...xolo Tu qriste ar aRmdgara, amaoaCveni qmedeba da amaoa Tqveni rwmena~(I.kor.15;14'19),

- Tu sikvdili ganqarda, ratomRakvdebian adamianebi, ratom darCa gardac-valeba yvelasaTvis aucilebel movlenad?

samoTxeSi adams da evas sxvagvarisxeuli hqondaT, Semdeg ki xrwnadobaSeimoses da mokvdavni gaxdnen. aqedanmoyolebuli adamiani am mokvdavi sxeu-lisa da ukvdavi sulis erTobas war-

saaRdgomoepistole

Page 17: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

17

moadgens, romelTa gancalkevebac sikv-dilisTanave xdeba.

marTalTa sulebi qristes aRdgomisSemdeg uflis wiaRs imkvidreben, cod-viT damZimebulTa ki, - kvlav bneleTisangelozTa dass uerTdebian. sxeuliki ixrwneba da uerTdeba miwas, romlis-ganac Seiqmna. rogorc marcvali xnul-Si iTeseba da ixrwneba, raTa aRdgesuxrwnelebiT, aseve `iTeseba sxeulimSvinvieri da aRdgeba sxeuli suli-eri, iTeseba damcirebaSi da aRdgebadidebaSi~ (I-kor. 15. 44, 45).

es moxdeba meored mosvlis Jams.yoveli gardacvlilis suli (codvil-Ta Tu marTalTa) SeierTebs Tavisuxrwnel sxeuls.

RmerTma inebos, rom Cveni suli dasulieri sxeuli maradiuli netarebi-saTvis aRdges da ara maradiuli sa-tanjvelisa da geeniisaTvis.

zogierTs sikvdilisadmi aqvs erTgva-ri zerele damokidebuleba, zogs ki -avadmyofuri SiSi. xSirad erTnic dameorenic amitom ar fiqroben am sakiT-xze, rac ar aris swori.

Cven mudam unda gvaxsovdes, romgardacvaleba aucileblad gvelis dayoveli dRe unda gavataroT ise, rogo-rc ukanaskneli. maSin meti dakvirvebagveqneba sakuTar Tavze, meti gulisyuriTmovepyrobiT moyvass da RvTis saTnodmoviqceviT ama Tu im viTarebaSi.

- rogor mivxvdeT, ra aris marTebu-li qmedeba?

mTavari orientiri CvenTvis undaiyos macxovari, romlis mierac gangvec-xada adamianis sidiade; unda vicodeTisic, rom yovel Cvengans, ziarebis mad-liT, SeuZlia, Zalisamebr Tvisasa dai-tios igi da SeuerTdes mas, raTa ganiR-mrTos da miaRwios im sisrules, ris-Tvisacaa mowodebuli.

Tumca es SeerTeba ver Sedgeba, Tuar moxda pirovnuli Sexvedra macxo-varTan, - Sexvedra cocxal RmerTTan!

es aris yvelaze didebuli Jamiadamianis amqveyniur cxovrebaSi; esaris WeSmarit siyvarulTan dabrunebisda misiT aRvsebis saocari gancda, rome-lic sruliad gardaqmnis Cvens Sina-gan samyaros da madliT aRavsebs suls;

aris madli momxmobi, momwodebeli,romelic kacs ganacdevinebs sasufev-lis netarebas da sinanulisTvis ganaw-yobs. mere ki iwyeba gamocdis Jami, anuis etapi, rodesac Sen Seni SromiT, si-nanuliTa da WirTa daTmeniT unda aa-RorZino da ganamravlo igi.

RmerTi yvelgan sufevs, magram ekle-siaa sulieri sxeuli misi, sadac saRv-

To sidiade srulad vlindeba kacTawinaSe. es aris is sivrce, sadac aRes-ruleba saRvTo saidumloebebi, sadacyovel wirvaze uxilavad myofobs ufa-li da wminda ziarebiT masTan SeerTebissaSualebas gvaZlevs.

magram RmerTTan kavSiri ormxrivimovlenaa, Sen ver hpoveb ufals, Tu arSeicani igi, Tu ar aRivse RvTismsgavsiuSurveli siyvaruliT.

aseTi siyvarulis unari adamiansaqvs da igi vlindeba mag.Svilebis, mSob-lebis, meuRlis, ded-mamiSvilebis, megob-rebisa da axloblebisadmi usazRvrosiyvarulsa da, saWiro SemTxvevaSi, Tav-ganwirvaSic.

amgvari siyvaruliT, pirvel rigSi,unda SeviyvaroT ieso qriste, romlis-ganac mogveca yvelaferi, absoluturadyvelaferi. es ki niSnavs imas, rom mas-ze win ar unda davayenoT aravin da ara-feri. es aris yovlad aucilebelipiroba Cveni gadarCenisa; winaaRmdegSemTxvevaSi didi Secdomebisa da aras-wori azrovnebisagan araferi dagvicavs.

xolo visac amgvari gancda da coc-xali sarwmunoeba ara aqvs, misTvissaeklesio msaxureba, uflis swavlanida saidumloebebi gaubraloebulia, mxo-lod ritualia da siRrmiseul azrsmoklebuli sityvebi. am mdgomareobaSiSeiZleba iyos rogorc mrevlis wevri,ise sasuliero piri.

amgvari adamianis aRsareba da sinanu-li aragulwrfelia, Sedegi - uRirsiziareba da sulis gauxeSebaa. es arisnel-Tbili sarwmunoeba, romelic metadsaSiSia da miuRebeli RvTisTvis.

sinanuls berZnulad ̀ metania~ qvia,rac sityva-sityviT TargmanSi `gone-bis Secvlas~ niSnavs. ai, es unda moxdesCvenSi! magram amas ki ver mivaRwevT,Tu mudmivad ar vakvirdebiT sakuTarTavs, Tu aRsarebidan aRsarebamde CvenSiukeTesobisaken mciredi cvlileba maincar xdeba, Tu codvas ar vupirispirde-biT da ar vebrZviT.

zogierTi eSmakis gavleniT, pativmoy-vareobis an sircxvilis gamo bolomdear aRiarebs codvas, an SelamazebulisaxiT ambobs saTqmels da amiT xelsuSlis sakuTar ganwmendas.

am dros piriqiTaa, mZime danaSaulisCamdenis gulwrfeli sinanuli sasu-liero pirs misdami TanalmobiT ganaw-yobs da swori rCevis micemis saSuale-bas aZlevs; adamians ki ufali wyalo-bas maSinve aniWebs.

did problemas qmnis orientirebisaRrevac, rodesac zogierTi saSualebasmiznad miiCnevs, mizans ki, saSualebad.

saerTodac, bevri ram aris CvensyofaSi gaukuRmarTebuli: xSirad adami-anis sicocxles iolad xelyofen, arada,adamianis mkvleloba udidesi codvaa.ufleba ara gvaqvs, RvTis mier boZebu-li sicocxle wavarTvaT vinmes.

aseve umZimesi da mkvlelobis tol-fasi codvaa aborti. am momakvdinebe-li danaSaulis Camdenni ara mxolodmSoblebi arian, aramed isinic, romlebicuSualod monawileoben am qmedebaSi.

didad vwuxvarT TviTmkvlelTa ric-xvis zrdis gamo. sicocxle RvTisudidesi wyalobaa da dauSvebelia vin-mem Tavisi nebiT moiswrafos igi. amcodvis CamdenT tyuilad goniaT, romsikvdiliT problemebisgan gaTavisuf-ldebian da ver acnobiereben, rom Tavsmaradiuli satanjvelisTvis wiraven.

SeiZleba iTqvas, rom dRes, Cveni mosa-xleobis didi nawili Sromas gadaeCvia.arada, Sroma aucilebelia rogorcfizikuri, ise gonebrivi da sulieri.

mSoblebma bavSvobidanve unda Seayva-ron Svilebs es saqme. amasTan, undaaRzardon ise, rom RvTis siyvarulTanerTad samSoblos da moyvasis siyvaru-li aswavlon. aswavlon, sirTuleebisdaZleva da gadawyvetilebis damouki-deblad miReba.

Cven didi imediT vuyurebT axalgaz-rdebs; marTalia, mravali maTgani seri-ozul Secdomebs uSvebs emoneba-ra nar-komanias, loTobas, garyvnilebas.., magramgvjera, RvTis madliT, isini Seicnobenam codvaTa damRupvelobas da RmerTsdaubrundebian; mixvdebian, cxovrebise-uli jvari imitom mogveca, rom igi rw-meniTa da siyvaruliT Rirseulad vata-roT da Cveni jvarcma, gansacdelebida problemebi, Cvens aRdgomad da amaR-lebad gadavaqcioT.

arasworma cxovrebis wesma daarRviatradiciuli urTierTobebic.

magaliTad, qarTuli sufra yovel-Tvis iyo samSoblos, megobrobis, siyva-rulis, Tanadgomis, vaJkacobis sadide-beli, Wiris sufra ki, - gardacvlilTamosagonari da Sesandobari.

rogorc erTi, ise meore seroba iwye-boda da mTavrdeboda RvTis didebiT.axla ki, aseTi Sekrebebi xSirad daus-rulebel qeifad da Rreobad iqca, sad-RegrZeloebi ki, - farisevlur qeba-didebad, rac unda gamoswordes.

raki Rvinisa da, saerTod, purobissakiTxs SevexeT, aRvniSnavT imasac, romsaukuneebis manZilze mevenaxeoba damexorbleoba Cveni yofis ganmsazRvrelfaqtors warmoadgenda. qarTveli kacimasSi gansakuTrebul mniSvnelobasac

Page 18: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

18

debda da ziarebis saidumlos aRsasru-lebel Sesawirad aRiqvamda. amitomacam kulturebze zrunva sauflo saqmedmiiCneoda.

aTeisturi reJimis dros es damoki-debuleba radikalurad Seicvala, -unikaluri qarTuli xorblis da save-naxe (gansakuTrebiT dasavleT saqarTve-losa da mesxeT-javaxeTSi) jiSebi zo-gi mTlianad, zogi nawilobriv ganadgu-rda da maTi adgili hibridulma, nak-lebad Sromatevadma jiSebma daikava.amas daemata Rvinis SaqriT falsifici-reba, rac adre yovlad warmoudgeneliram iyo. ase Seilaxa da gaubralovdasakraluri datvirTvis mqone venaxisada xorblis mniSvneloba.

saWiroa, SevicvaloT damokidebulebada swor orientirebs davubrundeT.madloba RmerTs, dRes mdgomareoba uke-Tesobisaken icvleba da amaSi gulanTe-buli uangaro adamianebis didi Rvaw-lia Cadebuli.

minda yuradReba gavamaxvilo codvi-sadmi nel-Tbili adamianis damokide-bulebis ramdenime gamovlinebas:

viRacas hgonia, rom roca sxvas Seu-racxhyofs, an cils daswamebs, umizezodganurisxdeba, an bilwsityvaobiT ajobebs,es didi codva ar aris. mwared cdebian.

Tu gavaanalizebT, aRmovaCenT, rommkvlelobebisa da TviTmkvlelobebisZiriTadi mizezi aris viRacis gaboro-tebuli sityva. xSirad ojaxebic Sela-parakebis niadagze ingreva; uxeSi sit-yvis gamoyenebis praqtikam CveulebrivixasiaTi miiRo politikur da sazoga-doebriv urTierTobebSi, masmediaSi...

sityva udidesi Zalaa. RmerTi arissityva, xolo avi sityva eSmakiseuligamovlinebaa. TiToeuli Cveni naTqvamibumerangiviT dagvibrundeba. SegaxsenebTmacxovris darigebas: ,,me geubnebiT Tqven:vinc umizezod urisxdeba Tavis Zmas(anu moyvass), samarTalSi unda mieces,xolo vinc etyvis Tavis Zmas: raka(ugunuro), sinedrionis (samsjavros)unda warudges; da vinc etyvis TavisZmas: Slego (cofo, usindiso), cecxlisgeeniaSi unda Cavardes (maTe. 5,22).

iakob mociquli ki gvafrTxilebs:`patara cecxli ramxela tyes hbugavs,enac cecxlia, sicruis samkauli. enasiseTi adgili uWiravs Cvens asoTaSoris, bilwavs mTel sxeuls da cecx-lad aqcevs sicocxlis Carxs.~

amitomac metyvelebisas yvelas didisifrTxile da dakvirveba gvmarTebs.

Sevexebi metad saSiS da seriozulproblemas, - saTamaSo bizness. es saqmi-anoba, marTalia, biujetisTvis albaT,

momgebiania, magram igi imdenad uaryofi-Ti movlenaa, rom bevr qveyanaSi saerTodakrZalulia. CvenTan ki mas bolo drosinternet-samorinec (kazino) daemata.

Tu Cveulebriv samorineSi (kazinoSi)asaks yuradRebas aqceven da garkveuliTanxis qona aucilebelia, internet-sivrceSi es SezRudva ar arsebobs;adamianebi, gansakuTrebiT axalgazrdebi,romelTac isedac mcire finansebi aqvT,cdunebas ver umklavdebian da didvalSi da did problemebSi vardebian.

katastrofulad izrdeba maTi ric-xvi, romelnic mijaWvulni gaxdnen amsacdurze; bevrma qoneba dakarga, mrava-li ojaxi daingra, zogma Tavic moikla.

vfiqrobT, xelisuflebam Tavisi sit-yva unda Tqvas am mimarTulebiT daSesaZleblobisamebr daicvas qveynis aw-myo da momavali.

aqamde imaT Sesaxeb visaubreT, romel-Tac RmerTis arseboba swamT; rac See-xeba urwmunoT, adrec miTqvams da kvlavgavimeoreb, rom materialur-teqnikurmawinsvlam da sulier ganviTarebaze nak-lebma zrunvam didad Seuwyo xeliadamianSi ampartavnebisa aRzevebasa daaTeisturi cnobierebis Camoyalibebas,im azris ganmtkicebas, TiTqos misTvissaidumlo aRar arsebobs, rom TviTonSeuZlia yvelaferi marTos da ganagos.

magram uRmerTo kacma dRemde veripova umTavresi, - sicocxlis sazrisi,da verc sikvdilis saidumlo amoxsna.aqedan gamomdinare, cudi da kargi, codvada madli, misTvis fardobiTi da piro-biTi cnebebi gaxda. amitomac ase moaz-rovne sazogadoeba advilad mivida cod-vis da gaukuRmarTebuli urTierTobe-bis dakanonebamde.

marTlac, Tu ar arsebobs RmerTi,ra Tqma unda, ar arsebobs araferi mi-uRebeli, ar arsebobs aranairi sulie-ri mizani, romliskenac igi unda iswraf-vodes, anu sicocxles, faqtobrivad,ar aqvs azri.

rCeba mxolod warmavali miwieriyofa da amqveyniuri vnebebi, simdidriTada pativiT miRebuli droebiTi siamov-neba, romlis Sedegi sasowarkveTa dadegradaciaa, dasasruli ki, - araraoba.

Tumca, unda iTqvas, rom qvecnobie-rad yvelam, morwmunemac da urwmuno-mac, - met-naklebad icis, rom sikvdilisSemdeg sicocxle mainc grZeldeba. amasigi grZnobs im waruSleli RvTiurinaperwkaliT, romelic TiToeul Cvengan-Sia Cadebuli Semomqmedisagan da roml-is saSualebiTac sicocxlis ukanask-nel wamamde rCeba SesaZlebloba sinanu-lis, moqcevisa da RmerTTan Serigebisa.

gavixsenoT avazaki, romelmac suli-eri feriscvaleba sikvdilis win, jvar-ze gakrulma, ganicada da maSinve Rirsigaxda, pirveli Sesuliyo sasufevelSi.

Cven vcxovrobT religiuri azrovne-bisa da ideologiebis zeobis epoqaSi;

rogorc erT-erTi cnobili Teolo-gi ambobs, religiasa da ideologiasSoris udidesi gansxvaveba imaSia, romreligia da rwmena yovelTvis Zalzedpiradulia da Rrma Sinagani gamocdi-lebiT miiRweva, maSin roca nebismieriideologia yovelgvar pirads, rogorcusargeblos, uaryofs.

amitomac aris, rom arc Zveli daarc romelime Tanamedrove ideologia,pirovnebis ideas ar scnobs.

adamiani yvelaferze maRla ieso qris-tem daayena da igi gaxada Tavisi udide-si siyvarulis obieqti. amasTan, adamiansman udidesi niWi, - Tavisufleba uboZada misca arCevanis saSualeba. TiToeu-li Cvengani gacnobierebulad Tu gauc-nobiereblad dResac yovelwuTs akeTebsarCevans keTilsa da borots, RmerTsada eSmaks Soris da es Cveni uflebaa.

Cveni neba RvTis nebis Sesabamisiunda gaxdes, magram, ara imitom, romase vinmem gvibrZana, aramed imitom, damxolod imitom, rom es Cvens did su-rvilad da swrafvad unda iqces; imi-tom, rom Cven movindomeT, gavxdiT adami-anebi, am sityvis sruli mniSvnelobiT.

Cemo sayvarelo suliero Svilebo:qarTvelebo, afxazebo, osebo, berZnebo,rusebo, udiebo, azerbaijanelno, somexno,iezidno, qistno, asirielni, sxvano yove-lno, Cven yvelani xatad da msgavsadRvTisa varT Seqmnilni da TiToeuliCvenganis sulSia is RvTaebrivi naperwka-li, romelic dRes RaRadebs, - WeSmari-tad aRsdga qriste!

marTlac, yvelasTvis aRsdga qriste,yvela adamians SeuZlia Secvla da fe-riscvaleba, radgan, rogorc wm. irineoslioneli brZanebs, adamianis suli bune-biT qristiania.

maS, vmadlobdeT ufals, romelicsixaruliT SegviZRva Tavisi aRdgomisnavTsayudelSi, vmadlobdeT yovelni,romelTac keTilad ganvvleT sarbie-li marxvisa; vmadlobdeT isinic, rome-lnic uZlur viqmeniT amgvari Rvawlisa(svimeon axali RvTismetyveli). amieri-dan nuRaravin hZrwis da eSinis, WeSmari-ti siyvaruli da maradiuli sicoc-xle daubrunda kacobriobas; ixarebsadamis modgma da mTeli samyaro!

qriste aRsdga!aRsdeqiT Tqvenc da masTan erTad

egeT ukunisamde.

Page 19: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

19

niu-iorkSi:Taste of Georgia1637 East 18th street,Brooklyn, NY 11229

Barami164 Brighton 11 St.Brooklyn NY 11235

Brick Oven Bread230 Kings Hwy,Brooklyn, NY 11223

Discount Store Plus2910 Brighton 8th street.Brooklyn, Ny 11235

Georgian Food & Bakery109 Brighton 11 street,Brooklyn, NY 11235

Tone-Café265 Neptune Ave,Brooklyn, NY 11235

Tone - Georgian Bread125 Brighton Beach AveBrooklyn, NY 11235

St. Nino Church1835 Bay Ridge ParkwayBrooklyn, NY 11204

Pesvebi - Studio70 Avenue OBrooklyn, NY 11204

Georgian Church on170 Avenue TBrooklyn, NY 11223

Georgian Consulate144 East 44th streetNew York, NY 10017

Tone-cafe134 E 17 st.New York, NY 10003

vaSingtonSi:Embassy of Georgia1824 R street,Washington, DC 20009

filadelfiaSi:St. George Church1916 Welsh RdPhiladelphia, PA 19115

Bell’s Market8330 Bustleton Avenue,Philadelphia, PA 19152

niu-jersSi:Barami84 Harbor Drive,Jersey City, NJ 07305

adgilebi, sadac

ufasod vr

cel

deba Jurnali `mamuli~

29 maiss, 8 saaTze,milenium-TeatrSi

g i w v e v T

Tqvens winaSe wardgebian:`alilo~

da Teatraluris kvarteti

gia daviTianis, laSa Rlontis,mixeil WoniSvilis, soso abaSiZis, irakli

abJandaZis, koba WefxoZis,laSa kervaliZisa da oTar kovziriZis

SemadgenlobiT

qarTuli simReris dResaswaulze

718-781-6945; 718-732-38381029 Brighton Beach av, Brooklyn, NY

Page 20: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

20

niu-iorkSi sagastrolod imyofebaTbilisis giorgi miqelaZis saxelobisTojinebis saxelmwifo Teatri, rome-lic qarTvel emigrant bavSvebs warmo-udgens speqtakls ̀ iavnanam ra hqmna?!~es gaxlavT saqvelmoqmedo warmodgenebiproeqtis ̀ saCuqari emigrant bavSvebs~farglebSi.

Teatris pirveli warmodgena Sedgamanhetenis sent markis TeatrSi dadidi mowoneba daimsaxura niu-iorkSimcxovreb qarTvel norCebSi.

speqtaklis msvlelobisas bavSvebiaRtacebas ver faravdnen, kiskisebdnenpatara qeTos celqobaze da ganicdidnenmis gatacebas, ded-mamasTan ganSorebas.mSoblebmac ver Seikaves cremlebi.

speqtakls originalurs xdida Tea-tris niWieri axalgazrda reJisorisnikoloz sabaSvilis mier piesis origi-naluri gadawyveta, SesaniSnavi musika-luri gaformeba da msaxiobebis mierrolebis ostaturad Sesruleba, gansa-kuTrebiT speqtaklis wamyvanis, malxazgabunias STambeWdavi artistizmi.

bavSvebis sixaruls sazRvari arhqonda, rodesac speqtaklis dasasruls

14 marts, niu-iorkis qarTul dias-poras stumrad ewvia diasporis sakiT-xebSi saqarTvelos saxelmwifo minis-tri, batoni gela dumbaZe, saministrosdelegaciasTan erTad.

Sexvedra manhetenze, sastumro ̀ mari-otSi~ gaimarTa da ministrTan erTadSexvedras gaeroSi mivlinebiT myofisaqarTvelos parlamentis wevri, qalba-toni guguli maRraZec SeuerTda.

ministrma dasawyisSi isaubra uax-les aqtivobebze, miRwevebsa da dagegmilproeqtebze. Semdeg ki, Sexvedra kiTxva-pasuxis reJimSi warimarTa. daisva sam-SobloSi diasporuli organizaciebiscnobadobis amaRlebis saWiroebis saki-Txi da Tavad diasporis survili.

saubari agreTve Seexo diasporu-li resursebisa da talantis samSob-loSi gamoyenebis aucileblobas, dias-poris finansuri potencialis mobili-zebas da mimarTvas maTsave sasikeTod.

Tojinebis Teatri niu-iorkSi

msaxiobebma suraTebi gadaiRes pataramayureblebTan da Tojinebis daTvali-erebis, Sexebis ufleba darTes.

`mamuli~ madlobas uxdis msaxio-bebs da Teatris xelmZRvanelobas -direqtors Temur badriaSvils, reJiso-rs nikoloz sabaSvils, samxatvro xel-

mZRvanels elene macxonaSvils gulTbi-li SexvedrisaTvis.

es gastrolebi SesaZlebeli gaxdasaqarTvelos kulturisa da ZeglTadacvis saministros mxardaWeriT da issaSviliSvilo xidia, Cvens momaval Tao-bas metad rom daakavSirebs mamulTan.

diasporas Tavisi ministri Sexvda

gvatyobineben`mamulis~

korespondentebi

Page 21: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

21

amerikaSi:niu-iorkSi:164 Brighton 11 St.Brooklyn NY 11235Tel: 718-934-1700Alt: 347-500-5037

niu-jersSi:84 Harbor Drive,Jersey City, NJ 07305Tel: 201-333-5555

delavareSi:4 Lewis circleWilmington, DE 19804302-930-0705

filialebi:TbilisiquTaisirusTavibaTumigoribolnisiTelavimarneuli

Tel: 201-333-5555www.barami.us

www.barami.uswww.baramicar.comwww.facebook.com/Barami.us

4-5 samuSao dReSiaSS-dan saqarTveloSierTi paunti - 2.50$-dan;

amanaTebis gamogzavna

yidva-gayidvasaqarTvelosa da amerikaSi;

avtomobilis, komerciulida piradi tvirTis

aSS-Si.

Cvens saitze www.barami.usdaregistrirebiT Tqven gagiadvildebaT:- kredit-kartiT gadaxda;- amanaTis statusis Semowmeba;- amanaTis adgilidan aRebis SekveTa

amanaTebi

saqarTvelodan

avtomobilebis

Sida gadazidvebi

Page 22: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

22

VFHR NDTYBVFHR NDTYBVFHR NDTYBVFHR NDTYBVFHR NDTYB +ctvetk ktyu/jhy rktvtycb 2 !(#%-!)!_ 7̀fvthbrtkb vothfkb7 njv cjbthbcf lf /trk,thb abybcsfduflfcfdkt,bc fdnjhb8 ghjatcbjyfkvf ;ehyfkbcnvfgbhdtkb obuyb #$ okbc fcfrib ufvjfmdt.yf8 fvthbrekw[jdht,fpt itmvybkb vodfdt7 vfv[bkt,tkb gfvaktnt,bco.fkj,bs vfhr ndtyvf [fcbfsbcf lf bynhbubc jcnfnbc7,ho.bydfkt bevjhbcnbc cf[tkb lfbvrdblhf8

mark tveni

rogor mirCevdnen

ue,thyfnjhfl

hfvltybvt sdbc oby lfvjerblt,tksf gfh-nbfv xtvb rfylblfnehf ybe-bjhrbc infnbcue,thyfnjhbc sfyfvlt,j,fpt ofvjf.tyf8jhvf c[df gfhnbfv vbcnth cnbefhn k8 del-ajhlbcf lf vbcnth ]jy n8 /javfybc rfy-lblfneht,b lffcf[tkf8 sevwf7 dfwyj,bt-ht,lb7 hjv fv ,fnjyt,bc obyfit vybidyt-kjdfyb egbhfntcj,f vfmdc7 rth’jl7 evobr-dkj htgenfwbf8 cfrvfhbcb b.j7 ufptst,bc-sdbc uflfut[tlfs7 hfsf lfhoveyt,ekb.f-dbs7 hjv serb bcbyb jltcvt b.dyty rbltwotcbthb flfvbfyt,b7 fv lhjv lblb [ybc obyxfbfhf8 chekbfl firfhf uf[klfs7 hjv ,j-kj okt,ib bcbyb .dtkf itcf’kj vfyrbtht-,fib xfb’bhyty8

cfresfhb egbhfntcj,bs dnr,t,jlb lfuekbc cbqhvtib vb[fhjlf7 vfuhfv xtvb ,tl-ybtht,bc eiajsdtk vlbyfht,fc vqdhbt zfd-kbdbs thsb fphb fhqdtdlf5 xtvc cf[tkc [jvfv sfqkbst,bc cf[tkt,bc udthlbs vjb[ct-ybt,ty= tc cek eahj vtnfl vfiajst,lf8,jkjc lf ,jkjc7 uflfdo.dbnt7 hxtdf ,t,b-fcsdbc vtrbs[f8 vj[ewvf cohfafl lf vnrb-

wtl vbgfce[f8 vbcb othbkb qfqflt,lf53vstkb w[jdht,bc vfy’bkpt thsb eotcj

cfmwbtkbw fh xfubltybf8 thsbw rb= fhflf7v[jkjl ufptst,b uflfbrbs[t lf vb[dlt,b7hf [fk[bf vbcnth delajhlb lf vbcnth/javfyb8 sfdfl ufycf]t7 itub’kbf se fhf7sfdb bvltyfl lfbvwbhj7 hjv vfssfy cf]f-hj ,h’jkf ofvjbo.j48

cojhtl tc fh vfcdtyt,lf= vstkb qfvt sdf-kb fh vjvb[ezfdc8 ,jkjc uflfdo.dbnt7 hjverfy lf[tdf udbfyqff8 fvjvhxtdkt,vf ylj,fufvjvbw[fltc lf ,jkjvlt eylf db,h’jkj8cfepvbc lhjc7 ufptst,bc sdfkbtht,bcfcths itybidyfc ofdfo.lb lf7 cbvfhskt ubs[-hfs7 ufdjuylb5

33333WHEVJOVTJ,F8WHEVJOVTJ,F8WHEVJOVTJ,F8WHEVJOVTJ,F8WHEVJOVTJ,F8 itcf’kjf7 f[kf7 hjlt-cfw [fk[bc obyfit ue,thyfnjhj,bc rfy-lblfnfl ofhluf7 vbcnth vfhr ndtyb byt-,t,c7 fudb[cyfc7 hf dbsfht,fib fv[bkf mf-kfm dfrfdfrfib +rj[by[byib‘ !(^# otkcjwlfsjs[vtnvf vjovtv abwbc lfhqdtdf-ib= [vt,b lflbc7 hjv whevjovtj,f xflt-ybkbf flubkj,hbdb qfhb,b mdhbdbcf lf

vbcb evotj idbkt,bcsdbc vbobc cfwjlf-db yfukt]bc lf hfvltybvt ,fyfybc [bc ofh-svtdbc vbpybs - fye thsflthsbc7 hfw vfsibvibkbcf lf cbqfnfrbcufy bafhfdlf8 cf-resfhb lf fvjvhxtdkt,bc bynthtct,blfyufvjvlbyfht7 hjvkt,bw7 hjujhw vbcnthndtyb bvtljdyt,c7 [vfc vfc vbcwtvty7 bubdfklt,ekbf7 tc bcnjhbf ufyvfhnjc8 uf-,tlfdc rb04

ufjwt,bcufy sdfkt,b ie,kpt fvbdblf8 hfe[tib7 ehw[db wbkbcofvt,ff= rj[by[byibfhfclhjc d.jabkdfh= dfrfdfrfpt ofhvjl-utyfw fh vfmdc= ,fyfybc [tc rtyuehecufy dthdfhxtd= e,hfkjl7 fh dbwjlb7 hjujh vjdm-wtekb.fdb8 ufwjat,ekb7 vfuhfv chekbflevotj uf[klbs8

vstkb lqt ufdblf7 vt rb dthfathb dbqj-yt8 vtjht lbkbs bvfdt ufptsib fctsb cnhb-mjyt,b ufvjxylf5

3CFUEKBC[VJF= 3CFUEKBC[VJF= 3CFUEKBC[VJF= 3CFUEKBC[VJF= 3CFUEKBC[VJF= eylf fqbybiyjc7 hjv vbc-nth vfhr ndtyb rj[by[byib sfdbc whevjo-vtj,fcsfy lfrfdibht,bs vhfdfkvybidyt-kjdyfl levc=4

dRes sakiTxavi

V

Page 23: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

23

+itvlujvib7 vstkb cffhxtdyj rfvgfybbcufyvfdkj,fib7 tc ufptsb v[jkjl 3abwbcufvnt[ cfpbpqfh ndtyfl4 vjvb[ctybt,lf8‘

itvltu c[df ufptsib fctsb itybidyf lfb-,tzlf5

3cfcehdtkbf7 dbwjlts8 [jv fh byt,t,cue,thyfnjhj,bc f[fkb rfylblfnb7 bv sf-yfvjmfkfmtt,c7 hjvkt,bw vbcsdbc [vbcvbwtvfc ,tlfdty7 thsb cfbynthtcj ufht-vjt,f ufyevfhnjc5 vfhsfkbf se fhf7 hjvvjynfyfib vfcsfy thsfl ,fhfrib vw[jd-ht, fv[fyfut,c lhjlflhj odhbk-odhb-kb ybdst,b trfhut,jlfs lf vfs7 hjujhwotcb7 fy vbcnth ndtybc ]b,tt,ib7 fylf vbc3xtvjlfyib4 +’dtk ufptsib7 hjvtkibwbc sfdbc [f,f-[e,fc f[dtdlf‘ fqvjfxtyl-yty0 vfhsfkbf se fhf7 hjv fv[fyfut,b b’e-kt,ekb uf[lyty7 sfdfl vbcnth ndtybccfcfhut,kjl7 vbcsdbc vtuj,hekb xfuj-yt,f xftnfht,byfs7 reghib fvjts[egyfs7,ev,ekt,ib fvjtdkjs lf zjrpt itcve-kb xftnfht,byfs mext,ib7 itvltu rb th-xbfs7 cfcohfajl uftsfdbceakt,byf ,fyfr-ib lfrfdt,ekb flubkb lf cfvelfvjl lf-tdbo.t,byf vfsrty vbvfdfkb upf0

hfc udbgfce[t,c fvfpt vbcnth ndtyb04ufyf itb’kt,jlf vtnb cf’fukj,bc vjabm-

ht,f0 vt [jv vjynfyfib xtvc cbwjw[ktibfh d.jabkdfh=

+vfc itvltu tc ufptsb ]benfl vbojlt,lf3vjynfytk mehl ndtyc48‘

bv lqblfy lbkbc ufptsbc uflfikbcfc ib-ib vbg.hj,lf - fk,fs7 fct cotdc cf,ybc re-s[tc flfvbfyb7 hjvtkbw tzdj,c7 hjv kj-ubyib x[hbfkf udtkb bvfkt,f8

ths[tk sdfkib cnhbmjyt,b vjv[dlf53WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= 3WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= 3WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= 3WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= 3WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= af-

bd-gjbyntkvf vfbrk j7akfyfufyvf7 ej-

nth-cnhbntkvf vbcnth rbn ,thycvf lfvbcnth ]jy fktyvf abwbc mdti vbcwtc xdt-yt,f7 hjvtkbw vjovj,c7 hjv vbcnth ndt-ybc ehw[db vnrbwt,f7 sbsmjc xdtyb qbh-ctekb rfylblfnbc ]jy n8 /javfybc ufyc-dtyt,ekb ,f,ef ifhfupfpt .fxfqj,bcs-dbc xfvjf[hxdtc7 ecbylbcj7 cektkehblf ecfae’dkj wbkbcofvt,ff8 .jdtk ot-cbth flfvbfyc uekpt yfqdtkb itvjfodt-,f bvbc lfyf[dfpt7 gjkbnbrehb ofhvfnt-,bc vbcfqotdfl hjujh rflhekj,ty pj-ubthst,b yt,bcvbth cfpbpqfh [hbrc7 it-ehfw[.jaty frklfvt,c lf ,qfkfdty ufh-lfwdkbksf evobrdkj cf[tkt,c8 bv voe-[fht,bc ofhvjlutyfpt7 hjvtkbw fv fvfp-hptyvf n.ebkvf ufycdtyt,ekbc chekb-fl elfyfifekj f[kj,kt,cf lf vtuj,-ht,c vjenfyf7 vpfl dfhs7 itehfw[.jabklf fqiajst,ek cfpjufljt,fc dehxbjs7wbkbcvofvt,tkc vhbc[fyt sdbsufcfvfhs-kt,f vjeo.jy8 sevwf7 fhf= lft7 cbylbcbcmty]ybs lfbnfy]jc= +sevwf7 serb xdtybuffasht,ekb sfyfvjmfkfmtyb abpbrehpbfyc vbf.tyt,ty7 chekbfl firfhff7 hjvdthwthsb yfabwb vcf]ekb vfs lflfyfif-ekt,fc dth uf,tlfdc lf dthwthsb cfcf-vfhskj fv cfmvbc vjyfobktt,c cfc]tkcdth ufvjenfyc8‘4

zrdbfyehfl vjabmht,ekvf lfcrdybsvfahfpfv7 hjujhw xfyc7 ]thjdfyb isf,tzlb-kt,f vjf[lbyf5 bvfdt qfvtc kjubyblfy cfc-

ohfajl ofvj[njvf lf erfyf rfhblfy ufm-wtdf vjvb[lf7 [jkj 3itehfw[.jabkb lf fq-iajst,ekb cfpjufljt,f4 cflfh,fpj it-cfcdktkblfy itvjbzhf lf cfvfhskbfyb ue-kbco.hjvbs fqnrbyt,ekvf afy]ht,b lf fdt-]b lfvbktof7 fvfcj,fib rb [tkc xtvb ybdst-,bw uff.jkf8 lf vfbyw7 itvb’kbf .dtkf ovby-lfyb lfdbabwj7 hjv vbcnth /javfybc ,f-,ebcsdbc wbkb fhfclhjc lfvbofvt,bf8 vt-nbw7 vbcb fhct,j,bc itcf[t, ofhvjlutyfwfh vmjylf lf vbcb cf[tkb fhfclhjc vcvtybf8

+eylf bsmdfc7 hjv ptvj[ctyt,ekb ufpt-sbcsdbc vfc itvltu 3frklfvt,bc ofv,bko-dtk ndtyfl4 uflfdbmtwb8‘

vfkt xtvb .ehflqt,f cnfnbfv vbbg.hj53QBHCTEKB RFYLBLFNB=3QBHCTEKB RFYLBLFNB=3QBHCTEKB RFYLBLFNB=3QBHCTEKB RFYLBLFNB=3QBHCTEKB RFYLBLFNB= vbcnth vfhr

ndtyb7 hjvtkbw ueiby lfvjerblt,tksfvbnbyupt vztmfht cbn.dbc ofhvjsmvfc fgb-ht,lf7 bm fh ufvjw[fllf8 vbcnth ndtybctmbvbcfufy vbqt,ek ntktuhfvfib yfsmdf-vbf7 hjv vfc ufmfyt,ekb trbgf;b lft]f[f7hjv at[b jh flubkfc vjnt[bkb fmdc7 cf-ibykfl bnfy]t,f lf vcufdcb cbcektktt-,b8 lfvjerblt,kt,b vstkb ’fk-qjybswlbkj,lyty7 tc vjyfxvf[b thoveyfs lfsfdc fxdtyt,lyty7 sbsmjc fhfathb eo.j-lyty vfs vbth rfylblfnfl fhxtekb ufvj-ecojht,tkb fhfvpflbc fh.jaybc ztivf-hbn vbptpt,pt8 vfuhfv ueibydt7 cfqfvjc7vfdfyb eujyjl vsdhfkb ce,btmnb js[bsitajhs[lf cfcnevhjib7 hjvtkibw vbc-nth ndtyb w[jdhj,c8 lft7 lfvjerblt,-kt,vf lffvnrbwjy7 hjv tc eqvthsjl uf-ktibkb gbhen.db vfhr ndtyb fh b.j8 hj-ujhw bmyf7 uft,yty= [hbrt,b fqfh eidtkbs=vstkb [fk[b [vfvfqkf trbs[t,f vfs5 3dby b.jbc rfwb04

sdfkt,c fh de]tht,lb8 ite’kt,tkbf7 hjvxtvb cf[tkb fcts cfpfhtk tzdc erfdibhlt,j-ltc= erdt cfvb otkbf7 fhw qdbyjc7 fhw kelclf7 cfthsjl7 fhfyfbh cgbhnbfy cfcvtkcgbhc fh dfrfht,lb8

+hjujhw xfyc7 lhjv sfdbcb vjbnfyf7 sfy-lfsfy ufvjdbohsdtyb7 bvbnjv7 hjv fvfdt uf-ptsbc vjvltdyj yjvthib ufycfresht,ekbvqtkdfht,bc ufhtit ofdbrbs[t xtvb f[fkbvtncf[tkb5 3ndtyb - stshb w[tkt,f47 sevwfdbwjlb7 hjv bc cffhxtdyj rfvgfybbc ,jkjv-lt itvjvhxt,jlf8‘

fv lhjbcfsdbc xtvc cf[tkpt efvhfdb fyj-ybvehb othbkb vjlbjlf8 xdtekt,hbd7 bcbybfctsb ibyffhcbcf b.j5

3hfc bn.dbs bv ,txfd ltlf,thpt7 hj-vtkcfw ob[kb xffpbkts7 hjltcfw vjo.f-kt,bc cfs[jdytkfl rfhpt vjubrfreyfs04

fylf53smdtyb pjubthsb ,ytkb cfmvt ]th]t-

hj,bs v[jkjl xtvsdbc fhbc wyj,bkb8hfvltybvt ljkfhsfy ufvjvidblj,t,f vj-ubotds7 sjhtv ufptst,b smdtyb vjyf-vjh-xbkbcfufy smdtypt hfqfw-hfqfwt,c it-bn.j,ty8

/tylb tylb4lfyfhxtyb othbkt,bw fv cnbkbcf b.j8 it-

vt’kj7 cbn.dfcbn.dbs vjvtnfyf7 vfuhfv7 dab-mhj,7 vrbs[dtkb fvbsfw lfrvf.jabklt,f8

vfkt htcge,kbrehb gfhnbbc vsfdfhvf uf-ptsvf fvjvhxtdtksf vjc.bldfib 3vfv[bkf47[jkj ltvjrhfnt,bc wtynhfkehvf jhuf-

yjv xtv vbth aekbc lfyfifekt,hbdb ufvj-’fkdbc afmnt,b 3cffirfhfjpt ufvjbnfyf48

+fvudfhfl7 rbltd jhb vtncf[tkb itdb'byt53ndtyb - ,by’ehb ufb’dthf4 lf 3ndtyb - eyf-vecj ifynf;bcnb48‘

fvbc itvltu .dtkf ufptsvf cfibytkb[vfehbs vjvs[jdf gfce[b xtvsdbc of.tyt,ek,hfklt,t,pt8 xtvb gfhnbbc [tkv’qdfytkt,vfufvjvbw[fltc7 hjv levbkb xtvc gjkbnbrehrfhbthfc lfqegfdc8 lf sbsmjc fvbc lfcfv-nrbwt,kfl lf xtvc itcfaew[eyt,kfl vtj-ht lbkbs ths-ths ufptsib fctsb cnfnbfufvjxylf5

33333THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS=THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS=THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS=THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS=THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS= lfvje-rblt,tksf rfylblfnb rdkfdfw ]benfllevc8 hf smvf eylf7 [vbc fvjqt,fcfw dth,tlfdc8 vbcsdbc of.tyt,ekb ,hfklt,t,bcfdct,bs cfhoveyj fqvjxylf7 hfcfw vbcbvztdhvtn.dtkehb levbkbw flfcneht,c8fvbthblfy bc cfvelfvjl lfqlfcvekbf=lfnr,bs fv cfpbpqfhb abwbc ufvnt[bs7vjynfytkb mehlbs7 frklfvt,bc ofv,bk-odtkbs= it[tlts smdtyc ufyc[tekt,ekstsh w[tkt,fc7 smdtyc ,by’eh ufb’dthfclf eyfvecj ifynf;bcnc= lffrdbhlbs7 .j-dtkb v[hblfy lffsdfkbthts lf smdbs7 uf-,tlfds se fhf7 smdtyb gfnbjcfyb [vt,b vbc-wts fhfvpflfc7 hjvtkvfw sfdbcb v’bvt lf-yfifekt,bs fvltyb fvfphptyb vtncf[tkblfbvcf[ehf lf rhbynbc lf’dhfcfw dth ,t-lfdc7 hjv seylfw thsb vfsufyb efh.jc=4

sfdbc fhblt,f fqfh itb’kt,jlf lf7 qhvflitehfw[.jabkb7 vstk fv lfevcf[eht,tk7,by’eh wbkbcofvt,fsf uhjdfpt 3gfce[c4 xf-de]tmb8 vfuhfv cfveifjc lfchekt,f fh vtot-hf7 hflufy vtjht lbkfc ths-ths ufptsibf[fkb cfibytkb7 qdfh’kbfyb wbkbcofvt,fdb[bkt5 vflfyfifekt,lyty7 hjv wtw[kb of-derblt cfub;tsc sfdbcb ,byflht,bfyfl7 hf-lufy bc xtvb afy]hblfy [tlc feiyjdt,lf8 fmrb sfdpfhb lfvtwf8 fvfc vj/.df itn.j,byt,f7hjv vbcb mjyt,bc lfeakt,bc vbpybs cfre-sfhb ,b’f vjdofvkt8 ufptsb lf;byt,bs vj-bs[jdlf udfvbc ufrdtsfc8 vtibyjlf7 hjv cf-lfwff itdbikt,jlb8 vfuhfv ]th cflf [fhs5vfkt ,hfkb lfvltc7 hjv7 hjujhw vbult,e-kb ,fdidt,bc sfditcfahbc vtehdtv7 xtvb uf-vj.t.txt,ekb er,bkj yfstcfdt,b fqcfphlt-kt,bcfsdbc cfzvkbc lfvqtzfdsf sfyfvlt,j-,t,pt vjdfo.dt8 chekb evotj,f dbuh’tyb8

cf,jkjjl ecbylbcj ltdyfv7 hjvtkbwvnhekvf gfhnbt,vf vjvbo.dtc7 evfqktcothnbkc vbfqobf5 dbqfwbc ofmtpt,bs obyf-cffhxtdyj itrht,bc lhjc .dtkf athbc rfybcw[hf lf’jy’bkb qkfgb nhb,eyfpt fvj-aja[lf8 bcbyb at[t,pt lfvt,qfezyty lf f.-dbhlyty 3vfvf=4

fvfc dtqfh ufde’tkb8 lhjif lfdeidb lflfdyt,lb8 ybe-bjhrbc infnbc ue,thyfnj-hbc sfyfvlt,j,fpt rtyzbc.hbcsdbc cfrvf-hbcb 'fkf fh fqvjvfxylf8 lfdotht7 hjv rfy-lblfnehfc d[cyb7 lf uffasht,ekvf vjdf-otht [tkb5

3eqhvtcb gfnbdbcwtvbs smdtyb7 jltc-qfw gfnbjcfyb vjmfkfmt7 fv;fvfl rb cf-pbpqfhb abwbc ufvnt[b7 vjynfytkb meh-lb7 frklfvt,bc ofv,bkodtkb7 stshb w[t-kt,f lf ,by’ehb ufb’dthf

ubsfhuvyfs lf ofrbs[df ufb'ekfs vfhbyt rbryf'tv

vfhr ndtyb48 !(*)!(*)!(*)!(*)!(*)

Page 24: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

24

gvaxsovs afxazeTi?

`gamarjoba, Svilo... me im biWisdeda var, romelsac Tqven sakuTa-ri janmrTelobis fasad, sicocxleaCuqeT. Cemi meore Svili qarTul-afxazur oms Seewira. netav, imomSi wasul qarTvelebsa da afxa-zebs erTmaneTisTvis ekiTxaT gvare-bi - iqneb, es sisxlismRvreliomi ar dawyebuliyo.

omis damTavrebidan ramdenimeTveSi mivxvdi, rom qarTvelebTanar unda gveoma. maSin biWvinTiserT-erT skolaSi vmuSaobdi, rusu-li enisa da literaturis maswav-leblad da roca Cemi azri pirve-lad vTqvi, kolegebma uxeSad miTx-res, - amas imitom ambob, rom qarT-velma Svili gadagirCina, magramnaxe, ramdeni gamwarebuli dedaaafxazeTSi, xom ar dagaviwyda, ro-gor xocavdnen Cvens biWebso?! So-rs risTvis wavide - qmari, 4 wlisgogona da Zmebi damixoces qarTve-lebma, magram bevri kargic maxsovs-meTqi. amis gamo samsaxuridan gama-Tavisufles.

Tqvenma saqcielma yvelaferisxvagvarad damanaxva.

vin icis, iqneb dadges dro daerTmaneTs patieba vTxovoT saku-Tari codvebis gamo. am werilisteqsts laTinuri asoebiT, didiriskisa da imedis fasad gwerT.imedi maqvs, Tqvenamde moaRwevs, Svi-lo. mudam Tqvenze mlocveli, mari-na axuba~.

es iyo pirveli werili, romelicafxazma qalbatonma qarTvel biWs 1997wlis ianvarSi miswera. konverts la-Tinuri asoebiT, cota ar iyos, gaur-

kveveli misamarTi ewera, - q. Tbilisida im samxedro nawilis dasaxeleba,romelSic Cveni respondenti msaxurob-da. amitomac man adresatamde wlisada xuTi Tvis Semdeg miaRwia. adresatiki ase ixsenebs yvelafers:

- Zmakacebi SevikribeT da afxazeTisomSi gavipareT. skola im wels mqondadamTavrebuli. ojaxSi rom gveTqva, amisuflebas arc mogvcemdnen, Cven ki brZo-lis Jini gvklavda da ̀ gaviqaCeT~. er-TmaneTs vaswrebdiT, magram maleve mivx-vdiT, rom mivqareT. ramdenime dReSiori bavSvobis megobari Tvalwin momik-les da es jer kidev araferia. axla,roca 2008 wlisa da 1990-iani wlebisomebs erTmaneTs adareben, amboben, maSinjari ki ara, laSqari gvyavda, magrammotivacia ufro maRali iyoo. ar iyoase, maSindeli brZolis motivi ucodin-robiT iyo gamowveuli - ar vicodiT,sad mivdiodiT. erT sofelSi gaxure-buli brZolebi iyo, ramdenime kilomet-ris iqiT ki meore sofelSi biWebiqeifis xasiaTzec ki iyvnen da sakbiloseZebdnen.

- ras niSnavs, sakbilos eZebdnen?- imas, rom maSin erTi miznisTvis

ar vibrZodiT. ̀ duxze~ viyaviT mosuli,magram yvelas Tavisi interesi hqonda,- zogs angarebiani, zogsac - uangaro,mere ki yvelaferi erTmaneTSi airiada vin risTvis ibrZoda, Zneli gasarkve-vi gaxda. imaT, vinc marTla, samSoblossiyvaruliT ibrZoda, arc saWmeli hqon-daT, arc Casacmeli da aRarc tyvia-wamali. sxvisTvis warTmeva ar SegeZlo,nawilSi ki iaraRs Tu mogcemdnen, amis-Tvisac madloba unda geTqva.

ver vityvi, ucodveli kravi viyavi-

meTqi. roca adamians xelSi iaraRsmiscem da mere mis kontrols ver Se-Zleb, is aucileblad raRac borotebasCaidens; Zalian maRali morali undagqondes, rom ase ar moiqce. omSi wasv-lamde sul ramdenjerme mqonda iaraRinanaxi. gadatena da srolac ki ar vi-codi. omSi ki pirdapir frontis winaxazze movxvdi da meTaurma mkiTxa, -iaraRi gaqvso? - ara-meTqi. mas saxezeukmayofileba gamoexata. mxrebze gada-kidebuli ̀ kalaSnikovebidan~ erT-erTimoixsna da gadmomigdo.

maxsovs, ramdenime wuTi daumiz-neblad visrodi, mere viRacam mxarzexeli wamomartya. Tavi rom avwie, viRacbiWi siciliT kvdeboda, - magar muRamSixar Sesuli, magram ukan unda davixio-To. ̀ muRamSi~ ki ara, SiSma da Tavdac-vis instinqtma gamakeTebina.

im dResve maswavles iaraRis gada-tenac da damiznebac...

omis taqtikis araferi gamegeboda,magram afxazeTSi ra saSinelebac tria-lebda, amas pirvelklaselic ki mixvde-boda. didxans vkiTxulobdi, raRasTvisgadavdiodiT Setevaze, Tuki ramdenimemeomris daRupvis Semdeg isev ukan da-vixevdiT? es kiTxva afxazeTis omisveteranebs dRemde gvawuxebs, magramraRa dros?!. erTxelac, adgilobrivmaqarTvelma CaidniT cxeli Turquliyava mogvitana da erTjerad WiqebSiCamogvisxa. cxeli siTxisTvis Tvee-

afxazi dediswerili qarTvelmeomars

qmari,

4 wlis gogona

da Zmebi

damixoces

qarTvelebma,

magram bevri

kargic maxsovs...

Page 25: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

25

bis ganmavlobaSi ar dagvikarebia pirida davewafeT. am dros biWebma ambavimoitanes, afxazi tyveebi gvyavs da wamo-diTo.

ramdenime biWi gavqandiT. gagrisromeliRac soflis tyeSi viyaviT, saxe-li ar maxsovs. SuadRe gadasuli iyo.saocari siCume idga. TiTqmis dacari-elebul sofelSi mxolod ZaRlebisyefa ismoda. im sofelSi afxazebimxolod ramdenjerme iyvnen gavliTnamyofi, magram Cvenebic ar aklebdnenxels da iqauroba mainc gapartaxebulida daclili iyo.

erTi sityviT, banakSi rom mivediT,mxolod erTi biWi damxvda, gvarianadnacemi iyo; danarCenebi ukve ̀ gadaanawi-leso~. is Cven unda wamogveyvana dasavaraudod, daRupul qarTvelebze undagagvecvala. biWi Cemi toli iqneboda.dakonkili tansacmeli ecva. etyoboda,ramdenime dRis ayvanili hyavdaT CvensbiWebs. SeSinebuli ar iyo. zizRiTmiyurebda. uecrad banakSi srola atyda.mivxvdiT, rom Cvens Tavs kargi araferixdeboda da avirieT. visac Cemze metigamocdileba hqonda, srolis xmas ̀ gah-yva~, me ki mibrZanes, - tyvesTan darCida Tvali ar moaciloo. `makarovi~fexze Sevayene, - gaqcevis Sansi ara ga-qvs-meTqi.

is miwaze dajda. sul meubnebodnen,tyves dajdomis ufleba ar misceo, ma-gram ratomRac uari ver vuTxari.srolebi Sewyda. momawevineo, - mTxova.sadauri xar-meTqi? - vkiTxe. - biWvin-Telio... Tqvenebma ojaxi amomiwyvites,4 wlis da momikleso. orive mxarissisastikeze mosmenili mqonda da misisityvebi ainunSiac ar Camigdia. ise,sasxvaTaSorisod vkiTxe, - ra gvarixar-meTqi? roca mipasuxa, vigrZeni, ro-gor damibuJda xelebi: es biWi, Cemimosisxle mteri, romelic Cem win ijdada TvalebiT mWamda, Cemi mogvare aRmoC-nda. arada, Zalian iSviaTi gvari gvaqvs.Cveni genealogia mamaCems dazepirebu-li hqonda da Cvenc dagvazepirebina.misganve vicodi, rom Cveni gvari Tamarmefis droidan modis; masve uboZebiaTavadoba Cveni winaprisTvis. zogi Co-loyaSvilTan erTad ibrZoda da imwlebSi daxvrites, Semdeg ki, stalinisdros, naxevarze meti `ganakulakes~da Sua aziaSi gadaasaxles. mamaCemiambobda, 1950-iani wlebis bolosTvisCveni Stos warmomadgeneli sul 10kaci darCa da isini maSindel patriarqsCumad daulocavso... ar vici, romeli`dinebis~ talRam waiyvana Cemi tyviswinapari afxazeTSi. mama Tavis mogva-

reebs yvelgan eZebda, magram afxazeTiarasdros uxsenebia.

ase, eldanacemi videqi ramdenimewuTi, mere ki, rogorc iqna, amoviRe xmada vuTxari, - mogvareebi varT-meTqi.gafiTrebuli biWi kidev ufro gafiT-rda. saqme is aris, rom Cveni gvari Ze-ze bolovdeba.

- vici, rom maSin Zalian cudi si-tuacia iyo da meomrebs samxedro for-mebic ar hqondaT. Tqven Tu gqondaTforma da samkerdeze xom ar geweraTgvari?

- kargi, ra, sad gvqonda forma, miTumetes warweriani?! afxazeTSi SavimaisuriT wavedi da Wrilobis miRebam-de is mecva. amasobaSi Cveni biWebi mo-vidnen da Cemi tyve ̀ vilisSi~ Casves.mec maT gavyevi. mTeli gza xmas verviRebdi. daWrili xom ara xaro? -mkiTxes. - ara, uZilo var-meTqi. mivxvdi,rom es biWi iseT adgilas mihyavdaT,sadac zustad vicodi, rom cocxalsar datovebdnen.

vigrZeni, imwuTas rogor Semecvalaazrovneba, veRar vxvdebodi, vin mteriiyo da vin - moyvare, me vin viyavi, iqra mindoda da risTvis vxocavdiTerTmaneTs. gamaxsenda, rom ̀ perestrel-kebis~ Semdeg, biWebi erTmaneTTan sa-laparakod gadadiodnen da ramdenimesaaTis Semdeg isev sisxlismRvreliomi iwyeboda. es yvelaferi Zalianhgavda `omobanas~, romelsac ubanSibiWebi vTamaSobdiT, morigi Setevisdasrulebis Semdeg, erTmaneTs `gre-xebs~ vuxsenebdiT da mere isev TamaSsvagrZelebdiT. oRond iq, wagebis Sem-TxvevaSi, saqme cxvir-piris damtvre-vamde midioda, aq ki - sikvdilamde...

uecrad erT-erTma Tqva, - SevCer-deT, biWebi unda movidneno. manqanidangadavidnen da Soriaxlos gaCerdnen,iseT adgilas, sadac gaCereba saxifaToiyo: vinmes erTi tyvia rom esrola,manqanianad haerSi agvwevda. me ar gadav-sulvar da rogorc ki isini Tvalsmiefarnen, amas vuTxari, - wadi aqedan-meTqi. sanam gons movidoda, wixli vkarida manqanidan Cavagde. erTi ki Semomxedagaocebulma da daRmarTze Tavgudmog-lejili daeSva. maSinve ori tyvia mi-vadevne - erTi haerSi visrole, meoreki xelisgulze davixale (Cemi respon-denti tyviisgan gaglejil da uswor-masworod Sexorcebul kidurs miCve-nebs. - avt.). ramdenime wuTSi mocvi-vdnen biWebi. fanjridan gavixede Tuara, dro ixelTa da Cemken gamoiwia-meTqi; isic vuTxari, - erTi tyvia mi-vayole da Sors ver wavidoda-meTqi.

axlandeli omi rom yofiliyo, say-vedurebiT amavsebdnen, daWrili da nace-mi kaci rogor gageqcao, da simarTleciqneboda. magram maSin qarTuli jariCemnairi moxaliseebiT iyo savse. Tumca,cota xnis Semdeg, erTma biWma miTxra,- iqve videqi da vnaxe, rogor gadmoya-vi xeli da haerSi isrole iaraRi,palmis toti Camowyda da Cem windaeca; is biWi gaSvebuls ufro hgavda,vidre gaqceulso.

- mixvda?- diax, magram ar SeimCnia. omis

damTavrebamde masze aRarc gvisaubria.Semdeg ki erTxelac, davTveri da yvela-feri movuyevi. usityvod mismina, mereki mkiTxa, - mas Semdeg ar Segxmianebiao?!

- es SekiTxva mec gamiCnda.- ki, dedamisma momZebna, oRond nu

momayolebT - rogor da visi daxmare-biT. Cveulebrivi, adamianuri urTierTo-ba gvaqvs.

- mogvare afxazis gacnobamde tyve-ebTan urTierToba gqoniaT?

- ki, ramdenjerme. magram rusulicudad vicodi, isini ki, romc scod-nodaT qarTuli, iqve rom dagexvrita,mainc ar dagelaparakebodnen. ise ki,codva gamxelili jobs da, roca erTi-ors wamoartyamdnen, amisgan arc mevikavebdi Tavs. omi kanonebs ar cnobs.isinic ise eqceodnen Cvenebs. iq sxvana-iri xdebi, - xan Zlieri xar, xan sastikida daundobeli, magram xSirad - finiaZaRliviT mSiSara da Tavis mokvlazecki fiqrob, raTa erTxel da samudamoddasruldes es koSmari. Tumca viRacisTu raRacis SiSiT ver bedav amis ga-keTebas.

biWebis winaSe Tavs damnaSavedvgrZnobdi da soxumis dacemamde iqidanfexi ar momicvlia. 23 agvistos kiskolis Senoba dabombes da iqidan pir-dapir Tbilisis morgSi movxvdi. dedammkvdrebSi mipova da saswaulebrivadgadamarCines. ganaxevrebuli janmrTe-lobiTa da fsiqikiT SemovrCi am cxov-rebas.

* * *Cemi respondentis daxmarebiT,

mis mier gadarCenil afxaz meo-marTan dakavSireba vcade, magramarc ise advili aRmoCnda, vinai-dan iqauri uSiSroeba satelefonosaubars mkacrad akontrolebs.qarTvelis tyvias gadarCenili af-xazi ki internetiT ar sargeb-lobs, radgan engurs miRma inter-neti jer kidev fufunebis sagnadrCeba.

lali papaskiri

Page 26: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

26

- samedicino instituti „aieti“ Tupirveli ara, erT-erTi pirveli arasa-xelmwifo samedicino umaRlesi saswav-lebelia yofili sabWoTa kavSiris te-ritoriaze. ram gamoiwvia misi Seqmnisaucilebloba da rogor iqmneboda igi?

- cota Soridan daviwyeb - sabWoTasamedicino ganaTlebis sistema morge-buli iyo mis ideologiaze. bevri droeTmoboda „socialur~ sagnebs, rogore-bic iyo part-istoria, polit-ekonomia,aTeizmi, mecnierul komunizmi da a. S.Cemi Taobis studentebi vxumrobdiTxolme, rom vswavlobT marqsizm-leni-nizmis institutSi, medicinisken msubu-qi gadaxriT.

saxelmZRvaneloebis didi umravle-soba Zalian moZvelebuli iyo da info-rmaciuli izolaciis gamo Tanamedrovemedicinis miRwevebi CvenTvis miuwvdo-meli iyo rogorc Teoriulad, asevepraqtikulad. ufro metic, medicinisbevri disciplina saerTod ar iswavle-boda. programaSi ar iyo Seyvanili ada-mianis fsiqologia da qceviTi mecnie-rebebi, imunologia, biostatistika dasxva. samedicino genetika didi xnisganmavlobaSi saerTod akrZaluli iyo,rogorc „burJuaziuli cru mecniereba“.

saswavlo programebis arasrulfa-sovnebasTan erTad saswavlo moTxovne-bic Zalian specifikuri iyo - samedici-no institutSi moxvedra Zalian Zneliiyo, magram vinc moxvdeboda, praqtiku-lad avtomatiurad eqimi xdeboda, rad-gan institutidan garicxva uswavle-lobis gamo kazuistikuri iSviaToba iyo.

yovelive aman gamoiwvia sakmaod da-bali profesionalizmis mqone eqime-bis mTeli armiis Camoyalibeba, da TusaqarTveloSi medicina raRac donezekidev arsebobs, es mxolod erTeulibrilianti individebis damsaxurebaa.

1988 wels, sabWoTa kavSiris daS-lis mijnaze, pirvelad movxvdi ameri-kaSi da Cemda gasaocrad aRmovaCine,rom arsebobs samedicino rezidentu-ris programebi, sadac kvalifikaciisasamaRleblad ucxoel eqimebsac iRe-ben, da Tan sakmaod solidur xelfas-sac uxdian. magram amisaTvis aSS same-dicino salicenzio gamocdis Cabare-ba iyo saWiro, rac Cven da amerikulprogramebs Soris arsebuli didi gan-sxvavebis gamo sakmaod rTuli iyo.

am sirTulis dasaZlevad davafuZne`eqimTa ucxoeTSi specializaciis fon-di~, romelmac SeiZina da TbilisSiCamoitana am gamocdebis Sesabamisi saxe-lmZRvaneloebi da TvalsaCinoebebi. amsaqmeSi Zalian damexmaren maSindeli

jandacvis ministri, batoni iraklimenaRariSvili da Cveni emigranti Tana-memamuleni - batoni givi gabliani dabatoni Sarl TayaiSvili.

fondis ofisSi gavxseniT ufasobiblioTeka. moviwvieT aSS licenziismopovebis yvela msurveli eqimi, romel-Tac aRvuTqviT, rom mTlianad davafi-nansebdiT maTi gamocdebis Rirebule-bas, mgzavrobas TurqeTSi (sadac uax-loesi sagamocdo centri iyo) da mg-zavrobas amerikaSi, sanam rezidenturaSipirvel xelfass aiRebdnen. es sakmaodsoliduri Tanxa gamodioda da Cveniriskebi rom Segvemcirebina, aucilebelpirobad davdeT TurqeTSi gamgzavrebam-de sakvalifikacio gamocdis TbilisSiCabareba. samwuxarod, 300-mde msurve-lidan mxolod ramodenimem SeZlo sak-valifikacio barieris gadalaxva. amankidev erTxel damanaxa samedicino gana-Tlebis reformis aucilebloba.

- am reformis gatareba arsebul sa-medicino institutSi ar SeiZleboda?ratom gaxda aucilebeli axali insti-

tutis Seqmna?- Tavidan mec mase movindome, miTu-

metes, rom saxelmwifo samedicino in-stitutis proreqtori saswavlo dar-gSi mamaCemi - daviT tvildiani iyo,magram mamasTan cota xnis saubrisSemdeg mivxvdi, rom es SeuZlebeli iq-neboda. saqme imaSia, rom saxelmwiofosamedicino institutSi uamravi kaTed-ra iyo. sabWoTa sistemisTvis damaxa-siaTebeli proteqcionizmis pirobebSibevrma pirovnebam moaxerxa TavisTviskaTedris Seqmna da saboloo jamSisaWiro 15-is nacvlad dagrovda 86 ka-Tedra. maT Soris 8 Terapiis, 6 qirur-giis da a. S.

es kaTedrebi praqtikulad axdendnensaswavlo programebis dublirebas, risgamoc erTi kaTedridan meoreze gadasu-li studentebi igive masalis Seswav-las iwyebdnen Tavidan (ukve sxva saxel-mZRvaneloTi - kaTedris gamgis arCevanismixedviT) da danawevrebuli saswavlodrois gamo bevr sakiTxebs veRar gadi-odnen. saerTo jamSi es studentTadabneulobas da sagnis arasrulyofi-lad Seswavlas iwvevda.

reformis dasawyebad pirvel rigSisaWiro iyo zedmeti kaTedrebis gauqmeba,rac praqtikulad SeuZlebeli iyo, rad-gan TiToeul kaTedras hyavda TavisikaTedris gamge, 2 an 3 kaTedris profe-sori, 3-4 docenti, ramdenime asistentida a.S. ase rom mTeli samedicino sa-zogadoeba unda „gadagvekidebina“. swo-red im dros daiSala sabWoTa kavSirida SesaZlebeli gaxda axali institu-tis daarseba.

- institutis Seqmnas bevri ramsWirdeba - Senoba, inventari, kadrebi...rogor SesZeliT?

- sirTuleebi, ra Tqma unda, bevri

Cveni diasporis erT-erT Sexvedraze, darbazSi saqarTveloSi erT-erTicnobili umaRlesi saswavleblis damfuZnebeli, medicinis mecnierebaTadoqtori, batoni dimitri tvildianidimitri tvildianidimitri tvildianidimitri tvildianidimitri tvildiani davinaxe.

RonisZiebis dawyebamde jer kidev karga dro iyo darCenili, me kidev uam-ravi ram mainteresebda saqarTveloSi mSenebare amerikul hospitalisa dasaerTod, tvildianebis universitetad wodebuli samedicino universitetisSesaxeb. ukeTes dros verc vinatrebdi...

ase Sedga Cveni saxeldaxelo saubar-interviuc.

redaqtorisagan:

qveynisTvis mTavarikargi eqimia!

gvesaubreba b-nidimitri tvildiani

Page 27: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

27

iyo, Tumca yvelaze rTuli mainc saswav-lo programebis dawera da specialis-tebis momzadeba iyo, romlebic am saswa-vlo programebiT, aSS salicenzio gamo-cdebis Taviseburebebis gaTvaliswine-biT, SeZlebdnen masalis miwodebas.

es Taviseburebebi ki sakmaod mniSvne-lovania: magaliTad, sabWoTa gamocdebzeSeiZleba SegxvedrodaT kiTxva - sadiwyeba da sad mTavrdeba xelis romeli-me kunTi. amerikul gamocdaze kiTxvasxvanairad iqneba agebuli, - bavSvi Tuvardnisas xelebs daeyrdno, romelikunTebi miiRebs monawileobas. mimixv-debiT, anu aq kunTebis ubralo anatomi-uri ganlagebis garda maTi fiziologi-ac da moqmedebis meqanizmic unda icodeT.

aseTi da sxva kidev bevri Tavisebure-bebis Sesaswavlad ramdenime yvelazeerudirebuli da progresuli asisten-ti CamoviyvaneT amerikaSi da staJirebagavatareT virjiniis da filadelfiisuniversitetebSi.

„aietis“ dasabamTan didi enTuziaz-miT CaerTven maSin moRvawe bevri gamoCe-nili medikosi da mecnieri: mamaCemma,akademikosma daviT tvildianma uariTqva saxelmwifo institutis proreq-toris prestiJul postze da mTlianadgadmoerTo axali institutis awyoba-ze. igi sicocxlis bolomde iyo „aie-tis“ reqtori da Terapiis kaTedrisgamge. misi gardacvalebis Semdeg insti-tutis reqtori gaxda Cemi Zma - profe-sori levan tvildiani.

2011 wels Seiqmna samedicino unive-rsiteti, romelSic samedicino insti-tut „aietTan“ erTad Sevida samedici-no menejmentis fakulteti, klinikisasistentTa skola, aspiranturis dadoqturanturis kursebi. amave welsuniversitets ewoda daviT tvildianissaxeli.

mamasTan erTad institutis Camoya-libebaSi Zalian dagvexmarnen saqarTve-los wamyvani medikosebi, akademikosebi,profesorebi - nugzar tatiSvili, TamardekanosiZe, vaxtang boWoriSvili, vaJaokujava, arCil asaTiani, malxaz kokiCaS-vili, sergo Tabagari da bevri sxva.yvelas didi survili hqonda axalitalRis agorebaSi mieRo monawileoba.

- agorda?- rom giTxraT, cunami gamogvivida-

meTqi, ar iqneba marTali. samwuxarod,kerZo instituti bevrma ioli Semosav-lis gzad gadaaqcia. oRond fuli ga-daixade da diploms TviTon mogitanensaxlSi. ioli diplomis msurvelicsakmaod bevri gamoCnda da gaunaTlebeleqimTa armia kidev ufro gaizarda.

karga xnis ganmavlobaSi es seriozulproblemas gviqmnida, radgan CvenTanswavlis sirTulis da mkacri moTxov-nebis gamo bevri studenti gadadioda„institutebSi“, sadac reqtori dadaraji erTi da igive kadria. madlobaRmerTs, am bolo dros bevri axalgaz-rda mixvda swavlis fass. cota ufrometad gamkacrda institutebis serti-ficirebac.

- Tu ase advilad SeiZleba diplo-mis mopoveba sxvagan, TqvenTan maincratom modian?

- pirvel rigSi imitom, rom TandaTangamkacrda saxelmwifos moTxovnebi. ad-re Tu uwignur eqims SeeZlo sadmesamuSao adgili eyida da cxovrebisbolomde, vTqvaT abortebis keTebiT, bev-ri fuli eSova, axla imisaTvis, rom da-moukidebeli samedicino praqtika awar-moo, salicenzio gamocdebia Casabarebe-li, romelic marTalia Seudarebladadvilia CemTvis cnobili yvela sxvanormaluri qveynis gamocdebTan Sedare-biT, magram mainc moiTxovs codnas.

amas garda, Cveni standarti gacile-biT maRalia yvela sxva institutTanSedarebiT. Cven vaswavliT saerTaSori-so programebis Sesabamisad, rac darwmu-nebuli var, male saxelmwifo nominaligaxdeba saqarTveloSic. amis gamo Cveniinstitutis avtoriteti da reitingiyvelaze maRalia da Cveni kursdamTav-rebulebisTvis samsaxuris povna aravi-Tar problemas warmoadgens - Cvenieqimebis 100% dasaqmebulia saqarTve-loSi, evropasa Tu amerikaSi.

swavlebis maRali xarisxis gamomodian CvenTan studentebi sxva qveyne-bidanac - amJamad gvyavs studentebiinglisidan, aSS-dan, TurqeTidan, indo-eTidan, nepalidan, nigeriidan da a.S.

- rogor, evropasa da amerikaSi TqvenidiplomiT muSaoben eqimebad?

- diax, „aietis“ diplomi 1995 wli-dan aris verificirebuli msofliojandacvis organizaciis mier, rac imasniSnavs, rom igi miRebulia msofliosyvela qveyanaSi. Tumca, bevr qveyanaSisamkurnalo praqtikis sawarmoebladaucilebelia am qveynis salicenzio ga-mocdis Cabareba. amerikis SemTxvevaSies aris USMLE (United States MedicalLicensing Examination), romlis CabarebaSeiZleba msoflios 100-mde qveyanaSi.CvenTan yvelaze axlos aseTi sagamoc-do centrebi aris ankaraSi da erevanSi.

unda giTxraT, rom es sakmaod rTuligamocdaa - igi Sedgeba ori nawilisganda moicavs Teoriuli da klinikurimedicinis yvela aspeqts. TiToeul ga-

mocdaze eqims eZleva 850-mde SekiT-xva, Tanac sapasuxo dro SezRudulia- TiToeul SekiTxvaze sul daaxloe-biT 40 wamia mocemuli. gamocda Cabare-bulad iTvleba, Tu SekiTxvaTa 75%-zeswori pasuxia gacemuli.

amerikis samedicino institutebiskursdamTavrebulTaTvis maRal SedegadiTvleba 85%, xolo 90%-ze meti feno-menaluria da aseT eqimebs siamovnebiTiRebs rezidenturaSi nebismieri hospi-tali. Cvenda saamayod minda giTxraT,rom 15 eqimi gvyavs, vinc am gamocdebze100% Sefaseba miiRo. saerTo jamSiki 130-ze metma Cvenma kursdamTavrebul-ma Caabara aSS salicenzio gamocdebida amJamad muSaoben eqimad amerikis wam-yvan klinikebSi.

erT-erTi maTgani saqveynod cnobiliklivlend hospitalis samedicino dire-qtoria, meore - kanzasis mTavari pedia-tri, mesame - pensilvaniis mTavari fsiqi-atri da a.S.

- saqarTvelosTvis es eqimebi dakar-gulebi xom ar arian?

- es eqimebi dResac did samuSaosewevian saqarTveloSi medicinis gasaum-jobeseblad; qarTvel pacientebs uwevenufaso konsultacias, saqarTveloSiyofnis dros aqtiurad erTvebian maTmkurnalobaSi, monawileoben satelevi-zio gadacemebsa da samecniero-praqti-kul konferenciebSi da a.S. amas garda,maTi didi umravlesoba mzad aris ex-lave wamovides saqarTveloSi, Tu Sesa-bamisi samuSao adgili da anazRaurebaeqnebaT. swored magaze vmuSaobT exla.

- ras gulisxmobT?- TbilisSi male daiwyeba ameriku-

li hospitalis mSenebloba, romelicaRWurvili iqneba teqnikis bolo miRwe-vebiT da dakompleqtebuli iqneba ameri-kaSi daxelovnebuli umaRlesi kvali-fikaciis eqimebiT. es hospitali imTa-viTve gaxdeba regionaluri centri,radgan arc somxeTs, arc azerbaijans,arc ruseTs aseTi kvalifikaciis eqimebiar hyavT. eqimi ki mTavaria saavadmyo-foSi. am mxriv lideroba karga xniTgarantirebuli gvaqvs, radgan eqimebsuceb ver moamzadeben veranairi fuliT,amas wlebi sWirdeba.

Tbilisis amerikuli hospitali iqne-ba Cveni sauniversiteto baza, sadacaxali maRalkvalificirebuli samedi-cino kadrebi momzaddeba. maswavleble-bi saukeTesoni iqnebian. magram romityvian, „karg mTqmels kargi gamgoneundao“ - vcdilobT movizidoT sauke-Teso axalgazrdebi, romelTac marTlaeqimoba undaT. www.aieti.ge

Page 28: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

28

oTar sefiaSvili,saqarTvelos xelovnebisdamsaxurebuli moRvawe

`iluz`iluz`iluz`iluz`iluzionionionionioni~ kabadonebSii~ kabadonebSii~ kabadonebSii~ kabadonebSii~ kabadonebSi

seriidan `feliniana~

amjerad, ̀ iluzionSi~ viwyebT, meocesaukunis didi italieli xelovanis- reJisor federiko felinis filmebisretrospeqtul Cvenebas - ̀ felinianas~.

gana ara, mayureblebi imTaviTve gvT-xovdnen am ciklis SemoRebas ̀ iluzi-onis~ programaSi, magram gamogitydebiT- ver vbedavdiT. mizezi ki araerTiiyo. uwinares yovlisa, felinis filmebiZnelad da iSviaTad Tu SemoaRwevdaxolme sabWoTa ekranebze, lamis tabui-rebuli iyo CvenSi maTi Cveneba. amitom,arc maT aslebze migviwvdeboda xeli.arada, dagveTanxmebiT, ori Tu sami sura-TiT reJisoris uzarmazar Semoqmedebazeciklis SemoReba mizanSeuwonlad, arase-riozuladac ki migvaCnda. vsdumdiT.amasobaSi ki, gamoxda wlebi. TiTqosvelodiT raRac saswauls. felinismixedviT ki, adre Tu gvian, mudam xdebaraime zebunebrivi, saswauli...

welTa svlaSi TandaTan SesustdasabWoTa ideologiis susxi felinisqmnilebebisadmi. paradoqsi ki is aris,rom am araCveulebrivi originalurixelweris Semoqmedis filmebi arasodesiTvleboda farTo, masobrivi mayureble-bisTvis mimzidvel nawarmoebebad, xSi-rad gaugebaric iyo maTTvis, da mainc,mudam hyavda maTi xibliT da siaxlisgrZnobiT, moulodneli sanaxaobiT daZnelad Casawvdomi qveteqstebiT monus-xuli masobrivi mayurebeli...

feliniseuli TiTqmis yvela naTel-CrdiliT xasiaTdeba filmi ̀ gza~, ro-melsac dRes vixilavT. igi 1954-SiagadaRebuli da sinamdvileSi felinismeoTxe damoukidebeli reJisorulinaxelqmnaria. CvenSi ki es filmi gamoC-nda 1956-Si, roca sabWoTa kavSirSigaimarTa italiuri kinos kvireuli.saerTod, im wels - 1956-Si, lamis 70-ze meti sazRvargareTuli suraTi Semo-vida sabWour kinoekranebze. maT Soris,sxva qveynebTan SedarebiT, yvelaze metigadaRebuli iyo italiaSi, da rogorcauridebeli faqti, TiToeulSi vlinde-boda adreuli neorealizmis tenden-ciebi. TumcaRa, Cveneburi kinoxelovne-bis moyvarulebs da damfaseblebs argamorCeniaT Txrobis masStabebis gafar-

Toebisaken midrekileba da ramdenadmeaxleburi warmosaxva adamianTa da mov-lenaTa. ekranuli xelovnebis am siax-leebiT ki imTaviTve gamoirCa federi-ko felinis ̀ gza~, TumcaRa masSic, erTiSexedviT, wamoWrilia adamianTa urTi-erTobis moraluri problema.

siuJeti filmisa ubraloa da imav-droulad tragikuli: Rarib-Rataki, ba-vSvobidanve yvelasagan miviwyebuli go-gona - jelsomina, romelsac qveynadarcra unaxavs da ugrZvnia martosulo-bisa da Cagvris garda, sixaruliT Tanx-mdeba moxetiale cirkis msaxiobs -Zampanos gaxdes misi asistenti. daamieridan miamiti da mimndobi, lamisjer isev bavSvi gogonasaTvis iwyebaaxali cxovreba daZvelebul motocik-lze dadgmul furgonSi, - cxovrebaxetialiT, damcirebiT, TavSi Cartymisatana. igi iTmens yvelafers, TumcaRaZampanos usulguloba da sisastikesul ufro da ufro autaneli, ZneladgasaZlebi xdeba. jelsomina cdilobsTavis daRwevas da garbis. magram Zampanoadvilad miagnebs mas da isev grZeldebajelsominas erTferovani, pirquSi, usi-xarulo dReebi. mis arsebaSi erTader-Ti Suqis gaelveba ucnauri da keTi-li axalgazrdaa, masaviT moxetialemsaxiobi mato. igi xSirad mourideb-lad, pirSi dascinis Clung da uazrodmfeTqebad Zampanos, romelic TurmegulSi inaxavs am wyenas da erT mSvenierTu ubedur dRes, roca gzaze gadaey-

reba damartoxelebul matos, igi muS-tis Zlieri SemokvriT klavs mas.

jelsomina sasowarkveTas eZleva, igidasneuldeba. Zampano mas – avadmyofsada dauZlurebuls gzaze miatovebs,Tavad ki ganagrZobs xetials. ai, gamox-deba ramodenime weli, Zampano romeli-Rac sofelSi SeCerdeba da moulodne-lad mas Caesmis simRera, romelsacodesme asrulebda jelsomina. aqve Se-ityobs, rom misi patara asistenti ga-rdacvlila. raRac moswydeba da imsx-vreva Zampanos bnel sulSi. da mas,zRvis ukacriel sanapiroze, svel qviSa-Si pirdaRma TavCarguls aRmoxdebaglovis ymuili, igi Tavis sicocxleSipirvelad qviTinebs.

siuJetis am mSrali gadmocemiTaccxadia, rom igi ucxo da uCveuloaneorealisturi filmebisaTvis - aramartooden personaJTa yoveldRiurisaqmianobiT, aramed sulieri wyobiTac.arada, erT dros, Cven SeCveuli viyaviTitaliur filmebSi ubralo, keTili,pirmSvenieri adamianebis xilvas, isinixan TavdaWerili, moTokili emociebi-sani iyvnen, xanac cecxlovani tempera-mentiT anTebulebi, magram yovelTvissrulfasovanni gonierebiT da mora-liT.

feliniseul ̀ gzis~ personaJebze kiigives Tqma gagviWirdeboda. TviT jel-somina – aSkarad dabinduli gonebiT,Zampanoc – paTologiurad Clungi dasastiki, matoc Tavisi masxaris niRbiT

Page 29: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

29

rom Semodis filmis yvelaze drama-tul momentebSi - TiToeuli maTganidamsxvreulia. am Taviseburebebis ardanaxva gaumarTlebelia iqneboda.

felinma Tvalaurideblad dagvanaxajelsominas ojaxis ukiduresi siRata-ke, misi deda, romelic imisTvis, romgamokvebos umcrosi Svilebi, faqtiu-rad Calis fasad hyidis qaliSvils;gviCvena moxetiale msaxiobTa mZime, Tva-lTuxilavi yofa, maTi brZola lukma-purisTvis; warmogvisaxa arcTu iolicxovreba sxva adamianTa, romlebic wu-Tierad Cndebian da aseve swrafad qre-bian filmSi, TumcaRa bevr rasme etyvianmayurebels TavianTi saxeieriT.

etyvian, uwinares yovlisa, sazogado-ebis mankierebaze, ris gamoc esodenusulgulo da araadamianuria filmismTavari gmiri - Zampano. amis ardanaxvada gauazrebloba igivea, rom ver Cavwv-deT suraTis mTavar azrs, ver aRviqvaT,rom am nawarmoebSi aqcenti socialurimomentebidan gadatanili da gamaxvile-bulia piradulze (rac, sxvaTaSoris,ukve igrZnoboda felinis winamorbedfilmSi ̀ dedikos biWebSi~), TviT brw-yinvaled gadawyvetil finalur sce-naSi - ZampanoSi adamianuri TanagrZno-bis da Tanadgomis gamowvevis momentSi- Cven SeiZleba rogorRac gavugoT davuTanagrZnoT mas, magram SeuZlebeliamisi gamarTleba, Zalze paTologiuriaes tipi. saerTod ver Sva mayurebel-Si rwmena, rom sxvagvari viTareba dapirobebi Secvlida da sul sxvad aqcev-da am pirquS, bnel arsebas. TumcaRa,iqve ibadeba SekiTxva, undoda Tu arafelins amis Tqma?

me ar mjera, rom reJisors hqondaaseTi Canafiqri.

arada, rodis Caesaxa reJisors aseTisuraTis Seqmnis survili, ram ubiZgamisi Seqmnisaken? TumcaRa vfiqrob, amje-rad ajobebda Tavad felinis gaecapasuxi dasmul SekiTxvaze. ai, ras ambob-da igi erT-erT interviuSi: ̀ gana SeuZ-lia vinmes, Tundac miaxloebiT gansaz-Rvros is wuTi Tu azris gaelveba,roca pirvelad gauCnda SegrZneba, anufro swored - winaTgrZnoba imisa,romelic Semdgom Sens filmad iqceva.fesvebs, romlebzec aRmocenda jelsomi-na da Zampano da maTi istoria, saTaveudevT Rrma da bnel wiaRSi, romelicganmsWvalulia danaSaulisa da SiSismaRal zneobaze, Seginebul ubiwoebazesinanuliT... axla bindbundaRa Tu vix-seneb, rom am filmis personaJebi pirve-lad davlande da vigrZeni maTi sulida atmosfero, - romis SemogarenSi

Page 30: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

30

avtomobiliT umizno, zanti, mdore xe-tialis dros~.

`gza~ filmia, romelic agebuliayvelaze Rrma kontrastebze - adamianTamware xvedrze, nostalgiaze da winaTgr-Znobaze - droTa dinebis SegrZnebaze.Znelia, raRa Tqma unda, es yvelaferikonkretulad daukavSiro socialurproblematikas an nebismier politikurmimarTulebas. arada, swored amis miuR-wevlobis gamo akritikeben felinismemarcxene mimarTulebas presa da kino-mimomxilvelebi. amitomac, rogorc Ta-vad felini ambobda, `neorealizmiTTrobis Jams~ ̀ gza~ iqca im suraTad,romelic iwvevda uaryofas, igi eCvenebo-daT dekadentur nawarmoebad~.

da reJisori ixsenebda kinokritikospietrino biankis mier misTvis Tqmulsityvebs. roca veneciis saerTaSorisobienalieze, mowonebisa da, SeiZleba iT-qvas, aRfrTovanebis atmosferoSi uCvenes`gza~ (gansakuTrebiT keTilganwyobiliiyo franguli kritika - xvevna-kocna,xelis mxurvaled CamorTmeva: ̀ Tqvenifilmi ukve klasikaa~ - Tqva sayovelTa-od aRiarebulma nacadma reJisormaandre kaiatma, xolo avtoritetulikinoTeoretikosi andre bazeni - pata-ra da bibliuri wmindaniviT Camomxmari- am sityvebis dasturad Tavs aqnevdada ise Semomcqeroda, gegonebodaT, gamCensavedrebda ama soflad Cems yofnas),imavdroulad ismoda mZafri kritikac,umetesad memarcxene JurnalistTa mx-ridan. aseT egzaltirebul, mRelvareda gaxleCil erTurT sawinaaRmdegoviTarebaSi, Cemi azriT, yvelasagan gamo-irCa pietro biankis gamoxmaureba: ̀ ro-gori gabeduli filmia!~ da felinidasZenda: ̀ Tu kargad davufiqrdebi, medResac mgonia, rom im momentSi misiSefaseba yvelaze swori da marTebuliiyo. pietro biankim pirvelma dalandaCems filmSi gadaWriT svla saerTomdinarebis sapirispirod~.

Tavis droze uamravi Wor-marTalidaiareboda arnaxulad popularuligenialuri reJisoris gamo, TumcaRaambobdnen, rom xalxSi am ̀ Wiakokonas~gaCaRebaSi Tavad felinsac arcTu mcirewvlili Sehqonda, ucnauri qceviTaTu gamonaTqvamebiT. maxsovs, erT-erTinterviuSi igi igonebda romeliRacaRmosavlur zRapars Tu igav-araks, ro-melSic gadmocemulia jadoqris Segir-dis ambavi: ̀ codnis wigni~, romelsacigi eufleba xangrZlivi swavlis Sede-gad, Turme Sedgeba sarke-furclebisa-gan, anu erTaderTi SesaZlebloba Se-mecnebisa aris sakuTari Tavis Secnoba.

Page 31: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

31

aseT qaragmul igavebs arcTu iSvi-aTad mimarTavda interviuebSi TavisTavze Txrobisas. erTgan igi ambobda:`axla, rodesac vambob, rom Cems filmebsxelaxla ar vnaxulob, rom me isiniaRarasodes minaxavs-meTqi, TviT Cemsmegobrebsac ki eRimebaT. ara-da, es aseasinamdvileSi. SesaZloa, saqme is kiarc iyos - Cemi filmebi Sorsaa Tuaxloa CemTan, isini, ubralod, mudamCemTanaa, isini - me var. me ki ar mWir-deba Cemi Tavis yovelwliurad Cxrekada kontroli. maTTan pirispir Sexved-ra kinoTeatrisa Tu televizoris ek-ranebze, CemSi iwvevs raRac SiSis grZno-bas, ai iseTs, roca midixar quCaSi dauceb dalandav vitrinaSi Tu sarkeSi,rom viRac mogCerebia dabejiTebiT. damereRa amoicnob gulSeZruli, rom is`viRac~ Tavad Sen xar.~

me Tu mkiTxavT, felinis mTeli Se-moqmedeba adamianis sulSi wvdomaa.es wadili ki imTaviTve ganpirobebuliiyo araerTi, xSirad erTurT sawina-aRmdego mecnieruli Tu literatu-ruli klasikis TavwyaroebiT. da aqmagondeba: roca 1956-Si sabWoeTSi ga-imarTa italiuri filmebis kvireuli,romelzec pirvelad vixileT felinis`gza~, maSin kinosuraTebTan erTad Ca-moitanes specialurad am momentisaT-vis romSi rusul enaze gamocemulibiuletini.

da moxda kuriozi: Cven SeumCneveli

ar dagvrCenia, rom es biuletini Zalzemcire informacias gvawvdida film`gzisa~ da misi Semoqmedis gamo, Tumca-Ra, masSi gvxvdeboda aseTi sityvebic:`federiko felini yovelTvis Tavisufa-lia raime inteqtualuri mimdinareobi-sagano~

ra iyo es? statiis avtoris umecre-ba Tu misi mcdeloba - amjerad maincaeridebina socrealizmis sadarajozemdgomTa fxizeli Tvali felinis fi-lmisaTvis? etyoba, avtori arcTu uri-god erkveoda im viTarebaSi, Tu ratomver ikidebda fexs sabWoeTis kinoek-ranebze felinis Tamami filmebi - reJi-mi xom Savi Wiris dResaviT eridebo-da CvenSi raime axali `inteleqtua-luri mimdinareobis~ SemoWras.

diax, rTuli da winaaRmdegobriviafelinis msoflgancda, TumcaRa es su-lac ar niSnavs, TiTqos mas ar gaaCndesmtkice eTikur-esTetikuri sayrdeni,romlis gareSec Zneli gasagebia amxelovanis Semoqmedeba. uwinares yovli-sa, esaa Tanmimdevruli da uryevi anti-faSizmi. da aqedan gamomdinare misiSeurigebloba totalitarizmTan, ra-sizmTan, nacionalizmTan.

unda gvaxsovdes, rom felinis bavSvo-ba da yrmoba Tanxvda italiaSi muso-linis reJims, isic cnobilia, rom ocda-aTian-ormocian wlebSi araerTi itali-eli kinematografisti wamoego faSis-turi ritorikis ankesze da sakmevelic

akmies mas TavianT filmebSi... 1920wels dabadebuli federiko feliniki, maTTan SedarebiT, axalgazrda gax-ldaT. marTalia, masac mouxda muSaobascenaristad im kinocentrSi, romel-sac Tavad duCes Ze - vitorio patro-nobda, magram es TanamSromloba nam-dvilad araidelogiuri xasiaTisa iyo,ufro metic - felinis Sinaganad zizRsgvrida da sZulda faSizmi. SemTxveviTar momxdara, rom igi iyo erT-erTiavtori scenarisa reJisor robertoroselinis saprogramo antifaSisturifilmis - ̀ romi - Ria qalaqi~, romelmacsaTave daudo omis Semdgom msofliokinematografiaSi yvelaze adamianur,humanur mimdinareobas - neoralizms.

felinis reJisoruli debiuti gax-ldaT ̀ TeTri Seixi~. es filmi CvenSiar Semosula da igi sabWoTa mayureb-lisaTvis didxans ucnobi iyo. meckarga mogvianebiT vnaxe igi sazRvarga-reT yofnisas. manamde ki, bevrad adre,italieli da frangi kinokritikosebiukve dabejiTebiT aRniSnavdnen da msje-lobdnen felinis filmebis avtobiog-rafiul xasiaTis gamo, rom ̀ TeTr Se-ixSi~ ̀ rogorc kvirtSi, isea moqceulilamis mTeli Semdgomi felini – misimistifikaciiT, hiperboliTa da meta-foriT, siuJetis moulodneli Semob-runebiT, karnavaluri dasasruliT~ -anu yovelive imiT, rac saerTod argaaCnda neorealizms - CvenSi ki, sab-

Page 32: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

32

WoTa kritika jiutad imeorebda -ginda Tu ara, felini neorealizmSiiSva da bolomde neorealistad rCebao.

scodavdnen, raRa Tqma unda, WeSmari-tebis winaSe. felinis filmebSi saer-Tod ar igrZnoba Tundac is aprioru-li siyvaruli xalxisadmi, e.w ̀ saSu-alo adamianisadmi~, romliTac gamsWva-lulia neorealizmis qmnilebani. fil-mebis - ̀ gza~, ̀ kabirias Rameebis~, ̀ amar-kordis~ mixedviT xalxi sxvadasxvana-iria. igi Sedgeba konkretuli pirebi-sagan, individumebisagan, romlebsac SeiZ-leba hqondeT maRali sulierebisakenltolvac, magram imavdroulad iyosmxdali, umecari, sulmdabali, gulRrZo,cbieri da gautanelic.

marTalia, felinis ama Tu im filmSizogjer mkrTalad, magram mainc igrZnobaam suraTebis avtoris erTgulebac misiusayvarlesi Carli Caplinis tradici-ebisadmi, magram es mainc ar aris neore-alizmis gmirebSi gamoxatuli solida-robis, siyvarulis siTbo da TanagrZnoba.

feliniseuli ̀ gza~, ̀ kabirias Rame-ebi~, ̀ romi~, ̀ amarkordi~, ̀ orkestrisrepeticia~, ̀ da gemi micuravs~, uTuod,rTuli, SeiZleba iTqvas, danaxuli dadaxvewili azris nayofia, magram imav-droulad warmogvidgeba zogadkacob-riuli kulturis (pirvel rigSi -italiuri kulturis) monapovrad.

igive SeiZleba iTqvas film ̀ rvana-xevris~ gamoc, TumcaRa am suraTismTavarmoqmedi gmiri - reJisori guidoanselmis saxeieri bevrad ufro mraval-mxrivi da rTulia, ufro elitarulic,vidre jelsominas, Zampanos, matos(`gza~) an kabirias (`kabirias Rameebi~)saxeebi. TumcaRa, felinis saocari magi-uri unariT am personaJebSic mkrTalad,magram mainc moniSnulia mniSvnelova-ni zogadkacobriuli Tema - Semoqmedebis,mSvenierebis qvecnobierad xelqmnis, yo-fierebis azrSi wvdomis Tema.

Semdeg felinis am Temas da midreki-lebas gamalebiT eZebdnen da naxulobd-nen kidec kritikosebi sayovelTaodsaxelmoxveWil kinematografistebis -italieli miqelanjelo antonionisfilm `fotogamadidebelSi~, frangialen renes ̀ ganWvretaSi~, espaneli kar-los sauras suraTSi ̀ elina, siyvaru-lo Cemo~, gleb panfilovis ̀ TemaSi~.

yovelTvis Znelad asaxsnel da Zalzesagulisxmod miaCndaT felinis damoki-debuleba kaTolikuri eklesiisadmi.mas Tavadac ki uWirda imis axsna, Tura gavlenas axdenda qristianuli moZR-vreba mis cxovrebasa da Semoqmedeba-ze. erT-erT bolo did interviuSi,

romelic Semdgom wignadac gamoica,igi ambobda:

`saerTod eklesia, - metadre kaToli-kuri, - uTuod gonivrulad, - adamianissulSi Rrma wvdomiT rom ekidebodamxatvrebs, rogorc bavSvebs: erTis mxriv,axalisebda maT SemoqmedebiT moRvaweo-bas saCuqrebiT da jildoebiT, raTaTavianTi niWiT xotba SeesxaT misiwmindanebisaTvis, misi martvilebisaTvis,misi miTebisaTvis, da imavdroulad, meo-re mxriv, dauzogavad aRvivebda maTsulSi danaSaulis grZnobas, - imasmxatvari rom ganicdis, roca asrulebsiseT samuSaos, romelsac uSualodaraviTari sargebloba ar moaqvs, xoloTavad mxatvari eweva iseT yofa-cxov-rebas, romelic ar urigdeba, ar eTvi-seba saerTod miRebul wesebs da ro-melsac emuqreba bneli Zalebi, maT romubiZgebs gadaabijon daSvebuli da kano-nieri wesebi, daarRvion mcnebani, dadge-nili wesrigi da pirobiTobani~.

axla ver vixseneb, sad gavigone TuamovikiTxe erTi fraza, romelic aseCamrCa xsovnaSi: ̀ felinis Cateva raime`izmSi~ - SeuZlebelia~. raRa ar uwo-des mas: marTlmorwmune kaTolikecda warmarTic, egzistencialistic, fsi-qoanalitikosic, barokos didostatic,magic, jadoqaric, didi mistifikato-ric, daucxromeli fantazioric daa.S. TumcaRa, TiToeuli am gansazRvraTa-gan damaxasiaTebelia misi mravalmxrivitalantis sxvadasxva waxnagisaTvis daara mTlianad felinisaTvis: mis mierxelqmnil TiTqmis yovel saxiers Tanmohyveba usasrulo rigi literaturu-li, folkloruli, miTologiuri re-miniscenciebisa, filosofiuri, reli-giuri, eTikuri Segnebis. magram maTSiarcTu naklebia sruliad realuriyofierebis asociacebi.

filmi ̀ gza~ SeiZleba aRviqvaT, ro-gorc metafizikuri poema adamianTaurTierTobaSi tragikul gaugebrobaze.imadroulad araerTgzis aRuniSnavT,rom es suraTi warmogvidgeba italiu-ri qorwinebis erTgvar modelad - mi-sTvis sisxlxorceul erTi meuRlisqalis daTrgunviT.

kinos istorikosi, kritikosi dareJisori karlo libani werda: ̀ film`gzis~ naxvis Semdeg milionobiT adami-anma ganicada sindisis wadili - vidrear aris gvian, Caexeda Tavis sulSi.isini, Tundac wuTierad, SeaZrwuna imismixvedram, rom mravali wlis ganmavlo-baSi cxovrobdnen meuRlesTan erTadda erTxelac ar CauxediaT, Tvali argausworebiaT sakuTari ̀ mesTvis~.

felinis gageba marTla SeuZlebeliamisi kaTolicizmis gareSe - es didireJisoris Semoqmedebis mkvlevarTa er-Toblivi mosazrebaa. Tavad felini kierT-erT interviuSi gulwrfelad ac-xadebda: ,,me mgonia, rom bunebiT, dabade-bidanve religiuri var, rameTu mTeliqveyniereba, TviT sicocxlec ki, iduma-lebiTYmoculi meCveneba. da kidevacbavSvobidanve ase rom ar mizidavdeses mistikuri grZnoba, romelic mTelCvens arsebobaze airekleba da yvelafersSeucnoblad aqcevs, albaT, sulerTia,Cemi xeloba mainc mimiyvanda religiurgrZnobasTan...

ra wagvmarTavs Cvens SemoqmedebiTZiebaSi?

rogor xdeba es? - marto gulda-jereba, raRac Tu viRac, CvenSi Sinaganadrom Casafrebula, romlis Sesaxebacbevri ara viciT ra, dro da dro gva-grZnobinebs Tavis yofnas Cvens raRacnawilSi mTvlemare da grZneuli, SenigasakeTebeli rom ukisria da SeuZliaxeli Segiwyos am idumal operaciaSi.

Cemi azriT, SeiZleba am guldajere-bas vuwodoT religiuri grZnoba... Ta-vis Tavze gazviadebuli warmodgena,erudicia, egoizmi, survili rac SeiZ-leba meti codnisa, crukultura. Za-lian xSirad zRudaven am guldajere-bas, asusteben da aqarwyleben mas. amaski ueWvelad mivyavarT mxatvruli Se-degis gauaresebamde~...

mosaubris SekiTxvaze - `rogoriaTqveni damokidebuleba kaTolikur ek-lesiasTano~ - felini arcTu ironiu-li pirze Rimilis gareSe pasuxobda:

aseTi SekiTxviT SeiZleba mimarToTmuhameds an luTers, - sxva eklesiisTavkacs. me ki araerTgzis miTqvams,rom kaTolikuri religia - kargi re-ligiaa. da gana SeiZleboda, rom me,italiaSi dabadebuls, romelime sxvarwmena amerCia? me momwons misi qoreog-rafia, misi mouSleli da momnusxveliceremoniebi, didebuli mdidruli dad-gmebi, pirquSi hangebi, dakrZalvis gran-diozuli rituali, axali romis papisarCevnebi - iqneb yovelive amiTac arisSTagonebuli Cems filmebSi karnavalu-ri dasasruli... da kidev - eklesiisdamsaxurebaa, rom cdilobs dagvicvasSeucnoblobis yovlisSTamTqmeli sti-qiisagan. kaTolikuri azri, iseve rogo-rc islamuri an induisturi, inteleq-tualuri struqturaa, romelic gvaw-vdis kompass da orientirebs adamia-nuri arsebobis idumalebaSi gasarkve-vad. es aris gonieri naxelqmnari, rome-lsac SeuZlia gvixsnas egzistencia-

Page 33: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

33

luri saSinelebisagan cxovrebis azrisararsebobaze~. da iqve dasZenda: ̀ mgonigoeTeseuli sibrZnea - cxovrebis mizani- Tavad cxovrebaa~.

diax, felinis kaTolicizmSi xiblavsda izidavs oden ara misi wesCveulebanian RvTismetyveleba misi dogmebiT. fe-linis biografiis erTi WeSmaritebisgzasamcdari mkvlevari ki utifradacxadebda: ̀ didma italielma reJisormaTiTqmis sul ar icis bibliao~. arada- felinis TiTqmis yvela filmiT aSka-raa, rom am marTla `did xelovans~,uwinares yovlisa, qristianoba xiblavdada nusxavda misi mistikuri ideebiT,romelic moedineba jer kidev plato-nis, francisk asizelis, Toma aqvine-lis filosofiidan. mkvlevarebi erT-xmad aRiareben, rom es uSualod ukav-Sirdeba felinis Rrma interesiT yo-velgvari idumalebiT da dafaruliT,adamianis fsiqikis, Segnebisa da qcevisyvelaze rTuli gamovlinebiT.

felinis axlo megobari reJisoribrunelo rondi aRniSnavda: ̀ film ̀ rva-naxevris~ Semoqmedi gansakuTrebuligulmodginebiT kiTxulobs - da kvlavda kvlav ubrundeba - konfuciis, froi-dis, iungis nawarmoebso~. me mgonia,felinis msoflgancdaSi yvelaze mniS-vnelovani roli Seasrula Sveicarie-li fsiqologiis - karl gustav iungisSromebiT jiutma da gamZle gatacebam.iungma Seqmna moZRvreba ̀ koleqtiuriSeuZleblobis~ (Tu ̀ Seucnoblobis~)Sesaxeb, rac gansakuTrebiT xiblavda`amarkordis~, ̀ tkbili cxovrebis~, ̀ rva-naxevaris~, ̀ romis~ avtor-reJisors.

erT-erT gviandel vrcel interviuSiigi ambobda: ̀ kino, garda imisa, rom igiformaa garTobis anu sanaxaobaa, isxelovnebacaa: kino ocnebaa da me armjera, rom vinmes - avtori iqneba Tumayurebeli, - uari eTqvas ocnebaze.axla ukve yvelasTvis cnobilia iungisgamonaTqvami imaze, rom funqcia, ro-melsac cxovrebaSi asrulebs xelovani,SeiZleba SevadaroT im funqcias, rome-lsac calkeuli adamianis cxovreba-Si asrulebs ZilSi zmaneba - sizmari.

es funqcia damaxasiaTebelia gamo-xatvis yvela formisaTvis, magram kino,Tavisi bunebis gamo, gansakuTrebiT kar-gad gamoxatavs am amaRelvebel WeSma-ritebas: sibneleSi anTebuli ekrani,uzarmazari landebi, hipnozirebul ma-yureblis Tvalwin rom moZraoben...~

felini erTgan reJisors, kinonawar-moebis Semoqmeds, RmerTs adarebda, xo-lo filmis keTebas Sesaqmis processutolebda.

Page 34: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

34

beRurebis

sarkeebiangadafrena

darbazSi

beRurebis

sarkeebiangadafrena

darbazSi

Page 35: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

35

da rodesac am fiqriT, Secivebuli„beRurebis“ fiqriT, gaivli studiisgasaxdels da darbazis kars SeaReb,ukve im jadosnur samyaroSi moxvdebi,sadac sityvebi Zalas kargavs, radganarsebobs tkivilisa da sixarulis ki-dev ufro Zlieri gamoxatvis forma,vidre sityvaa... musikisa da moZrao-bis sinTezi - TiTis wverebze Semdga-ri gogo-biWebis geniT acekvebuli moZ-raoba da musika, romelic, sityvebzemetad gasagebi „eniT“ giyveba fesvebisukvdavebis ambavs...

am ambavs me kuTxeSi atuzuli bav-SviviT movusmine. dasjili da usu-suri bavSviviT, romelic Tavad sjissakuTar Tavs imaze fiqriT, rom ambavSvebs ver Seuqmna iseTi samSoblo,ver auSena iseTi saxelmwifo, sadacsarkeebian darbazSi „beRurebis gadafre-nas“ ar dainaxavda...

axla CvenSi gazafxulia. me ukvesaqarTveloSi var, magram gazafxulissurnelic ki ver maviwyebs bruklinuriyinvisa da nestis surnels da vercim gancdas, beRurebis gadafrenis simbo-lur aRqmad rom SerCa Cems mexsierebas.albaT imitom, rom CvenSi rom gazafxu-lia axla, imaze sacnauri, simbolurigazafxuli damxvda maSin, im TovliansaRamos, im darbazSi... qarTuli jiSisada genis, fesvebze da fesvebTan erTad,amRerebuli, acekvebuli da ayvavebuligazafxuli, romelic weliwadis droebsar scnobs.

romelic ar scnobs manZils -saqarTvelodan amerikamde!

saidan modis siyvarulivano da Sorena... Sorena da vano...Zneli dasadgenia saidan modis es

uSreti energia, „erTsul da erTxorc~Seyrilebis TvalsaCino nimuSs romiZleva. maTgan modis siyvaruli, Tuisini Tavad modian siyvarulidan? arcam kiTxvaze maqvs pasuxi, magram rogoricar unda iyos pasuxi, romelic ar maq-vs, erTi ram cxadze cxadia: isini er-TmaneTisTvis meuRleebi arian, am sity-vis pirdapiri da gadataniTi mniSvne-lobiT - meuRleebi, erT „uRelSi~Sebmulebi, erTmaneTis uRlis gamwevebi...erTmaneTis mxardamxar, TanSewyobilinabijebiT ukve wlebia midian „yamirze“,romelsac ucxo qveyana hqvia. magram,am ucxo qveyanaSi gavlebul „xnulSi“isev mSobliur marcvals agdeben... marc-vals, romelic maTive fesvebidan modis- qarTuli cekva da qarTuli simRera- Cveni genetikuri mexsierebisa dadRevandelobis, tkivilisa da sixaru-

fesvebi - adamianis sulis „sazomi“, araxilvadi, magram yvelaze mgrZnobiare,yvelaze cocxali da arsebiTi nawili Cveni cnobierebisa da yofierebis.

es fraza daTovlili niu-iorkidan gamomyva.axla ukve gazafxulia da am werilsac saqarTveloSi vwer. mexsierebis

daZabva ar mWirdeba, yvelaferi cxadad maxsovs: pirveli emocia, pirveliSTabeWdilebebi... bruklini, aveniu o (70 Avenue O, Brooklyn, NY)

karis SeReba. SesasvlelSi - yoveldRiuri yofierebiTa da sazrunaviTgadaRlili mSoblebi. realurad samSoblosa da fesvebs mowyvetilebi,magram is faqti, rom damRleli samuSao kviris bolos, uqmeebze, maT maincSeswevT Zala da unari, aqvT motivi saaTobiT idgnen aq, am patara oTaxSi,sadac kars miRma maTi Svilebis wili saqarTvelo cocxali organizmiviTsunTqavs, ukve metyvelebs imaze, rom samSoblo „geografias“ ar scnobs, Tumas sakuTar TavSi atareb!

lis yvelaze sacnauri gamoxatuleba.albaT, amitomacaa, rom maT mier ga-

vlebul „xnulSi“ sikeTisa da baraqismarcvali ar ileva da mec, iseTi Segr-Zneba maqvs, TiTqos am werils (profesiisgarda) isev da isev im saero saqmidangadmosuli madli mawerinebs.

yvelaferisiyvaruliT daiwyo1998 weli...qarTuli cekvisa da simReris ansam-

bli amerikaSi gastrolebisaTvis emza-deba. biWi mReris, gogona - cekvavs.erTmaneTs Tvali pirvelad repetici-aze mokres. biWs maSinve Cauvarda gulSi,mTeli Rame masze fiqrSi gaatara...gogona verafers mixvda da yuradRebaarc miuqcevia.

meored, ori kviris Semdeg, TviT-mfrinavSi Sexvdnen. biWs ena ar gauCere-bia, ganuwyvetliv laparakobda, yvelana-irad cdilobda qaliSvilis yuradRe-bis miqcevas. gogona Tavaziani gulgri-lobiT pasuxobda da uxerxulobisdasafarad drodadro iluminatori-dan iyureboda.

saqarTvelodan amerikaSi mofrinavd-

nen. maTTan erTad mofrinavdnen maTimegobrebic - ansamblis sxva wevrebic.

am reiss kidev hyavda erTi uCinari„Tanamgzavri“ - amerikuli ocneba -romelsac axdena ar ewera... ansamblisocdaxuTkaciani Semadgenlobidan, maSinalbaT veravin warmoidgenda, rom piroba(eqvsTviani gastrolebi amerikaSi, dReSiasdolariani anazRaurebiT), realobaki ara, patara sapnis buSti iyo, rome-lic amerikis miwaze daSvebisTanavegaskdeboda... gansacdeli ki imaze didieqnebodaT, vidre es Cabnelebul da Se-ciebul saqarTveloSi hqondaT.

manamde ki, amerikuli ocnebis dams-xvrevamde da realur gansacdelamde,romelic mogvianebiT didi siyvarulisdasawyisad iqca, gogosac da biWsachqondaT Tavisi, mokle biografia:

vano goderZiSvili: daibada 1977wels. pirveli klasidan musikalurinternatSi swavlobda. sxvadasxvadros sxvadasxva musikaluri sakraviTiyo gatacebuli. pirvelidan mexuTeklasamde - violino; mexuTedan meSvide-mde - klarneti; meSvidedan mecxremde- yovelgvar instrumentze uari Tqva;mecxre klasidan ki xalxuri sakrave-

qoreografebi -Sorena barbaqaZeda jurxa lomTaZe

Page 36: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

36

biT dainteresda. skolis damTavrebisSemdeg kulturis institutSi Caabarada 1997 wels daamTavra „xalxurigundis lotbaris, mgalobeli-regentis“specialobiT.

1998 wels ukve amerikaSi wamovida.Sorena barbaqaZe: daibada 1979 wels.

momavali franguli enis specialistida Tarjiman-referenti jer kidev 19wlis iyo, roca amerikaSi gastrolebiSesTavazes. cduneba didi iyo, Tumcaojaxis winaaRmdegoba bolos maincleqtorebis Tanadgomam daZlia: sanimu-So studenti xar, ar gagiWirdeba, Camox-val 6 TveSi, Cvenc dagexmarebiT da ai-nazRaureb gacdenil leqciebs - aseTiiyo maTi pozicia, romelmac SorenadroebiT mowyvita wignebs da qarTulsacekvao formaSi gamowyobili ̀ ameri-kul ocnebaSi~ gadaityua.

amerikaSi Camosvlis pirvelive dResmixvdnen, rom anSlagiT Casatarebeligastrolebi, romelic saxels, mayureb-lis siyvarulsa da materialur keTi-ldReobas moutandaT, aranair kavSirSiiyo im realobasTan, romelSic moxvdnen.yovel maTgans zurgze saqarTveloSiaRebuli procentiani vali da valde-buleba hqonda akidebuli, romelic,maTi varaudiT, erT TveSi unda gaestu-mrebinaT da eqvsi Tvis Semdeg „zurgisqars~ SemosavliT xeldamSvenebulebisamSobloSi daebrunebina.

magram „zurgis qaris“ nacvlad yve-la mxridan amovardnil qar-borbalSimoxvdnen, romlisgan Tavis daRwevacbrZolad eqcaT - brZolad, arsebobisada gadarCenisaTvis!

TerTmeti biWida Svidi gogogogonebisTvis, rogorc iqna gamoi-

naxa erTi oTaxi. Svidives erT oTaxSieZina. biWebi Rames restoranSi aTeneb-dnen. erTmaneTTan midgmul skamebzeqveSagebad tansacmels ifendnen, sabnadqurTukebsa da paltos ifarebdnen dakviridan-kviramde TiToeul maTgans aTdolarad gahqonda Tavi.

koncerti mxolod SabaT-kviras hqo-ndaT, Tumca arc amas erqva koncerti:anSlagiT, mayurebliT gadaWedil dar-bazSi Casatarebeli koncertebis nac-vlad restoranSi mRerodnen da cekvav-dnen. asi dolaris nacvlad aT dolarsiRebdnen da Semdeg, aTasi sazrunaviTanawilebdnen am aT dolars kviridankviramde.

yvelaze saocari am istoriaSi isaa,rom am istoriis gmirebi, wlebis Semdeg,dRemde agrZeleben urTierTobasa da

leqso goderZiSvilida nugzar fsuturi

Page 37: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

37

megobrobas. ojaxebi Seqmnes, erTmaneTsdaunaTesavdnen, Svilebi mounaTles...maSin ki, 19-21 wlis gogo biWebs, rocaerTmaneTis meti aravin hyavdaT am ucxoqveyanaSi, erTi Rvezelic xSirad gauy-viaT, erTi Wiqa wyalic da Tu romelimedroebiT, raime dRiur samuSaos moZebni-da, im dRiur centebsac Tanabrad uyof-da danarCenebs.

ase gagrZelda oTxi Tve.ukan dabrunebas veravin bedavda...

verc win dgamdnen nabijs. erTmaneTTanganSoreba eZnelebodaT, magram cxadiiyo, unda daSliliyvnen, sxvagvarad Ta-vis gatana ukve warmoudgeneli iyo.Tavdapirvelad oTxi gogo, maT SorisSorenac, floridaSi wavidnen. pirveladmaTTvis gamoCnda samuSao. vanom daramdenime biWma ki, samxreT karolinaSigadainacvles.

am droisaTvis, vano ugonod iyoSorenaze Seyvarebuli. „verazanos“ xi-didan gadaxtomisa da unugeSod gamij-nurebulis TviTmkvlelobis mcdelo-bac Cavlili iyo ukve da isic cxadiiyo yvelasTvis, rom am gadareul siyva-ruls Sorenas TavSekaveba veRar Seaka-vebda. rogorc ki vanom pirveli xelfa-si aiRo, avtobusSi Cajda, ocdaTeqvsmetisaaTi imgzavra da SorenasTan CavidafloridaSi.

meore xelfaszec igivenairad moiq-ca. mesamed ukve mamam SeaCera - ase ga-grZeleba SeuZlebelia. miiReT gadaw-yvetileba da SeqmeniT ojaxi! es ukverCeva aRar iyo - iyo moTxovna.

„fesvebis“ fesvebi...vanos da Sorenas siyvarulis ambis

mTxrobeli vano iyo. Sorena mxolodRimiliT gvismenda da drodadro iseTivardisferi almuri gadahkravda Rawveb-ze, TiTqos vano Teqvsmeti wlis winan-del ambavs ki ar ixsenebda (romelicsami Svilis dabadebasa da col-qmrulyoveldRiurobas aqamde unda gaefer-mkrTalebina), aramed mimdinares, gasulisaukunidan dRemde xeluxleblad, pir-velyofili sicxadiT „gadmosaxle-buls“. mxolod erTxel Caeria saubar-Si, isic maSin, roca sityva vanos mamaze,SorenasTvis ki - leqso mamikoze, Camo-varda.

vano cnobili xalxuri musikisSemsruleblis, ansambl „kolxeTis“ wev-ris, leqso goderZiSvilis Svilia.vano dRemde fiqrobs, rom mTels imkoSmarul istoriaSi, romelic amerika-Si sagastrolod Camosul qarTulansambls Sexvda, mas yvelaze metadgaumarTla, radgan gverdiT hyavda mama

Page 38: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

38

da Sorena.Sorena ki fiqrobs, rom rom ara

vanos mama, romelic misTvisac meoremamad iqca, SeiZleba maTi ojaxi arcki Seqmniliyo.

leqso goderZiSvils sarZlo Zali-an moswonda. verc gamijnurebuli Svi-lis tkivilis Tmenas uyurebda gulg-rilad. TiTidan Tavisi „kalico“ moiZ-ro, sarZlos gaukeTa, mere yanwi moimar-jva da axladSeqmnili ojaxi daloca.ase iqorwines vanom da Sorenam ameri-kaSi Camosvlidan Svidi Tvis Semdeg.

2000 wlis Semosvlas vano da So-rena ukve niu-iorkSi gadmosaxlebiTSexvdnen. leqso goderZiSvili ki erTweliwadSi dabrunda saqarTvloSi...dabrunda samudamod, TiTqos guli ug-rZnobda... guli, romelmac samSobloSidabrunebuls umtyuna da gansasvenebe-lic qarTul miwaze hpova.

magram manamde, amerikaSi darCenilSvils, kidev erTi mimarTulebiT gauk-vala gza - Zveli megobrebisgan viqtorsirelsoni gaicno da Svilsac gaacno.am nacnobobam axali urTierTobebi moi-tana, axali kavSirebi da axali gzacgamoCnda xelovnebisken - qarTuli sim-Rerisa da cekvisken mimavali gza.

arada, vano fiqrobda, rom yovel-dRiurma sazrunavma am gzas didi xniswin daaSora. axlac sevdianad ixsenebskarolinaSi, Zvelmanebis maRaziaSi (sa-dac Zvelman tansacmels yidulobdnen)rogor SemTxveviT gadaeyara Zvel pia-ninos. instiqturad rogor Seaxo Sro-misagan dakoJrili TiTebi klaviSebs...rogor aiRo pirveli akordi da merearaferi axsovs, garda pauzisa da taSisxmisa... taSs sruliad ucnobi adamia-

nebi ukravdnen, romlebic dakvris drosverc ki SeamCnia, rogor Semoexvivnengars.

sul male SorenasTvisac dadga ismomenti, roca mixvda rom cekvis gareSecxovreba ar SeeZlo, maSinac ki, Tu„sacekvaod ar hqondaT saqme“. jer ki-dev fexmZimes, megobrebma sTxoves qar-Tuli cekvis swavleba. mogvianebiT ma-ma qristeforesa da mama aleqsandresSemweobiT, qarTuli wirva-locvis Sem-deg, „beismendSi“ gamarTul repetici-aze oTx moswavles mouyara Tavi.

amasobaSi, Sorenas da vanos pirve-li vaJi, giorgic daibada, magram giosdabadebas Sorenas da vanos enTuziaz-misTvis xeli ar SeuSlia. piriqiT,ufro meti stimuli misca, ufro me-tad igrZnes pasuximgebloba. roca uyu-rebdnen qarTul wirva-locvaze mosulpatarebs, romlebic qarTulad vercki metyvelebdnen, orive SiSma Seipyro,SiSma imisa, rom igive problemis winaSeSesaZloa maTi Svilebic aRmoCeniliy-vnen.

albaT, maSin moxda maT cnobierebaSimniSvnelovani gardatexa, romlis wya-lobiTac gaacnobieres, rom qarTulicekva da simRera mxolod xelovnebaaraa. is sulis sazrdo, puri da wyalia,roca ucxo miwaze cxovrob!

xuTi Tvis giorgi saqarTveloSigamoagzavnes da saqmes Seudgnen. Tavda-pirvelad ansamblis Seqmna arc ki ufiq-riaT. droTa ganmavlobaSi yvelaferibunebrivad moxda. mSoblebs dro arhqondaT da Sorenac, ori wlis ganmav-lobaSi, manqaniT Camouvlida bavSvebs,Sekribavda da sarepeticiod Tavad mih-yavda. damRleli repeticiis Semdeg

isev TviTon abrunebda saxlebSi. nel-nela imata msurvelebis ricxvma.

giorgis Semdeg mariami daibada, mari-ams - Tekla mohyva. sami Svili, samisazrunavi da ojaxis miRma kidev ufrodidi ojaxi, damatebiTi sazrunaviTada pasuxismgeblobiT. Zneli warmosad-genia, magram vanom da Sorenam es SesZles.

2003 wels ansambli „freska“ Camo-yalibda, romelic maleve iqca ansambl„fesvebad“. ase iSva niu-iorkSi 2011wels qarTuli fesvebidan - qarTulikulturis centri `fesvebi“

dRe pirveli...dRes asze metni arian.xuTasze metma bavSvma iswavla wle-

bis ganmavlobaSi am studiaSi qarTulicekva da simRera. ufrosi Taoba ukveumaRles saswavleblebSi swavlobs, mu-Saobs, zogi daojaxda kidec, magramyoveli maTgani dRemde inarCunebs amstudiis „Svilobilis~ statuss.

dRes es studia ki ara, patara sa-qarTveloa, sadac Tavmoyrilia -qoreog-rafiuli ansambli, bavSvTa vokaluritrio, ufrosebis vokalur-instrumen-taluri jgufi; sadac aswavlian -qarTul wera-kiTxvas, saxviT xelovnebas,xalxur sakravebze dakvras, Wadraks...aswavlian siyvaruls - moZraobiT, bge-riT, sunTqviT... aswavlian ise, rom Ta-vadac ver xvdebian, im energetikis Zalas,romelic maTTvis bunebrivi mdgomare-obaa. samagierod amas sxvebi grZnoben.bavSvebi grZnoben, grZnoben maTi madli-eri mSoblebi, grZnobs mayurebeli...bavSvebs axla mSoblebi dasjis mizniTmxolod erTi ramiT aSineben - cekvazever waxval! da, isinic, saocari gogo-

Page 39: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

39

biWebi, yvelafers akeTeben imisTvis, romTavidan aicilon es mZime „sasjeli“.

ar arsebobs daRla da ar arsebobssizarmace. roca bavSvebs SeswevT unariniu-jersidan Tu mTiani niu-iorkidanbruklinamde ori saaTi imgzavron, mxo-lod imitom rom, aq, am darbazSi, TiTiswverebze Sedgnen da genetikuri ritmicekviT gamoxaton, mSobelic bednieria,maSinac ki, Tu Svilis survili misgandamatebiT dros da emocias moiTxovs.

xolo, roca repeticiaze SoridanCamosul bavSvebs, SabaT-saRamos, pedago-gi sakuTar saxlSi, sakuTar SvilebTanRamis gaTenebas SesTavazebs, mxolodimitom rom kvira dRis repetias mgzav-robiT daRlilebi ar daeswron, esukve imas niSnavs, rom es bavSvebi vanosda Sorenas studiaSi gacilebiT metsswavloben, vidre cekvisa da simRerissiyvarulia!

am siyvarulis „gakveTili“ mec „Ca-mitares“ - damRleli repeticiis Semdeg,erTi ojaxis wevrebiviT, SuaRamemdevisaubreT samzareuloSi SeyuJulebma.gamudmebiT mawuxebda imaze fiqri, Turogor axerxebda Sorena sami SvilisaRzrdas, yoveldRe or adgilze muSao-bas da SabaT-kviras sami-oTxi repetici-is Catarebas.

mikvirda vanosic... rodesac daviTo-bas, pokonos mamaTa monasterSi Catare-bul wirvaze vanos galobis xma mesmoda,mTeli sicxadiT vigrZeni, rom - Tuadamiani sakuTar sulSi ufals dasamSoblos atarebs, SeuZlebels SeZ-lebs, - yovel SabaT-kviras wirva-loc-vasac daeswreba, mgalobeli da medaviT-nec iqneba, mSeneblobazec imuSavebs, gul-Si „urmulsac“ iRiRinebs, Tavis Svileb-sac gazrdis da sxvis Svilebasac aswav-lis.

ramdenjerme daveswari repeticieb-sac. erT repeticiaze daswrebac sakma-risi iyo am STabeWdilebebisTvis, magramrogorc sCans, es studia CemTvisacerTaderTi adgili iyo mTel amerikaSi,sadac yvelaze iolad vereodi nostal-gias. musikis xma karis SeRebamde ukvemiqmnida „ase mgonia Sina var“ ganwyobas.

gogonebi Sorenas moZraobas imeo-reben; vaJebi - vaJTa qoreografis, jur-xa lomTaZis cecxlovan moZraobebs.sakravebTan vano zis; dolis saocarSemoZaxils - ansamblis uxucesi wevribatoni nodar obolaSvili qmnis... daukve mxolod musikas ki ara, sakuTarigulis cemis, ZarRvebSi sisxlis moZra-obis xma gesmis.

yvela bavSvi ganumeorebeli iyo...ganumeorebeli iyo Tavisi moZrao-

Page 40: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

40

biT, ritmis SegrZnebiT, swavlis mcde-lobiT, magram gansakuTrebulad samimaTgani damamaxsovrda:

- yvelaze umcrosi, sami wlis qeraT-miani gogona, romelic saocari sizus-tiT imeorebda pedagogis moZraobas;

- yvelaze ufrosi, romelic axlaxa-ns deda gaxda da mSobiarobidan orikviris Semdeg sarepeticio darbazSiisev dabrunda;

- da fereidneli gogona, romliswinaprebmac oTxasi weli ise SeinarCu-nes istoriuli samSoblos siyvaruli,rom maTi STamomavali aq, okeanis gadaR-ma, amerikaSi qarTuli cekvis saidumloseziareba.

am yvelafris fonze, albaT, gasakvi-ric araa, rom am ansambls aRiareba dawarmateba ar aklia. ar arsebobs saqvel-moqmedo RonisZieba, romelSic monawi-lobazec maT odesme uari uTqvamT.

koncertebs marTaven amerikis sxva-dasxva StatebSi. weliwadSi ramodenimefestivalSi iReben monawiloeba. axla-xans, metropolitenis muzeumSi, mTav-robis wevrebisa da niu-iorkis merblumbergis winaSe gamarTul koncer-tSi miiRes monawileoba.

maisSi ohaios StatSi miemgzavre-bian gastrolebze, magram yvelaze mTava-ri albaT, mainc samSobloSi gastro-lebia. isini sakuTari xarjebiT, saku-Tari ZalebiTa da surviliT am zaf-xuls saqarTveloSi moemgzavrebian.

es pirveli gastrolebia samSob-loSi. Sorena, saqarTveloSi, pirveladTxuTmeti wlis Semdeg Cavida... vano1998 wlis Semdeg dRemde ar yofila...im ocdaaTamde bavSvsac, romlebic saqar-TveloSi gastrolebisaTvis emzadebi-an, sxvadasxva istoria aqvT. zogisTvises pirveli „Seyra“ iqneba samSoblosTan.

koncertebi igegmeba TbilisSi, qu-TaisSi, baTumSi.

roca am yvelaferze vfiqrob gulisixaruliTa da raRac gaucnobierebe-li (maspinZlisaTvis Cveuli) SiS-fori-aqiT mevseba... imdenad didi siyvarulidavinaxe yvela maTganSi - pedagogebSi,bavSvebSi da maT mSoblebSi, imdenaddidi saqarTvelo da qarTveloba, romminda aq, Cvens saerTo samSobloSi, essiyvaruli ormagad davaxvedroT.

minda, rom maT aq sarkeebian darbazSiki ara, Ria cisqveS icekvon, qarTulmiwaze, qarTuli cis qveS da dainaxon,rom „beRurebis gadafrena“ mxoloddroebiTia.

isini arsad mifrinaven! isini yo-velTvis samSobloSi rCebian!

elga foladiSviligia meliqiSvilis fotoebi

Page 41: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

41

- safaris kosmetika;- kbilis plombi;

- gvirgvinebi, xidebi,protezebi;

- RrZilis mkurnaloba;- gaTeTreba

dental office

eqimi aleqsandre kanevski 312 Neptune Ave.Brooklyn, NY 11235

darekeT:

718-934-7593

* vRebulobT dazRvevas** vmkurnalobT bavSvebsac

Alexander Kanevsky, DDS

liana isakaZeliana isakaZe

saqvelmoqmedo koncertiwminda ninos saxelobis niu-iorkisqarTuli eklesiis mxardasaWerad

saqvelmoqmedo koncertiwminda ninos saxelobis niu-iorkisqarTuli eklesiis mxardasaWerad

vcjakbj rfvthek fycfv,k3dbhnejpsfy4 thsfl

SabaTs, 6 ivniss, 7:30Zankel Hall at Carnegie Hall

www.carnegiehall.org

bileTebi:bileTebi:bileTebi:bileTebi:bileTebi:35$, 45$, 60$35$, 45$, 60$35$, 45$, 60$35$, 45$, 60$35$, 45$, 60$

212-247-7800212-247-7800212-247-7800212-247-7800212-247-7800

Page 42: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

42

- Seni albomis daTvalierebisas,Cemze gansakuTrebuli STabeWdilebaim fotom moaxdina, romelzec zviadgamsaxurdiasa da merab kostavasTanerTad xar aRbeWdili...

- eg marTla mniSvnelovani fotoada wlebia, didi popularobiT sargeb-lobs... yvelas gvaxsovs, rogori mZimeperiodi gamoviareT. biZaCemis wyalobiT,qveyanaSi momxdar RirsSesaniSnav mov-lenebs pataraobaSi ar davklebivar.biZa - Salva SaraSiZe fotokorespon-denti da Jurnalisti gaxldaT, sxvadas-xva gadacemaze muSaobda, amzadebda sta-tiebs da Sesabamisad, fotomasalasaciRebda. mis mier gadaRebuli fotoebisZalian didi arqivi arsebobs. SalvasavtorobiT bevri mniSvnelovani, legen-daruli kadri SemorCa Cvens qveyanas.is aseve, CarTuli iyo erovnul-ganma-Tavisuflebel moZraobaSic. werda, fo-toebs iRebda, dadioda yvela mitingze,Sekrebasa Tu sportul RonisZiebaze...mas Zalian vuyvardiT me da Cemi Zma,miT umetes, rom daojaxebuli ar iyoda Svilebic ar hyavda. samwuxarod,is 2003 wels gardaicvala.

- biZas mitingebzec dahyavdi?- ho, CamWidebda xels da yvelgan -

mitingsa Tu ama Tu im Tavyrilobazemivyavdi. sul ambobda: rac axla xdeba,Cveni qveynis istoriaa da bavSvma yvela-feri sakuTari TvaliT unda naxos, romdaamaxsovrdeso. mogexsenebaT, mitingeb-ze uamravi adamiani ikribeboda. im si-tuaciaSi fotokorespondents undaemuSava, bavSvTan erTad saqmis gakeTebaki SeuZlebeli iyo. kargi gamosavalimoZebna: iseT gamosaCen adgilas damaye-nebda, rom Tavisi fotokameriT sadacunda wasuliyo, advilad davenaxe. hoda,aseTi adgili iyo mitingze arsebulmikrofonTan axlos da yovel mitingzeiq droSasaviT viyavi `gamofenili~...

- gamodis, rom im periodSi sakmaodcnobili bavSvic iyavi...

- ki, mitingze Sekrebilebi mcnobdnen,Tbilad mxvdebodnen, meferebodnen dameubnebodnen: ai, Cveni gogo movidao.yvelam icoda, sadac unda vmdgariyavi.rac mTavaria, biZaCemi fotoebs legenda-rul adamianebTan miRebda da ambobda:am suraTebs wlebis mere daedeba fasio.principSi, asec moxda. vinaidan biZaCemisnamuSevrebi arqivSia, Zalian xSirad,misgan damoukideblad, fotoebi sxvada-sxva gamocemaSi Cndeboda xolme...

- erT-erT fotoze, sadac zviadgamsaxurdiasa da merab kostavasTanerTad xar, ukan Senze mozrdili biWidgas, romelic Turme, gigi ugulavaa.

- ki da es foto internetsivrce-Si misi merobis periodSi gavrcelda.

mokled, rogorc xdeba xolme: suraTisafuZvlianad `ganixiles~, imsjelesda bolos dasves kiTxva, - es gogo vinaris? netav, axla sad aris da rassaqmianobso? am ambavma Cemamdec moaRwiada cnobismoyvareebmac daadgines, rom

albaT, nebismieri adamianis fotoalbomsa Tu arqivSi inaxeba esa Tu isfoto, romelic mas eZvirfaseba.

magaliTad, Cems respondents aseTi aTeulobiT suraTi aqvs: garda imisa,rom es kadrebi misi bavSvobis droindel periods asaxavs, pirdapir arisgadajaWvuli saqarTvelos istoriasTanac... mzia SaraSiZis, igive - lukasalbomi savsea saintereso da unikaluri fotoebiT. masTan erTad kadrebSiaRbeWdili arian: qveynis pirveli prezidenti, zviad gamsaxurdia; erovnulimoZraobis erT-erTi lideri - merab kostava; qveynis patriarqi - ilia II.aseve msaxiobebi, reJisorebi, mwerlebi, poetebi, sportsmenebi...

istoriuli kadrebi ojaxuri fotoalbomidan

Page 43: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

43

is bavSvi me var (iRimis).- Sens bavSvur mexsierebas rogor

SemorCnen erovnuli moZraobis maSinde-li xelmZRvanelebi?

- am fotoebis naxvisas yvelas rCebaSTabeWdileba, rom erovnuli moZraobisdidi aqtivisti viyavi. arada, realurad,maSin 8 wlis gaxldiT da SeuZlebe-lic ki iyo, am asakis bavSvs raime sa-xis patriotuli suliskveTeba hqono-da. im periodSi Cemi fiqrebi sxvaganqroda, mitingze dgomas cxadia, TamaSimerCivna, magram biZas ar vewinaaRmdegebo-di, radgan imdens ki vxvdebodi, rom iqraRac mniSvnelovani ambebi xdeboda.momwonda iqauri situaciac, SeZaxilebi,xalxis aRtyineba. miyvarda fotosgadaRebac. xom xedavT, xan zviad gamsa-xurdias aqvs Cems Tavze xeli dadebu-li da xan - patriarqs. es yvelaferiSegrZnebis doneze maxsovs da isic,rom Cem mimarT did siTbos iCendnen.ukvirdaT, aseTi patara bavSvi iq saaTo-biT rom videqi da aravis vawuxebdi.

- es Zalian Tbili fotoa: Tavigaqvs midebuli Cvens saxelovan dasilamaziT ganTqmul msaxiobze - medeajafariZeze. iseTi STabeWdileba iqmneba,TiTqos erTmaneTs axlos icnobdiT...

- am fotoze 4-5 wlis var anuerovnul moZraobamdea gadaRebuli dabundovnad maxsovs eg dro. rogorcvici, qalbatoni medea da misi meuRle,rezo TabukaSvili iyalToSi, ̀ SoTaoba-ze~ iyvnen Camosulebi (es RonisZiebaiyalTos akademiaSi imarTeboda). cxa-dia, mec iq viyavi. ra Tqma unda, biZaCe-mi xelidan ar gauSvebda Sanss, romCemTvis am didebul adamianebTan erTad,foto ar gadaeRo. maxsovs, am periodSicota uxasiaTo viyavi da ver vxvdebodi,Cemgan ra udodaT, ratom miRebdnensuraTs. maSin rezo TabukaSvili doku-mentur films - ̀ mze iyalToSi~ iReb-da. me grZeli, Savi Tma mqonda da ba-ton rezos movewone, - es bavSvi angelo-zis rolSi unda gadaviRoo. misi moT-xovna aseTi iyo: unda davmjdariyavi,Tma CamomeSala, tanze Camomeyara dawels zemoT SiSveli vyofiliyavi. gava-fiCine fexebi da gavaproteste: ar ga-vixdi-meTqi. mTeli gadamRebi jgufimefereboda, mexveweboda, - velosipedsgiyidiT, amas gaCuqebT an imaso, magramver gadamafiqrebines. mere batonma re-zom Tqva: kargi, nu gaixdis, Savi sviteriCaacviT da ase gadaviRoTo. Savi svite-ri ki ver iSoves da sabolood, im an-gelozis roli filmidan amovarda...

- Sen yvelaze metad, romeli fotomogwons?

Page 44: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

44

- ra Tqma unda, zviad gamsaxurdi-asa da merab kostavasTan erTad gada-Rebuli suraTi miyvars, magram aqvegetyviT, rom yvela fotos Tavisi is-toria da Rirebuleba aqvs.

CemTvis aseve, Zvirfasia Siltonisfoto. inglisis fexburTis nakrebisaqarTveloSi Camovida da `dinamos~stadionze hqondaT wvrTnebi. biZaCemsSiltonTan interviu hqonda, saqmisdasrulebis Semdeg ki es samaxsovrosuraTi gadamiRo. maxsovs, mas mekarisxelTaTmani ecva da aman Cemze STabeW-dileba moaxdina. am kadrs rom viReb-diT, bobi Carltoni, inglisis nakre-bis mwvrTneli gamovida da gagiJda, -ra kargi bavSviao. mere inglisis nak-rebis wevrebis (maTive xelmowerebiT)magari xarisxis fotoebi gvaCuqa. mok-led, ase damaprowialebda biZaCemi aRma-daRma, dRes ki amis gamo misi madlie-ri var.

erTaderTi, ris gamoc guli mwyde-ba, is aris, rom bevri kargi foto da-ikarga. Tumca, bevri firi arsebobs,romelTa gadarCeva albaT, SesaZlebe-lia. wlebi rom gadis, am yvelafersmere aqcev yuradRebas da is SenTvisZvirfasic xdeba.

ai, am suraTze me da TamTa, merabkostavas qaliSvili varT. foto 1989wlis 8 aprils aris gadaRebuli. imdRes biZam saxlSi mimiyvana da saRamosisev wavida rusTavelze. Cems wayvanasacapirebda, magram mSoblebma ar gamiSves,- gvianiao.

eg erTi dRe iyo, saxlSi rom davrCida swored maSin datrialda rusTa-velze tragedia.

, Cemebs gulma ugrZno, Torem imsaSinelebas, rac im Rames moxda, mecSeveswrebodi.

lali facia

Cveni megobaria eqimi merab boTeraSvili

msxvili varikozuli venebis mkurnalobis uaxloesi dayvelaze Sedegiani meTodi

2177 65th st.Brooklyn, NY 112041-718-238-15551-718-238-15551-718-238-15551-718-238-15551-718-238-1555

lazeriTtkivilis gareSe!

nawiburebis gareSe!narkozis gareSe!

eqim merab boTeris

Page 45: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

45

21 dekembers avadmyofobisgan dasus-tebuli didi poeti Tavisma mouravma,kote abduSeliSvilma Caiyvana quTai-sidan sxvitorSi, sadac gardaicvalakidec da saidanac, rogorc eqvTimeTayaiSvili ixsenebs, „didi ambiT Camo-asvenes TbilisSi~.

mgosnis cxedris wamosasvenebladspecialuri delegacia Cavida sofelsxvitorSi. rodesac akaki ezoSi daas-venes, mTeli xalxi pirqve daemxo daaqviTinda. saxlidan sadguramde cxed-ris win patara gogonebi iebs afen-dnen akakis ukanasknelad gasavlel gza-ze. mTeli saqarTvelo muxlmodreki-li da cremlmoreuli miacilebda sam-gloviaro matarebels, romelsac TiT-qmis yvela sadgurze aCerebdnen.

„Cveno Wiris mosamZivrev, Cveni lxe-nis momReralo, Cveno dido mgosanoda mamav! aq Semokrebili Seni SvilebimowiwebiT vidrekT muxls Seni wmindaneStis winaSe da mdablad Tavs vxriT~- ase mimarTa gomis sadgurze Sekrebi-li xalxis saxeliT mRvdelma ilarionxaxutaSvilma ukanasknel gzaze mimavalpoets. -„gvapatie, rom droTa uqonlo-bisa gamo, esred mcireT gegebebiT. esredimitom viqceviT, rom Sen iswrafviCven dedaqalaq tfilisisaken, sadacsuliT da guliT mogelian mravaliSeni Svilebi da pativismcemelni ga-nurCevlad erovnebisa, sarwmuneobisa,wodebisa da mimarTulebisa...~

akakis gardacvalebas ityobinebodaTiTqmis yvela gamocema. 2 TebervalssaqarTvelos qalaqebs da daba-soflebsmoefina gazeTi „Temi~, romlis pirvelgverdze dabeWdili iyo mimarTva:

„qarTvel ers! 1915 wlis 26ianvars, Ramis pirvel saaTze, saqar-Tvelos dideba, qarTveli xalxis

erovnuli gulTmisani da mesaidum-le - akaki wereTeli gardaicvala.misi maRmerTebeli samSoblo glo-vis nislma dahbura. daoblebuliqveyana gulis siRrmidan amoxeTqi-li kvnesiT exmaureba Tavis wuxilisSeudarebeli gamomsaxvelis sik-vdils, eris wminda zraxvebis grZne-uli momRerlis dakargvas. mTelieri erTi azriT gamsWvaluli, erTgrZnobad gadaqceuli, Tvalcremli-ani da gulCaTxrobili Semoikribebaakakis Zvirfasi cxedris Tayvansa-cemad. wminda neSts Caabarebs Cafiq-rebul mTawmindis istoriul aklda-mas, xolo ukvdavi sulis winaSesaukuno fics dadebs, rom ar uRa-latebs didebuli mgosnis naander-Zev simarTlis msaxurebas da erov-nul idealebs~.akakis gardacvalebis dResve galak-

tionma dawera da Jurnal „ganTiadis~mesame nomerSi gamoaqveyna vrceli rek-viemi - „akakis gardacvalebis gamo~:

`mzis sxivebiT ganaTbobi,vardi rodi Wkneba,Tu TandaTan axlovdeba

vin ar gawamebula mowafeobisas ukidegano sazepiroebiT SuSanikidan,xanZTelidan Tu abos wamebidan?! SoTasac gvarianad davutanjivarT da -„kurka~-generalsac Tavisi usasrulo „sadRegrZeloTi~.

iSviaTi gamonaklisia akaki, romlis sazepiroebis dazuTxva sulac ariyo rTuli saqme: arqaizmebisagan daclili leqsika, cxadi Sinaarsi da isemarjved SerCeuli ritmi da riTmebi, rom yvela wina striqoni Tavad iyoCumi da mgrZnobiare sufliori, romelic xan alRosa da xanac logikiswyalobiT iolad gvamaxsovrebda Tu gvikarnaxebda momdevno striqonebs.

maxsovs, erTma Cemma klaselma, maswavleblis jibrze, gakveTilidan gakveTi-lamde (oTxSabaTidan paraskevamde) zepirad iswavla akakis „gamzrdeli~,mTeli poema!..

ras movayole es yvelaferi?zustad 100 wlis win, 1915 wlis 26 ianvars gardaicvala akaki!..

gazafxulis grZneba.iadoni roca yvavilsnanas eubneba,rodi axsovs sicocxlisada sikvdilis mcneba!netavi mas, vinac icisqveynis zne da fasi,mwared aRar eCvenebamas sicocxlis Tasi.da igi ki, vinc yofnisTvisSvebis cremli Rvara,ukvdavia... da akakicar momkvdara, ara!~es „da akakic ar momkvdara, ara!~

galaktions rvajer aqvs gameorebuli.„naTeli mwuxarebiT~ miiRo mgosnis

micvaleba grigol robaqiZem, romelmacgazeT „saxalxo furclis~ 205-e nome-rSi akakis gardacvalebis gamo dawera,„gahqra akaki viT sizmari SuaRamisa~.

akakis gardacvalebis gamo didi jafadaadga foCta-telegrafs. gazeTebi veraudiodnen samZimris depeSebis gamoq-veynebas. „saxalxo furclis~ redaqci-am depeSebi miiRo quTaisis Rarib mowa-feTa damxmare sazogadoebidan, baqosqarTveli noqrebisgan, usuriis nikol-

ararararar momkvdara!momkvdara!momkvdara!momkvdara!momkvdara!ararararar momkvdara!momkvdara!momkvdara!momkvdara!momkvdara!

Page 46: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

46

skidan, tfilisis qarTvel ebraelTasaxeliT rabin naiTalovisgan, krasno-vodskis mahmadianTa jgufisgan, petrog-radis universitetSi arsebuli qarT-velTa samecniero wrisagan, xarkovidan,baTomis sabirJo komitetisgan, baqostelefonis manterebisgan, donis-rosto-vis qarTvelebisgan, tfilisidan somexTagamomcemel sazogadoebisgan, ozurgeTi-dan, kavkavidan, gagridan, foTidan, soxu-midan, WiaTuridan, viatkidan, cxinvali-dan, onidan (oneli qarTveli qalebis-gan), asxabadidan, duSeTidan, krasnovod-skidan podpolk. firalovisgan da aseSemdeg dausruleblad saqarTvelodan,amierkavkasiidan da ruseTis imperiisim Soreuli qalaqebidanac ki, sadac qa-rTvel kacs fexi daudgams. erTi depeSapirveli msoflio omis frontidanacki movida: liublinSi, brZolis velzemyof qarTvelTa mindobilobiT saqar-Tvelos miusamZimra eqimma gabiCvaZem.

mainc ram ganapiroba akaki wereTlisaseTi usazRvro siyvaruli da pati-viscema?

grigol robaqiZis TqmiT, RmerTebmaakakisTvis araferi daiSures: didi niWi,sworupovari silamaze, gvarovneba, sim-didre... WeSmaritad igic iyo „sayvare-li RmerTTa da adamianTao~, da kidev:

„rusTavelis Semdgom qarTvelTasityvis pirveli xelovani akakia;

akaki, rogorc mgosani rusTave-lis mociqulia. erovnuli suliscocxali entelexia, anu forma -Zala, romelic qaosisagan kosmossahqmnis sityva aris uTuod. da akaki,rogorc mqmneli qarTuli sityvi-sa, qarTvelTa sulis entelexiissxeulebaa namdvili. saro tani, mox-denili qedi, mravalferovani frTa,msubuqi frena, - ai moxazulobaakakis sityvisa~.cxadia, grigol robaqiZem akaki were-

Tlis poetur niWs ase maRali Sefasebamxolod imis gamo ar misca, rom nekro-logis werisas uerTgula laTinursentencias De mortuis aut bene, aut ni-hil (micvalebulebze an kargi, an arafe-ri). mogvianebiT bevrma mkvlevarma, maTSoris mamia CorgolaSvilmac SeniSna,rom „STambeWdavia akakis poeturi pa-litris simdidre, ferebis mouwyina-ri mravalferovneba, musikaluroba. aka-kim SeZlo erovnuli da socialuriideebis poeturad gamoxatva ise, rompoetis patriotuli leqsebi xalxursimRerebad iqcnen, radgan am simRereb-Si mSobliurma erma Tavisi warsuli,awmyo da momavali Seicno~.

rad uyvarda xalxs yvelaze metad

akaki wereTeli? - es kiTxva dausvasakuTar Tavs geronti qiqoZemac, rome-lmac ubis wignakSi Tavadve Cawera:

„rogorc lirikosi, is ver See-dreboda baraTaSvils. misi mxatvru-li proza dabla sdgas yazbegisprozaze; vaJa-fSavelas erTi rome-lime poema „baxtrioni~ an „gogo-Tur da afSina~ iyidis yvela mispoemas. misi dramaturgiac sustia,magram akaki wereTeli TviT iyodamTavrebuli mxatvruli nawarmo-ebi, saukeTeso egzempliari im cxove-lTa keTilSobiluri jiSisa, rome-lsac Homo Sapiens ewodeba. ro-gorc pirovneba, is maRla idga Ta-vis nawerebze~.akaki, rogorc pirovneba, marTlac

ganumeorebeli xiblisa yofila. akiambobdnen kidec misi Tanamedroveni,„beds ver SevCivlebT, Cven vnaxeT aka-kis Rimili, akakis siaruli, akakis bav-Svuri saxe - naTeli da gaSlili, mi-si zecisken aweuli Tavi da dedamiwis-ken daSvebuli Tvalebi... Cven gavigo-neT akakis xma, neli da tkbili, rogorcgrZneuli tyis Sriali.~

sxvaTa Soris, akakis safirmo „zecis-ken aweuli Tavi da dedamiwisken daSve-buli Tvalebi~, rogorc mamia Corgo-laSvili SeniSnavs, Sedegi yofila1904 wels gadatanili avadmyofobisa,romelic, marTalia, male dauZleviapoets, magram Tvalis quTuToebis damb-la mainc darCenia.

ra gasakviria da, akakis pirvelinaxva samudamod daamaxsovrda galakti-ons, romelic sadgur xaragaulis baqan-ze idga, roca tfilisidan Camomdgarimatareblis meore klasis fanjara Ca-moiwia da „kupedan RmerTiviT gadmo-ixeda bambis qulasaviT WaRaram, olim-piurad amayi saxis mqone moxucma...~

akaki wereTlis Sesaxeb STambeWdavimogonebebi datova eqvTime TayaiSvilma,romlis gadmocemiTac, akakis erT adgi-las didxans gaCereba ar uyvarda daarc quTaisSi da arc TbilisSi hqondamudmivi bina:

„xan erT sastumroSi cxovrobda,xan - meoreSi. samsaxuri Tavis dReSiara hqonia, maSasadame misTvis arc jama-giri arsebobda. cota Semosavals iReb-da Tavisi mamulidan da yovelTvisufulod iyo. magram rogorc damsaxu-rebuli da uebro poeti, is yvelasaTvissayvareli kaci iyo da SeZlebisamebryvela exmareboda. xSirad mas sastum-ros mepatroneni, nametnavad imerlebida gurulebi, arc binaSi, arc saWmel-sasmelSi fuls ara Txovdnen, Tvis

bolos mxolod angariSs warudgen-dnen TavianTi xelmoweriT, rom fulimiRebuliao~.

eqvTime TayaiSvili imasac ambobs,rom sazogadod akaki „saapeko~ kaciiyo, vinme patroni unda hyolodao.akakim arc fulis yadri icoda:

„akakis iliasaviT uyvarda kartisTamaSi. xSirad Ramesac aTenebda. manamjibes ar amoicarielebda, TamaSobasar miatovebda. Tu umetes SemTxvevaSiilia kartSi fuls igebda, akaki TiTq-mis yovelTvis agebda. mis partniorebs„burduCni~ klubSi dava hqondaT er-TmaneTSi, akakis rom dainaxavdnen: dResme veTamaSebi, geyo rac winad mouge,axla mogeba me unda mxvdeso~.

calke ambavia akakis iumori, xSiradmware da xSirad Savi elferisac. cno-bilia, rom maSin, roca mTeli tfili-sis meTevzeebi da menaveebi gauCinare-bul vano maCabels mtkvarSi eZebdnen,akakim ixumra: menaveebi ra saWiroa, Tuvano marTla mtkvarSia gadavardnili,WavWavaZe moiwvieT da kukiis xidze da-ayeneT: sadac unda iyos vano, imis danax-vaze maSinaTve wylidan amovardebao.

uamravi patriotuli leqsis avto-rs aseTi striqonebis dawerac SeeZlo:

`rodesac Cem win sufrazecxeli SiSxina mwvadia,maSin me samSoblosaTvisyoveli kargi mwadia~arc sareklamo teqstis Txzvas Ta-

kilobda:„sasmelebis metoqe var,Rvinis, ludis, wylis da rZisaxileulTa esencia –mitrofane laRiZisa.gemoca maqvs, ferica maqvs.gTxovT, orive gamisinjoT,Tvara ase raT mindixarTmoxvideT da gadibrinjoT~.akaki wereTelma - TergdalelTa

Taobis elvare warmomadgenelma, Tana-medrove saliteraturo enis erT-er-Tma Semqmnelma da wera-kiTxvis gamav-rcelebeli sazogadoebis aqtiurma wev-rma - aseve sazogado saqmeze izrunasikdilamde ramdenime TviT adre danotarialuri wesiT daamtkica anderZi,romliTac mTeli Tavisi mamuli danawarmoebebi, gamocemuli Tu gamouceme-li, dautova saqarTvelos saistorioda saeTnografo sazogadoebas. sxvaTaSoris, mSoblis msgavsad moiqca akakisvaJi aleqsic - operis cnobili antrep-reniori, romelmac didZali (1,5 mi-lioni maneTis) saopero dekoraciebi,tanisamosi da biblioTeka uanderZa(gardaicvala 1942 wels parizSi) „mo-

Page 47: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

47

mavali Tavisufali saqarTvelos Te-atrs~. marTalia, anderZi ar Sesrulda,magram es ukve sxva istoriaa.

akakim 75 weli icocxla, TumcaTavisi Semoqmedebis, avtobiografiu-li „Cemi Tavgadasavlis~, vasil amaSuke-lis mier 1912 wels gadaRebuli doku-menturi filmisa („akaki wereTlismogzauroba raWa-leCxumSi~) da kon-stantine pipinaSvilis „akakis akvnis~(1947 w.) wyalobiT, sikvdilis sauf-lo mniSvnelovnad Seaviwrova: dromveraferi daaklo mwerlis enas, rome-lic dResac Tanamedroved JRers, xoloukvdavebis iluzias aZlierebs is gare-moebac, rom Semonaxulia mgosnis foto-ebi lamis dabadebidan bolo amosunT-qvamde, erovnul arqivSi ki daculiaakakis rogorc xmis Canaweri, aseve mo-Zravi gamosaxuleba vasil amaSukelisdokumenturi filmis saxiT.

mTawmindis panTeonze daweril wig-nSi mamia CorgolaSvili SeniSnavs, romTavdapirvelad varaudobdnen akakis neS-tis ilias samaris gverdiT dakrZalvas,magram kldis gamo saflavis gaTxragaZneldao, mwerlis cnobili anderZi(leqsad Tqmuli dimitri yifianis gar-dacvalebis gamo), aRsrulda 1915 wlis8 Tebervals:

`nurc mkvdars gamwirav,nurc cocxals,ze kalTa damafareo...da, rom movkvdebi, gaxsovdes,anderZi davibareo:deda-Svilobam, bevrs ar gTxov,Sens miwas mimabareo,ca-firuz, xmeleT zurmuxto,Cemo samSoblo mxareo!~dakrZalvis Semdeg akakis saflavze

darCa erTaderTi gvirgvini warweriT:„akakis. saqarTvelo~, mogvianebiT kiaRimarTa simboluri Zegli (avt. daviTkakabaZe): labradoris oTxi masiuriqva sam rigadaa ganlagebuli. zedaqvaze mimagrebulia asimetriuli Cangi:oTxi xazi da wre - poeziisa da musi-kis kavSiri.

qveda qvaze amokveTilia erTaderTisityva: akaki, romelic dResac iseTivedafasebuli da sayvarelia, rogorcasi wlis win, roca galaktionma Tqva:

„saqarTvelos hyavda da hyavssaamayo Svili,daTrguna da SeaCvenaTviT saflavis Crdili,da ucvleli ukvdavebairgvliv daamyara...saqarTvelov! maS, akakiar momkvdara, ara~

jimSer rexviaSvili

Page 48: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

48

Tarazulad::::::1. poeturi uSfoTveli cxovreba

bunebis wiaRSi; 2. urCxuli (wign); 3.literaturuli nawarmoebi an misinawili, romelic dawerilia saubrissaxiT; 4. taepebi, romlebic leqsSigarkveuli wesiT meordeba; 5. rusimwerali; 6. dionises mxlebeli ber-Znul miTologiaSi; 7. qarTveli mwera-li, dramaturgi, avtori piesebisa ̀ mete-xis CrdilSi~ da `ieTim gurji~; 8.`mas tansa kaba emosa, gare-Tma vefxis...~;9. arCibald mekeSis satrfo (`gvelisperangi~); 10. floberis romani; 11.ninoSvili `Cveni qveynis...~; 12. rezoWeiSvili ̀ Cemi megobari...~; 13. xelov-nuri ena; 14. hamletis megobari; 15.daTa TuTaSxias sayvareli; 16. lite-ratori, romelic raime nawarmoebis,visime Semoqmedebis kritikas eweva; 17.homerosis poema; 18. bernard Sou ̀ ...da kleopatra~; 19. mTavari personaJigrinis nawarmoebidan ̀ alisferi ial-qnebi~; 20. v. gunias piesa `da-...~; 21.mefe-liris erT-erTi qaliSvili; 22.mSvenieri elenes da dioskurebis deda;

23. zolas romani; 24. produqti, ro-melsac magdana yidda; 25. IV-Vss ber-Zeni poeti, ... panapoliseli;

Sveulad:7. leqsi `... muxasa~; 21. qarTveli

mwerali ... CaCaniZe (`gza navsadguriskenmidis~, `lurji wigni~); 26. zola`tereza...~; 27. ra gvaria SuSaniki?;28. literaturuli nawarmoebis didiqveganayofi; 29. mama gorios erT-erTiqaliSvili; 30. erT-erTi `bremenelimusikosi~; 31. jumberis gamzrdeli`sibrZne sicruisadan~; 32. kontinenti,sadac gaemgzavra aiboliti mxecebis

samkurnalod; 33. juanSeris deda(`TeTri kurdReli~); 34. ase gamoiT-qmis berZnulad sityva ̀ vwer~; 35. Ce-xovi ̀ ...vania~; 36. nunus satrfo (`mamismkvleli~); 37. ungreli mwerali; 38.godunovis saxeli; 39. nabukovis roma-ni; 40. leoniZe `Ciriki da...~; 41. ni-noSvilis moTxroba; 42. `rac ufroSors xar, miT ufro vtkbebi! me SenSimiyvars ... Cemi~ (galakt); 43. amerike-li mwerali, avtori romanisa ̀ wyurvi-li sicocxlisa~; 44. sulelis amyo-li TviTonac... (and); 45. iaponelimwerali; 46. diuma `dedofali...~

pasuxebi - waikiTxeT sarkis daxmarebiT

29

1 31

6

4

3 36

2

5

7

1311

9

8

10

12

17

14

1615

18

2221

24

23

26 27

25

19

20

28

30

32

33

34

40

3938

37

42

35

43 44

45

46

41

litvordi

Tarazulad::::: 1. idilia; 2. monstri 3. dialogi; 4. refreni; 5.ilini; 6. satiri; 7. mamforia; 8. tyavisa; 9. matasi; 10. salambo; 11. raindi;12. nodari; 13. ido; 14. horacio; 15. beCuni; 16. kritikosi; 17. odisea; 18.keisari; 19. asoli; 20. Zma; 21. regana; 22. leda; 23. nana; 24. mawoni; 25. nones;

Sveulad: 7. mumli; 21. rodam; 26. rakeni; 27. mamikoniani; 28. wigni;29. delfina; 30. mamali; 31. leoni; 32. afrika; 33. sidonia; 34. grafia;35. Zia; 36. iago; 37. nadi; 38. borisi; 39. lolita; 40. Cikotela; 41. si-mona; 42. ocneba; 43. stouni; 44. sulelia; 45. ihara; 46. margo.

Page 49: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

49

emigrantebi... adamianebi, romlebic yvelafers akeTeben Tavi-anTi SvilebisTvis, ojaxebisTvis, maTi momavlisa da keTildRe-obisTvis. Cven viciT ras grZnoben emigrantebi, magram viciTras grZnoben maTi ojaxis wevrebi? viciT, rogor stkivaT,rogor enatrebaT? ras ganicdian maTi Svilebi, mSoblebi?

albaT, verasdros gavigebT Tu sakuTar Tavze ar gamovcdiT,Tavad ar SevigrZnobT, Tavad ar gavxdebiT emigrantebi. manamde,maTsaviT veravin gavigebT maT yvelaze did satkivars, rasacsamSoblos siyvaruli, samSoblos monatreba hqvia.

Cven verasdros gavigebT ra feria es monatreba, es tkivili,nostalgias rom eZaxian.

isini itanjebian imitom, rom ar arian iq, sadac maT elian.emigrantTa Svilebi...gasaocaria, TiToeuli maTganis TvalebSi uzarmazari satki-

vari Cans, is danaklisi Cans, romlis Sevsebac mSoblis gardaaravis SeuZlia. maT TvalebSi Cans cxovreba, yoveldRiuroba,romelic bevri tkivilis miuxedavad, mainc lamazia.

am silamazes xom maTi gansakuTrebuli niWi ganapirobebs,- monatrebis, siyvarulis niWi. swored im danaklisma da sa-Sinelma monatrebam aswavla maT gansakuTrebuli da bevrisgangansxvavebuli siyvaruli.

arasdros damaviwydeba maTi `namdvili~ Tvalebi.maTi Tvalebi xom bevrs amboben -rogor elodebian?! sul... yovel wams elodebian. sjeraT,

rom isini aucileblad dabrundebian, agrZnobineben imas, Tura aris WeSmariti bedniereba.

emigrantebis Svilebs mxolod erTi survili aqvT - daka-rgulis dabruneba!

da ra mtkivneulia, Tu es dakarguli araTu nivTia, dedaa!dabruneba imis, rac maTTvis yvelaze Rirebulia. maT ician,

rom maTgan Sors arian, Zalian Sors, magram sinamdvileSiZalian axlos.

maT ician, rom ar unda gaeSvaT, ar unda miecaT uflebadaetovebinaT. Tumca, axla imasac swavloben, rom cxovrebarTulia da rom ar daikargo am sirTuleSi, ufro rTuli na-biji unda gadadga. SeiZleba es nabiji wasvlac iyos, dakar-gvac droebiT, gadakargva.

saWiroa daTmo, datovo.toveb isev maTTvis, maTi bednierebisTvis, Tumca vkargavT

im lamaz wuTebs, moubrunebel wuTebs, romelic Cvens SvilebTan,Cvens ojaxTan SegveZlo gagvetarebina.

anamaria 5 wlis iyo, roca deda amerikaSi wavida da ukvemecxre welia iq muSaobs. misTvis xom es didze didi droa.is gamudmebiT dedaze fiqrobs. mis fiqrebSi deda isev iseTia,rogoric 5 wlisas axsovs.

rogori ki SeiZleba axsovdes 5 wlisas?!saamisod Zalian patara imisTvis, rom gaego, mimxvdariyo

saerTod am wasvlas. es is periodi iyo, rodesac baRSic verCerdeboda dedis gareSe.

`Tavidan deda arc mtovebda. maxsovs, yoveldRe erTad mi-vdiodiT baRSi da erTxelac rom gavige, rom Cumad dabrundasaxlSi da mxolod Cems wasayvanad apirebda mokiTxvas, iseTitirili daviwye, maxsovs, veravin SeZlo Cemi gaCereba.

roca momakiTxa da melaparakeboda, pasuxs ar vcemdi. gab-razebuli viyavi.

maSin ver vapatie ori saaTiT Cemi datoveba da axla?~

natuka lomaZe

Page 50: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

50

adamiani didi xania, aRar cxovrobspirvelyofil bunebaSi, Tumca, cxadia,misi qvecnobieri kvlav inaxavs im infor-macias, romelic istoriaSi gadabarge-bamde daugrovda. albaT amis gamoa,rom tyeSi dabrunebisas, adamians uCnde-ba araracionaluri, sruliad usafuZ-vlo SiSi, TiTqos istoriasTan erTadukvalod gaqra misi kulturuloba,ganswavluloba, bunebis kanonebze damya-rebuli codna-gamocdileba da maT nac-vlad eZaleba preistoriuli adamianisgrZnobebi - gaucnobierebeli, aramoti-virebuli SiSebi, rom tyeSi SeiZlebadaikargos, gadaeyaros nadirs, avazaks...SeiZleba gaitacos (moajadovos) avmasulma anda sulac ukvalod gaqres!

tyeSi xom yvelaferi idumalebiTaamoculi - siCumec, xmauric, sibnelecda sinaTlec ki, romelmac foTlebsaTu wiwvebs Soris gamoaRwia...

da ras grZnobs xe, romelic moswydaTu moswyvites tyes da cxovrobs adami-anTa Soris, anu istoriaSi da ara bu-nebaSi?

tyeebis erTgvar umcros Zmebad, So-reul naTesavebad SeiZleba miviCnioTqalaqad gaSenebuli koromebi, skverebida baRebi, magram maT garda aseve gvxvde-bian calke mdgomi xeebic - sevdianebi,medidurebi, ucnaurad mimzidvelebi daimavdroulad saSiSebic ki TavianTiieriTa da xasiaTiT, romelic martoo-

basa da arabunebriv garemoSi gaitotada daikoJra.

albaT, aseTi iyo Tbilisis erT-erT ezoSi lamis saukunis win mdgarixe, romelmac boris pasternakze imdenaddidi STabeWdileba moaxdina, rom mwe-ralma is Tavis diad romanSic ki „ga-dargo~:

„biWi yvelaze metad erTma ucnaurmaTiTebgafarCxulma xem gaaoca, romelicimave ezoSi idga, sadac stumrobdnen.erTi uSvelebeli tropikuli golia-Ti iyo, spilos yurebis msgavsi foTle-biT, romelic icavda ezos samxreTu-li mcxunvare mzisagan. nika verafriTSerigeboda im azrs, rom is xe mcenareiyo da ara cxoveli.~

aseTi martoxela goliaTebi, ukide-gano varjebiTa da stadionisxela Cr-dilebiT, SeiZleba Segvxvdes rogorcqalaqad da soflad, aseve Tvaluwvde-nel mindvrebSi an mobibine yanebis Su-agulSi, sadac moulodnelad amozidu-lebi, TavianTi xangrZlivi da diadimartoobiT met Sinaarssa da silamazessZenen rogorc garemos, aseve adamiane-bis yofasa da yoveldRiur cxovrebas.am xeebs fizikuris garda, sxva ganzomi-lebac aqvT. es xeebi ufro metia, vidrezogadad mcenareebi, romlebic gavle-nas axdenen havaze, icaven niadags ero-ziisagan da iZlevian sakvebs, siTbosda saSen masalas.

es xeebic, adamianebis msgavsad, isto-riaSi cxovroben da maTi arsebobacSeiZleba iyos kulturuli memkvidre-obis nawili. dameTanxmebiT, mcenarezemetia Telavis aTaswlovani Wadari,winandlis cnobili cacxvis saukuno-vani xe (romelSic, legendis mixedviT,aleqsandre WavWavaZis SviliSvili, sa-lome, daimala lekebis Semosevis dros),martyofis istoriuli (beJaniSvile-bis) kaklis xe da a.S. - yvela am xesaqvs Tavisi mdidari istoria, romelic,xSir SemTxvevaSi, mWidrodaa gadax-larTuli adamianis (adamianebis) bedT-Tan da iseTive sevdiania, rogoricadamianebis cxovreba.

galaktionis fiWvi,kldiaSvilis cacxvebi...poeti vaxtang javaxaZe (galaktio-

nis cxovrebisa da Semoqmedebis Tvalsa-Cino mkvlevari) mogonebebis wignSi„leqsidan leqsamde~ ixsenebs galakti-onis mier darguli fiWvis sevdian Tav-gadasavals, romelic daiwyo Soreul1936 wlis 5 marts, roca yofil kirkisquCis 4 nomerSi erTi wlis win aSene-buli saxlis win ramdenime fiWvi da-rges, maT Soris erT-erTi (Sesasvleli-dan marcxniv) Tavisi aivnisa da fanjre-bis win sakuTari xeliT dargo „TviTpativcemulma galaktion tabiZem~ (ubiswignakSi Canaweri gakeTebulia daud-

neta marTla Tu eyureba xes kacis?nodar dumbaZe, `xazarula~nodar dumbaZe, `xazarula~nodar dumbaZe, `xazarula~nodar dumbaZe, `xazarula~nodar dumbaZe, `xazarula~

xeebi daxeebi daxeebi daxeebi daxeebi daadamianebiadamianebiadamianebiadamianebiadamianebixeebi daxeebi daxeebi daxeebi daxeebi da

adamianebiadamianebiadamianebiadamianebiadamianebi

Page 51: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

51

geneli piris mier).vaxtang javaxaZis TqmiT, TiTqmis

oci wlis Semdeg 1952 wlis 9 martsgalaktionma am fiWvis Sesaxeb ubiswignakSi isev Cawera: „am baRSi arisCems mier darguli fiWvi, rac masTavs gadaxda, pirdapir asaweria~.

rogorc Cans, am xes galaktionissicocxleSi bevri ram gadaxda, magram,unda iTqvas, rom galaktionis fiWvmadramatizmiT savse cxovreba ganvlopoetis gardacvalebis Semdegac. ai,ras wers vaxtang javaxaZe:

„marjaniSvilis xuTi nomridan Cemikabinetis fanjrebi pirdapir Sehyureb-dnen marjaniSvilis oTxi nomris fanj-rebs da me Zalauneburad yoveldRiu-rad vesalmebodi nacnob fiWvs, romel-sac Cems meti aRaravin icnobda. oTxmo-cdaaTiani wlebidan - sabWoTa kavSirismartiv mamravlebad daSlis Semdeg -gamomcemloba, romelic weliwadSi 400wigns gamoscemda, TiTqmis gauqmda dame sakmaod dro mrCeboda, xSirad SemeT-valierebina poetis biografiis es uka-naskneli erTaderTi naSTi, vinaidangalaktionis bina gaiyida. male yofilikirkis, yofili Joresis da bolosmarjaniSvilis quCa gaafarToves daerT mSvenier dRes xeebis moWras Seud-gnen. me saswrafod davureke mweralTakavSiris mdivans, romelmac qalaqisaRmaskomSi gadareka da maSinve gamoc-xaddnen oficialuri pirebi, romlebsacfiWvis istoria vauwye da ase gadarCayvelaze daCagruli erTaderTi fiWvi- galaktionis fiWvi.~

magram xis Tavgadasavali amiT ardasrulebula. vaxtang javaxaZis gadmo-cemiT, 1999 wlis 5 marts marjaniS-vilis oTx nomerSi galaktionis memo-rialuri muzeumi unda gaxsniliyo.wina dReebSi Senobis fasadi gaalamazes,quCa gaasufTaves da saxlis win skverSiyvavilebi Carges.

kvlav vaxtang javaxaZes movusminoT:„yovelive amas mSvidad vaTvalierebdi.uceb Tvali movkari: ori Ronieri mama-kaci najaxebiT miadga fiWvs. umalpoetis sruliad ucnobi ori striqonigamaxsenda: „rogor SemeZlo ar dameTva-la, ramdenjer scemda tyeSi najaxi".da maSinve kibeebze daveSvi, quCa gadav-Weri da Sevutie. ar damijeres daufrosi movikiTxe. Cavitane Cemi „ucno-bi~ (wigni galaktionis cxovrebis Sesa-xeb), im ufrosis „volgis~ sabargul-ze gadavSale da 1936 wlis 5 noembrisCanaweri wavukiTxe: „kirkis q. 4 sax-lis ezoSi erTi Ziri fiWvis xe (Sesas-vlelidan marcxniv) dargulia TviT

pativcemul galaktion tabiZis xeliT~.amjerad meored gadavarCine galaktio-nis fiWvi.~

Tumca, mogvianebiT, rogorc vaxtangjavaxaZe wers, fiWvma gaxmoba daiwyoda misi gadarCena ver moxerxda.

ufro mZafri da dramatizmiT savse(Tumca Sedegiani) iyo kidev erTi didimwerlis, ruseTis mefis armiis podpol-kovnik daviT kldiaSvilis brZola sa-ukunovani cacxvebis gadasarCenad.

„pironitSi (sofeli TurqeTSi, is-toriuli lazeTis teritoriaze, xo-fasTan axlos) darajebi myavda dayene-buli, rom xeli ar exloT im mSvenie-ri cacxvebisTvis, zRvis pirs rom mSve-nebiT amarTuliyvnen~ - ase ixsenebsTavis memuarebSi cnobili mweralipirvel msoflio omSi gadamxdar erTepizods, romlis Sesaxeb ufro vrcladmogviTxrobs ivane arjevaniZe (1916-1918 wlebSi kavkasiis frontze sru-liad ruseTis erobaTa kavSiris daruseTis wiTeli jvris sazogadoebisTanamSromeli) wignSi „daviT kldiaS-vilis axlos~, romlis mixedviTac pi-ronitis etapis komendanti podpolkov-niki kldiaSvili win aRudga polkov-nik mixeil verderevskis (baTum-trapi-zonis damakavSirebeli sarkinogzo ma-gistralis proeqtis avtorisa da sa-muSaoTa organizatoris) survils, gae-kafa „adgilobrivi lazebis mier samR-vToT miCneuli da safutkred daniSnu-li, mSvenivrad gaSlili aTaswlovanicacxvebi~.

arjevaniZis gadmocemiT, roca mesan-greni cacxvebs najaxebiT miadgnen, maTwin dauxvdnen kldiaSvilis jariskace-bi. samxedro xelmZRvanelobam (gene-ralma liaxovma) podpolkovnik kldi-aSvilis es moqmedeba mZime samxedrodanaSaulad scno, etapis komendantisTanamdebobidan gadaayena da baTumSigamoiZaxa savele sasamarTlos wesiTgasasamarTleblad, Tumca mwerals bedmagauRima - sulze mouswro Tebervlisrevoluciam.

„amgvarad, aTaswlovani cacxvebi -bunebis es uZvirfasesi Zegli, velurgakafvas, xolo didi qarTveli mweralida sazogado moRvawe, daviT kldiaSvilidaRupvas gadarCnen~, vkiTxulobT ivanearjevaniZis mier datovebul mogonebe-bis wignSi.

ra hqvia saqciels, roca 50 welsgadacilebuli kaci (Seryeuli janmr-TelobiT) sasworze debs samsaxurs,karieras da Tavis sicocxlesac ki?rogor xdeba, rom dRes mxolod imisgamo, rom raRac morigi usaxuri Senoba

CavakvexoT qalaqis sxeulSi, daundob-lad vimetebT aswlovan xeebs, romelTaCrdilSi ara Tu mxolod Cven mSob-lebs, aramed ufro Soreul winaprebsuvliaT da uocnebiaT? rogori ugr-Znobi unda iyo, rom ver dainaxo dadaafaso qalaqSi gaxarebuli xeebissilamaze da amagi? ver daafaso maTiCrdilebis, maTi sigrilisa da xmaurisidumaleba? anda, rogor ver unda igZnoxifaTi da ver warmoidgino saSineleba- xeebisgan daclili qalaqi TavisimoSiSvlebuli moednebiT, mtvriani qu-CebiT da gavarvarebul saxlebSi gamo-ketili moqalaqeebiT?

daujerebelia, magaram yovelgvarisinanulis gareSe vCexavT rogorc skve-rebs, aseve calke mdgom, e.w. „pirovneba-xeebsac~, arada iyo dro, cxared kamaTo-bdnen imaze, Tu romeli xeebiT (Wadre-biT, kedrebiT, fiWvebiT...) SeevsoT mo-titvlebuli mTawmindis kalTebi daqalaqis quCebs Cayolebuli grZelitrotuarebi.

Wadari VS kedariWadars ar swyalobda cnobili bo-

tanikosi, akademikosi niko kecxoveli,romelic kedris gaSenebas uWerdamxars, Wadarze ki ambobda, bususebs av-rcelebs, surdos iwvevs, didi zomisaada qalaqSi uxerxulobas qmniso, Tumcaakademikosis mier motanili es argumen-tebi gadawona qveynis maSindeli pirve-li piris, kandid Carkvianis „odam~miZRvnilma Wadris didebulebas:

„Wadari - monumenturi silamazisgarda - sigrilisa da Jangbadis uSretiwyaroa, rasac Cveni cxeli, Znelad gasa-niavebeli, xeobaSi Camjdari qalaqisaT-vis gansakuTrebuli mniSvneloba aqvs.wiwvovani jiSebidan TbilisSi farTogavrceleba hpova himalais kedarma.

msoflio praqtika gviCvenebs, romqalaqis quCebSi, rogorc wesi, foTlo-vani jiSebi irgveba da es SemTxveviTiar aris. quCaSi xeebis Spalerma zafxu-lobiT Crdili unda mogvces. es arismisi yvelaze xelSesaxebi funqcia.

kedris varji iseTi formisaa, romkarg Crdils misgan ver miviRebT, xoloTu qveda totebi ar SeaWeriT, trotu-arzec ver ivliT. meore da ufro ar-sebiTi nakli amgvari gamwvanebisa kiis aris, rom kedari zamTarSic, rocamzea saWiro, quCebs, saxlebs, ase Tu ise,mainc Crdilavs da abnelebs. sul sxvaafoTlovani xe, kerZod Wadari. is zaf-xulSi xSir Crdils iZleva, zamTarSiki, foTlebis dacvenis gamo, mzis sxi-vebs xels ar uSlis. figuralurad

Page 52: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

52

rom vTqvaT, quCaSi darguli foTlovanixe hgavs qolgas, romelic zafxulSigaSlilia da mzisgan gvicavs, zamTarSiki dakecilia da mzes ar gviCrdilavs.~

ra gasakviria da am argumentebisgamoqveynebis Semdeg TbilisSi lampi-onebis naTeba da Caqroba mxolod Wad-rebSiRaa SesaZlebeli. Wadrebi ki, SesaZ-loa, marTlac bevrs uqmnis diskomfo-rts, magram gana ra iqneba mtkvris sa-napiro anda rusTavelis gamziri maTiCrdilisa da foTlebis Srialis gare-Se? vin icis, iqneb rusTavelis gamzirisim saidumlos gasaRebic, romlis Sesa-xeb akademikosi vaxtang beriZe werda,giganturi Wadrebis mwkrivSia damaluli?

„mainteresebda, ratom iyo yovelT-vis meti xalxi gamziris im mxares(im trotuarze), romelic mTawmindiske-naa, miuxedavad imisa, rom orive Teatri,samive kinoTeatri, muzeumi da galereameore mxares mdebareobda~, werda vaxtanberiZe 1987 wels gamocemul „mogonebe-Si~, - „ratom iyo im xalxmraval mxaresgansakuTrebiT bevri xalxi mainc erTgarkveul monakveTze - besikis quCidanWavWavaZis quCamde... da sul mTladgaugebari ram - ratom iyrida uamraviCiti Tavs mxolod im xeebze, romlebicoficerTa saxlis winaa da iq hqondaTgamayruebeli Jivil-xivili, sxvagan kiarsad sCandnen.~

cxadia, Citebic da adamianebic grZ-noben didi xeebis, miT ufro „pirovneba-

xeebis~ silamazesa da mimzidvelobas.isic unda iTqvas, rom tyeSi, skverSi,quCaSi, ezoSi mdgom TiToeul xeSiaCabudebuli aseTi „pirovneba-xis~ pote-nciali, magram maT gasafurCqnad zrunvada siyvarulia saWiro.

Cemi wifelialbaT, rogorc xalxze zrunvaa Seu-

Zlebeli calke aRebul erT adamianzezrunvis gareSe, aseve SeuZlebelia bune-baze zrunva calke aRebuli erTi xisgareSe, im xis gareSe, romlis Tavgadasa-valic xSir SemTxvevaSi adamianisazeSinaarsiani, lamazi da sevdiania. erTi-sas vityvi, wiflisas, romelic saxliswin, ezodan ase 50 metrSi gvedga daiyo martoxela da imdenad didi, romdiliT dawyebuli wvima mis ZirSi sa-Ramos Tu CaaRwevda, xolo kenwerozeSemomjdar yvavs verc yviriliT daaf-rTxobdi da verc rusuli gluvluli-ani sanadiro TofiT. Crdilsac imxelasikeTebda, rom mTel sofels itevdaTavis frinvelian-saqonlianad... uzarma-zari merqani sul erTianad dagrexili,jansaRad moTeTro da xavsiT aWrelebu-li hqonda. erTi sityviT, namdvilisicocxlis xe iyo - kibe casa da miwasSoris, romelsac, yvelasaTvis moulod-nelad, erT mSvenier dRes, biZaCemi auxir-da: qarSi ucnaurad irxeva, saeWvo xmebsgamoscems, guli unda hqondes dampalida meSinia, ar waiqces da saxli ar

daangrioso.verafriT gadaaTqmevines, verafriT

aaRebines xeli da sul male najaxebiTada benzoxerxebiT Seesivnen soflisZlieri kacebi. ramdenjerme gauwydaTjaWvi, najaxis tarmac umtyunaT, magramukan aRar daixies da bolos, rogorciqna, waaqcies srulad janmrTeli, qvasa-viT mkvrivi da mowiTalo gulianigoliaTi. waqceulic didebuli iyo,vertikalurad aSverili totebiTacki cas swvdeboda, magram dacemulsada fesvebsgadaWrils winaaRmdegobisgaweva aRar SeeZlo.

rogor ki wiflis adgilas gaCeniluzarmazar sicarieles Tvali moswyvi-ta, sofeli waqceul wifels Seesiada sul male sicocxlis zeimi dabunebis mSveneba mWvartliani buxrislukmad - SeSad aqcia. maxsovs, mTeliweli xe ar moWrila sofelSi, tyidanfiCxi ar gamotanila, Cvenc gvarianadvagizgizeT buxari im zamTars, magramveraferi movuxerxeT im tkivilamdemwvel sicives, romelic udanaSaulowiflis mkvlelobam dagvitova gulSi.

wlebi gadis, magram am fantomurtkivils araferi Svelis: dRemde mtkivaguli imis gamo, rom veRarc am wifelsvnaxav, veRarc gardacvlil biZaCemsda veRarc afxazeTs, sadac Cemi wifeliidga ase lamazad da misi waqcevis Se-mdeg sxvac bevri sevdiani ambavi moxda...

jimSer rexviaSvili

galaktionis fiWvic Wadrebma Secvales, marjaniSvilis q.N4

Page 53: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

53

`Tones~ swrafi momsaxurebis kafeprestiJul adgilas, ̀ iunion sqvearze~gaixsna. qarTuli erovnuli samzareu-lo amerikaSi dRiTidRe popularulixdeba.

qarTuli kafe `Tone~ bruklinSiukve ramdenime welia qarTveli emigran-tebis, rusebis da ukve amerikelebissayvareli adgilia. Tumca, misi analogi,oRond swrafi kvebis obieqti, romelicmanhetenze, prestiJul da mudmivadxalxmraval adgilas, `iunion sqvea-rTan~ gaixsna, amerikaSi qarTuli res-tornebis biznesis istoriaSi pirvelia.axla ukve gaTvla amerikel momxmare-belze keTdeba. ̀ Tones~ erT-erTi damfu-Znebeli nikoloz CxeiZe apirebs konku-rencia gauwios niu-iorkis meqsikur,Cinur, italiur swrafi kvebis bizness.

nikoloz CxeiZe: vfiqrobT, rom daax-loebiT aTamde avalT - ori wlis ga-nmavlobaSi, niu-iorkSi, manhetenze 10obieqts gavxsniT, aseve long-ailendissiTiSic. dResdReobiT, qarTuli samza-reulo sakmaod popularulia, moTxov-nileba gaizarda qarTul sakvebze. CveniqarTuli kerZebi, specialuri danamatebi,rasac vxmarobT Cvens samzareuloSi,sruliad ucxoa amerikeli momxmareb-lisTvis.

bevrma amerikelma saqarTvelos arse-bobis Sesaxeb swored qarTuli samzare-uloTi Seityo. amerikeli pedagogivali qarTuli xaWapuriT da Caqafu-liT aRfrTovanebulia.

vali: Zalian gemrielia yvelaferi,ramdenime dRis win xbos Caqafuli daxaWapuri mivirTvi. ugemrielesia. sa-qarTveloze manamde araferi vicodi.

oqsana, ukraineli gamyidveli, ambobs,rom Zalian sasiamovnoa, rodesac masTanmidis amerikeli momxmarebeli da ambobs,rom mezobelma sakvebi ̀ ToneSi~ SeiZinada Semdeg mas urCia. qarTul pursdidi moTxovnileba aqvs, aseve lobians,fxaleuls, svanur kubdars.

`vaSington postma~ qarTul samzare-ulos ramdenime statia ukve miuZRvna.am gavleniani gazeTis internet-versiisreceptebis nawilSi gasul Tves aWaru-li xaWapuris damzadebis recepticdaibeWda. ufro adre, 2014 wlis agvis-toSi, Jurnalistma mora jadkisma sru-li statia miuZRvna saqarTveloSi xa-Wapuris damzadebis sxvadasxva tradi-ciebsa da wess.

`vaSington postis~ garda qarTulsamzareuloze sxva amerikuli gamo-cemebic weren. maT qarTuli tradici-uli kerZebis Sesaxeb ukeTesad bolo2 welia rac Seityves. am periodSi,

manhetenze TiTqmis erTdroulad gaix-sna qarTuli restorani ̀ oda~, ̀ pepe-la~. ` Old Tbilisi Garden~.

nika CxeiZe Tvlis, rom biznesis amsferoSi niu-iorkSi qarTvelebs Soriskonkurenciis xseneba uadgiloa:

- Cven ar miviCnevT aravis konkuren-tebad, megobrebi varT pirvel rigSi.rac ar unda bevri restorani gaixs-nas manhetenze, ar niSnavs imas rom ko-nkurencia izrdeba. piriqiT, imdenaddidia manheteni, 300-400 qarTul res-torans ̀ aitans~. piriqiT, rac ufro

meti amerikeli gaigebs qarTuli sam-zareulos gemos da moewoneba, miT ufrogaizrdeba Cveni perspeqtiva.

qarTuli swrafi kvebis obieqtSiSekveTebi onlain, telefoniT da adgil-ze mitaniT xdeba.

amerikelebisTvis rTuli mxolodqarTuli sakvebis swored warmoTqmaa.meniuSia fxaleuli, xaWapuri, kubdari,Caxoxbili, Cabostnili, CixirTma daSoTis puri, romlis patara variantsaq `SoTiko~ qvia.

Tea TuaSvili

fhbc=

134 E 17th street,New York, NY 10003

Tel: 212-882-1199

niu-iorkSi pirveliqarTuli swrafikvebis obieqti gaixsna

Page 54: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

54

redaqtorisagan:

giorgi da helen papaSvilebis `yvelaferi SeiZlebamoxdes~ avtobiografiuli novelebis krebulia.

igi inglisur enaze daiwera da pirvelad 70 wlis winaT,1944 wels gamoica. dRemde am wignis 20-milionamde egze-mplaria gayiduli, Cvidmetjer gamoica amerikaSi, iTarg-mna italiur, frangul, norvegiul, daniur enebze. gadaRe-bulia amave saxelwodebis filmadac holivudSi.

wigni gvixatavs 1930-iani wlebis qarTveli emigrantiscxovrebas da amav dros glexis TvaliT danaxul amerikas.

anTologiaSi, msoflios 50 saukeTeso wigns Soris,romelSic yvelaze ukeT aisaxa amerika - jek londonis,ficjeraldis, selinjeris da hemingueis gverdiT SexvdebiTam wignsac.

cota kidev da, davamTavreb am ambavs.erT cxel dRes me da Zia vano axalSe-Zenil mamulSi visxediT xis qveS daatamCaWril civ Rvinos SeveqceodiT.CanCos iqve gverdiT eZina.

- es mamuli ukeTesi saqmea, Zia,vidre sauzmis gayidva. ise safacifucoaraa da, rac mTavaria, sendviCebi aRaragaqvs dasamzadebeli, - vuTxari Ziavanos.

- marTalia. unda gamogityde, rocasendviCebs vakeTebdi, guli meTanaRre-boda xolme. mrcxvenoda, Tavmomwonekacma sendviCs arc unda mokidos xeli.ici, dResac ver mivmxvdarvar, rogorgamosworda Tqveni biznesi ase uceb.amdeni wlis gamocdileba maqvs daaseTi ram arasdros gamigia.

CanCom gaiRviZa da ,,axla Rvinosdavlevo~, waiburtyuna. Ziam Wiqa gauvso.

- mec verafers mivxvdi. erT dRes,samasi sauzme gavyide, meore dRes aTasi,mesame dRes sami aTasi. mizezi?!

- mizezi is fulia, saqmeSi rom da-vabande, - Tqva CanCom.

- aba, amixseni, CanCo, - Txova Zia va-nom, - martivad miTxari.

- me is fuli, iatakis RriWoSirom vipove, aviRe da TiTo-TiTo dola-rebianad davaxurdave. maaS! mere qvedasenkviSSi vdebdi TiTos. yovel meaTepaketSi. xalxi amitom amjobinebdaCveni sauzmis yidvas. albaT uxarodaT,roca ipovnidnen.

feradi sawrupavebi, gamajansaRebelimarili, saflavis qva, dolarebi sendvi-CebSi - ara, namdvilad Steri iyo essacodavi?

jariskacobaerT dRes, roca jer kidev kalis-

togaSi vcxovrobdi, samzareuloSi Se-vedi raRac saqmeze. CanCo iaraRis saxel-mZRvanelos aTvalierebda da xelSiTofiviT hqonda momarjvebuli frangu-li funTuSa. Zia vano skamze ijda damoRuSuli misCereboda CanCos.

- biWo, CanCom miTxra, giorgi jarSiCaewerao. Tu marTalia, met sauzmesgahyidi. es Zalian kargi saqme iqneba.

- namdvil jarSi ki ara var, raRacjaris magvaria - erovnuli gvardiahqvia, magram gana sauzmis gasayidadCavewere. es ambavi sul sxvanairadmoxda: jariskacebi yovel kvira dRessamas sauzmes da rZes misaRebdnen. aqedanaRebuli fuli Zalian mSveloda. ja-riskacad Semdeg Camweres. axla rakiSeerTebuli Statebis jariskaci var,misi forma macvia da mis iaraRs vata-reb, rogorRa unda mivyido Cems qveya-

nas sendviCebi? rogorRa unda gamovrCefuls?

- Tuki marTla Seni neba-surviliTSexvedi, - miTxra Ziam, - maSin, ra Tqmaunda, SeuZlebelia. es imas emgvaneba,mSoblebs rom gamorCe rames.

- hoda, amitom Tavis fasad vyidi.- ki, magram, ratom Caewere. eqvsi

weli jojoxeTSi iyavi, - mefis armia-Si - da ar geyo?

- ar ici, ra emarTeba kavaleriisbeber cxens jaris dafdafebis xmaze?mec ise damemarTa: yovel kviras damqon-da sauzme sasroleTze. meoTxe kvirasrom mivedi, ici ras akeTebdnen? CemsboTlebs esrodnen tyvias.

- momxedeT, biWebo, - vuTxari jaris-kacebs, - eg boTlebi fuli miRirs,TiTo sami centi, agre xom gavkotrdebi!

- ras ambobs, - gaikvirva leitenan-tma, 23-24 wlis sasiamovno Sesaxeda-obis axalgazrdam, - Zalian vwuxvar, egsul gamogvrCa mxedvelobidan.

- momismineT, biWebo, - leitenantmayvelas erTad mouyara Tavi, - me qudsCamovatareb, fuliT gavavsoT da mereganvagrZoT srola. fuls gamarjvebu-li aiRebs, mebufetes angariSs gauswo-rebs da danarCens TviTon daitovebs.Sen xom dagvyabuldebi?

- siamovnebiT!ocdaSvid-naxevari dolari moagro-

ves da srola ganagrZes.- leitenanto, - vuTxari me, roca

yvelam isrola, - sxva rom ar iyos, Ce-mi boTlebia, ra iqneboda, CemTvisacmogecaT srolis neba?

- marTalia! sworia! - axmaurdnenjariskacebi, - mebufetem unda isrolos,revolveri mieciT, maganac scados.

Caamwkrives boTlebi. pirvel ToT-xmet Tu TxuTmet boTls Tavebi wava-cale. danarCenebi ise davamsxvrie.

- didi ambavi, Sen xom am omisdros snaiperi iyavi. me mgoni, Tqvenirazmis yvelaze uaresi msrolelicki moaxerxebda magdens. arada, kvlavsangrebis saTxrelad gaagzavnidnen.

- marTalia. imaT ki ratomRac ardamijeres. mebufetem, meored unda esro-loso. me cota ukan davixie da kidevoriode fandi vaCvene. ase iyo Tu ise,mTeli fuli me damrCa.

- mand gasakviri araferia, - TqvaZiam, - egre advilia srola, - ici, romrZis boTli xels ar Segibrunebs.

- hoda, yvelaferi imiT damTavrda,rom erovnul gvadiaSi Camweres.

- ho, marTalia, - Tqva CanCom, -giorgim neba damrTo mec wavyolodi.varjiSs vuyure. bax! bax! roca aacdenda,taSs vukravdi.

- varjiSisa da oficrebis ginebismosmenis garda, ras akeTebT? - mkiTxaZiam.

- Cven aravin gvaginebs, Semginebels,albaT, samxedro sasamarTlos gadasce-men. egec ar iyos, ara mgonia, azrad mo-svlodaT Cveni gineba, isini xom mSveni-eri axalgazrdebi arian, umetesoba ko-lejSia namyofi. aseTi oficrebi Senarc ki geyoleba nanaxi. tanvarjiSisdarbazSi erTad davdivarT, restoranSierTad vvaxSmobT, tramvaiSi erTad vsx-debiT. erTxel, roca ukve fici mqon-da miRebuli da msrolelTa razmSiviricxebodi, serJanti gamibrazda, rad-gan srolaSi vjobnidi. leitenantmarom Camogviara, damabezRa - fexebi swo-rad ar udgaso. axla ki daiwyeba jo-

Page 55: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

55

joxeTi-meTqi, vifiqre, magram leite-nantma Cemi nasrolis angariSi moiT-xova, gasinja da Tqva, yvelaze zustadusvriao. ra Tqma unda, Cven gvaqvs wes-deba, rogor unda dadge da dajde, mag-ram nu daiviwyebT, rom es imaTTvisiwereba, vinc Tavgasuliao, - uTxra manserJants.

- kidev ras akeTebT? - mkiTxa Ziam.- kursebs vusmenT.- kursebs?- ho, gvaswavlian. yvelafers gvaswav-

lian, mWedlobas, radio-aparaturas, sig-nalizacias, avto-saqmes. yvelafers, racgaaxsendebaT. Tanac sul ufasod, mTav-robis xarjze.

- aseTi ram, arasodes gamigonia, -Tqva Ziam, - jariskacebi da swavla?rom azrovnebis saSualeba mieceT? mu-dam amboben, rom jariskacebi xepreebiunda iyvnen. mainc risTvis undaT egjari?

- amerikaSi erovnuli gvardia imi-toma hyavT, rom erTxel amerikelebsmtrebi Semoesivnen da yvelaferi xark-Si waiRes. mere saxlebSi Causaxldnen,maT xarjze daiwyes cxovreba da xalxses ar esiamovna.

- bunebrivia, - Tqva Ziam, - mec ar me-siamovneboda.

- amitom amerikelebma gadawyvitesmtrebs SebrZolebodnen da ukan gaere-kaT.

- sworea! swored moqceulan.- magram am mtrebs didi da kargad

gawvrTnili armia hyavdaT. uamravi aTasikaci iyo mwkrivebad dawyobili. ameri-kelebs ki Tofebisa da simamacis gardaaraferi gaaCndaT da mainc aRsdgnenmtrebTan sabrZolvelad. amerikelebikedlebs da xeebs moefarebodnen, gais-rodnen, Semdeg ukan gaiqceodnen, daste-nidnen Tofebs da kvlav gaisrodnenxolme.

- bux! bux! - aRrialda CanCo dapuri revolveriviT damimizna.

- aTi kaci, ormocdaaTi kaci. asi,xuTasi. sul male mTeli armia hyavdaTda mtrebi ukan garekes.

- kargia, - Tqva Ziam, - Zalian mindaxeli CamovarTva im xalxs. didi xniswinaT moxda eg ambavi?

- asi wlis winaT, Tu ufro adre.amis Semdeg amerikelebma Tqves, Cvenmilicia unda viyolioT yvela Stat-Sio. roca kvlav gvaiZuleben Tavi da-vicvaT, ukve mzad viqnebiTo.

- Zalian saintereso ambavia, - TqvaZiam, - viTom Zalian moxuci var armi-isaTvis?

- roca ukan davbrundebi, leitena-

nts vkiTxav.- hkiTxe, uTxari, Zalian gamocdi-

lia-Tqo. yirimis omSi var namyofi,Turqebis winaaRmdeg mibrZolia. mTisbrZolebSic vyofilvar, sanam movkvdebi,minda im armiis rigebSi Cavdge, sadackacs SeuZlia jariskacic iyos daadamianic.

yvelafers kurnavs,garda siyvaruliTdamwvari gulisaerTi Cveneburi biWi, ilarioni, ko-

lejSi muSaobda. misi movaleoba iyoteleskopiT emzira varskvlavebisaTvis,raTa maT adgili ar moecvalaT. rocavarskvlavebs ar uTvalTvalebda, stu-

dentebs aswavlida aTasnair xrikebs,magaliTad: rogor unda gaezomaT mze,rogor misuliyvnen mTvareze umoklesigziT. uxsnida, Tu saiT miiswrafiankometebi, romlebic elvasaviT Camogviq-roleben xolme. ingliselebi aseT kacsastronoms eZaxian.

ilarioni Rameebs aTenebda samuSa-oze. maincdamainc bevr fuls ver ake-Tebda, magram RvTis madliT zogierTivi-viT fulis giJi ar iyo. mxolod swa-vlaSi poulobda siamovnebas. xandaxangasarTobad oriode varskvlavs dai-Werda, romlebic winaT ara Candnen immidamoebSi, lamaz-lamaz saxelebs daar-qmevda da wignSi Cawerda.

ai, aseTi garToba da kviraSi er-

anduyafar WeiSviliseuli Targmani

Page 56: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

56

Txel megobrebSi daleuli erTi boT-li Rvino savsebiT akmayofilebda mas.

ilarions mtkice Cveulebad hqon-da, yovel paraskevs saRamos restoran-Si Segvxvedroda da kargad gaetare-bina dro. Tumca ilarioni didi pro-fesori iyo, teleskopis baqanze ijdada Werad dafa exura, Tumca yvelamdablad ukravda Tavs, imdeni Wkuamainc SerCenoda, rom qeifSi mecniere-bis sasaxle daeviwya da kacurad moel-xina: daelia, emRera, ecekva da anegdo-tebi eTqva.

magram erT paraskevs ilarioni aRargamoCnda. Cven ki beWic movxarSeT, rad-gan ilarions yvelaze metad beWi uyvarda.

- ara mgonia, raime mosvloda, - Tqvavaxtangma, - Tumca ra vici? ilarionixom gauTaveblad kiTxulobs im uzarma-zar wignebs. aki, veubnebodi kidec: egeniyofas gitireben odesme-meTqi. suraTe-bic ki araa im wignebSi, rom cotaTvali Seasvenos kacma.

- ara, eg ar avnebda, - Tqva Salikom,- Cven, xevsurebs, arwivis Tvali gvaqvs.rodisme miambnia TqvenTvis biZaCemisambavi? mas SeeZlo mizanSi moertya...

- ho, rogor ara. giambnia.Cven sul ar gvexaliseboda kvlav

Tavidan bolomde mogvesmina, Tu rogorartyamda Salikos biZa gareul taxstyvias naxevari milis manZilidan. Ta-nac Sig kakal gulSi. sul cota aTas-jer mainc eqneboda monayoli da manZi-li Salikos biZas da taxs Sorissul ufro da ufro matulobda.

- isev is taxi? geyo, Saliko, sulmale biZaSens, albaT, radioTi daaxoci-neben Rorebs, - Cauniskarta vaxtangma.

- iqneb ilarions raime saqme gamouC-nda, - vTqvi me, - raTa kinklaoba Sewyve-tiliyo, - iqneb mTvaris dabneleba ansxva raime moxda da veRar moicala.

Cemi naTqvami WkuaSi daujdaT. aserom, meore paraskevamde ar gvidardia.magram ilarioni arc maSin gamoCnda.

- axla ki raRac ubedureba gvWirs,- Tqva vaxtangma, - xom ar SeiZleba,rom mTvarem yovel kviras moisulelosTavi. romelime CvenTagani kolejSiunda wavides da gaigos ra gvWirs.

delegatad Saliko avirCieT.- Zalian kargi, - Tqva man, - roca

Cem soflels safrTxe moelis, me undamivxedo. amxanagis gadarCena Cemi mova-leobaa da amitom imaze aRarafersvambob, rom Zalian saSiS adgilas mgzav-niT. ra gaewyoba, wasvla aucilebelia.

meore dRes dabrunda da Zaliancudi ambavi mogvitana, ilarioni avadyofila, Zalian avad!

- ra daemarTa? - hkiTxa vaxtangma,- aba, amiwere, rogor gamoiyureba?

- axlave. raRac saavadmyofos msgavsoTaxSia, oTaxi kolejis SenobaSia.amboben, iseTi araferi sWirs, martodaiRalao, magram, me mgoni, raRacas gvat-yueben.

- TviTon naxe?- ki. Semiyvanes im oTaxSi, ilario-

ni kedlisaken pir-Semobrunebuli wevs.ra dagemarTa, kaco-meTqi, - vuTxari qa-rTulad, - momvlelma daisisina, - Senmegobars nu aaRelveb, - cotaTi gadai-Rala. didad mniSvnelovani gamokvlevadaamTavra da axla isvenebso.

- isvenebs ki ara, is ar ginda? uf-ro avadmyofsa hgavs-meTqi.

- ara, avad ar ariso, - Tqva im qal-batonma da kbilebi ise gaaelva, gego-nebodaT elnaTurebi ainToo. brazimomivida da vuTxari:

- darwmunebuli var, avad aris. aba,amxela kaci im SuadReze loginSiram gaaCera-meTqi, - mere ilarions vkiTxe,ra dagemarTa meTqi.

- araferio, - oboli batkaniviTdaikikina ilarionma.

- ilarioni da logini? - gavikvirveme, - asoTxmocdaaT girvanqiani, eqvsifutisa da sami duimis simaRlis kaciloginSia?

hoda, wavedi da eqims vkiTxe, Zaliandid profesors. miTxra, ilarioni Za-lian magram muSaobda da axla gveSinia,nervebis dasusteba ar daemarToso.

- nervebis dasusteba? eg ras niS-navs? - ikiTxa vaxtangma.

- es amerikuli davadebaa. rocaSens tvins Senze fiqri aRara surs, -avuxseni me.

- albaT, saSineli ramaa. xandaxanmec memarTeba xolme - maviwydeba, sadrasa vdeb. sxva mxriv me da Cem tvinskargi urTierToba gvaqvs. sxvanairadverc ki warmomidgenia, - daimSvida Ta-vi vaxtangma.

- neta Tavi gaetexaT omSi, - vinatreme, - an daexanjlaT, an tyvia moxved-roda fexSi, raRac iseTi damarToda,rom kaci mimxvdariyo rames. es nerve-bis dasusteba raRa jandabaa.

erTxmad gadavwviteT, saavadmyofoSiwavsuliyaviT. iq ukeT SevatyobdiT,riTi SegveZlo Svela.

ilarioni abanos xalaTSi dagvxvda.skamze ijda, magram saxeze sicocxlisniSanwyali ar etyoboda.

- ilarion! - vuTxari me, - mSierixar, kaco?

- Cven Zvirfasi kerZi gvqonda sauz-med, ispanaxi, - Tqva ilarionis momvlel-ma gaxamebulma qalbatonma, - da Tukargad moiqcevi (man ilarions TiTidauqnia), erT did finjan krems miiRebvaxSmad. ase SevTanxmdiT, ara?

- ilarion! - uTxra vaxtangma qarT-ulad, - batknis xorci ar ginda, Sam-furze Semwvari, kargad gaxuxuli?sisxls mogimatebs.

ilarionma Tavi gaaqnia.- erTi Wiqa kargi Rvino? Savi, -

SesTavaza Salikom, - janze mogiyvans.- ginda rames gimRerebT? iqneb gesi-

amovnos, - vuTxari me.

Page 57: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

57

- ara, jentlmenebo, dRes ara. xvalki SegiZliaT kvlav moinaxuloT, -gviTxra gaxamebulma qalbatonma dagareT gamogvreka.

- mismineT, biWebo, - vTqvi me, rocasaxlis gzas davadeqiT, - saswrafodunda viRonoT rame. xval Zia vanobrundeba fresnodan. Zia ukve 80 weliacxovrobs am qveyanaze da ueWvelia,amisTana ambis wamali ecodineba.

rogorc ki movida Zia vano CvenTan,es ambavi vuTxariT. man karga xansifiqra (amasobaSi mSvenivrad daivarcxnawveri) da bolos ikiTxa, ilarionmasiyvarulSi xom ar ganicada marcxio?

- ara, - upasuxa Salikom, - eg arunda iyos mizezi. pirvelad misvlisascota rom gamomefxizlebina, vuTxari,,,ilarion, erTma axalgazrda qalma gama-Cera kibesTan da mkiTxa, mister ilari-oni dRes rogor ariso. SveliviT qa-li iyo, Seni gulis vardi xom araris-meTqi~? magram ilarionma arc kiSemomxeda.

- maSin erTaderTi gzaRa dagvrCenia,- Tqva Zia vanom, - nior-wyali undavcadoT. kvexniT ar vityvi da Cemi ga-keTebuli niorwyali koWls aacekvebs,munjs aamRerebs da mkvdars gaacoc-xlebs. namdvilad geubnebiT, rom mijnu-ris garda yvelas moarCens.

- Rrmada var darwmunebuli, romuSvelis, - vTqvi me, - erTxel mec mige-mia. madas gauxsnis da raki Wamas dai-wyebs, raRa Tqma unda, moikeTebs kidec.

- rom ar mouxdes? - ikiTxa viRacam.- maSin gaTavebulia saqme, - Tqva

Ziam, - maSin qelexze unda vizrunoT.ara rcxvenia avadmyofobisa? axalgaz-rda kacia, janmrTeli, xeli ar akliada fexi. ai, me 85 wlis kaci var darodisme Tu gaxsovT loginSi Cavwo-liliyavi da megobrebi amewrialebinos?

- ilarionis gajorvas merec movas-wrebT, - Tqva vaxtangma, - axla ki saq-meze vizrunoT. rogor vaWamoT eg ni-orwyali. saavadmyofoSi Setana ar mo-xerxdeba, tramvais gaCerebidanve ecemaTsuni.

- me davrekav da eqims vTxov, romCvens megobars ilarions CvenTan gamo-seirnebis ufleba misces, - Tqva vaxtan-gma, - Semdeg manqaniT wavideT sadme,qeifi movawyoT da niorwyali vaWamoT.

- erTi ki eces nivris surneli damere uars aRar ityvis erT naWerxorcze, - vTqvi me, - mere oriodeylup Rvinosac gadaylunwavs Cveni ila-rioni da, eWvi araa, moixedavs.

- ki magram, saavadmyofoSi ras ifiq-reben, droze rom ar dabrundeba?

- roca gamoviyvanT, meored davure-koT da vuTxraT, CvenTan kidev ramde-nime saaTis gatareba mounda ilarions-Tqo. kargad movuvliT-Tqo.

- sad wavideT? parkSi?- ara, parkSi did cecxls ar dagvan-

Tebineben.- sanapiroze?- sanapiroze ajobebs. qveviT davuy-

veT da qalaqs gavcdeT.- is patara plaJi butlegerebiTaa

savse, - Tqva vaxtangma, - iq TavianTnavebsa sclian xolme.

- zRapars nu yvebi, - dascina Sali-kom, - neta ki gadavawydeT. minda xu-Ti-eqvsi galoni gamovarTva, erTianadviyidi da iafad gamoval.

davrekeT saavadmyofoSi. eqimma nebadagvrTo. manqaniT mivediT ilarioniswamosayvanad.

- gadavwyviteT sanapiroze wagiyva-noT da kargi qeifi gavmarToT, Senipativiscema gvinda.

- sulac ar meqeifeba.- cecxls davanTebT, mwvadebs Sev-

wvavT...- ar minda.- Ziam, Sen rom giyvars, iseTi ajaf-

sandali daamzada.- ar minda, ar minda! - imeorebda

ilarioni moSlili patefoniviT.napirs gavyeviT da qalaqidan 20-

25 kilometrze saucxoo adgili amo-varCieT. manqana mindorSi davayeneTda bilikiT CavediT zRvis napiras.iqauroba TeTri, qaTqaTa qviSiT iyodafaruli. sami mxridan cicabo kldee-bi icavda. uqaro adgili iyo, nanatri.ilarions did morebze sabnebi gavuSa-leT da davsviT. igi pirdapir okeanesgahyurebda.

- aba, ar moiwyino! - uTxra vaxtan-gma, - zRvis haeri isunTqe da uceb ga-momjobindebi. Rrmad isunTqe.

amasobaSi me da Salikom fiCxebimovagroveT da cecxli davanTeT. Ziavano niorwylis keTebas Seudga - rodi-nSi darCeuli niori, marili, wiwaka,qinZi da kama Cayara, nayva dauwyo daTan Zmars umatebda wveT-wveTad. rocakremiviT iqca da haeri nivris surnel-iT gaiJRinTa, niorwyali ukve mzad iyo.

ilarioni avadmyofi iyo da mwvadspirdapir Samfuridan ver SeWamda. ami-tom vaxtangma ramdenime saukeTeso na-Weri foTolze dauwyo, mwvads gverdiTniorwyali dausxa da puric dautexa.daviwyeT Wama-sma. niorwyalma ise mog-vaSiva, rom ramdenime Samfuri batknisxorci SevwviT da oriode Wiqa Rvinokidev gadavkariT. Zia vanom anegdote-

bi gviambo, vaxtangma Tavisi ConguriaaRuRuna.

mTeli am xnis ganmavlobaSi caliTvali ilarionisaken gvqonda. ki, marTa-lia, Wamda, magram ise, TiTqos Calaudevs pirSio.

- ara, saswaulebi ar xdeba, - miTxraSalikom, roca me da is gamoriyuliSeSis mosagroveblad wavediT, - iqneb,meoredac rom Wamos, maSin gankurnosmag niorwyalma. aseT mZime SemTxvevaSi,albaT, orjeraa saWiro.

ukan rom davbrundiT, Salikom sam-Soblos ambebi gaixsena - iqneb, ilarionigavamxiaruloo. oriveni xevsurebi iy-vnen, camde azidul pitaloebSi Sebud-rul soflebSi cxovrobdnen. am xevsu-rebs ucnauri zne-Cveulebebi aqvT: dRem-de im Cafxutebsa da jaWvis perangebsatareben, romlebic jvarosnebma dau-toves. xSirad farikaoben da Tu saCxu-bari araferi aqvT, saxumaro brZolebsmimarTaven drois mosaklavad. umamacesixalxia, magram cota CamorCenili.

winaT ilarions Zalian uyvardaxevsurebze saubari. igi amayobda, xevsu-ri rom iyo da ierusalimis yvelaWiSkarSi iaraRiTa da gaSlili droSe-biT Sesvlis ufleba rom hqonda (Tumcaisic unda iTqvas, rom arasodes arusargeblia am uflebiT). ilarionsda Salikos Zalian moswondaT Tavi,roca orlesulebs aaTamaSebdnen xolmexelSi. es xmlebi imxela iyo, rom zo-gi verc ki dasZravda adgilidan.

- modi, laSqruli davZaxoT. ukacu-ri adgilia da aravin Sewuxdeba, ai,isa, akris alyis dros rom vmRerodiT,ha, ginda, xom ginda? - Seaguliana Sa-likom.

ara, ilarions ar undoda.- maSin imaze ras ityvi, jari rom

SevkribeT da dorileumi rom gadavar-CineT ganadgurebas. aseTi SemTxvevaxSirad ar gveZleva. rac gvinda, yvela-feri SegviZlia SemovZaxoT.

- ara!- kargi, maSin me vimRereb, Sen ki

moZaxili miTxari. aba, modi! ,,frangebshyavdaT dedofali, eleonora, eleono-ra...~

ilarionis guli verafriT moigo.bolos isev vaxtangma aaJRera Congu-

ris larebi da mSvenieri kvartetigamovida. me, Zia vano da Saliko vmRero-diT. bans talRebi gveubnebodnen - bum,bum, bum...

da swored maSin, roca ase bednieradvgrZnobdiT Tavs - WiqiT xelSi vumzer-diT oqrosfrad, mwvaned da cisfradmoelvare cecxlis enebs, Cvens ukan,

Page 58: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

58

sul aTiode nabijze tyviam qviSa aam-tvera.

- daweqiT! - iyvira Zia vanom. yve-lani miwas gavekariT da mors amove-fareT. kidev erTxel daiTxipina.

- B. B-a, - Tqva vaxtangma, roca mesamegasrolis xma gaisma, - isic martoerTi Tofidan isvrian.

- sulerTia. mainc ar minda, rommomxvdes, - Tqva Salikom, - ratom gves-vrian?

- ratom? egeni is butlegerebia,biTumad rom gindoda gamogerTmia Rvi-no. modi, nuRar iyidi. im fuliT vin-me mekubove iqirave, iafad rom dagmar-xavs, iseTi.

butlegerebi uknidan mogveparnen, -Tqva Zia vanom, - albaT, gems elian daamitom gvaniSneben, wadiTo.

- gana ar SeuZliaT wesierad eTq-vaT? - ikiTxa Salikom, - axla rogorunda wavideT? arafrad ar SeiZleba.ukve gaqcevad CagveTvleba.

ramdenime wuTs xmagakmendilebi vi-weqiT mors ukan. cal mxareze Zia va-no mewva, meoreze - ilarioni.

- ra vqnaT, - daiCurCula Salikom,- SeiZleba Semogvition.

napirze raRac amoZravda. viTom ka-cia? ara! kidev mivixede ukan - iqnebwyalmcenareebi Srialeben? garkveviTveraferi gavarCie da Zias gavkari nidayvi,magram imanac veraferi dainaxa. raRaclandi moCanda mxolod.

- ra vqnaT da Cveni wesi da rigigavataroT, - upasuxa vaxtangma Salikos,- erTad davesxaT Tavs da vibrZoloT.roca erT-erTi CvenTagani darCeba coc-xali, imas ise SeuZlia moiqces, rogorcgaexardeba.

- movicadoT - Tqva Ziam - cota xans.uceb Rrialma xmaliviT gaapo Ra-

mis myudroeba.- eSmakma dalaxvros, es xom ilari-

onia, - wamoiZaxa Salikom.Cems gverdiT xeli movafaTure -

aravinaa.namdvilad ilarioni iyo. igi kvlav

xrialebda. iseTi xma amosdioda piridan,rom kacs sisxli gauCerdeboda ZarRvebSi.

- erTi Tofiani daviWire, - gadmog-vZaxa ilarionma, - momexmareT, biWebo,oriRa damrCa, - igi kldis napiras, bi-likze idga, cicabos naxevari Caevlo.neta rogor Cavida? Tumca ra iyo mi-sTvis cocviT gaevlo mTeli kldianisanapiro, axoxebuliyo frialoze daiqidan daxtomoda Tavis butlegerebs.es xevsurebi xo namdvili jixvebiarian.

Cvenc zeviT avcocdiT, cota xnis

ZiZgilaobis Semdeg mTeli jgufi davi-WireT da qamrebiT SevkariT.

- axla droebiTi zavi davdoT, -Tqva Cvenma spouksmenma da uxucesmaZia vanom, - ratom gvesrodiT.

- Tqven kanonis dammrRvevelebi xarT,- Tqva erTma, igi italieli unda yofi-liyo, radgan inglisurad kargad verlaparakobda.

- Cven davarRvieT kanoni? - gaik-virva Salikom, - ra sasacilo xar.erTi amaT damixedeT! iqneb prezidentmaakrZala sanapiroze piknikebis mowyoba.akrZala?

- daikargeT! viciT Tqveni piknikebi!- Tqva yvelaze warmosadegma italielmada zurgi Segvaqcia.

- gagiSvebdiT, kargi biWebi romiyoT, magram ra vici, kidev ras CaidenT,Zalian velurebi xarT, - uTxra Ziavanom.

- ara, laparakze dros nu davkargavT,- ganacxada ilarionma, - uaxloes fer-maSi mivideT da policias davurekoT.

- policia?! - daiRriala brge ita-lielma, - ras ambobT? gagiJdiT? but-legerebi...

- vina xarT, me ar mekiTxeba! xalxsar unda esroloT. amas, SeiZleba, marcximohyves. Tqvenive bralia, policias romveZaxiT.

- Tqven ver gabedavT policiis da-Zaxebas, - Tqva meorem, yelze wiTelcxvirsaxocSemoxveulma (mesame butle-geri mxolod tuCebs acmacunebda -ra daemarTa, ver mivxvdi), - ver gagva-curebT. policia ori welia dageZebT,maSinve cixeSi gamogamwyvdeven. Tqvenxom butlegerebi xarT.

- butlegerebi Cvena varT? - gaoc-da vaxtangi, - Cven ki ara, Tqvena xarT.

- Tqvena xarT, Tqven, - brge itali-eli ise gacofda, rom xtunva daiwyo,- Tqvena! Tqven! Tqven!

- moiTmineT, - Tqva Zia vanom, - modi,kargad gavigoT, vin vin aris. me varkaci, xelobiT mzareuli, san-francisko-Si mcxovrebi. aq piknikze Camovedi.eseni yvelani Cemi megobrebia. ase rom,butlegerebi Tqvena yofilxarT. xomasea?

- ra Tqma unda, ara! - Tqva brgeitalielma, - me fermeri var. eseniorive Cemi mezoblebia. kvira ise argava, rom gangsterebma aq TavianTi gemiar gadmocalon da...

- marTalia, - CaurTo sityva wiTel-cxvirsaxocianma, - saqoneli sabargomanqanebiT gadaaqvT da oqrofxalasnaTesebs gviTelaven. puris yanac gami-Canages. aTasjer vuTxari, aRar moxvi-

deT-meTqi, mainc modian. amitom me daCemma megobrebma movicadeT, vidre Cveu-lebisamebr dalevdiT, imRerebdiT daiRrialebdiT, Semdeg Tofebi pilpiliTdavteneT da...

- ara uSavs ra, - Tavazianad gaawyve-tina Salikom, - Secdoma yvelas mouva.ase araa?

me tyveebs qamrebi avxseni.- zaralis saqme rogor iqneba? -

ikiTxa brge axalgazrdam, - tansacmelinafleTebad gveqca. Tqvenma megobarmaCemi Tofi muxlze gadaRuna.

- yvela kbilebi damayrevina, - waiCif-Cifa Cia kacma, ai, iman, tuCebs rom ac-macunebda. igi anTebuli asanTiT xelSidaxoxavda miwaze. - vera vfoulof.ai! ara, eS araa. xom ar gadavqlafavdi?

- kbilebi dakarga, - gviTxra wi-Telcxvirsaxocianma.

- RmerTo Cemo! - Sewuxda ilario-ni, - sul ar mindoda amis Cadena.

- xelovnuri kbilebia, - dagvawyna-ra wiTelcxvirsaxocianma, - namdvilirom hqonoda, uaresi iqneboda.

- mainc Zalian vwuxvar, - Tqva Ziavanom, - TxuTmeti dolari Segvarigebs?

ki Segvarigebso, - Tqves.- okei! aba, biWebo, fuli SeagroveT,

- gviTxra Ziam.- ara, me gadavixdi, - miugo ilarion-

ma. - Zalian kargad vgrZnob Tavs. ramde-ni welia, ase ara vyofilvar. me vkisru-lob.

erTi sityviT, fuli gadavixadeTda erTmaneTs xeli CamovarTviT.

- axla megobrebi varT! - gamoacxadaZia vanom.

- ukacravad, - ikiTxa Ciam (mas kbile-bi epova da Caesva), - nivriani xomaraferi giWamiaT.

amis Semdeg yvelani sanapiroze Ca-vediT, mwvadebi SevwviT. im brge axal-gazrdam, Turme toni erqva, wiTel-cxvirsaxociani Sin gaagzavna, mindvrisgadaRma, ,,ori doqi wamoiRe. amaT kargiRvino minda davalevinoo~.

ilarioni ki, RmerTo didebulo, -Wamda, mReroda, malayebze gadadioda,gviCvena, rogor cekvaven mis sofelSi- jaWvidan awyvetili ZaRliviT xtoda.

bolos cecxli Caiferfla, saWmeliSeiWama, simRerebi Semogvelia da Cveniqeific damTavrda.

- daswyevla RmerTma, - Tqva tonim,roca piroba CamovarTviT, rom Semdegkviras qalaqSi gvestumrebodnen, - aseTimamaci mebrZolebi Cems sicocxleSiar Semxvedria. albaT, Zalian giyvarTbaTqabuTqi. man muSti Semokra xelis-guls, - es, albaT, Cveulebrivi ramea

Page 59: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

59

TqveneburebisaTvis.dilis cxra saaTs gadascda, roca

ilarioni ukan CavabareT kolejs.- saavadmyofoSi nu wamiyvanT. Cems

oTaxSi damtoveT, - gvexveweboda igi,kviciviT kuntruSobda da mzad iyomuSaobas Sesdgomoda.

- kargad moewyo saqme, Zia, - SeniSnaSalikom, roca manqanam Cvens quCazeSeuxvia, - swored ise gamovida, rogorcdagvpirdi. niorwyali, Turme, marTlakurnavs yvelafers.

- ho, yvelafers. siyvaruliT damwva-ri gulis garda.

- magas ra Svelis Zia? - vkiTxe me.Ziam ceriT gaiswora ulvaSi da

mipasuxa:- mxolod samare, an sxva ufro

lamazi qali.

ra arissaWiro bedniericolqmrobisTviselene rom davniSne, raRa Tqma unda,

maSinve megobrebTan gaviqeci, rom esambavi mexarebina. guli bednierebiTmqonda savse.

magram imaT, rogorc Sevatyve, Cemsa-viT ar gaexardaT es ambavi. vaxtangscxeniviT daugrZelda saxe, Saliko ga-lurjda da oTaxis kuTxeSi dajda.ilarionmac ki ar damiWira mxari (isxom TiTqmis gaamerikebuli iyo). martoZiam CamomarTva ugemurad xeli daoriode sityva gaimeta:

- Zalian gambedavi yofilxar, biWo,Tu amerikel qals irTav.

- upirveles yovlisa, - damiqniaTiTi vaxtangma, - amerikel qalebs armoswonT ucxouri saxelebi. amitomsaxeli unda Sevicvalo. erTma Cemmakargad nacnobma rusma amerikeli qali-Svili iTxova. daqorwinebisTanave col-ma sasamarTloSi waiyvana da gerbertguverad monaTla. undoda wona momate-boda mis qmars. axal arCevnebSi gerbertguveri ver gaimarjvebs da warmogvid-genia ra dReSi Cavardeba Cemi nacnobi?Senc ase dagemarTeba.

- yvelaze cudi isaa, rom yvelaamerikeli qaliSvili, romelsac dRemdeSevxvedrivar, saWmels wignebiT amzadebs,- Tqva ilarionma.

- moica, eg ici, ras niSnavs? - ganmi-marta vaxtangma, - erTic vnaxoT, wignidakarga. saWmeli faa-fu, SimSiliT undamokvde.

- axal wigns vuyidi.- kidev mets getyvi, - Camogveria

laparakSi Saliko, - amerikelebi Zaliancota saWmels amzadeben. Tu ori su-

lia ojaxSi - or bivSteqss, samia -sams. erT zedmet ulufas ar daamzade-ben SemoswrebulisaTvis. uceb vinmerom mogivides stumrad, mSieri darCe-ba. sul eqvsi Tve ar gava, rom sircxvi-lisagan ufals miabareb suls.

- marTalia, - daukra kveri vaxtan-gma, - dasaflavebis Semdeg pur-Rvinocki ar geRirseba. iqneb, marto kuboswamRebebs daalevinon TiTo Wiqa Cai.me arc moval.

- Sen karTan mgzavri rom Caivlis,- sadilze ver moipatiJeb, am siamovnebasunda gamoeTxovo, - Tavis qneviT Caila-paraka Salikom, - TeTrad mbrwyinavixuTasdolariani, Rilakebiani da saxe-lurebiani macivaric rom gedgas, erTizedmeti naWeri Zexvi ar geqneba gadana-xuli stumrebisaTvis.

- Sen jer kidev ar ici, ra saSinele-ba moxdeba Sens ojaxSi, - miTxra vax-tangma, - verc erTi amerikeli qalivera sZlebs bodgatsis gareSe.

- elenes ZaRli hyavs, irlandiuriseteri. ,,veliki kniazi~ hqvia, inglisu-rad hercogs niSnavs. bodgatsi ar mi-naxavs imasTan.

- bodgatsi dasaxarji fulis winas-war Camoweras hqvia. vTqvaT, uqeifodaxar. ise, magaliTisaTvis vTqvaT, da gi-nda rusul klubSi Sexvide, erTi Wiqaarayi gadakra da qaSayis naWeri daa-yolo, madis mosayvanad. amisaTvis jerbodgatsi unda dawero:

vsvam viskis - 35 centi.vayoleb qaSayis naWers - 10 centi.- rodis aqeT icnob ase kargad ame-

rikel qaliSvilebs. saidan gaqvs aseTicnobebi, - gavubrazdi vaxtangs.

- geyoT, biWebo, - gagvaCera Ziam. -raki piroba misces erTmaneTs, aRara-feri eSveleba. saqme morCenilia, - Ziavanom meored CamomarTva xeli, - arauSavs, biWo gogia, oci weli Seni mego-bari viyavi da axla veRar dagkargav.

aravis laparaks ar mivxede da yve-laferi mSvenivrad aewyo. Cem sicocx-leSi pirvelad mqonda ojaxi. saukeTe-so deda myavda, kaci rom inatrebs, ise-Ti; lamazi da mxiaruli da, Tqven wa-rmoidgineT bebiac ki gamiCnda. bevriki ver daikvexnis aseTi bebiiT - ojaxismSveneba iyo.

vidre qalebi qorwilis samzadissar Seudgnen, Cemi cxovrebis mziT gakaS-kaSebul lurj caze erTi Rrubelicar Canda.

- aTi an TerTmeti kacis dapatiJebasTu apireb, - miTxra dedam, - da TxuTme-tic xom aqaurebi iqnebian, sul ocdaaTiviangariSoT, maSin ruleti davacxoT,

sami, ara sami ki ara, oTxi qaTami,sokoebi...

- oTxi qaTami?! - saSinel dReSiCavvardi, magram jobs, axla vuTxraCveneburebis ambavi. sufras rom Semous-xdebian, mere ki gaigeben, magram gvianRaiqneba.

- Zia vano sakuTrad Wams or qaTams,roca karg madazea.

Cem sidedrs saxeze Sevatye, romgaocda.

- ufalo damifare, mere wneva aruwevs?

- ara, yovel SemTxvevaSi oTxmocda-xuTi wlis kacis pirobaze sakmaodjanmrTelad gamoiyureba.

- kargi. maSin qaTmebi meti gvWirde-ba. franguli muxudo, ai, isa, pti puasrom eZaxian. patara cxel-cxeli biskvi-tebi, musi...

- musi Zalian kargi iqneba, barkle-bidan mwvadebis Sewva SeiZleba, beWsmovxarSavT.

elenes sicili autyda.- musi nayinis msgavsi saWmelia, -

CamCurCula dam.- rogorc Cans, verasodes ver mivx-

vdebi naTqvams.musi irmis msgavsi cxoveli megona,

magram dava aRar daviwye.- mismine, Cemo, - miTxra dedam, - ro-

gorc me mivxvdi, ase unda moviqceT:Sen mogviyevi, rogoria saqorwilo sa-uzme saqarTveloSi da mere vnaxoT,rasac SevZlebT, gavakeToT.

- iq sauzmiT ara kmayofildebian.mTeli dRe sWamen.

- keTili, rasa sWamen?- jer Tevzeuls. Sebolili TarTi

SeiZleba. karaqSi Sepiwkinebuli mTiscimori. mere zuTxi - qorWilas msgav-si Tevzia, stafilos wveniT da dafnisfoTliT, saTali, WiWyina, Semwvari kal-maxi da oraguli - didi Tevzia, pirSilimonis naWers udeben. Semdeg cotaxizilala. iqneb vinmes uyvardes! zedaxali xaxvi unda daaWran. da kidev...

- zRvis napiras gamarTul sadilshgavs. ai, mSobliur menSi rom vawyobdiTxolme, iseTs, - Tqva bebiam, - TqveneburebiasTakvebs Tu Wamen?

- ara, magram araferi daSavdeba, Tusam-oTx cals davdebT sufraze. iqneb,vinmem gasinjos. Cemi azriT, Tevzeulisakmarisia.

- Semdeg ra modis? - ikiTxa dam, -romelic fanqriT iwerda yvelafers.

- sawyali kacis xizilala, - vuTxa-ri qarTulad da inglisurad vuTargmne,- Poor man’s caviar, - uamisod ar iq-neba. ioli saqmea. kanianad Semwvar

Page 60: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

60

badrijans kovziT amofxeken da kargadmosresen. mere wvrilad daWril qorfaxaxvs daayrian, limonis wvens da zeTsdaasxamen da mere tarxunas, Zmarsa daoxraxuSs uzamen.

- zeTi, tarxuna, badrijani, - misus-tebuli xmiT imeorebda deda, - TarTi,xizilala...

- wvniani SeiZleba gamovtovoT, -ganvagrZe me, - Semdeg modis xorceu-li. jer indauris sacivi. amis osta-ti Zia vanoa. moica (uceb kargi azrimomivida TavSi), Tu nebas momcemT, Ziavanos vTxov, rom ramdenime dRiT adremovides da yvelaferi moamzados.

- ra, mzareuli xom ar aris? - mki-Txa dedam.

- restorani hqonda mravali wlisganmavlobaSi. Tqven nuRaraferze Sewux-debiT.

- kargi, - amoixvneSa dedam, - yovel-mxriv kargi iqneba. gvetyvis, ra davam-zadoT. elene uyurebs da iswavlisTqveneburi kerZebis keTebas. rac dajdeba,dajdeba! ras vizamT! Tavidan unda da-gveWira qeTereris varaudi.

,,neta ras niSnavs qeTereri. - vifiq-re gulSi, - esec vikiTxo? ara, Tu egraime kerZia, Zia ueWvelad moaxerxebsdamzadebas~.

erTi sityviT, Cvenebi yvelaferzedaviTanxme da qorwilamde ori dRiTadre sadgurSi wavedi Zia vanos dasax-vedrad. igi ise iyo garSemortymulifuTebiT, muyaos yuTebiTa da Cemodne-biT, rom vuTxari, wiwilebian kruxsahgavxar-meTqi.

- ra meqna, - mipasuxa Ziam, - ver ga-davwyvite, romeli Coxa wamomeRo. Savi,siasamuris qudiT, Tu TeTri, astraxa-nuli bixosiT. bolos orive wamoviRe.hoda, aq Cemi qvabebia. cota mwvanilic.aseTs aq ver viSovidi, - da Zia vanomaTiode iseTi ram CamomiTvala, uromli-sodac sicocxle warmoudgeneli iyo.

yvelaferi gadmovitane da manqanaSiCavawye. xaverdis CanTa Ziam TviTonwamoiRo. masSi Semzaravi sayasbo danebi,samarTebeliviT alesili viwro saTle-lebi, moRunulwveriani saTulebi, naja-xebi da patar-patara ucnauri formisalmasiviT mWreli safxekebi ido. Ziasmets aravis hqonda maTi xelis xlebisneba - ostatis iaraRebi iyo.

saxlSi misvlisTanave darbazSi Se-viyvane.

- es is kacia, saWmeli rom undamoamzados? - mkiTxa dedam.

Zias Tavisi bargi mohyavda wesrig-Si, saTiTaod iRebda nivTebs fuTebidan,magram, roca qalebis xma gaigona, sar-

keSi Caixeda, tansacmeli gaiswora dameore oTaxSi Sevida. jer saerTo sa-lami misca yvelas, Semdeg qalebs Camo-uara da yvelas saTiTaod eambora xel-ze. bolos bebias wiTeli vardebisTaiguli miuZRvna, dedas daSaqrulixiliT savse atlasis yuTi miarTva,das nelsacxeblis boTli (bafTiani)da mere sityva warmoTqva qarTulad.roca daamTavra, jibidan Zvirfaseulo-baTa patara yuTi amoiRo elenesaTvis.Semdeg orive loyaze makoca da dajda.

bebiam Rrmad CaisunTqa da mkiTxa:- didad davalebuli var, magram

miTxariT, ra Tqvao?- man madloba gadagixadaT, pativi

rom dasdeT da moiwvieT. gisurvaT,rom didxans da TanxmobiT icxovroTyvelam am ojaxSi. mwuxareba gamoTqva,rom deda ara myavs da mama jer ar Ca-mosula, magram siamovnebiT ikisra iyosCemi uaxloesi naTesavi yvela savalde-bulo ceremonialis Sesrulebis dros.

- Cvens magivrad madloba gadauxa-de, geTayva. uTxari, uaRresad davale-buli varT-Tqo, - miTxra dedam.

- is ambobs, qalebi rom saqorwiloxoragis grZeli siis kiTxviT ar Seva-wuxo, xval me TiTon gamogyvebiT bazar-Si. es CemTvis siamovneba iqnebao. yve-lafris arCevaSi dagexmarebaT.

- Cven gavagebineT ki rames? - Sewux-da elenes da.

amasobaSi Zia joni ukve kargadSeegua garemos da kiTxva gaigo. igiwamodga: ,,I luff, I luff you oll~, - Tqva manda kvlav dajda.

momdevno dReebSi mTeli saxli saqo-rwilo mzadebiT iyo aforiaqebuli.sisxam dilidan ismoda arto nayvis,kepvis, Tqvefis xma da Rumelis karisxaTqa-xuTqi. qvabebis saxuravebi orT-qlze cekvavdnen. Zia vano mSvenier dro-starebaSi iyo - xan Taroebze afaTu-rebda xelebs da vercxlis WurWelsiTvlida, xan uecrad gamoxteboda saku-Wnaodan da karadidan gadmoRebul Te-fSs amowmebda, xan ki xangrZlivad Cafiq-rdeboda da xelSi daclil RvinisWiqas atrialebda. am dros, albaT, fiq-robda, Tu romeli axali kerZiT gavek-virvebineT.

pirvel dRes Ziam da bebiam oriodemware sityva uTxres erTmaneTs - wiwa-kis dasamJavebeli waTxis receptzemouvidaT uTanxmoeba, magram, rogorcCveulebriv xdeba xolme, Cxubis Sem-deg saukeTeso megobrebi gaxdnen. metad-re maSin, roca gamoirkva, rom orivesgagiJebiT hyvarebia cercvi, namcxvari,Semwvari da moxarSuli xorci, sufi

da salaTa.mere qalebma Semoiares da Zia vano

TiToeuls cal-calke umxelda SaqriTkomSis moxarSvis saidumloebas, an Tvi-Ton ekiTxeboda raRac angelosis namc-xvris damzadebis konfindencialur de-talebs. Zia vanos mosvlisTanave saxlisamzareulo iaraRebiT aivso. manamdeZia vanos arc uxmaria isini - mWrelidanebi vaSlis dasaCiravad, yalibebikaraqisaTvis da ra vici, kidev ra...erTxel, warmoidgineT, winadadebac kimomca - yavis safqvavi damiSale, mindagavigo, ase wvrilad rogor fqvavso.es yavis safqvavi ki TiTqmis sagvareu-lo reliqvia iyo - elenes didedispapas eyida horSi.

bunebrivia, me aseTi sisuleleebi-saTvis ver moviclidi. mTeli dReebisaqorwilo wesebis dazepirebas vun-debodi, rom kritikul wuTebSi megob-rebi da samSoblo ar Semercxvina.bolos es diadi dRec dadga. ceremo-niali damTavrda da ai, ukve colianikaci var. yvelam mogviloca da gvisur-va, erTi saukune bednierad icxovre-To. amis Semdeg dadga dro, rom lamaz,sanTlebiT gaCaxCaxebul, vardebiT mor-Tul da sanovagiT daxorgil magidasSemovsxdomodiT. Tumca zogi amerike-li stumari, mgoni, Zalian gaocda daSecba am ucnauri saqorwilo sauzmisdanaxvaze, magram mada ar dukargavT -yvela gacxarebuli ilukmeboda. arciseTi dambla dascemiaT, rom meored,ara, sjobs simarTle vTqva, mesamed dameoTxed ar gadaeRoT yoveli kerZi.

axla Cems megobrebze mogaxsenebT:roca aseTi sufra naxes, Salikos eyovaJkacoba da bodiSi momixada, da, warmo-idgineT, TviT vaxtangmac ki moixaraqedi: Tqva - Cemi biZaSvilis gaTxove-bis Semdeg aseTi araferi minaxavso.ase rom, im dRes yvela bednieri viyaviT.

Zia vano qalebSi Camjdariyo, neqta-ris saZebnelad gamofrenil futkari-viT zuzunebda da Tan wamdauwum atri-alebda Tavs aqeT-iqiT.

- amgvarad, nigozs kargad davnayavT,- mesmoda misi xma, - mere dakepil xa-xvSi avurevT...

- axal xaxvSi? - miesivnen qalebida mouTmenlad dauwyes lodini pasuxs.

- diax, qalbatonebo, oRond nu Re-lavT, Reroebs davaWriT, radgan Semdeglimonis wveni unda vuqnaT. mere wi-waka...

- tkbili wiwaka?- tkbili, - rogorc qalis Rimili,

- dauqnia Tavi Ziam, - tkbili, mwvane,mrgvali wiwaka. Semdeg oxraxuSi da

Page 61: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

61

qinZi - Cveneburi mwvanilebia. da yvelaamas qorfa mwvane lobioSi SevzilavT...

- gasaocaria, - wamoiZaxa xuWuWTmi-anma ledim, - namdvilad gasaocaria.

- da es Cveneburi mwvane lobioiqneba.

sadRegrZeloebi iTqva, cota cremlidaiRvara, magram ufro meti sicilida mxiaruleba iyo. bolos ganSorebisJamic dadga - Cven xom samogzaurodmivdiodiT. wasvlisas, raRa Tqma unda,yvelas raRac gaaxsenda: elenem sxvakostumis Cacma moindoma, mere saqorwi-lo namcxvars kvlav ramdenime naWeriCamoWra, mere Taiguli gadaagdo...

- bileTebi? matareblis bileTebira iqna?

- ilarion! sad Seinaxe matareblisbileTebi? aba, mardad!

- Sens safuleSi.kargi adgili ar upovia bileTebis

Sesanaxad? magram madloba ufals, miva-geni.

da roca ukve wasvlas vapirebdi,Zia vanom bodiSiT gaiyvana elene dar-bazSi da didi saidumlo gaando -iseTi didmniSvnelovani, rom, mgoni, or-jer gaumeora. TaRis gadaRmidan momesmaelenes ,,diax~ da Semdeg meored ,,diax~.bolos, rogorc iqna, gavetieT. adami-ans kargad SeuZlia aitanos erTi qor-wili. ors ki me, CemdaTavad, ver gavuZ-lebdi.

- axla ki, - vuTxari elenes, rocamatarebelSi CavsxediT, - axal cxovre-bas viwyebT da modi, nuraferi gveqnebaerTmaneTisagan damaluli. ra giTxraZia jonma?

- axali recepti, - siciliT miTxraelenem.

- RmerTo Cemo, risi recepti?- Tu ginda bednieri colqmroba

gqondeTo, CamCurCula Zia vanom yurSi,sul cota, dReSi erTxel mainc uTxariSen qmars, miyvarxar-Tqo, da roca qarTve-lebisaTvis awyob sufras, ar daiviwyo,uamravi saWmeli Tu ar iqna, ar eyofaTo.

vicini, magramxmadablamagram am saqmes saukeTeso rCeva-

darigebac ki ver Svelis - amerikelqaliSvils mainc Zalian uWirs ucxo-elis coloba. sxva zne-CveulebaTa SeT-viseba, sxvanair saWmelze miCveva, sxvaenis Seswavla...

miuxedavad amisa, gadauWarbebad Se-miZlia vTqva, rom Cemma colma sakmaodkargad gaarTva Tavi siZneleebs: iswav-la ajafsandalis gakeTeba, daostatdamWadis gamocxobaSi, oriode qarTul

sityvas amtvrevda da qarTvelebsacdauamxanagda. oRond isini (Zia vanosgamoklebiT), imdeni xnis Camosulebiiyvnen, rom ukve amerikul yaidaze cxov-robdnen.

elenem mxolod erTxel waitexafexi da rom maxsendeba, axlac mecineba.oRond, roca elene miyurebs, vcdilob,ar SemamCnios.

colis SerTvamde cota xniT adreerTma gamogonebam gamimarTla. mTeliCemi sicocxle raRac-raRaceebs vigo-nebdi, magram ise, gasarTobad. aTiodewlisa viyav, roca xis Tofi gamovigonexisave tyviebiT da kurdReli movkali.omis dros Cemi erTaderTi siamovnebaCveni jabaxana manqanebi iyo. iseTi uxe-iro nakeTebi gaxldaT, sul mcire Ses-woreba ukve gamogonebad CaiTvleboda.

me gamovarkvie, rom amerikaSi pir-dapir giJdebian gamogonebebze, gansa-kuTrebiT iseTi manqanis gamogonebaze,romelic muSaobs, da ulaparakod ixdi-an masSi didZal fuls.

iciT, ra aris mTeli saidumloeba?- an unda gaamartivo rTuli manqana,anda piriqiT, gaarTulo martivi, romigi raRac araCveulebrivi da mniSvne-lovani egonos kacs.

daqorwinebidan cota xani rom gavi-da, aslis gadasaRebi qaRaldiT davin-teresdi, Tumca, kacma rom Tqvas, main-cdamainc saintereso ara iyo ra.

oriode kviris Semdeg niu-iorkidanilikos werili miviReT:

,,erTi qarTveli yofila norT karo-linaSi - beso fexSiSvelaSvili. mrava-li welia iqa cxovrobs. didi xnisCamosulia, oRond aravin icis misiadgilsamyofeli. sadRac gaqra. axla,radgan mezoblebi xarT, Seni movaleo-baa, ipovo...~

elenes vuTxari: ,,am dReebSi, rogo-rc ki movicliT, beso fexSiSvelaSvi-lis saZebnelad unda wavideT-meTqi~.oRond jer gadasaRebi qaRaldi undadamemTavrebina. amas garda, Tavi axalisaxis, wyalgamZle cementiT mqonda gamo-tenili da isic unda gamomecada.

erT dRes gazafxulis sunTqva vigr-Zeni. virjiniaSi raRac saocrad lamazigazafxuli icis. sul erT kviraSimindor-veli lurjad molivlive sum-bulebiT ifareba, xeTa CeroSi iebimoelvare, winwklebian xaliCas qsoven,yvelgan, sul yvelgan fiWvis surnelidatrialdeba xolme.

- swored Tavgadasavlebis SesaferiJami dadga, - vuTxari elenes, - ra iq-neba, rom besos monaxva vcadoT?

saxli gamovketeT, ZaRlebi Camoviy-

vaneT, manqanaSi CavsxediT da gzas gavu-deqiT. ilikos werilidan daaxloebiTvicodi im besos adgilsamyofeli. pa-tara qalaqi iyo, durhamis aRmosavle-TiT C Tu K iyo pirveli aso. matarebe-li ar udgeboda. gverdiT mdinareCaudioda.

elenem cnobaridan amomiwera aseTiqalaqebi, magram Tan daiCivla - rogorvipovoT, kardakar xom ver vivliTo?

- saukeTeso restorans vipovi dagamges vkiTxav. qarTveli kaci Tua daqalaqSi cxovrobs, drodadro resto-ranSi unda iqeifos, Tundac sul mar-todmartom.

pirveli ori dRe elenes amowerilTiTqmis yvela qalaqSi viyaviT, magrambedma ar gagviRima. mesame saRamos erTimoxuci kaci migvaswavles. is kaci un-da yofiliyo, Cven rom veZebdiT. mivediT,magram yarseli somexi gamodga. samociwlis winaT dautovebia samSoblo.

oriode saaTi vistumreT am somxisojaxSi, misi Tavgadasavali movismineT,fotosuraTebi davaTvaliereT, misianebigavicaniT da erTi boTli duZika dav-lieT. Zir-tkbilas mogagonebs, oRondspirtiania. me Tu mkiTxavT. gemo saxel-ze ukeTesi ara aqvs. somexs vkiTxe,odesme vinme beso fexSiSvelaSvilsxom ar gadayrixarT-meTqi. arao, miTxra,- magram, amboben, mezobel qalaqSi (aqedanormocdaeqvsi milia) viRac ucxoelicxovrobso. oRond, man ar icoda, saidaniyo Camosuli es ucxoeli, pensilvani-dan, ruseTidan Tu mTvaridan. am somxi-saTvis yvela ucxoeli iyo da amito-mac dRemde ar mondomebia misi naxva.

gadavwyviteT, kidev gvecada bedi.daviZariT da saRamomde Zlivs mivaRwi-eT qalaqs.

misi niSnebi ilikos monawers ardaemTxva: arc ,,C~-ze iwyeboda arc,,K~-ze, da arc durhamis aRmosavleTiTiyo. Tanac mdinaris mxolod naxevariCaudioda gverdze (meore naxevari Sar-Sandel zafxulSi amomSraliyo).

gzaze viRac zangi miseirnobda. manqa-na gavaCere da vkiTxe, mavani da mavanikaci xom ar ici-meTqi.

- diax, - mipasuxa man mJReri xmiT(am zangebs iseTi xma aqvT, TiTqos ver-cxlis Tasidan Tafli iRvrebao), -erTi raRacnairi kaci cxovrobs Sarag-zis bolos saxlSi. amerikeli araa.marjvniv mouxvieT, mere marcxniv.

rogorc iqna, mivakvlieT im saxls.mTlad Cabnelebuli iyo. karga xansvabraxune, magram aravin gamogvxeda.

gagrZelebaSemdeg nomerSi

Page 62: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

62

grZnobis gamogaRebuli msxverpli

da berad aRkvecissurvili

grZnobis gamogaRebuli msxverpli

da berad aRkvecissurvili

ue]f

Page 63: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

63

- anu erTmaneTi im dResve ar gagic-niaT?

- ara, es mogvianebiT moxda. erTdRes me da Cemi megobari, msaxiobi Teagabunia rusTavelze vseirnobdiT. ̀ ive-riis~ win mdebare ateliis vitrinis-ken rom gavixede, Cemi yuradReba erTmafotom miiqcia. - Tea, Sexede, ra kargibiWia-meTqi, - vuTxari. mag fotoze ai,es biWi ariso, - miTxra megobarma daiqve mdgari guji gamacno; Turme, amdros guja iqve trialebda, Tea ki maskargad icnobda.

- fotoze ver icaniT is biWi, rome-lic jer kidev Teatralur institut-Si mogewonaT?

- vera, ver vicani, magram roca TeammiTxra, - gaicani, guji burdulio, mereisic gamaxsenda, rom is biWi iyo, rome-lic institutSi vnaxe da momewona.

- amis Semdeg Tqveni urTierTobarogor aewyo?

- institutidan rom gamovdiodi,viTom SemTxveviT, quCaSi mxvdeboda -win me mivdiodi, ukan guji momyveboda;mere Cven Soris manZili TandaTan damo-klda... guji metismetad sufTa, xala-si bunebis mTiuli mamakacia. miuxedavadimisa, rom TbilisSi daibada da gaizarda,sisxlis yivili mis bunebaSi vigrZeni.

- da SegiyvardaT, ara?- ase moxda! Seyvarebulobis peri-

odSi iyo gabutvebi, Serigebebi...- raze CxubobdiT?- eWviani iyo da vidre saxlamde

mimacilebda, 4 kacs mainc scemda xolme;quCaSi vinme Tu Semomxedavda, misi sa-qme wasuli iyo. gamogitydebiT daamaze didad ar vnerviulobdi, metic -es yvelaferi momwonda kidec... gujisityvaZunwic gaxldaT. mas erTxelacar uTqvams, - miyvarxaro, magram amasmisi gamoxedviT, qceviT, SexebiT vgrZ-nobdi. mogvianebiT iciT, ra miTxra? -biWi rom ar gvyoloda, bolomde erTadver viqnebodiT, Cveni ojaxi daingreo-dao. gavgiJdi, - am did siyvaruls da-Tmobdi, amas marTla ambob-meTqi? - da-vTmobdio! - sruli seriozulobiTmipasuxa. mTiulebSi biWis anu gvarisgamgrZeleblis kulti dRemde arsebobs.guji Zalian ganicdida, rom yvelaCveni SviliSvili gogona iyo, magramcota xnis win bakurs da mis meuRlesvaJi, patara guja burduli SeeZinaT,ramac yvelani gagvaxara. sxvaTa Soris,bakuris colic Teatralur institu-tSi swavlobs.

- rogorc vici, Tqven saqarTveloSipirveli fotomodeli iyaviT...

- im periodSi, roca institutSi

vswavlobdi, Teatraluris reqtoriilia TavaZe iyo. erT dRes is sergozaqariaZesTan da erT ucnob pirovnebas-Tan erTad institutis SesasvlelTanidga. dilis 9 saaTia, studentTa nakadida maT Soris mec saswavlebelSi Sevdi-varT. maxsovs, zaqariaZem yvelasgan gamo-marCia, xeli Cemken gamoiSvira da TavaZesuTxra, - ai, es gogona davtovoTo. bi-Webidan ki kaxi kavsaZe SearCies. rogo-rc aRmoCnda, satelevizio telenove-lisTvis SegvarCies da fotoebi guramTikanaZem gadagviRo. im periodSi moda-Si iyo fotokonkursebi, romlebic saz-RvargareT tardeboda da saerTaSorisoarenaze Cveni fotoebis gatana Jurnal`droSis~ meSveobiT xdeboda. sxvaTaSoris, guramis gadaRebulma Cemma fo-toebma araerT konkursSi gaimarjva.maxsovs, goCa abaSiZe meubneboda, - Sen`fotozvezda~ xar, me - ̀ kinozvezdao~.maSin goCas bevr filmSi iRebdnen.

- sabolood, Tqven uari TqviT aramarto fotomodelobaze, aramed msaxi-obis profesiazec...

- aba, mTiuli kaci msaxiobi meuR-lis gverdiT icxovrebda? Tanac, gujisdedas axloblebi ekiTxebodnen, - olRa,Seni sarZlo msaxiobiao? - msaxiobiki ara, istorikosiao, - ityueboda ol-

Ra. araerTma reJisorma mimiwvia fil-mSi gadasaRebad, magram yvelas uarsveubnebodi.

- guli ar gwydebodaT?- ara, es nebayoflobiTi msxverpli

iyo; oRond guji gamexarebina da racmas undoda, imas vakeTebdi. Tanac, rocacoloba mTxova, isic dasZina, rom oja-xis Seqmnis SemTxvevaSi Sin unda vmjda-riyavi, misTvis momevlo da burdule-bis gvaris gamgrZeleblebi gameCina...maSin guji ̀ gepeiSi~, samSeneblo fa-kultetze swavlobda da kinoSi wasvlaazradac ar hqonda. marTalia, reJiso-rebis interess yovelTvis iwvevda, mag-ram misi ̀ aziati~ bunebis Sesaxeb yvelamicoda da rolis SeTavazebas ver ubeda-vdnen. aris aseTi pirovneba, sioma gaspa-rovi, romelic ̀ vgikis~ (kinematogra-fiis sakavSiro instituti) damTavre-bis Semdeg, odesis kinostudiaSi gagzav-nes. sioma CvenTan megobrobda da pir-velma swored man gabeda gujisTvisrolis SeTavazeba, magram aseTi pasuximiiRo: - wadi, Tavi damanebe, Torem er-Ts mogadebo...

siomam filmis gadaReba mZRolebiscxovrebaze daiwyo. scenaris mixedviT,isini saqarTveloSic unda Camosuliy-vnen. samxedro gzaze maspinZlebi mTiu-

maTi siyvarulis ambavi ramdenime aTeuli wlis win daiwyo.Teatraluri institutis studentma gogonam, inesa abesaZem saswavlebelSi

ucxo ymawvili SeniSna, moewona da megobars, goCa abaSiZes uTxra, - Sexede,ra kargi biWiao. goCam ucxo SeaTvaliera da misi gadabmuli warbebis da-naxvisas gogonas gadaulaparaka: - araferi uTxra, Torem ise ibRvireba, ori-ves gvcemso. Turme, es sityvebi biWmac gaigona da Teatralur institutSiCabareba gadaifiqra... magram wlebis Semdeg guja burduli da inesa abesaZeerTmaneTs isev Sexvdnen...

Page 64: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

64

lebi iyvnen da guji siomas megobru-lad daexmara, organizaciuli sakiTxebimougvara. erT dRes mwyemsebma stumre-bisTvis cxvari dakles da sufra min-dorSi gaSales. siomam gujis sTxova,- imRereo, operatori ki winaswar gaaf-rTxila: es scena ise gadaiRe, rom ve-ravin verafers mixvdeso. roca gujasimReras morCa, mxolod amis Semdeggaumxila, - Tu ginda, momkali, magrames epizodi gadaRebulia da filmSicSevao. ai, ase Sedga misi kinodebiutifilmSi - ̀ reisi pirveli, reisi ukanas-kneli~ amis Semdeg ki miwveva araerTireJisorisgan miiRo. guji scenarebsme makiTxebda da gmiri Tu ar moewo-neboda, rolze uars ambobda. erT dResSeTavazeba Temur babluanisganac mii-Ro da ̀ beRurebis gadafrenaSi~ mona--wileobaze Tanxmoba maSinve ganacxa-da, gmiris xasiaTi moewona.

- amboben, beRura miCveuli hyavdao...- gadaRebebis dros guji beRuras

efereboda da gulis jibiT daatareb-da. erT dRes frinveli jibidan amouy-vania, qurTuki ki miwaze daugdia dasadRac wasula. vidre mobrundeboda,beRura Tavis `binaSi~ dabrunebula,rac cxadia, gujim ar icoda da Turme,pirdapir qurTukze wamowva, beRuragaWylita; am ambis gamo guja didxansnerviulobda...

gujis cxenebic Zalian uyvars. max-sovs, kinostudiaSi hyavdaT arabulijiSis cxeni - satrapa. roca daviTaRmaSeneblis roli iTamaSa, iqac amcxenze ijda, Zalian uyvarda da rogorcki Tavisufal dros gamonaxavda, missanaxavad midioda, cxovelisTvis Saq-ris natexebi mihqonda. kinostudiaSiambobdnen: roca satrapa mokvdeba, ezoSididi ormo gavTxaroT da davasaflao-To, magram roca saqme saqmeze midga,amaze aRaravis uzrunia. im periodSiguji qalaqSi ar iyo, gadaRebaze gaxl-daT wasuli da roca TbilisSi dabru-nebulma satrapas sikvdilis ambavi ga-igo, lamis gagiJda...

- guja burduli stiqarosania. sain-teresoa, stiqariT pirvelad rodisSeimosa?

- dedaCemi, iseve rogorc misi Tao-bis umetesoba, aTeisti iyo. marTalia,bebiaCemi Tavadis qali gaxldaT dasaxareba zepirad icoda, magram dedaCemzegavlena ver moaxdina. metic, roca be-bia SviliSvilebTan religiaze iwyeb-da laparaks, deda SeSinebuli, ganwiru-li xmiT sayvedurobda, - eseni amasskolaSi ityvian da daviRupebiTo...

deda aRdgoma dRes gardaicvala.

maSin qveyanaSi amdeni sasuliero piriar moRvaweobda da ise moxda, rom we-sis asagebad mRvdeli ver vnaxeT. mereaxlobelma gvanugeSa, - SegiZliaT, esrituali saflavze gasvlis dResacCaataroTo. mRvdeli verc am dRisTvismoviZie da gujas vTxove, - gaiare, iq-neb romelime Wirisufals moZRvarimoyvanili hyavdes da CvenTanac movides-meTqi. guja wavida, magram mosvla Zaliandaagviana. bolos, mRvdelTan erTadgamoCnda. Turme, mama ioane vakis sasaf-laoze, dedis saflavis sakurTxebladyofila mosuli, magram gujis gamoh-yva... saflavis kurTxevis Semdeg moZR-vars madloba gadavuxadeT da garkveu-li Tanxis micema davapireT, magramiuara, - me am adamians imitom gamovyevi,rom guja burdulia da fuls araviRebo! Tan, dasZina: - taZarSi wirvazeTu dadixarT? me sionis taZris winamZ-Roli var da madlobis Tqma Tu gindaT,taZarSi modiT, wirvas daeswariT, esCemTvis gadaxdili yvelaze didi mad-loba iqnebao...

kviradRes sionSi wavediT. wirvaspatriarqi atarebda. cota xanSi gujisstiqarosani miuaxlovda da uTxra,rom moZRvari sakurTxevelSi ixmobda.guji mokrZalebiT Sevida. mamaos uTq-vams, - Tu survili gaqvT, eklesias em-saxuroT, gancxadeba unda daweroT, mo-itanoT da patriarqi stiqarosnad ga-kurTxebTo. erT mSvenier dRes patri-arqma marTlac, stiqarosnad akurTxada daloca... sxvaTa Soris, Turme gu-jis 6 wlamde germaneli qalbatoni -maria uvlida da yovelTvis, roca bavS-vi saseirnod gahyavda, saxlTan axlosmdebare wminda tverelis saxelobiseklesiaSi Sehyavda, wirvas aswrebda.mokled, ZiZam gujis rwmena Caunerga...

- minda, Svilebzec gkiTxoT...- (mawyvetinebs) isini araordinaru-

li adamianebi arian.- es ram ganapiroba?- gujis bralia! axalgazrdobaSi

isic ucnaurad Cacmuli dadioda -dabalsaTavian Sarvlebs atarebda, did-balTiani qamriT, CaCaCuli jinsiT dadi-oda da ra gasakviria, rom mis Svileb-sac ucnauri gemovneba aqvT?! ladopirveli iyo, vinc Tbilisis quCebSiSortiT, ucnauri varcxnilobiTa dasayuriT gaiara.

- da cxovrebis gansxvavebuli sti-lis gamo, usiamovno situaciaSic ara-erTxel Cavardnila, ara?

- diax, mis cxovrebaSi iyo bevridapirispireba, Cxubi, magram lados ara-visi eSinoda, radgan pirvel rigSi, sa-

kuTar TavTan iyo marTali. is bevrgogos moswonda, magram amiT borotadarasdros usargeblia... kargi Svilebigvyavs, magram gvsurda, ukeTesebi yofi-liyvnen. bakuri niWierTa aTwledSiswavlobda, magram Semdeg TeatralurinstitutSi Caabara. meore kursze iyo,roca Tqva, - me mamaCemisnairi msaxiobiver gamovalo da sabuTebi saoperato-roze gadaitana. sabolood, is ladommusikisken ̀ gadmoqaCa~.

- Tavad rogor afasebT maT Semoqme-debas?

- Sevegue. lados mainc etyoba, romkonservatoria aqvs damTavrebuli.

- axal melodias pirvelad mamasasmenineben?

- bakurs veubnebi xolme, - rocaraRacas gaakeTeb, pirvelad mamas dalados moasmenine-meTqi, magram mpasu-xobs: amaTma Tu Semiswores, maSin maTimusika iqneba da ara - Cemio...

- batoni guja rogori mamaa?- idealuri! bakuri da ladoc mas

hgvanan, Tavadac Zalian Tbili da yurad-Rebiani mamebi arian.

- sainteresoa, raze kamaToben xolme?- es imdenad iSviaTad xdeba, rom

arc ki vici, ra giTxraT... ojaxSiyvela mniSvnelovani sakiTxis gadawyve-tisas bolo sityva gujis ekuTvnis,is erTmmarTvelia. yvelaze damTmobida ganaTlebuli ladoa, magram miuxeda-vad amisa, 4 coli gamoicvala (aqedanori oficialuri meuRle iyo). sxvaTaSoris, misi pirveli meuRle germani-aSi gaTxovda, guSin axal qmarTan erTadCamovida da saCuqrad ai, es Sarfi Ca-momitana... lados axlac araCveulebri-vi meuRle hyavs - qeTi maTeSvili, ro-melic inglisuri enis specialistia.

- lados yofil meuRleebTan rogo-ri urTierToba aqvs?

- yvelas hpatronobs, TiToeulimaTganis uaxloesi megobaria!

- maT meuRleebTanac megobrobs?- aba, ra da maT saxlSic epatiJeba

xolme... lados erT-erT yofil meuR-les, romelic amerikeli gaxlavT, hei-zera hqvia. Tavidan misi saxeli verdavimaxsovre da eTeras veZaxdi.

- ar swyinda?- ara! sxvaTa Soris, is odri hep-

berns hgavs... lados qaliSvili - TejilondonSi gaTxovda. siZes barni hqvia.marTalia, misi gvari ver davimaxsovre,magram is ki vici, rom 27 wlisaa dabi-bi-sis TanamSromelia. maT TbilisSi,inglisurenovani qorwili gadavuxa-deT. kidev kargi, Cem gverdiT makasSvili, akako ijda da yvelas naTqvams

Page 65: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

65

miTargmnida, Torem verafers gavigebdi.- maka sakmaod warmatebuli reJi-

soria. misma filmma, romelSic mSoble-bi gadagiRoT, kanis festivalze 10-jer Cvenebis ufleba moipova.

- makam `vgikSi~ swavlisas miiRodavaleba, gadaeRo filmi meore msof-lio omis Temaze. man mTavari rolebis-Tvis me da guja SegvarCia da gadaiRomoklemetraJiani fotofilmi, romlis-Tvisac suraTebi polonelma fotogra-fma gadagviRo. am namuSevarma kanisfestivalze 10-jer Cvenebis uflebamoipova, maka ki evrokinematografis-tTa kavSiris wevrad miiRes... is axlamuSaobs filmze, sadac grigol fera-Zis cxovreba iqneba asaxuli; kaToli-kos-patriarqTanac hqonda Sexvedra dafilmSi uwmindesis sagaloblebis gamo-yenebis nebarTva iTxova. sxvaTa Soris,feraZis rolSi guji iqneba.

- guja burduli stiqarosania anuSeiZleba, erT dRes beradac aRikvecos?

- burdulebi ramdenime Stod iyo-fian, guja ki jejiaanT karis burdule-bis STamomavalia. arsebobs aseTi lege-nda: wlebis win mTiulTa soflebsmteri Sesevia da Turme, xalxs saqeifodxaris dakvlas, gasarTobad ki axalgaz-rda gogonas miyvanas sTxovdnen; uarisSemTxvevaSi, mteri mTeli kuTxis gada-wviT imuqreboda. roca 9 Zma burdu-lis `maspinZlobis~ jeri damdgara,mamakacebs uTqvamT: yvelani erT dResgavwydebiT, magram Cvens erTaderT dasTiTsac veravin daakarebso da momxdu-ris dasaxvedrad dauwyiaT mzadeba.mTeli mTiuleTi didvelis vakeze Sek-rebila, burdulebis TaosnobiT Txri-lebi gauTxriaT, zed ki xis sarebigaudviaT, balaxi dautkepniaT... im dResdidi brZola gamarTula, momxdurniTxrilebSi cxenebianad Cacvenilan da7 aTasidan cocxali mxolod 7 meoma-ri gadarCenila. amis Semdeg mTiulebsdauwyiaT fiqri imaze, Tu riT daesaCuq-rebinaT burdulebi. Zmebs mouTxovi-aT, - Cven lomisis wminda giorgis ta-Zris momsaxure xalxi viqnebiT! dae,dekanozi yovelTvis Cvengan airCeso.mTiulebs Zmebis survili ausrulebiaTda Tan daumatebiaT: ̀ qali uSurveli,sufra uwevari~ anu mas Semdeg burdu-lebs nebismier sufraze daupatiJebladSeeZloT misvla da verc imas gabedavdavinme, rom maTTvis qali ar gaetanebina...gujas berad aRkvecis survili aqvsda albaT, dadgeba dro, roca winaprebismsgavsad, isic lomisis wminda giorgismsaxuri gaxdeba.

Tamuna kvinikaZe

Page 66: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

66

Cveni partnioria: asaval-dasavali

mogvwereT: PO Box 13121, Jersey City, NJ 07303tel.: 1-347-724-0770; Tbilisidan: 2-420-320elfosta: [email protected]; www.mamuli.com

garekanze:garekanze:garekanze:garekanze:garekanze:`fesvebis~ beRurebi -----gia meliqiSvilis foto-etiudigia meliqiSvilis foto-etiudigia meliqiSvilis foto-etiudigia meliqiSvilis foto-etiudigia meliqiSvilis foto-etiudi

manuCar kaWaxiZeEDITOR&PUBLISHER

mTavari redaqtori

MANUCHAR KATCHAKHIDZE

`9(77) aprili,2015

SemecnebiT-sazogadoebriviJurnali amerikaSi

apirebT daqorwinebas?an gsurT rom sakuTar Tavs, an megobarssaCuqari gaukeToT da SeiZinoT sufTada xarisxiani brilianti anbriliantiT gawyobili samkaulian beWedi oqroSi?

gTxovT mobrZandeT55 West 47th Street, Mezz 330

New York, NY 10036

an dagvikavSirdeT: 646-755-4591Cven SegviZlia dagimzadoT beWedian samkauli Tqveni dizainiT.

giorgi kakauriZegiorgi kakauriZegiorgi kakauriZegiorgi kakauriZegiorgi kakauriZe

garwmunebT,Cveni fasebi sagrZnobladmisaRebi iqneba TqvenTvis.

virusisgan gawmendaTu SeamCnevT, rom Tqveni kompiu-

teri ar funqcionirebs ise, rogorcadre, SesaZlebelia kompiuteri infi-cirebuli iyos virusebisgan, Malwa-re,Spam an kide keylogger isgan, ro-melsac esaWiroeba gawmenda;

sadenis SekeTebaxSir SemTxvevaSi leptopis sadeni

ziandeba sxvadasxva mizezis gamo daSeuZlebeli xdeba batareaze denismiwodeba. esaWiroeba SekeTeba;

mikrosistemebisgamocvlaCven SegviZlia nebismier leptops

an desktops gamovucvaloT daziane-buli mikro-sistema da davabrunoTmuSa mdgomareobaSi;

klaviaturis gamocvlaTu Tqvens leptops esaWiroeba

klaviaturis gamocvla, Cven mzad varTdagexmaroT nebismieri modelis kla-

failebis aRdgenafailebis dakargvis SemTxvevaSi,

vinCesteris gafuWebis, `USB flashdrive~, `External hard drive~, `IDE~,`SCSI hard drive~, ̀ SSD~ Cveni partni-oris laboratoria saSualebas gvaZ-levs, rom movipovoT is dakarguliinformacia, rasac Cveulebrivi ̀ reco-very~ programa ver akeTebs;

Cven SegviZlia internetiT, Tqven-Tan mousvlelad davukavSirdeT kom-piuters.

Cveni momsaxureba garantirebulia,vinaidan profesionalurad vekidebiTCvenTvis dakisrebul movaleobas daSesabamisad, momxmareblebic bednieriaCveniT.

viaturis gamocvlaSi. Tu fizikuradar xerxdeba Cvenamde mosvla, dagexmare-biT safosto momsaxurebiT;

fenis gamocvlaTu Tqveni leptopi iTiSeba xSirad

umizezod, SesaZlebelia feni iyos da-binZurebuli an gamosacvleli. gaTiSvismizezi SesaZlebelia gadaxurebamac ga-moiwvios da TavisiT gaiTiSos dacvismizniT. moulodnelma gaTiSvam SeiZlebavinCesteric daazianos, amisaTvis dro-ulad unda SekeTdes;

ekranis gamocvlaarasworma mopyrobam advilad SesaZ-

lebelia leptopis ekrani daazianosda saWiroebs gamocvlas;

kompiuterebis eqimiwww.mycompwiz.com; 1-908-361-9590 akaki jiqia

`mamulis~ megobaria:

* * *

Page 67: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

67

Page 68: saredaqtoro - Mamulinaqmnis nayofi Tamar mefem moimka, igi qarTuli saxelmwifoebriobis gvir-gvinad iqca, radgan rac Tamaris dros iyo saqarTvelo, imaze Sors da imaze mtkiced verc erT

68