rogor yalibdebian 9demokratebi:...

12
#195 (254) 6-13 noemberi 2012 saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo 30 TeTri E-mail: [email protected] rogor yalibdebian “demokratebi” diqtatorebad? dilemad qceuli es SekiTxva ukve meramdene aTaswleulia awuxebs kaco- briobas. zustad im dRidan, rac elineb- ma xalxi qveynis mmarTvel Zalad aRi- ares da am mmarTvelobis politikur sistemas demokratia uwodes. da yve- laze saocari is aris, rom “demokrati- is” gaCenisTanave gaCnda diqtatori, romelic xalxis saxeliT Seudga sax- elmwifos marTvas. saocari ki isaa, rom diqtatoris warmoqmnis mizezebs pirvelad axsna mouZebna ara romelime politikosma an filosofosma, aramed didma amerikelma mweralma edgar alan pom. maxsendeba misi erT-erTi saukeTeso moTxroba “saubari mumiasTan”. siuJeti sruliad martivia _ moqmedeba xdeba meoce saukunis dasawyisis inglisSi, sadac sami mecnieri megobari gadawyveten, rom egvi ptidan Camotanili mumia gaacocxlon. sawadels miaRwies da maT winaSe warsdga adamiani, romel- ic sami aTasi wlis win cxovrobda egvi ptis erT-erT nomSi. axalgazrda mecnierebi waeqiliken mumias da mas niSnismogebiT uCvenebdnen im drois teqnikis miRwevebs, magram irkveoda, rom es yvelaferi Turme hqondaT mumiis Tanamedroveebs da mumia amomwu- rav ganmartebas aZlevda maT teqnikis am “miRwevebze”. gawbilebuli mecnierebi apirebdnen am polemikis dasrulebas, roca erTma maTganma mumias hkiTxa: _ Tqvens dros Tu iyo demokratia? oriaTswliani Zilisagan Tavdaxsnili mumia sakmao xniT dafiqrda da mec- nierebs guli miecaT _ erTi SekiTxva xom mainc davusviT, romelzec pasuxi ara aqvso. magram mumiam xangrZlivi pauzis Semdeg upasuxa, Tanac rogor! _ vixseneb, Cems siymawvileSi egvipte- Si mSvidad vcxovrobdiT, xalxs mosavali uxvad mohyavda, gadasaxadebs vixdidiT, bednierebi viyaviT. faraonebic simSvidiT uZRvebodnen qvey- nis marTvis saqmes. erTxel, erT moedanze, viRac moqalaqem axsena sityva “demokratia” da yvelaferi yi- raze dadga. xalxi erTmaneTs daeria, maT Soris gamarjvebulma ki xalxis warmomadgenlad SeasaRa Tavi sazoga- doebas da vidre qveynis saTaveSi pozi- ciebs gaimagrebda, sisxlis okeane daayena. Semdeg viRacam Tqva: “eg demokrati ki ara, diqtatoriao”. amis mTqmeli wamsve Caqoles qvebiT, ramac SiSi da Zrwolva daTesa xalxSi. axla ver vixseneb, Tu vin uWerda mxars am diqtators. ho gamaxsenda! _ wamoiZaxa gaxarebulma mumiam, _ mas erqva “brbo”! marTlac didebuli ganmartebaa: Tavgzaabneuli da umarTavi brbos aqtiuri mxardaWeris gareSe TviT yve- laze brZeni adamianic ki ver gaxdeba diqtatori, sulelze da gonebadaxSul araraobaze rom araferi vTqvaT! amrigad, ikveTeba erTi Seuvali aq- sioma: “diqtaturis msurveli mmarTveli ver Camoyalibdeba diqtatorad brbos mxardaWeris gareSe. diqtatori da brbo ganuyofeli mcnebebia da isini erTimeores hkvebaven”! mTavaria, diqtatorobis msurvelma igrZnos brbos sunTqva, misi guliscema, rom misi bandidan niaRvrad modis mowodebebi: _ “mxolod mas SeuZlia qveynis bed- nierebamde miyvana”! _ “ra dros demokratiaa, roca xalxi SimSilobs”! _ “jer damoukidebloba, Semdeg demokratia”! _ “axla, roca qveyana lamis saomar mdgomareobaSi imyofeba Crdiloel mezobelTan, demokratiaze saubari danaSaulia”... da a.S. da a.S. miuxedavad brbos monuri mor- Cilebisa diqtatoris mimarT, yoveli saxelmwifos institucia, ase Tu ise, mainc axerxebda raRac meqanizmis Se- qmnas, rac xels SeuSlida umaRlesi xelisuflis gadiqtatorebas. inglisis mefis karze es gaxldaT masxara, romel- ic mefis umaRlesobas mis mankierebas daurideblad miaxlida xolme pirSi. Tumca, arc is gaxldaT iSviaTi, rom sasaxlis karibWesTan am masxaris Tavs Camohkideben xolme. mainc diqtatoris xibli mZlavrobda TviT mironcxebul mefeTa gul-gvamSi. mTavaria brbom iwamos diqtatorobis msurvelobis mesianobisa, misi Seucvlelobis miTi, misi Seuvali mis- wrafeba mSobliuri xalxis bedniere- bisaTvis brZolis gzaze, danarCens ki Tavad brbo gaakeTebs, romelic daun- doblad gauswordeba maT, visac ar swams diqtatoris yovlisSemZleobisa, vinc eWvis TvaliT umzers mis “keTil miznebs” da xels uSlis diqtators xalxis bednierebisaTvis gamarTul brZolaSi. isini wamsve cxaddebian “xalxis mtrebad”, romelic erTaderT ganaCens imsaxurebs: “cixe an sikvdili”! da dgeba usasrulo rigi eSafoteb- Tan, giliotinasTan, cixeebis karibWeeb- Tan! gamodis, rom mTavari diqtatori is brboa, romelsac SeuZlia gaaRmerTos mizanTropebi neroni da kaligula, da- bali inteleqtis mqone sadam huseini da muamar kadafi, kolmeurneobis Tavmj- domare lukaSenko da kim Cen irebis TaRliTuri ojaxi, aSkarad suleluri gamometyvelebis mqone meqalTane saakaSvili da sxvani da sxvani... me megona qarTveli xalxi didi is- toriuli tradiciebis mqone iyo, igi ki ubralo brbo yofila, romelsac wlebis ganmavlobaSi Tavis Wkuaze aTamaSebdnen jer cbieri da mzakvari araqarTveli eduard SevardnaZe, Semdeg ki suleli da impulsuri, aseve araqarTveli mixeil saakaSvili. vai, sircxvilo! me Cemi samSoblos bedi maRelvebs, Torem sxvis samSoblos pirwavardnili diqtatori wamoajdeba Tavze Tu demokratis niRabmorgebuli araraoba, didad ar manaRvlebs! mTavaria, Cems samSobloSi amieridan mainc aRar moikidos fexi am mankierebam! zogadad ki, friad martivia, dRes, diqtatorad gaxazirebuli pirovnebis xelisuflebaSi moyvana da Semdeg misi gadiqtatoreba, Tanac maSin, roca dRes esoden gamartivebulia piarteqnologia, telearxebisa da masmediis sxva saSualebaTa Tavxeduri moZalebiT. brbo da garemocva SearCevs pirovnebas, romelsac, saWiroebis SemTxvevaSi iolad Seawmends xels da sasikvdilodac ki gaswiravs. aseTi adamiani ki Wkuasusti unda iyos, romel- ic ver moaxerxebs sakuTari savalalo perspeqtivis gamoTvlas. gana swored aseTi pirovneba ar gaxlavT XXI sauku- nis arSemdgari diqtatori, magram diq- taturas haeriviT danatrebuli mixeil saakaSvili, romelsac dRes aSkarad Seawminda xeli misma gundma da male saerTod Seaqcevs zurgs! isic ioli asaxsnelia, Tu ratomaa diqtatura regresuli procesebis mTavari macocxlebeli wyaro. faqtia, rom diqtatorad modis aSkarad anom- aliuri gadaxrebis mqone an Wkua- nakluli pirovneba, romelsac Tavis garemocvaSi ar siamovnebs masze Wkviani adamianebis bogini. bunebrivia, mis Semdeg xelisuflebas saTaveSi eqceva winandel diqtatorze bevrad uWkuo adamiani, da ase grZeldeba, vidre impe- rias saTaveSi ar moeqceva saakaSvilis- Tana (an Tundac elcinisTana) gadag- varebuli arseba, romelsac kapikebze SeuZlia mama-papaTa samkvidros gayidva! fuZemagari da znemaRali adamiani ara- sodes ikadrebs diqtatorobas, radgan, xelisuflebis saTaveSi mosvlamde, man, Tavisi aseve diqtatori ufrosisagan mravali Seuracxyofa unda gadaylapos. Semdeg ki, am SeuracxyofebiT damZime- buli, erTpirovnuli marTvis mwver- valze asvlisTanave, Tavad amcirebs da Seuracxyofs udanaSaulo adami- anebs, raTa sakuTari damcirebuli araraobis “moraluri” kompensireba moaxdinos. zustad amgvari jurRmul- idan moevlina kacobriobas xruSCovi, romelic “gopaks” cekvavda stalinis gasarTobad, SevardnaZe, romelsac bre- Jnevis saameblad mze CrdiloeTidan amohyavda, saakaSvili, romelmac Se- vardnaZis pativsacemad Tavis umrwmes Svils eduardi daarqva... mxolod monuri fsiqologiis adami- ans SeuZlia gaxdes diqtatori! dRes saakaSvilsa da nacionalebs mavanni ukiJineben: “Tqven ver SesZeliT saqarTveloSi samoqalaqo sazogadoe- bis Camoyalibeba”-o! jer kidev sakiTxavia: ver SesZles, Tu Segnebulad “ar SesZles”! Zlieri samoqalaqo sazogadoeba ar- aviTar SemTxvevaSi ar dauSvebs Wkua- nakluli, anomaliuri gadaxrebis mqone pirovnebis gadiqtatorebas _ amisaTvis saWiroa brbo. da saakaSvilma da misma banditurma garemocvam kinaRam SesZles qarTveli xalxis brbod gadaqceva _ aravin icis rogor wavidoda qveynisa da qarTveli xalxis saqme, eseni kidev ramdenime wliT rom SerCenodnen umaR- les xelisuflebas. albaT winaparTa tradiciebis erTguli qarTveli xalx- isagan miviRebdiT im usaxur brbos, romelsac arc eTnikuri warmoSoba adardebs da arc religia. saamisod ki yvelaferi Semzadebuli iyo: pi- radobis mowmobebidan amogvifxikes mamis saxeli, erovneba... diqtatura rom umecrebasa da sib- neleze dgas, imiTac dasturdeba, rom “nacionalTa” xelisufleba gegma- zomierad angrevda mdidar qarTul mecnierebas, ganaTlebas, kulturas, ekonomikas... mTavari iyo xalxis gaRatakeba, raTa rigiT moqalaqes dacarielebuli kuWis amovsebis garda sxva araferi hqonoda sazrunavi. gulidan da gonebidan amogvikawres tradiciebisadmi pativiscema, kacs kacis saxe daukarges, qals _ qalisa, maRali samoqalaqo Rirebulebebis nimuSebad dagvisaxes homoseqsualebi, lesboselebi, kaxpebi, sxva gadagvare- bulebi, meZavebs Tanamdebobebi dau- riges, xolo visi dasaqmebac ver moax- erxes, maTi “biznesis xelSewyobis mizniT” qveyana bordelebiT gaavses, jari da policia gaapolitikures, skolebi gaapolicieles, mecnierebi “Carecxes”, universitetebi gaaT- evzaZeves, telearxebi fafuki baliSe- biviT amoides zedmeti Wamisa da nebivrobisagan gafuebuli ukanalebis qveS, qaliSvilobis instituti sanagveze moisroles, ekonomika gaaTaxsires, morali da zneoba gaau- fasures, meZavebi da nexvis kasrebi ministrebad wamogvasves Tavze, yve- laferi gayides sindisis garda, radgan sindisi arc arasodes hqoniaT!.. garda amisa, aucilebeli gaxldaT tiranis institutisaTvis Sesabamisi ideologiuri fundamentis Seqmna, risTvisac, garkveuli materialuri da finansuri berketebis gamoyenebiT Seiqm- na diqtaturis mexotbeTa dasta TevzaZeebis, TavxeliZeebis, jafariZeebis, nodiebis, burWulaZeebis, xaCiZeebis, ru- ruebis, deisaZeebis, wkrialaSvilebis da sxva sulmrud gadagvarebulTa Se- madgenlobiT, romlebmac farTod gaSales “miSisturi” moRvaweoba! marTlac, ras gadaurCa saqarTvelo?! saakaSvils ki avi sizmariviT auxda yvelaferi, rasac mas qarTveli xalxi hpirdeboda miyenebuli Seuracxyofisa da tkivilis sapasuxod. amerikis SeerTebuli Statebis prezi- denti abraam linkolni ambobda: “Sei- Zleba xalxis didi raodenoba moatyuo mcire xniT, xalxis mcire raodenoba moatyuo didi xniT, magram mTeli eris didi xniT motyueba SeuZlebelia”! megrelebi, matyuara, xelmrud da arc Tu maRali zneobis mqone adamians ironiuli moferebiT “cuxs” uwodeben xolme! qarTvelma xalxma amxila es “cuxebi” da istoriis sanagveze moisrola isi- ni! axla mTavari isaa, rom “nacTa” nar- Cenebi maTi odabadisaken “gavacuxcux- oT” imedmocemuli saqarTvelodan, radgan Cvens qveyanaSi ar aris “miS- ist-faSistebis” adgili. bolos da bolos, maT odabademde arc Tu ise didi manZilia! gzac iqiT hqoniaT! roland jalaRania, “aia”-s da “fazisi”-s akademiebis wevri, gazeT “ilori”-s mTavari redaqtori

Transcript of rogor yalibdebian 9demokratebi:...

Page 1: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

#195 (254) 6-13 noemberi 2012 saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo 30 TeTri

E-mail: [email protected]

rogor yalibdebian “demokratebi” diqtatorebad?dilemad qceuli es SekiTxva ukve

meramdene aTaswleulia awuxebs kaco-

briobas. zustad im dRidan, rac elineb-

ma xalxi qveynis mmarTvel Zalad aRi-

ares da am mmarTvelobis politikur

sistemas demokratia uwodes. da yve-

laze saocari is aris, rom “demokrati-

is” gaCenisTanave gaCnda diqtatori,

romelic xalxis saxeliT Seudga sax-

elmwifos marTvas.

saocari ki isaa, rom diqtatoris

warmoqmnis mizezebs pirvelad axsna

mouZebna ara romelime politikosma

an filosofosma, aramed didma

amerikelma mweralma edgar alan pom.

maxsendeba misi erT-erTi saukeTeso

moTxroba “saubari mumiasTan”. siuJeti

sruliad martivia _ moqmedeba xdeba

meoce saukunis dasawyisis inglisSi,

sadac sami mecnieri megobari

gadawyveten, rom egviptidan Camotanili

mumia gaacocxlon. sawadels miaRwies

da maT winaSe warsdga adamiani, romel-

ic sami aTasi wlis win cxovrobda

egviptis erT-erT nomSi. axalgazrda

mecnierebi waeqiliken mumias da mas

niSnismogebiT uCvenebdnen im drois

teqnikis miRwevebs, magram irkveoda,

rom es yvelaferi Turme hqondaT

mumiis Tanamedroveebs da mumia amomwu-

rav ganmartebas aZlevda maT teqnikis

am “miRwevebze”. gawbilebuli mecnierebi

apirebdnen am polemikis dasrulebas,

roca erTma maTganma mumias hkiTxa:

_ Tqvens dros Tu iyo demokratia?

oriaTswliani Zilisagan Tavdaxsnili

mumia sakmao xniT dafiqrda da mec-

nierebs guli miecaT _ erTi SekiTxva

xom mainc davusviT, romelzec pasuxi

ara aqvso. magram mumiam xangrZlivi

pauzis Semdeg upasuxa, Tanac rogor!

_ vixseneb, Cems siymawvileSi egvipte-

Si mSvidad vcxovrobdiT, xalxs

mosavali uxvad mohyavda, gadasaxadebs

vixdidiT, bednierebi viyaviT.

faraonebic simSvidiT uZRvebodnen qvey-

nis marTvis saqmes. erTxel, erT

moedanze, viRac moqalaqem axsena

sityva “demokratia” da yvelaferi yi-

raze dadga. xalxi erTmaneTs daeria,

maT Soris gamarjvebulma ki xalxis

warmomadgenlad SeasaRa Tavi sazoga-

doebas da vidre qveynis saTaveSi pozi-

ciebs gaimagrebda, sisxlis okeane

daayena. Semdeg viRacam Tqva: “eg

demokrati ki ara, diqtatoriao”. amis

mTqmeli wamsve Caqoles qvebiT, ramac

SiSi da Zrwolva daTesa xalxSi. axla

ver vixseneb, Tu vin uWerda mxars am

diqtators. ho gamaxsenda! _ wamoiZaxa

gaxarebulma mumiam, _ mas erqva “brbo”!

marTlac didebuli ganmartebaa:

Tavgzaabneuli da umarTavi brbos

aqtiuri mxardaWeris gareSe TviT yve-

laze brZeni adamianic ki ver gaxdeba

diqtatori, sulelze da gonebadaxSul

araraobaze rom araferi vTqvaT!

amrigad, ikveTeba erTi Seuvali aq-

sioma: “diqtaturis msurveli mmarTveli

ver Camoyalibdeba diqtatorad brbos

mxardaWeris gareSe. diqtatori da

brbo ganuyofeli mcnebebia da isini

erTimeores hkvebaven”!

mTavaria, diqtatorobis msurvelma

igrZnos brbos sunTqva, misi guliscema,

rom misi bandidan niaRvrad modis

mowodebebi:

_ “mxolod mas SeuZlia qveynis bed-

nierebamde miyvana”!

_ “ra dros demokratiaa, roca xalxi

SimSilobs”!

_ “jer damoukidebloba, Semdeg

demokratia”!

_ “axla, roca qveyana lamis saomar

mdgomareobaSi imyofeba Crdiloel

mezobelTan, demokratiaze saubari

danaSaulia”... da a.S. da a.S.

miuxedavad brbos monuri mor-

Cilebisa diqtatoris mimarT, yoveli

saxelmwifos institucia, ase Tu ise,

mainc axerxebda raRac meqanizmis Se-

qmnas, rac xels SeuSlida umaRlesi

xelisuflis gadiqtatorebas. inglisis

mefis karze es gaxldaT masxara, romel-

ic mefis umaRlesobas mis mankierebas

daurideblad miaxlida xolme pirSi.

Tumca, arc is gaxldaT iSviaTi, rom

sasaxlis karibWesTan am masxaris Tavs

Camohkideben xolme.

mainc diqtatoris xibli mZlavrobda

TviT mironcxebul mefeTa gul-gvamSi.

mTavaria brbom iwamos diqtatorobis

msurvelobis mesianobisa, misi

Seucvlelobis miTi, misi Seuvali mis-

wrafeba mSobliuri xalxis bedniere-

bisaTvis brZolis gzaze, danarCens ki

Tavad brbo gaakeTebs, romelic daun-

doblad gauswordeba maT, visac ar

swams diqtatoris yovlisSemZleobisa,

vinc eWvis TvaliT umzers mis “keTil

miznebs” da xels uSlis diqtators

xalxis bednierebisaTvis gamarTul

brZolaSi. isini wamsve cxaddebian

“xalxis mtrebad”, romelic erTaderT

ganaCens imsaxurebs:

“cixe an sikvdili”!

da dgeba usasrulo rigi eSafoteb-

Tan, giliotinasTan, cixeebis karibWeeb-

Tan!

gamodis, rom mTavari diqtatori is

brboa, romelsac SeuZlia gaaRmerTos

mizanTropebi neroni da kaligula, da-

bali inteleqtis mqone sadam huseini

da muamar kadafi, kolmeurneobis Tavmj-

domare lukaSenko da kim Cen irebis

TaRliTuri ojaxi, aSkarad suleluri

gamometyvelebis mqone meqalTane

saakaSvili da sxvani da sxvani...

me megona qarTveli xalxi didi is-

toriuli tradiciebis mqone iyo, igi

ki ubralo brbo yofila, romelsac

wlebis ganmavlobaSi Tavis Wkuaze

aTamaSebdnen jer cbieri da mzakvari

araqarTveli eduard SevardnaZe, Semdeg

ki suleli da impulsuri, aseve

araqarTveli mixeil saakaSvili.

vai, sircxvilo!

me Cemi samSoblos bedi maRelvebs,

Torem sxvis samSoblos pirwavardnili

diqtatori wamoajdeba Tavze Tu

demokratis niRabmorgebuli araraoba,

didad ar manaRvlebs!

mTavaria, Cems samSobloSi amieridan

mainc aRar moikidos fexi am mankierebam!

zogadad ki, friad martivia, dRes,

diqtatorad gaxazirebuli pirovnebis

xelisuflebaSi moyvana da Semdeg misi

gadiqtatoreba, Tanac maSin, roca dRes

esoden gamartivebulia piarteqnologia,

telearxebisa da masmediis sxva

saSualebaTa Tavxeduri moZalebiT.

brbo da garemocva SearCevs

pirovnebas, romelsac, saWiroebis

SemTxvevaSi iolad Seawmends xels da

sasikvdilodac ki gaswiravs. aseTi

adamiani ki Wkuasusti unda iyos, romel-

ic ver moaxerxebs sakuTari savalalo

perspeqtivis gamoTvlas. gana swored

aseTi pirovneba ar gaxlavT XXI sauku-

nis arSemdgari diqtatori, magram diq-

taturas haeriviT danatrebuli mixeil

saakaSvili, romelsac dRes aSkarad

Seawminda xeli misma gundma da male

saerTod Seaqcevs zurgs!

isic ioli asaxsnelia, Tu ratomaa

diqtatura regresuli procesebis

mTavari macocxlebeli wyaro. faqtia,

rom diqtatorad modis aSkarad anom-

aliuri gadaxrebis mqone an Wkua-

nakluli pirovneba, romelsac Tavis

garemocvaSi ar siamovnebs masze Wkviani

adamianebis bogini. bunebrivia, mis

Semdeg xelisuflebas saTaveSi eqceva

winandel diqtatorze bevrad uWkuo

adamiani, da ase grZeldeba, vidre impe-

rias saTaveSi ar moeqceva saakaSvilis-

Tana (an Tundac elcinisTana) gadag-

varebuli arseba, romelsac kapikebze

SeuZlia mama-papaTa samkvidros gayidva!

fuZemagari da znemaRali adamiani ara-

sodes ikadrebs diqtatorobas, radgan,

xelisuflebis saTaveSi mosvlamde, man,

Tavisi aseve diqtatori ufrosisagan

mravali Seuracxyofa unda gadaylapos.

Semdeg ki, am SeuracxyofebiT damZime-

buli, erTpirovnuli marTvis mwver-

valze asvlisTanave, Tavad amcirebs

da Seuracxyofs udanaSaulo adami-

anebs, raTa sakuTari damcirebuli

araraobis “moraluri” kompensireba

moaxdinos. zustad amgvari jurRmul-

idan moevlina kacobriobas xruSCovi,

romelic “gopaks” cekvavda stalinis

gasarTobad, SevardnaZe, romelsac bre-

Jnevis saameblad mze CrdiloeTidan

amohyavda, saakaSvili, romelmac Se-

vardnaZis pativsacemad Tavis umrwmes

Svils eduardi daarqva...

mxolod monuri fsiqologiis adami-

ans SeuZlia gaxdes diqtatori!

dRes saakaSvilsa da nacionalebs

mavanni ukiJineben: “Tqven ver SesZeliT

saqarTveloSi samoqalaqo sazogadoe-

bis Camoyalibeba”-o!

jer kidev sakiTxavia: ver SesZles,

Tu Segnebulad “ar SesZles”!

Zlieri samoqalaqo sazogadoeba ar-

aviTar DSemTxvevaSi ar dauSvebs Wkua-

nakluli, anomaliuri gadaxrebis mqone

pirovnebis gadiqtatorebas _ amisaTvis

saWiroa brbo. da saakaSvilma da misma

banditurma garemocvam kinaRam SesZles

qarTveli xalxis brbod gadaqceva _

aravin icis rogor wavidoda qveynisa

da qarTveli xalxis saqme, eseni kidev

ramdenime wliT rom SerCenodnen umaR-

les xelisuflebas. albaT winaparTa

tradiciebis erTguli qarTveli xalx-

isagan miviRebdiT im usaxur brbos,

romelsac arc eTnikuri warmoSoba

adardebs da arc religia. saamisod

ki yvelaferi Semzadebuli iyo: pi-

radobis mowmobebidan amogvifxikes

mamis saxeli, erovneba...

diqtatura rom umecrebasa da sib-

neleze dgas, imiTac dasturdeba, rom

“nacionalTa” xelisufleba gegma-

zomierad angrevda mdidar qarTul

mecnierebas, ganaTlebas, kulturas,

ekonomikas... mTavari iyo xalxis

gaRatakeba, raTa rigiT moqalaqes

dacarielebuli kuWis amovsebis garda

sxva araferi hqonoda sazrunavi.

gulidan da gonebidan amogvikawres

tradiciebisadmi pativiscema, kacs

kacis saxe daukarges, qals _ qalisa,

maRali samoqalaqo Rirebulebebis

nimuSebad dagvisaxes homoseqsualebi,

lesboselebi, kaxpebi, sxva gadagvare-

bulebi, meZavebs Tanamdebobebi dau-

riges, xolo visi dasaqmebac ver moax-

erxes, maTi “biznesis xelSewyobis

mizniT” qveyana bordelebiT gaavses,

jari da policia gaapolitikures,

skolebi gaapolicieles, mecnierebi

“Carecxes”, universitetebi gaaT-

evzaZeves, telearxebi fafuki baliSe-

biviT amoides zedmeti Wamisa da

nebivrobisagan gafuebuli ukanalebis

qveS, qaliSvilobis instituti

sanagveze moisroles, ekonomika

gaaTaxsires, morali da zneoba gaau-

fasures, meZavebi da nexvis kasrebi

ministrebad wamogvasves Tavze, yve-

laferi gayides sindisis garda, radgan

sindisi arc arasodes hqoniaT!..

garda amisa, aucilebeli gaxldaT

tiranis institutisaTvis Sesabamisi

ideologiuri fundamentis Seqmna,

risTvisac, garkveuli materialuri da

finansuri berketebis gamoyenebiT Seiqm-

na diqtaturis mexotbeTa dasta

TevzaZeebis, TavxeliZeebis, jafariZeebis,

nodiebis, burWulaZeebis, xaCiZeebis, ru-

ruebis, deisaZeebis, wkrialaSvilebis

da sxva sulmrud gadagvarebulTa Se-

madgenlobiT, romlebmac farTod

gaSales “miSisturi” moRvaweoba!

marTlac, ras gadaurCa saqarTvelo?!

saakaSvils ki avi sizmariviT auxda

yvelaferi, rasac mas qarTveli xalxi

hpirdeboda miyenebuli Seuracxyofisa

da tkivilis sapasuxod.

amerikis SeerTebuli Statebis prezi-

denti abraam linkolni ambobda: “Sei-

Zleba xalxis didi raodenoba moatyuo

mcire xniT, xalxis mcire raodenoba

moatyuo didi xniT, magram mTeli eris

didi xniT motyueba SeuZlebelia”!

megrelebi, matyuara, xelmrud da

arc Tu maRali zneobis mqone adamians

ironiuli moferebiT “cuxs” uwodeben

xolme!

qarTvelma xalxma amxila es “cuxebi”

da istoriis sanagveze moisrola isi-

ni!

axla mTavari isaa, rom “nacTa” nar-

Cenebi maTi odabadisaken “gavacuxcux-

oT” imedmocemuli saqarTvelodan,

radgan Cvens qveyanaSi ar aris “miS-

ist-faSistebis” adgili.

bolos da bolos, maT odabademde

arc Tu ise didi manZilia!

gzac iqiT hqoniaT!

roland jalaRania,

“aia”-s da “fazisi”-s akademiebis

wevri,

gazeT “ilori”-s mTavari

redaqtori

Page 2: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori2 6-13 noemberi 2012

yovelkvireuli ambebi afxazeTidan

soxum-zugdidis gzatkecili _ T. d.golicinis gavla am gzaze. _samurzayanoelTa da calke

ilorelTa saCivari. _ oqumisaken. _Wirnaxuls cudi piri uCans. _ oCam-Ciruli taiWi. _ oqumi. _ oqumis

qarTuli wignsacavi.skolas aqaur sofelSi iSviaTad

SexvdebiT. mTel samurzayanoSi sul

aTgan Tu aris samrevlo skola, rom-

lebic, udReuriviT, Zlivs miaTreven

Tavis gajaxirebul arsebobas.

eklesiebi aq umetesad qviTkirisaa,

TeTrad gaspetakebuli kedlebi aguris

eklesiebisa did manZilze mosCans. win

eklesias udgas aswlovani cacxvebi,

romlis Zirs nawirvebs soflelni

Tavs iyrian da Wir-varamze bWoben. ar

SeiZleba yuradReba ar miaqcioT erT

garemoebasa. eklesiis galavanSi

saflavis beqobebi Zalian cotaa, hkvir-

vobT, nu Tu ase cotani imarxebian aqa

mkvdrebio. magram rom gascdebiT ek-

lesiasa, gza iqeT-aqeT, gamoCinebul

adgilas tye gakafulia, oTxkuTxad

rikulia Semovlebuli ramdensame ala-

gas da iqav lamazad aRmocenebulia

farTo foTliani Wadrebi an sur-

nelovan yvaviliani cacxvebi.

es aqaurebis micvalebulTa

gansasveneblis adgilebia. aseTi

sasaflaoebi mTeli gzis gayole-

bazedaa. yovels sasaflaoze ori-sami

micvalebuli asaflavia _ TiToeuli

ojaxis wevrebi. aqaurebi Tavisi mic-

valebulebis eklesiaSi dasaflavebas

imdenad ar etanebian. urCevniaT, rom

mkvdrebis Zvlebi maTi saxlis axlos

esvenos, rom xSirad SeeZloT daxedva

da “Wirisufloba” rom ar daaviwydeT...

gzebi aqauri? marto samurzaya-

noelis saidumlos Seadgens, Tu rogor

unda iaros aqaurs, egreT wodebul

gzebze adamianma da Tavisave msgavs

adamianTan kavSiri da misvla-mosvla

iqonios. arcerT gzas arc erT alagas

ar etyoba adamianis xeli, xami kacis

cnobismoyvareobas didZal masalas

aZlevs es gza. Sens Tavs ekiTxebi

urmiT siaruls aqauri glexi rogor

axerxebs, gansakuTrebiT maSin, roca ca

pirs moixsnis da qveyanas, sadac es

glexi cxovrobs, erT gauval lafad

aqcevs xolme. Sens Tavsve ekiTxebi:

rogor Ra axerxebs aqauri glexi cx-

ovrebas iq, sadac mTeli naxevari weli-

wadi alafebul soflebSi misvla-

mosvla Sewyvetilia da sadac sxva

umagiso SimSiliT mokvdeboda?! am

kiTxvis axsna samurzayanoelis im

TvisebaSi unda veZeboT, romelic marto

imisTvis aris niSandoblivi da romel-

ic mas mis msgavs adamianSi ise mkafiod

da TvalsaCinod arCevs. es Tviseba

gaxlavT: Sefardeba Tvisi cxovrebis

moTxovnilebisa pirobebTan da am moTx-

ovnilebis Camoyvana minimumamde...

cxadia, aqaur kacs ugzooba welSi

wyvets, mis ekonomiur yofas miwasTan

asworebs. imas nu brZanebT, aqaur glexs

ar esmodes, rom kargi gza erTbaSad

wamoayenebs fexze mis nivTier davr-

domilebasa. magram saqme is gaxlavT,

rom, jer erTi, weli ar mosdevs imisTvis

izrunos, meore, Taosnobasac moklebu-

lia. siRaribec araferia, oRond SeinZr-

nen isini, visac maTs sakeTildReod

zrunva aqvs mindobili, _ mTeli sofeli

jarasaviT datrialdeba. xolo sanam

Tavis patronisagan aqauri meurne rasme

xeirs eRirsebodes, mis, yvelafris amtan

zurgs, kidev cxra-piri tyavi asZvreba...

IV“samurzayanoeli glexi Sin”. _ CemimaspinZeli guZa. _ aqauri glexis

mosaxleoba. _ facxis morTuloba:garderobi, bufeti, saxlis aveji. _sazrdo guZasi. _ rodis aris guZabednieri? _ sulieri moTxovnilebaguZasi. _ misi dardi, misi ekonomi-uri ideali. _ rodis Seecvleba

saxe guZas pirvelyofil brZolascxovrebasTan? _ erTi Rame guZas-

Tan. _ Zveli Cveuleba. _ gamoTxoveba.

saRamo Jamdeboda me da Cemi megobari

erT zemodaRwerils soflis bolos

gavediT. iZulebuli viyav mogzauroba

Semewyvita da aqauri glexis saxlSi

Semexedna da pirispir Semxvedroda

“samurzayanoeli glexi Sin”.

sacalfexo biliki ufro viwrovde-

boda da uvali xdeboda. cxenebi mar-

qafad mogvdevdnen ukan. gzis iqiT-

aqeT tyea. adamianis xma ar ismis. aqa-

iq mosxletil gorakebze simindis

yanebi mowmobda, rom adamiani axlos

unda yofiliyo. garSemo gamefebul

myudroebas Cveni cxenebis nalebi-Ra

arRvevda da Sinisaken momavali saqon-

lis bRavili. moulodnelad win Se-

mogvefeTa Tormet-cameti wlis balRi,

daleuli, fexSiSvela, saxegacrecili.

adgilobriv moqsovili nawilebi

bairaRiviT dahfrialebda mis gamxdars

sxeuls. Cvens danaxvaze SekrTa.

ueWvelia, serTukosnebs aq ar moeloda.

davelaparakeT, magram is kidev garinde-

buli idga; ver gamoerkvia. bolos

Zlivas mogvca pasuxi. Cveni momavali

maspinZlis Svili gamodga. rom gaigo

Cveni ganzraxva, “axlave babas (mamas)

Sevatyobinebo”, SurduliviT aiWra aR-

marTSi da male TvalTagan migvefara.

erTi ukanasknelad kidev davataneT

Zala Cvens dazantebul da aRmarTSi

siaruls gadaCveul fexebsa da saucx-

ovo busnos moveqeciT. win gadagveSala

dasuraTxatebuli vake samurzayano _

afxazeTisa, imis iqiT _ laJvardi zRva,

romelzed didfrTebian frinvelebiviT

afra gaSlili navebi misrialebdnen.

sanam kaklis ZirSi SevisvenebdiT, Cemi

megobris “mokeTemac” moatana.

Cveulebrivi “gamarjoba-gagimarjos”-

is Semdeg Cvenma megobarma “rekomenda-

cia” gamiwia Tavis mokeTe guZasTan:

mTaze unda avides da Sen gza unda

uCvenovo.

guZam erTi ki eWvis TvaliT amaTva-

liera da uTxra Cems megobars: _

mTaze ra unda aseT “Cinonik” kacs? _

magram TviTonve daatana: _ albaT “hav-

isaTvis” (haeris gamosacvlelad)

midiso?

_ swored gamoicani!.. _ vupasuxe

guZas. _ amaRam ki Seni stumari viqnebi-

meTqi.

megobari gamogveTxova.

xolo guZam winaswar bodiSi moiTx-

ova, Sen rom gekadreba, iseT pativs

vera gcemo, magram raki mobrZandiT,

Cemi siRaribeca naxeTo. da guZa Tavis

facxisken gamiZRva.

warmoidgineT oTxi dRiuri samosax-

lo miwa, Suagul tyeSi, sofels or

kilometrze daSorebuli. adgili mTa-

goriania, garSemo, rogorca vTqviT, uR-

rani tye akravs. TviT ezos Semovle-

buli aqvs metad susti Robe, erTi al-

abis simaRle. ori wili mainc am

Robisa bunebrivia, _ narekala, mayvali,

yvela erTad ifaravs glexis midamos.

erT alagas WiSkaria, metad Taviseburi

mowyobilobisa. iqiT-aqeT, erTmaneTze

ori mxaris daSorebiT ori wyvili

latania darWobili, erTi mxaris simaR-

le. TiToeuli wyvili latnebisa ugrex-

elaTia gadabmuli ise, rom yovel nax-

evar alabze Siga-da-Sig carieli

alagebi rCeba. amnairadvea gadabmuli

meore wyvili. mere latanebis cariel

adgilebSi gayrilia, ursulebis ms-

gavsad, TiTqmis imave simsxos oTxi Tu

xuTi latani. roca ezoSi Sesvla gin-

daT, latanebi saTiTaod unda

gamoaZroT sul ukanasknelamde.

WiSkridan, an, rogorc aq eZaxian,“olagedan” facxamde sacalfexo bi-

liki miudis asi mxaris manZilzed.

uremi am ezoSi ver Seva, radgan xramebsa

da oRro-CoRrosRa warmoagens Cveni

guZas ezo. arc saWiroa guZasTvis ure-

mi. guliTac rom undodes, am klde-

RreSi uremi gamousadegaria. cxadia,

xarebis samuSaos gujas mZleTa-mZle

mxari asrulebs. tye iqave, cxvir-wina

aqvs da SeSa zurgiT gamoaqvs. simindic

iq uTesia da roca yanas aiRebs, Tavisive

xeliT Txilis tkecisagan mownul

kalaTiT siminds ezos Sua alagas

oTx boZze Seyenebul wknelis sasimin-

deSi Sehyris, romelzedac tkva

(sacalfexo kibe) aqvs midgmuli

asasvlelad. Calasac uremi ara sWiria,

_ rom mosWris, konebad Sehkravs da

ezoSive xeze dahkidebs zamTrisaTvis.

xe-tyes, rogorca vTqviT, tyidan ar

ezideba guZa da sxva meti arafrisaTvis

unda uremi. Sig Cajdoma da imiT

siaruli, Tavis qarTl-kaxel moZmesaviT,

guZam ar icis. rom gaucxadoT, rom

saqarTveloSi aris aseTi kuTxe, sadac

uremSi sxdebiano, Tqveni naTqvami

siciladac ar eyofa. Tu gauWirda da

cxeni versad iSova, ramdensac gnebavT,

imden manZils fexiT gaivlis da uremSi

mainc ar Cajdeba, _ qveynis sircxvils

ar sWams da iseT saqmes ar izams, rom

mis mama-papas ar Caudenia.

Cven guZas ezoSi, anu, ukeT, yanaSi,

xeebi oblada dgas. amaod eZebT aq

karg sayvareliviT xeebze gadaxveul

vazebs. Rvino ar moudis da isic

stoikurad iTmens uRvinobasa. weliwadi

ise gaivlis, sazedaSe Rvino ar gaCndeba

mis facxaSi. Rvinos badlad guZas

wyaro aqvs mTisa, ankara da yinuliviT

civi.(gagrZeleba Semdeg nomerSi)

gverdSi gamoyenebulia afxazeTis respublikis sainformacio saagento “afsnipresis” masalebi

mogzaurobani

vitali Saria, gazeTi “Эхо Абхазии”

_ batono prezidento, Tqven ukve mokled

ganixileT saqarTveloSi axali xelisu-

flebis mosvlis sakiTxi da maT mier

gaxmovanebuli gancxadebebi. ufro vr-

clad xom ar mimoixilavdiT

saqarTveloSi Seqmnil mdgomareobas?

_ “vrclad” gansaxilveli aq arafe-

ria... me wavikiTxe zogierTi ministrobis

kandidatis komentarebi. araferi

Secvlila _ erTidaigives imeoreben.

veraviTar gansxvavebas ver vxedav 1992

wels afxazeTSi iaraRiT SemoWril

agresorebsa da im xalxs Soris, rom-

lebic mogvianebiT komentars ukeTebdnen

am faqts, vinc ar unda iyvnen isini _

politologebi, sazogado moRvaweebi Tu

Cinovnikebi. Tu qarTuli ocneba afx-

azeTis saqarTvelos SemadgenlobaSi

dabrunebaa, SemiZlia vTqva, rom es sruli

iluzia gaxlavT. Tu qarTuli ocneba

afxazeTTan keTilmezobluri damokide-

bulebis dalageba gaxlavT, es namdvilad

kargi da misaRebi ocnebaa. me sxva ko-

mentari ar gamaCnia. saqarTvelodan Cven

jer aravin Semogvxmianebia, werili

aravis mouweria. ai, ra wavikiTxe dRes...

momawodes paata zaqareiSvilis interviu.

igi perspeqtiuli qarTveli Cinovnikia.

igi mzadyofnas gamoTqvams, rom ganx-

ilul iqnas yvela sakiTxi, magram kate-

goriulad gamoricxavs afxazeTisa da

oseTis damoukideblobas. CvenTvis es

miuRebelia _ Cven Tavad ganvsazRvravT

sakuTar momavals da beds. Cven kargad

vxedavT Cveni qveynis momavals da am

saqmeSi mrCevelebi ar gvWirdeba. Sei-

Zleba Cveni calkeuli moqalaqeebi kide-

vac megobroben erTmaneTTan, magram erTi

saqmea megobroba, meore ki saxelmwifo-

TaSorisi urTierTobebi. amas ki batoni

zaqareiSvili ar iTvaliswinebs.

svetlana korsaia, telearxi “Абаза-

ТВ”: _ ra safrTxeebi gvemuqreba saqarTve-

los xelisuflebaSi axali politikuri

Zalis mosvlis Semdeg?

_ safrTxeebi Cveni mudmivi Tanamdevia

_ ivaniSvili mova xelisuflebaSi, Tu

sxva vinme. dae, maT TavianTi hqondeT,

Cven ki _ Cveni. Tu ivaniSvili umdidresi

adamiania, Tavisi kapitali sakuTari

xalxis bednierebas moaxmaros. is, rac

man Tqva Cveni misamarTiT, adasturebs,

rom mas afxazi da osi xalxi Tavis

sakuTrebad miaCnia. darCes Tavis azrze.

Cven sakuTar samSobloSi vcxovrobT

da arsad wasvlas ar vapirebT, Cven

sakuTari sazRvrebi gvaqvs da mas davi-

cavT. Tu isini moiqcevian rogorc

keTili mezoblebi, Cven mzad varT... sxva

enaze saubari ki sasurvel Sedegs ver

moitans. xom moismineT lavrovis sityve-

bi: “ruseTis umaRlesi xelisuflebis

mier afxazeTTan da oseTTan

dakavSirebiT miRebuli gadawyvetileba

ar gadaixedeba”.

anJela quCuberia, saxelmwifo sain-

formacio saagento “afsnipresi”: _ male

Jenevis diskusiis morigi raundi gaixs-

neba. Cvenma qveyanam daayena am mola-

parakebaTa formatis Secvlis sakiTxi.

Tu formati ar iqneba Secvlili, xedavT

Tu ara Tqven molaparakebaTa Zvel for-

matSi gagrZelebis aucileblobas?

_ me ramdenimejer gamovTqvi Cemi

azri Jenevis molaparakebaTa Taobaze.

mas erTi Sinaarsi gaaCnia: es gaxlavT

adgili, saidanac Cven mTeli msoflios

gasagonad vaJRerebT sakuTar azrs. afx-

azeTis Taobaze yvelgan gamrudebuli

informacia vrceldeba. msoflioSi

mravali adgilia, sadac Cvens Sesaxeb

araferi ician, magram me evropa maocebs

_ es Cveni bralicaa, da imaTi bralicaa,

visac Cvens Sesaxeb arafris codna ar

unda. Tu yovel Sexvedraze Cven er-

Tidaigives gagvimeoreben, maSin, mapatieT,

magram amgvari Sexvedrebis azrs ver

vxedav. aseTi samuSaos Catarebas azri

ara aqvs. CvenTvis mxolod isaa sain-

tereso, rom Cveni diplomatebi erTgvar

treningebs gadian am Sexvedrebze. sxva

yvelaferi ki uazrobaa. amitom vfiqrobT,

rom saWiroa Cveni poziciis gamkacreba.

da Cven amas gavakeTebT da amis Taobaze

araerTgzis ganmicxadebia afxazeTSi

Camosuli evropeli diplomatebisaTvis.

vuTxari, rom azri ara aqvs amgvar

arafrismTqmel voiaJebs da vurCie, rom

CvenTan stumrad Camovidnen rogorc

kerZo pirebi, romelTac mudam gulTbi-

lad miviRebT, Cveneburad gavumaspin-

ZldebiT, waviyvanT eqskursiebze... aseve

uaryofiTad vekidebi afxazeTSi saer-

TaSoriso organizaciebis saqmianobas.

me maT vurCev, rom Secvalon TavianTi

muSaobis formati da ufro xSirad

Cavidnen galis raionSi. maTi mxridan,

albaT, uxerxulia afxazeTis

ganaTlebisa da kulturis procesebSi

Careva. me didad vafaseb garkveuli

saerTaSoriso organizaciebis saqmi-

anobis afxazeTSi, magram vTvli, rom

mTlianobaSi maTi Zalisxmeva arafris

momcemia. weliwadSi isini afxazeTSi 15

milion dolars xarjaven, magram am

Tanxis naxevari maTive Senaxvaze midis.

isic unda iTqvas, rom maT mier Catare-

buli saremonto samuSaoebi uxarisxoa.

Tundac tyvarCelSi, maT mier gadaxu-

ruli mravali sacxovrebeli korpusi

Tavidan gadasaxuria. igive suraTi gvaqvs

soxumSic... kvlav vubrundebi Jenevis

process. me vfiqrob, rom saqarTvelos

xelisuflebaSi axali Zalis mosvliT

Jenevis molaparakebis formati ar Se-

icvleba. magram Jeneva lamazi da sain-

tereso qalaqia, Rirs misi monaxuleba...

manana gurgulia, saxelmwifo sain-

formacio saagento “afsnipresi”: _ Cemi

SekiTxvac saqarTvelo-afxazeTis

urTierTobebs exeba, radgan amis Taobaze

axla diskusiebi mimdinareobs. qarTul

presaSi xSirad JRers azri imis Taobaze,

rom qarTvelebs konfliqti aqvT ara

mxolod rusebTan, aramed afxazebTan

da osebTanac. magram isini winaaRmdegi

arian, rom ruseTma monawileoba miiRos

molaparakebebSi, Suamavlis saxiT. isini

pirdapir molaparakebebs uWeren mxars.

ras ityviT amis Taobaze, rogor xedavT

ruseTis rols molaparakebebSi?

_ dRemde arcerTi molaparakeba ar

gamarTula Suamavlis, maT Soris ruseTis

federaciis monawileobis gareSe. vnax-

oT, ras ityvis saqarTvelos mTavroba,

roca Camoyalibdeba. Cven gvainteresebs

sakvanZo sakiTxi _ mSvidobis

xelSekruleba. sxva danarCeni Cven gan-

vixileT, dawyebuli JeneviT da damTavre-

buli galis raioniT. Sedegi ar

damdgara. Cven ki mzad varT ganvixiloT

sakvanZo sakiTxebi, Tu saqarTvelo am

molaparakebebs daTanxmdeba. Tu ara da,

qaravani Tavisi gziT wava...

gTavazobT nawyvetebs afxazeTis respublikis prezidentis aleqsandre anqvabis interviudan,romelic gamoqveynebulia gazeTSi “Эхо Абхазии”, #32, 16 oqtomberi 2012 weli.

Page 3: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori 36-13 noemberi 2012

(maS, mtyunis dedas... aivazian!)

filologi, Sinagan saqmeTa samin-

istrosa da iusticiis vice-polkovniki

mixeil mumlaZe qarTveli sazogadoe-

bisTvis mniSvnelovan sakiTxebze

gvesaubreba:

_ saqarTvelodan moqalaqeebis maso-

brivi emigrirebis procesi 1990-iani

wlebidan daiwyo, bolo wlebSi ki es

procesi kidev ufro gaZlierda. adamianebi

ucxoeTSi, ZiriTadad, Tavis gadasarCenad

midian. amJamad milion-naxevarze meti

qarTvelia emigrirebuli. Tu sabWoTa

periodSi ruseTSi 60 000 qarTveli cx-

ovrobda, axla maTi ricxvi 600 aTasze

metia. 20 wlis win amerikis SeerTebul

StatebSi ramdenime aseuli qarTveli

Tu cxovrobda, dRes ki iq emigrantTa

ricxvma 200 aTass miaRwia. da Tu cxovreba

ase gagrZelda, emigraciis talRa ar

Seneldeba.

Cemi ojaxis magaliTze SemiZlia

giTxraT: Cemi meuRle, qeTevan iakobiZe 13

welia, amerikis SeerTebul StatebSia.

saqarTveloSi mcire xniT Camovida, mas

Semdeg, rac amerikis SeerTebuli Statebis

moqalaqeoba miiRo. roca Cemi meuRle

amerikaSi wavida, yvelas gaukvirda, radgan

imxanad imereTis samxareo policiis

ufrosis moadgile viyavi. emigraciaSia

Cemi orive Zma: nukri mumlaZe rusTavis

mTavari arqiteqtori iyo, axla amerikis

SeerTebul StatebSia. meore Zma ivane

espaneTSia, barselonaSi. aRarafers vambob

imaze, rom uamravi Cemi axlobel-megobaria

wasuli ucxoeTSi. Cemi azriT, qarTveli

emigrantebis, diasporis potencials

qveyana srulad ver iyenebs, amitom unda

Seiqmnas emigrantTa kavSirebi.

_ ra unda iyos am kavSirebis daniS-

nuleba?

_ es kavSirebi apolitikuri gaer-

Tianebebi unda iyos da qveynis interese-

bidan gamomdinare moqmedebdes. unda

Seiqmnas amerikis qarTvelTa kavSiri,

italiis qarTvelTa kavSiri, ruseTisa

da a.S. amerikis SeerTebul StatebSi

yvelaze arakvalificiuri Sromis

anazRaureba 3000 dolaria! Tumca, amgvari

anazRaureba yvelgan, cxadia, ar aris.

TurqeTSi sasoflo-sameurneo samuSaoe-

bze, ZiriTadad, samegrelos, imereTis, guri-

is soflebidan wasulebi, TveSi 150

dolars iReben. qarTuli saqmisTvis,

pirvel etapze, emigrantTa daxmarebiT,

SeiZleba soflis meurneobis produqciis

gadammuSavebeli mcire sawarmoebis Seqmna,

isini mza produqciis ucxour bazrebze

realizebasac ukeT SeZleben. es xels

Seuwyobs mosaxleobis adgilze dama-

grebas, qveynidan masobrivi emigraciis

masStabis Semcirebas.

rac Seexeba emigrantebs, maTi sakmao

nawili samSobloSi, savaraudod, aRar

dabrundeba da SeuZliaT ucxoeTSi Seqm-

nan Zlieri saTvistomoebi. adre amgvari

saTvistomoebi mxolod safrangeTsa da

ruseTSi iyo. Tumca, axla ramdenime biz-

nesmenma ruseTSi qarTuli skolebi da

sabavSvo baRebi gaxsna. Cemi Zma amerikaSi

gamoscemda gazeT “erTobas”, samwuxarod,

dRes am gazeTis gamocema SeCerebulia.

saberZneTSi moqmedebs “qarTuli centri”.

emigrantebma jer adgilze, iqauri

qarTvelebis problemebi unda moagvaron

da Semdeg aqaur qarTvelobasac daex-

maron. emigraciis problemis gadasaWre-

lad, meti yuradReba unda eqceodes Cveni

qveynis istoriul da dRevandel urTier-

Tobas sxvadasxva saxelmwifosTan.

rogor gaica baTumSi aziziesmeCeTis mSeneblobis nebarTva?“ierusalimSi qarTvelTa¬ salo-cavebi somxebma da frangebma

miitaces”

_ TurqeTSi qarTuli taZrebis

restavrirebis sakiTxma sazogadoebas

qarTul-Turquli urTierTobebis araerT

aspeqtze miapyrobina yuradReba. am Tval-

sazrisiT metad sainteresoa warmoSobiT

qarTvelis, amJamad stambolis vice-meris

mrCevlis ali riza alTunelis naSromi

“saqarTvelo da qarTvelebi osmalur

saarqivo dokumentebSi”, romelic stam-

bolSi axlaxan, 2012 wels gamoica. aq

metad saintereso masalaa baTumSi, daba

azizieSi meCeTis mSeneblobis Taobaze;

es is meCeTia, romlis irgvlivac gan-

viTarebuli movlenebi axlaxan Cveni

sazogadoebis yuradRebis centrSi aR-

moCnda. aq warmodgenilia dokumenti “ba-

TumSi, daba azizieSi axaldaarsebul

meCeTis mSeneblobis nebarTvis micemis

Sesaxeb”, romelSic naTqvamia: “baTumSi

axal daarsebul dabaSi, fadiSahis

brZanebiT, 81.000 yuruSis Rirebulebis

meCeTis mSeneblobis uzrunvelyofisTvis

xalxis mier Segrovebuli 6.000 yuruSis

garda mSeneblobis dasawyebad 85 aTasi

yuruSi daixarja... amave dros, finansuri

TvalsazrisiT saWiro RonisZiebebis

Sesaxeb informacia gadaecema finansTa

saministros. am sakiTxTan dakavSirebiT

rogoric iqneba umaRlesi neba, imis mixed-

viT warmogidgenT am gancxadebas”. werili

1867 wlis 1-li maisiT aris daTariRebu-

li. Cans, rom am meCeTis mSenebloba

TurqeTis trapizonis valis (rwmunebu-

lis), sxva maRali Tanamdebobis pirebis

aqtiuri CareviT ganxorcielda... amave

gamocemaSi warmodgenilia metad sain-

tereso dokumenti _ “sulTanTan ward-

genili saCivari frangebisa da somxebis

mier ierusalimSi arsebuli qarTvelTa

salocavebis mitacebasTan dakavSirebiT”.

aq saubaria, rom “guriisa da imereTis

mTavrebis, elCebis cnobiT, ierusalimSi

arsebuli qarTvelTa salocavebi, rom-

lebic uZvelesi droidan maT sakuTrebaSi

iyo, frangebma da somxebma miitaces”.

brZanebaSi naTqvamia, rom mxolod

Tavdapirvel mflobelebs unda mieceT

saSualeba, moilocon es adgilebi.

“mcxeTis armazi somxebis Tavari arsenali yofila?”

_ somexi mecnieris, suren aivazianis

naSroms “somxeTis istoriuli rukebi”

mimoixilavs istorikosi Tedo dondua

(“saqarTvelos istoriis institutis

Sromebi, tomi meore”). aivaziani amtkicebs,

rom “armenia” Tavisi didebis dReebSi

akontrolebda irans, pontos, kabadokias,

somxur armiebs alyaSi hyavdaT aTeni,

maTi gemebi seravdnen egeosis da xmelTa-

Sua zRvebs... swored amgvari istoriisTvis

Seadgina rukebi mecnierma.

Turme, somxebi Tavdapirvelad isto-

riuli kolxeTisa da iberiis teritori-

aze cxovrobdnen (ratomRac avtori

arafrad miiCnevs ZvelberZnul da romaul

wyaroebs, rukebs). maS, saidan movidnen

qarTvelebi? isini, Turme, somxeTis mefes,

tigran pirvels gadmousaxlebia espaneTi-

dan somxur provincia virqSi dedaqalaqiT

“teplice” (albaT, Tbilisi igulisxmeba).

qarTvelebs SeuqmniaT centraluri

xelisufleba, romelic qalaq Sorapnidan

imarTeboda dadianebis mier.

da kidev _ hiqsosebic da arielebic

somxurad saubrobdnen. somxebs msoflio

civilizaciisTvis uCuqebiaT cxeni da

anbani. urartuuli lursmnuli warwerebi

somxuria. urartus didi mefeebi somex-

rusebi arian (albaT, somxeTidan rom

gadasaxldnen CrdiloeTSi rusebi, mas

Semdeg gauRiavdaT Tmisa da kanis feri).

mcxeTis armazi Turme somxebis mTavari

arsenali yofila. mokled, lamis mTeli

msoflio somxeTi yofila! cxadia, amgvari

TemebiT mani pulirebis, spekulaciis

winaaRmdeg mTelma sazogadoebam da ara

marto specialistebma unda aRimaRlon

xma.

n. kvitaSvili

gazeT “iloris” redaqciisagan: nu-

ravin ifiqrebs, rom aivazianis amgvari

wiaRsvlebi uwyinari mecniereuli eS-

makobaa.

yovelive am sicruisa da Tavxeduri

siyalbis wakiTxvisas rwmundebi, rom yve-

laferi winaswar gaTvlilia vireSmaku-

rad _ saerTaSoriso sazogadoebis im

azrTan Sesagueblad, rom saqarTvelo

saerTod ar arsebobda kavkasiaSi da

mTeli es sivrce istoriulad somxebs

ekavaT. da es maSin, roca “istoriis

mamad” wodebuli herodote kavkasiaSi

saerTod ver xedavs somxur saxelmwifos

da mxolod kolxebze saubrobs.

marTlac maocebs im qarTvelTa sibece,

romlebic jer kidev ver xvdebian, rom

saakaSvili saqarTvelos dedaqalaqis

quTaisSi gadataniT gzas uxsnida somxur

eqspansias aRmosavleT saqarTveloSi.

Cven ki im 350 milion lars mivstirivarT,

ra Tanxac quTaisSi parlamentis aSeneba

dajda.

aivazianebma da misTanebma ar icodnen,

rom saakaSvilis araqarTuli banda ase

samarcxvinod waagebda arCevnebs (da es

miuxedavad Zaladobisa da totaluri

gayalbebisa) da imedovnebdnen, rom

saakaSvili moawyobda 2008 wlis agvistos

msgavs provokacias, Semdeg ki atydeboda

omi da Cveni samxreTeli mezobeli somx-

eTis ruseTis daxmarebiT daepatroneboda

im javaxeTs, sadac TurqeTisagan sikvdils

gamoqceuli somxebi SevifareT, axla ki

am ZirZvel qarTul miwas gvedavebian.

magram, CauvardaT kovzi nacarSi reaq-

cioner somxebs, mati amgvari yalbi Semo-

qmedeba ki, vfiqrob, rom ara mxolod

calkeuli mecnierebisa da sazogadoe-

brivi organizaciebis, aramed xelisu-

flebis doneze gansjis sagnad iqceva.

aivazianisTana reaqcioneri mecnierebis

amgvar najaxirevs yovelTvis sisxlis-

Rvramde mihyavs xalxebi, rac yovlad

dauSvebelia. amitom, amgvari yalbismjRab-

neli mkvlevarebis moqmedeba erTxmad

unda dagmos qarTulma da somxurma pro-

gresulma sazogadoebam. somexTa reaq-

cioner mzakvrul bunebaze ki gazeTis

am nomris me-7 gverdze gTavazobT

nawyvetebs didi rusi publicistis vasil

veliCkos wignidan “kavkasia”.

amdenad, Znelia Seikavo Tavi da morigi

somexi mjRabnelis mimarT ar dagcdes

mravalnacadi qarTuli fraza, romliTac,

Cveulebriv, utifar crupentelebs SeuZa-

xeben xolme:

_ maS, mtyunis dedas... aivazian!

(gagrZeleba me-7 gverdze)

Tqvens napirebTan

damrCa bavSvobamdinare “civi”, mdinare “xobi”,

“texuri” _ mkvircxli

da lurjTvaleba...

Cemi silaRe,

TqvenTan mimorbis fericvaleba.

Tqvens napirebze SiSveli fexiT,

datantalebs da mikrefs yvavilebs...

Tqven SemogevleT,

Cems daviwyebas,

Zvirfasno!

gulSi nuRar gaivlebT.

Cemo senako

mwuxri Tvalze xels mafarebs,

fiqri Cemi fareSia...

dRes survilma lamis warmRvnas

zmanebebis TareSia.

mkerdSi Tbilad Cagixute,

gadagkocne kidiT-kide...

siyvaruliT rom wamleke,

gulze xatad dagikide,

rom Sevirgo Seni ZuZu,

unda viyo Rirseuli...

vinac zurgi Segaqcios,

RvTisgan iyos is wyeuli.

samegrelo siyvarulis,

mziT mosili savanea,

saqarTvelos gvirgvini da

saqarTvelos Tavania.

gojis cixes da...

gojis cixes da lurjTvala tex-

urs,

Cafiqrebulebs adgas naTeli...

fexze wamodga noqalaqevi _

saukuneTa korianteliT...

bieta abSilava

mixeil mumlaZe: “somexi mecnieris mtkicebiT, mcxeTis armazi Turme somxeTis mTavari arsenali yofila”

bolo periodSi saqarTvelo bevrma

saxelmwifo moxelem datova _ zurab

adeiSvili, baCo da daTa axalaiebi, dim-

itri SaSkini, megis qardava, soso Tofu-

riZe... sakmaod grZel da moculobiT

siaSi yvelaze meti SekiTxva SaSkinis

gauCinarebasTan dakavSirebiT daisva. is

ar iyo SemCneuli korufciul skandaleb-

Si, ar gamoirCeoda sadizmsa Tu Zalau-

flebis borotad gamoyenebaSi. miuxedavad

imisa, rom SaSkini saakaSvilis uaxloes

garemocvaSi Sedioda, sazogadoeba mis

mimarT agresias ar gamoxatavda.

maS ratom datova SaSkinma saqarTvelo

da ratom daemSvidoba Tavis megobrebsa

da kolegebs ukve sazRvargareTidan im

dapirebiT, rom dabrundeba? aqamde

vrceldeboda versia, rom mas da baCo ax-

alaias Soris mwvave dapirispireba moxda

da SaSkinma saqarTvelo swored amis

Semdeg datova, rac ar dadasturda. ar-

sebobs kidev ramdenime versia. romelia

swori? _ amas momavali gvaCvenebs. maS

ase, sami versia.

pirveli: SaSkini adeiSvilis uaxloesi

megobari iyo da misi sruli ndobiT

sargeblobda.

adeiSvilma SaSkins wasvlamde gadasca

saidumlo informaciebi da kompromatebi,

romelsac is flobda, imisaTvis, rom

qveyana uproblemod daetovebina.

adeiSvilis saqarTvelodan gasvlis

Semdeg ukve SaSkini rom ar yofiliyo

ormagi dartymis qveS, samSoblo manac

datova. SaSkini Tavis gamosamSvidobebel

werilSi adeiSvils Zalian Tbilad

moixseniebs da Tavis maswavlebels eZaxis.

adeiSvili yovelTvis zurgs umagrebda

SaSkins da prokuraturis ZaliT

upirispirdeboda mis mowinaaRmdegeebs

Sida klanur brZolaSi.

gavixsenoT ramdeni adamiani daiWires

ganaTlebis saministroSi SaSkinis iq

misvlis Semdeg. ganaTlebaSi yvebian, rom

SaSkinis daniSvnidan zustad 2 kviraSi

saministroSi Semovida 20-kaciani

prokurorebis jgufi. daiWires ZiriTadad

kaxa lomaiasa da gia nodias kadrebi. am-

boben, rom kompromatebi dades lomaiazec,

magram is bokeriam daicva. sad aris es

kompromatebi aravin icis, garda proku-

raturisa. SaSkins yovelTvis exmareboda

merabiSvilic. misi mxardaWeris gareSe,

mandaturebis institutis Seqmna ar iqne-

boda SesaZlebeli. amis gaTvaliswinebiT,

savsebiT realuria, rom zustad SaSkins

andobden kompromatebis Senaxvasa da

qveynidan gatanas...

meore: rogorc SaSkinis mezoblebi

yvebian, mis saxlTan 3 oqtombers fizikuri

dapirispireba moxda. ramdenime aTeuli

axalgazrda ”qarTuli ocnebis”

maisurebiT aqcias marTavda, rodesac

SaSkinis umcrosi Svili mamasTan erTad

saxlSi Sedioda. ra moxda zustad, rTu-

lia Tqma, magram faqti iyo is, rom erT-

erTma monawilem bavSvs saxeSi gaartya.

atyda Cxubi. SaSkinis dacvam iaraRi

amoiRo. mas icavdnen specdaniSnulebis

razmis oficrebi, romlebic mis mimarT

gansakuTrebuli erTgulebiT gamoirCeod-

nen. mezoblebi yvebian, rom SaSkinma

sisxlisRvra yviriliT da SuaSi CadgomiT

gaaCera. imave RamiT, man ojaxTan erTad

saqarTvelo datova. misi dacvis manqana

aeroportSi im Rames dafiqsirda, Tumca

SaSkini an misi ojaxis wevrebi iq aravis

unaxavs...

mesame: SaSkini saqarTvelos

mTavrobaSi yovelTvis amerikelebis

kadrad da aSS-is gavlenis wyarod

moiazreboda. rodesac 2009 wels is min-

istrad iniSneboda, opozicia maSinac am-

bobda, rom SaSkini saqarTveloSi

amerikuli reaqciuli Zalebis warmomad-

genelia. arsebobs versia, rom amerikelebma

SaSkini, rogorc Tavisi kaci, qveynidan

saswrafod gaiyvanes, vidre is rusebis

xelSi aRmoCndeboda. SaSkinma bevri, Za-

lian bevri, icis. is saqarTvelos

mTavrobaSi sam saministroSi yvelaze

rTul periodSi muSaobda da mas wvdoma

hqonda saxelmwifo saidumloebasTan.

SaSkini saakaSvilis uaxloesi gare-

mocvidan iyo. prezidenti arasodes

iSurebda qeba-didebas mis mimarT. garda

amisa, Zmakacobda adeiSvilTan da mer-

abiSvilTan _ yvelaze gavlenian min-

istrebTan, anu, informacia romelic SaSk-

inis xelSia akumulirebuli, Zalian sain-

teresoa rogorc axali mTavrobisTvis,

aseve rusebisTvisac...

samive versia logikuri da realobas-

Tan daaxloebulia. mxolod SaSkins aqvs

SesaZlebloba, es uaryos an daadasturos,

magram is kontaqtze ar gamodis. amboben,

rom SaSkini amerikaSia da rTulia dai-

jero, rom is iq amerikuli mTavrobis

daxmarebis gareSe Sevida. Tu es asea,

maSin yvelaferi ufro naTeli xdeba.

sainteresoa isic, rom SaSkinis gundis

wevrebi Tavis postze darCnen da xelisu-

flebis gadabarebis procesSi aqtiurad

monawileoben. saministroSi amboben, rom

man wasvlamde Tavisi uaxloesi garemocva

_ daaxloebiT, oci kaci Sekriba da

yvelas sTxova, gadabarebamde gancxadebebi

ar daeweraT. savaraudod, SaSkinma es

imisTvis gaakeTa, rom rac mis mosvlamde

TavdacvaSi xdeboda, misTvis ar dae-

bralebinaT.

Zalian samwuxaroa, rom SaSkinma SeZlo

qveynis datoveba. arada, misgan miRebuli

informacia bevr burusiT mocul detals

naTels mohfenda...

l. tatiSvili

sami versia _ ratom datova saqarTvelo dimitri SaSkinma

Page 4: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

“mTeli ruseTi, _ werda 30-in wlebSi

amerikeli mwerali b. hoferi, _ albaT

ucxour bankebSi iqneboda Cadebuli”.

gana marTla ase ar iqneboda? anglo-

rusuli safinanso wreebis Jurnali

“ruseTi” 1918 wlis maisSi werda: “is,

rasac Cven vxedavT ruseTSi, aris gaafTre-

buli brZola amouwuravi bunebrivi

nedleulis resursebisaTvis”. amasve am-

bobda “London finansial vews” 1918 wlis

oqtomberSi: “iseve, rogorc inglisma

ganaxorciela proteqtorati egvi ptis

mimarT, yvelaferi imaze mianiSnebs, rom

mTeli msoflio daawesebs proteqtorats

ruseTis mimarT. aseT SemTxvevaSi, ruseTis

fasiani aqciebi birJebis naRebad

gadaiqceodnen”.

ai, ra safrTxe aacila ruseTs Tavidan

patriotma ulianov-leninma. magram man

ver misca ruseTs Tavisuflebisa da

bednierebis Sansi.

Semdeg ruseTs Tavisuflebisa da dide-

bisaken miuZRoda ioseb stalini. da, vin

aris stalini? stalini, es gaxldaT amo-

cana “davewioT da gadavuswroT!”. magram,

uwinares yovlisa, stalini _ esaa axali

adamianis formirebis amocana, romelic

unda gamxdariyo ruseTSi socializmis

gamarjvebis faqtori.

beria?

beria _ es sididiT meore figuraa _

stalinis Semdeg, figura, romelmac didi

roli iTamaSa “kavis ruseTis atomur

ruseTad” gardaqmnaSi. diax, ara molo-

tovma, ara kaganoviCma, ara orjonikiZem.

aramed _ diaxac rom beriam!

jer kidev didi samamulo omis dawye-

bis win, ssrk saxkomsabWos Tavmjdomaris

moadgilem beriam Tavis Tavze aiRo qvey-

nis umniSvnelovanesi dargebis marTvis

sadaveebi. Tavad omma ki daadastura am

pirovnebis mniSvneloba da isic, rom mas

mxolod formalurad ekava qveynis umaR-

les saxelisuflebo gundSi meore adg-

ili, radgan faqtiurad igi nomeri

pirveli gaxldaT!

da maSin yvelasaTvis naTeli gaxda,

rom Cekisti da specsamsaxuris ufrosi,

beria, saxelmwifo aucileblobis gamo

gaxda, ai, saerTo-saxelmwifoebrivi

ekonomikuri cxovrebis did organizatori

ki igi mowodebiT iyo, Tavisi uSreti en-

ergiisa da talantis wyalobiT.

cxovrebidan udrood wasuli aleqsi

vasilis Ze toptigini ver moeswro exila

Tavisi dastambuli wigni “ucnobi beria”,

romelmac 2002 wels ixila dRis Suqi.

me didad vafaseb mis wigns _ berias WeS-

mariti saxis warmosaCenad toptiginma

didi Sroma gaswia, Tumca, bolomde mainc

ver moaxerxa berias pirovnebis ganxilva.

magaliTad, Tavisi wignis bolosity-

vaobaSi toptigini berias beds udarebs

es-es-is reixsfiureri himleris da CineTis

“didi inkvizitoris” kan Senis beds. ma-

gram Rirda ki sakiTxis amgvarad dayene-

ba?

marTalia, Semdeg toptigini wers:

“kan Sens, arc Tu iSviTad, CineTis be-

riad moixsenieben (ar vici, ramdenad

samarTliania es Sedareba _ s.k.). magram

berias damsaxurebebs samSoblos winaSe

namdvilad ver Seedreba civsisxliani

mkvlelis himleris da verc sisxls

daxarbebuli kan Senis damsaxurebebi”.

rogorc xedavT, Sedareba araa mTlad

erTmniSvnelovani. da es arc iqneboda

samarTliani. imitom, rom himlerisa da

kan Senis saqmianoba specsamsaxurebis

farglebs gareT warmoudgenelia. beriam

ki ufro meti wvlili Seitana sax-

elmwifos ekonomikuri da samxedro

Zlierebis saqmeSi, vidre specsamsaxurebis

saqmianobis daxvewaSi.

amitom ar SeiZleba berias Sedareba

aRniSnul germanel da Cinel saxelmwifo

moRvaweebTan!

rac Seexeba berias borot pirovnebad

warmoCenas, es marTlac im boroti adami-

anebis saqmea, romelTac waaxalises berias

mkvlelebi da amiT xeli Seuwyves sabWoTa

kavSiris dangrevas.

swored isini miiCnevdnen, rom sabWoTa

ruseTi borotebis simbolo iyo.

1917 wels lenins ruseTisaTvis sxva

alternativa ar gaaCnda, garda social-

isturi aRmSeneblobisa. Semdeg movida

stalinis epoqa... kalininma, sikvdilis

win daweril baraTSi, romelic man

“politbiuros da amxanag stalins”

gaugzavna, aRniSna:

“avadmyofobam da sikvdilis molodinma

sruliad ver Semisusta interesi Cemi

samSoblos momavali bedisadmi,

gansakuTrebiT axlo momavlisadmi. misi

uzrunvelyofis mTavar elementad, Cemis

Rrma rwmeniT, mimaCnia amxanag stalinis

xelmZRvaneloba.

leninis gardacvalebis Semdeg, me, Cemi

politika da saqcieli myarad davukavSire

amxanag stalins. yovelTvis Rrmad mwamda,

rom mxolod stalins SeeZlo qveynisa

da partiis winaSe aRmocenebuli siZnelee-

bis gadalaxva... sxva pretendentebs me

seriozulad arasodes aRviTqvamdi...).

verafers daumateb kalininis am

sityvebs.

da iseve, rogorc stalini iyo qveynis

ualternativo lideri, aseve beria, 54

wlis asakSi _ 1953 wels, iyo stalinis

Tanamoazreebidan erTaderTi, romelsac

Rirseulad SeeZlo gaegrZelebina lenin-

stalinis saqme da mieyvana qveyana

saboloo gamarjvebamde.

ai, swored amitom gaanadgures beria.

sxvagvarad, wlebi gavidoda da yvelani

darwmundebodnen, rom qveynis saWesTan

unda dadgariyo lavrenti pavles Ze

beria. da imitom, raTa berias mkvlelebi

ar qceuliyvnen sisxlis samarTlis

damnaSaveebad, saWiro iyo, rom Tanamedrove

Tu momavali Taobebis azrovnebaSi beria

gaeigivebinaT “satanis mociqulTan”,

“sikvdilis raindTan”, “barbarosTan,

borot jalaTTan”.

amasTan, beria unda gaenadgurebinaT

ara mxolod rogorc saxelmwifo moRvawe,

igi saerTod unda amoeZirkvaT sabWoTa

xalxis mexsierebidan.

stalinis politikaSi zogjer marTlac

iyo garkveuli doziT simkacre da sisas-

tikec ki, rasac Secdomebic mosdevda

xolme (magaliTad, omis dawyebis win ty-

eebis gadawva da sxva), magram mas arasodes

axasiaTebda farisevloba da sicrue!

xelisuflebaSi xruSCovis mosvlis Semdeg

ki sicrue da farisevloba sistematurad

Zlierdeboda da gorbaCovis epoqaSi to-

taluri gaxda!

amdenad, is, rac postalinisturma nomen-

klaturam SesZlo stalinis sikvdilis

Semdgom, iyo mxolod is, rom daemcirebina

beladis Rvawli qveynis aRmSemneblobis

saqmeSi da XX yrilobaze lafSi amoeTx-

vara misi saxeli. magram “demokratebmac”

ki ver moaxerxes stalinis demonizacia,

radgan CerCilis is erTi, cnobili frazac

ki sakmarisi aRmoCnda maTi ganazraxis

gasacamtvereblad.

magram beriasTan es veragoba gauvidaT

da erTi dro, adamiani ifiqrebda, rom

samudamodac.

da mainc, istoriis qars... diax _ isto-

priis qars ZaluZs gafantos is mtveri

da uwmindureba, rac gamoCenili adamianis

saxels moscxes medroveebma.

da, fantavs kidec!

stalinma gaakeTa yvelaferi is, rac

unda gaekeTebina. man Caibara post-

mefiseuli kavis ruseTi da dastova igi

atomuri bombiT. amis Taobaze ki CerCilze

ukeTesad verafers itvvi _ ser uinston

CerCils namdvilad SeeZlo azris xa-

tovnad gamoTqma.

magram stalinma ar gaakeTa, an ver

moaswro gaekeTebina mTavari ram _

ukidegano da uZieres qveyanaSi ver das-

tova Tavisi Rirseuli memkvidre. SeiZleba

mas kuznecovis an voznesenskis imedi

hqonda, magram isini wvrilfexa moRvaweebi

aRmoCndnen. aRmoCnda, rom isini fiqrobd-

nen ara imaze, Tu rogor kargad aaSenebd-

nen qveyanaSi komunizms, aramed, rogor

unda emarTaT sabWoTa kavSiri stalinis

Semdgom.

es rom gaigo, stalins TiTqos taras

bulbas gancda daeufla, romelmac umcrosi

Svilis _ andres gamcemlobis Taobaze

Seityo! stalinic taras bulbasaviT moiqca!

man isini Soba da aRzarda... man, isini,

taras bulbas msgavsad _ mohkla!

kompetenturi memkvidre ki gverdiT

edga _ beria. stalinma es ver gaigo,

beria ki stalinis gareSe ganwiruli

iyo. da saboloo jamSi qveyanam Tavisi

bedi miando gaqnil, axlomxedvel, uprin-

cipo da umecar intrigans. da ara mx-

olod mas, radgan, rogorc wesi, nebismieri

adamiani Tavis msgavs pirovnebebs Se-

moikrebs xolme garSemo. “Zvirfas nikita

sergis Zesac” daexvivnen _ antisabWoelebi

da prodasavluri Sexedulebis mqone

araraobebi.

berias SeeZlo exelmZRvanela

qveynisaTvis 65-70 wlis asakamde, ese igi,

mas SeeZlo qveyana mieyvana revoluciis

50-wlisTavamde. da es iqneboda sruliad

sxva, realurisagan didad gansxvavebuli

samSoblo!

savaraudoa, rom qveyanas ar eyoleboda

imdeni medrove, ramdenic mas xruSCovma

da breJnevma daaxvies. beria ar mowamlav-

da qveyanas navTobdolariani ineqciebiT.

mis sabWoTa kavSirSi verasodes ver

Camoyalibdeboda gorbaCovisa da elci-

noidebis e.w. “mexuTe kolona”. berias

xelmZRvanelobisas nebismieri uqnara da

uunaro xelmZRvaneli pasuxs agebda ara

partiis raikomis an qalaqkomis, aramed

SromiTi koleqtivebis winaSe.

mokled, berias sabWoTa kavSiri XXI

saukuneSi Seabijebda msoflio sazoga-

doebrivi procesebis gadamwyvet faq-

torad. da aseTi iqneboda ara mxolod

sabWoTa kavSiri, aramed mTeli social-

isturi banaki!

swored es ar apaties berias xruSCov-

elma-partokratebma, gorbaCovelebma, el-

cinoidebma, msoflio plutokratiam da

msoflio aristokratiam _ ar apaties

mas sicocxleSi, miT umetes ar apaties

sikvdilis Semdgom.

ar apaties is, rom mas SeeZlo im

qveynis Seqmna, sadac adamianebis bedi

damokidebuli iqneboda ara erT muWa

Tavmomwone da gabRenZil “elitaze”,

aramed inteleqtualuri sazogadoebis

kompetentur birTvze. maSin xalxs win

gauZRveboda ara cekas “koleqtiuri

goni”, aramed sazogadoebrivi azri.

es wigni ixsneba karleilis sityvebiT:

me ar mwams uvici adamianebis koleqtiuri

gonisa. vaRiareb, arc me mjera amgvari

adamianebis. magram minda vkiTxo yvelas:

“SeiZleba ki, rom gvjerodes mcodne

adamianebis koleqtiuri gonis”?

rac Semexeba me, aseTi gonis _ mjera!

beria ar gaxldaT genialuri _ ro-

gorc lenini, rogorc stalini! igi mx-

olod zekompetenturi iyo. sxva Tvise-

bebTan erTad, igi amanac daRupa _ piteris

principis Sesabamisad. da kidev, igi daRu-

pa gulubryvilo rwmenam kolegebis,

Tanamoazreebis sikeTisadmi, romelTac

saboloo jamSi sulmokleoba gamoiCines

da mas zurgSi Caartyes xanjali.

fsiqologebis mier araerTgzis damt-

kicebulia, rom sulbinZuri adamiani, Za-

lauflebis moxveWis Semdeg, roca 50

wlis asaks gadaabijebs, sabolod Camoy-

alibdeba naZiralad da yovlad uvargis

aramzadad. beria ki, 1950 welSi, roca

qveynis vice-premieri, speckomitetis Tavmj-

domare da sabWoTa kavSiris marSali

iyo, dainaxa ra Rawvgamoberili serJanti,

ubralo rusi ymawvili, dainteresda _

xom ar stkioda mas kbili.

ara, Zvirfaso mkiTxvelo, aseTi yu-

radRebiani adamiani ar SeiZleboda

yofiliyo aramzada!

Cemi wigni dasrulda.

me vemSvidobebi Cems gmirs da mk-

iTxvels.

ukan darCa saxelovani da xmauriani

epoqa _ omis, brZolis, Senebis, marcxisa

da gamarjvebis epoqa...

cxovreba...

udiadesi qveynis didi cxovreba.

yovelive es gacocxlda Cems gonebaSi,

gadmoiRvara qaRaldze da masze darCa.

Cven ki, Zvirfaso mkiTxvelo, erTi-erTze

SevrCiT partokratiis, oligarqiuli re-

Jimis bevrad ufro damangrevel da saz-

izRar sibinZuresTan, romelic faqtiurad

gaxlavT zearakompetenturobis sibinZure-

Si mcuravi sazizRari reJimi.

erTi-erTze davrCiT?

jerjerobiT _ asea...

magram iqneb Cveni gaerTianebis Jami

dadga? gaerTianebis, raTa erToblivad

movaxdinoT kompetenturi individuumebis

koleqtiuri gonis formireba! mxolod

maSin mivxvdebiT, rom Tu marTebulad

SevafasebT winaprebis mier qmnil saqmeebs,

Cvenc SevZlebT gavxdeT drois mier

nakarnaxevi didi saqmeebis Semoqmedebi.

28 maisi _

00 saaTi da 05 wuTi, 29 maisi 2007

weli _

06 saaTi da 31 wuTi, 21 noemberi 2007

weli.

s. kremliovi (“arzamas-16”).

ilori4 6-13 noemberi 2012

sergei kremliovi

XX saukunis saukeTeso menejeri

Targmani roland jalaRaniasi

beria

maS ase, Zvirfaso mkiTxvelo!

gasrulda wigni “beria _ XX saukunis

saukeTeso menejeri”, romelmac, eWvsgare-

Sea, waruSleli STabeWdileba dastova

Tqvenze. igi sam weliwadze meti xnis

ganmavlobaSi ibeWdeboda “ilorSi”.

eWvianobis suliskveTeba, riTac faust-

ma mowamla Cveni samyaro, zogjer

sasargebloc ki aris adamianebisaTvis,

radgan es eWvi xSirad WeSmaritebisadmi

mudmivad ltolvas aiZulebs xolme maT,“avtoritetuli” istorikosebisa da

mkvlevarebis mier sazogadoebisaTvis,“maRlidan”, TiTqos Seuval faqtebad

miwodebul “kompetentur” azrSi. swored

am “kldesaviT” myar argumentebSi

pouloben es daudgromeli adamianebi

im logikur Seusabamobebs, rac maT

srul safuZvels aZlevs eWvis qveS

daayenon qveynis istoriis sakmaod didi

monakveTi.

kremliovis am wignSi aris aseTi

fraza: “istoria ar iwereba, istoria

iqmnebao”! sruli WeSmaritebaa, radgan

istoriaSi Cawerili kolumbis mier aR-

moCenili da indoeTad wodebuli miwa

rom amerikis kontinenti yofila, es

saqmiT daadastura amerigo vespuCim da

kidev erTxel daamtkica, rom istoria

ar iwereba _ istoria iqmneba!

swored asea lavrenti pavles Ze be-

rias SemTxvevaSi da mkiTxveli amaSi

darwmundeba winamdebare wignis wak-

iTxvis Sedeg, radgan beriam Seqmna is

didi istoriuli monakveTi, romelsac

gverds ver auvlis TviT yvelaze miker-

Zovebuli da arakeTilsindisieri is-

torikosic ki.

ar arsebobs ruseTis istoriaSi

pirovneba, romlis Taobazec ise mkveTrad

iyos gamijnuli erTmaneTisagan dadebiTi

da uaryofiTi sazogadoebrivi azri, ro-

goric es berias SemTxvevaSia. dRes

ruseTSi aRaravin moixseniebs dadebiT

konteqstSi xruSCovs, breJnevs, andropovs,

Cernenkos, gorbaCovs, elcins... berias

Taobaze ki, misi mokvlisTanave gaimijna

erTmaneTisagan es ori maCvenebeli da

dRes ukve mniSvnelovnad gaizarda im

adamianTa ricxvi, romlebic ruseTis

tragediad miiCneven berias likvidacias

avanturist xruSCovisa da misi

danaSaulebrivi garemocvis mier.

diax, dRes xruSCovs, breJnevs da

ruseTis sxva momdevno mmarTvelTa sax-

elebs aRaravin axsenebs, radgan sam-

SoblosaTvis maT araferi gaukeTebiaT

sakuTari didebisaTvis ssrk istoriis

uniWod gadaweris garda. lavrenti be-

rias ki istoriis gadasawerad ar ecala

_ igi sabWoTa kavSiris istorias qmnida.

amitomac aris, rom isini, vinc dRes

lafs asxamen berias xsovnas, Sinaganad

mainc darwmunebulebi arian, rom beriam

marTlac didi Sroma gaswia erT dros

kavis ruseTis asaRorZineblad da mis

“atomur” ruseTad gadaqcevisaTvis! (gagrZeleba me-5 gverdze)

beria damTavrda, beria grZeldeba!

Page 5: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori 56-13 noemberi 2012

(gagrZeleba me-4 gverdidan)

amitom, lavrenti beriasadmi amgvari

usamarTlo damokidebuleba maT

sindisze iyos, Tuki maT sindisi da

morali saerTod gaaCniaT!

56 welze meti gavida mas Semdeg, rac

nikita xruSCovma da misma

Tanamzraxvelebma muxanaTurad mokles

me-20 saukunis WeSmaritad didi sax-

elmwifo da sazogadoebrivi moRvawe

lavrenti pavles Ze beria, romelic

maSin mxolod 54 wlisa iyo, magram

moaswro imdeni sasikeTo saqmis gakeTeba,

ris gasakeTebladac Zalze niWier, sam-

Soblosa da Sromis uzomod moyvare

da didad produqtiul adamiansac ki

SeiZleba erTi sicocxle ar eyos.

urTules periodSi mouwia cxovrebam

da moRvaweobam am adamians, romlis

mravalmxrivi saqmianobis fenomeni jer

kidev ar aris saTanadod Seswavlili

da gamokvleuli. urTulesi dro iyo

Tundac imitom, rom msoflios meeqvsedze

iqmneboda sruliad axali saxelmwifo,

romelsac analogi ar gaaCnda (da,

samwuxarod, albaT aRarc eqneba) kaco-

briobis istoriaSi. stalinis geniisa

da misi garemocvis ubadlo Sromismoy-

vareobisa da saxelmwifo idealebisadmi

fanatiuri rwmenis wyalobiT mokle xan-

Si Seiqmna zesaxelmwifo, romlis Ziri-

Tadi daniSnuleba gaxldaT mSromeli

masebis socialuri dacvis myari

garantiebis Seqmna, ufaso ganaTleba,

ufaso mkurnaloba, mZlavri ekonomikuri

berketebis gamoyenebiT mosaxleobis

sacxovrebeli pirobebis gaumjobeseba

da sxva. magram, 1953 wels friad saeWvo

viTarebaSi mokvda ioseb stalini, da

masTan erTad dasamarda jer lavrenti

beria, Semdeg ki komunizmis idea, rom-

liskenac nela, magram mainc ganuxrelad

miiwevda sabWoTa kavSiri. 70 wels miR-

weul adamianebs kargad axsovT, rom, 1953

wlamde, yoveli wlis martis TveSi, ro-

gorc wesi, 15-20 procentiT iafdeboda

pirveladi moxmarebis sagnebi, rom iseT

farTo samomxmareblo saqonels, ro-

goricaa puri, asanTi, navTi, saponi da

sxva, ukve simboluri fasebi edo da

stalins rom kidev 2-3 weli sicocxle

dacloda, uamravi asortimentis saqoneli

sruliad ufaso iqneboda mosaxleo-

bisaTvis. magram ar daacales...

Tu eTnikuri warmomavlobis fesvebiT

vimsjelebT, stalini ar iyo rusi, magram

gana faqti ar aris, rom am veeberTela

qveynis istoriaSi ar moiZebneba arc

rusi da arc ararusi adamiani, romelmac

stalinisodena sikeTe mihmadla ruseTs,

romelmac erT mZlavr muStad Sekra

msoflios TiTqmis meeqvsedze

gadaSlili, sadac ukidegano ruseTze

arcerT mmarTvel Zalas arasodes iseTi

mkacri ideologiuri da ekonomikuri

kontroli ar dauwesebia, rogorc es

ioseb stalinma ganaxorciela. magram,

Tu saqmianobis Sedegebidan gamovalT,

maSin arc xruSCovi SeiZleba CavTvaloT

rusad, radgan ruseTis istoriaSi Znelad

moiZebneba Tundac ararusi adamiani,

romelmac imdeni siborote da mtroba

Caidina ruseTis winaSe, ramdenic nikita

xruSCovma.

stalinma didi Zala Sealia trockis

mier kultivirebuli avanturistuli

devizis dangrevas “msoflio revoluci-

is” Taobaze, radgan es gaxldaT ara so-

cialuri datvirTvis mqone mSvidobiani

mowodeba, aramed msoflioze Zalado-

brivad batonobis faSisturi idea,

romelic gulisxmobda ara socializmis

damyarebas mTel msoflioSi, aramed

ruseTis qcevas msoflio imperializmis

forpostad. es boroti idea, samwuxarod,

mogvianebiT aRorZinda faSistur ger-

maniaSi da yvelam kargad icis, Tu riTi

damTavrda. ar aris gamoricxuli, rom“msoflio revoluciis” trockiseuli

recepti im Jido-masonTa gegmis nawili

gaxldaT, romelTac ruseTis dangreva

da miwasTan gasworeba ewadaT. stalinma

droze gamoicno es mzakvruli Canafiqri

da ormocdaaTi wliT gadaswia ebraelTa

svla aRmosavleTisaken, magram, stalini

mokles, aseve mokles misi ideebis erT-

guli beriac da Semdeg Jido-masonebs

sul 40 weliwadi dasWirdaT sabWoTa

kavSiris dasangrevad. amJamad msoflioSi

mimdinare politikur procesebs Tu

gavaanalizebT, Zneli misaxvedri araa,

rom sabWoTa kavSiris dangrevis Semdeg

dRis wesrigSi dgas ruseTis dangreva

da misi aRmosavleTis sazRvrebis gad-

moweva uralis mTebamde, rac jerjerobiT

warmatebiT xorcieldeba ruseTis,

ebraelebis mier mosyiduli mmarTveli

rusuli, Tu garusebuli ebrauli ma-

sonuri Zalebis mier.

dRes “msoflio diqtatoris” posti

amerikis SeerTebul Statebs upyria,

romelmac TiTqos sisxlis dauRvrelad,

magram mainc didi sisxlis fasad daipyo

samyaro Tavisi ybadaRebuli dolariT.

dRes msoflioSi 700 trilioni dolari

daseirnobs amerikis fulis saWreli

dazgis wyalobiT, romelic ukve veRar

kontrolirdeba TviT amerikis mierac

ki, rac uaxloes wlebSi inflaciiT da

ekonomikis gaCanagebiT emuqreba mTel

msoflios. amerika veRar axerxebs mozR-

vavebuli dolaris dasaqonlebas da

amitomac ganacxada uari sakuTari va-

lutis oqroTi uzrunvelyofaze. axla

ki mas sayrdeni resursi sWirdeba, raTa

kidev ramdenime wliT gauxangrZlivos

sicocxle dolars. aseTi resursi ki

mxolod ruseTs gaaCnda da gaaCnia

urals gadaRma cimbirSi. gavixsenoT

didi monRoli dampyrobeli Cingiz-xani,

romelic vidre msoflios damorCilebas

daiwyebda, jer Tavisi Svili juCi gaagza-

vna didi armiiT mdinareebis selengasa

da eniseis auzebs Soris moqceuli cim-

biris sivrcis dasapyrobad. simarTle

rom vTqvaT, im mxaris asaRebad didi

saomari araferi iyo, radgan mTel cim-

birSi maSin sul ramdenime aTasi adamiani

cxovrobda. magram cimbirs gaaCnda

wiaRiseuli, rac aucilebeli iyo didZa-

li iaraRis dasamzadeblad da monRolma

mbrZanebelma samyaros dapyroba swored

aqedan daiwyo. es kargad icoda Cingiz-

xanma, magram, rogorc Cans, es kargad

ician amerikelebmac, romlebic yve-

lafers akeTeben miznis misaRwevad.

amitom sWirdebodaT maT xruSCovi, bre-

Jnevi da gorbaCovi, da ara ioseb stalini,

amitom moiciles maT xruSCovis xeliT

beria, Semdeg moiyvanes breJnevi, an-

dropovi, Cernenko, gorbaCovi, elcini...

berias rom ara mxolod samSoblos

gamyidveli rusebi ebrZodnen, imiTac

dasturdeba, rom uria-masonebma mTel

msoflioSi Seqmnes sazogadoebrivi azri:

lavrenti berias likvidacia iyo didi

sikeTe da socialisturi samarTlianobis

aRzeveba. magram wlebi midian da yve-

laferi Tavis adgilze dgeba _ gmirebs

kvlav ubrundebaT damsaxurebuli saxeli

da Rirseba. da didad sasixaruloa, rom

am saqmes akeTeben swored is rusebi,

romelTac kargad ician Tu vin mtrobs

maT samSoblos da vin iyvnen is adami-

anebi, romlebic sakuTari sicocxlis

fasad emsaxurebodnen mravalerovan sab-

WoTa kavSirs.

1990-ian wlebSi gamoCekili “demokrate-

bi” stalins da berias xSirad uyenebdnen

brals, rom maT Seqmnes veeberTela im-

peria. es ar gaxlavT marTebuli, radgan

stalinma da beriam Seqmnes ara poli-

tikuri imperia, aramed sabWoTa social-

isturi respublikebis kavSiri _ udidesi

qveyana erTiani ekonomikiT, erovnuli

da socialuri TanabaruflebianobiT,

harmoniuli sazogadoebiT, erTiani so-

cialuri dacvis meqanizmiT. “siborotis

imperiad” sabWoTa kavSiri Camoyalibda

swored im xruSCovebis, breJnevebisa da

andropov-Cernenkoebis xelSi, romelTac

stalinis mmarTvelobis Jams maRali av-

toritetis mqone saerTaSoriso komu-

nisturi moZraoba gadaaqcies kremlisa

da saxelmwifo uSiSroebis komitetis

agenturad, romlebic sakuTari survil-

isamebr atrialebdnen miliardobiT

Tanxebs, Tavxedurad afaTurebdnen xels

saxelmwifo xazinaSi, zrunavdnen mx-

olod piradi da ojaxis wevrebis fu-

funebaze da aravis indobdnen maT xelSi

damaxinjebuli komunisturi idealebis

(faqtiurad ki sakuTari keTildReobis

berketis) SesanarCuneblad. ar hqondaT

bolSevikebs Tavis marTlebis moraluri

ufleba, Torem marTlac sasaciloa, rom

sabWoTa kavSirs “siborotis imperia”

uwodos meoce saukunis yvelaze didi

siborotis Semoqmedma amerikis SeerTe-

bulma Statebma, romelmac 1945 wels

iaponiaSi ori atomuri bombis Camogdeb-

iT sicocxle mouswrafa 300.000-ze met

mSvidobian moqalaqes.

lavrenti beriam Zalian kargad icoda,

rom erTpartiuli sistemis dominire-

bisas komunisturi partiis saxelmwifos

marTvis saTaveebSi dayeneba gamoiwvevda

qveynis miyvanas erTi muWa partokrat-

biurokratebis diqtaturamde da amito-

mac iZleoda miTiTebebs saxelmwifos

marTvis struqturaSi mTavrobis rolis

prioritetis Sesaxeb. iseve, rogorc

Tavis droze stalins, beriasac surda

moespo komunisturi partiis monopolia

qveynis xelisuflebaSi, xruSCovma ki

yvelaferi piruku gaakeTa da komunis-

turi partia faqtiurad im mafiad

gadaakeTa, romelsac “arc RmerTi swamda

da arc komunisturi idealebi”.

jer kidev 1952 wels lavrenti beriam

Seitana winadadeba germaniis gaer-

Tianebis Sesaxeb, da am gaerTianebas

apirebda ara socializmis egidiT. mas

ar aSinebda imis perspeqtiva, rom germania

gaxdeboda erTiani burJuaziuli sax-

elmwifo. xruSCovma ki samarcxvino

kedeli gaavlo qveyanas, romelic reaq-

cionerma separatistebma aseve samar-

cxvinod daasrules saqarTveloSi.

1953 wels lavrenti berias ideis

gamarjvebas SeeZlo mkveTrad Seecvala

samamulo (ssrk) da msoflio istoriis

msvleloba, ara mxolod sabWoTa kavSiris

xalxebis, aramed msoflio kacobriobis

sasikeTod. istoriidan amoiSleboda“civi omis” 35 weliwadi, ar iqneboda“cxeli” omebi avRaneTSi, tajikeTSi, bu-

dapeStSi, praRaSi, vilniusSi,

dnestrispireTSi, azerbaijanSi,

saqarTveloSi, aRar daiRvreboda sisxlis

zRva afrikasa da arabul qveynebSi...

lavrenti berias erT-erTi Tanamebr-

Zoli, Semdeg ki misi princi pebis

moRalate viaCeslav molotovic ki aRi-

arebda: “beria ufro momavlis kaci iyo,

vinem warsulis, is verafers xedavda

kerZo sakuTrebis gareSe. socializms

igi ar scnobda”.

berias hqonda proeqti erovnuli re-

spublikebisaTvis mmarTvelobis sadav-

eebis maqsimalurad gadacemis Sesaxeb,

igi yovelnairad icavda erovnuli

tradiciebis ganviTarebas kulturis da

enis dargSi, xruSCovma ki yovel re-

spublikaSi mayureblad daniSnes rusebi,

riTac sabWoTa kavSiri ruseTis imperiad

gadaaqcies...

rusi mwerali da publicisti, Tavisi

samSoblos didi patrioti, miukerZove-

beli da xazgasmiT obieqturi, patiosani

mkvlevari sergei brezkuni (kremliovi

misi literaturuli fsevdonimia) erT-

erTi imaTTagania, vinc wlobiT imuSava

arqivebSi da didi dro moandoma WeS-

maritebis dadgenas. mis wignSi Tqven

gaecnobiT im lavrenti pavles Ze berias,

romelsac SeiZleba dRevandeli Taoba

arc ki icnobdes. sergei kremliovma

moaxerxa gadadgurebas gadarCenili

sabuTebis Segroveba da im simarTlis

Tundac mcire nawilis interpretireba,

rac sakmarisia meoce saukunis udidesi

pirovnebis _ lavrenti berias cxovrebis,

moRvaweobis da burusiT mosili aRsas-

rulis mkiTxvelisadmi warsadgenad.

wignisadmi Cemi didi interesi

ganapiroba imanac, rom am wignis avtori

gaxlavT ara eTnikuri qarTveli, aramed

rusi adamiani da sasiamovnoa imis Seg-

rZneba, rom ruseTSi TandaTan mravldeba

im adamianebis ricxvi, romlebic swori

analiziT midian im daskvnamde, rom be-

rias damarcxeba faqtiurad sabWoTa

kavSiris damarcxebas niSnavda.

saqarTveloSi ki, sadac saakaSvilis

somxuri xelisufleba stalinisa da

didi samamulo omis didebis memori-

alebs ebrZvis da vandalurad angrevs,

aravis epitnaveba im adamianis reabil-

itacia, romelmac uamravi ram gaakeTa

saqarTvelosaTvis da dResac bevr rameSi

sargeblobs gaWirvebuli qarTuli

mosaxleoba am sikeTiT.

gavixsenoT Tundac is, rom, roca

meoce saukunis 90-ian wlebSi welSi ga-

texili saqarTvelos mosaxleobas Tavis

rCenis elementaruli saSualeba ar

gaaCnda, bevrma adamianma mZime zamTarSi

siciviT sikvdilisagan Tavi imiT

gadairCina, rom SeSad Cexavdnen lavrenti

berias mier ocdaaTian wlebSi gaSenebul

qarsafar zolebs...

arafers vambob berias mier aSenebul

warmoeba-dawesebulebebze, kolxeTis Wao-

bis daSrobaze, ganaTlebis mZlavri kere-

bis Seqmnaze Tbilisis saxelmwifo uni-

versitetis xelmZRvanelobiT, sarwyav

sistemebis mowyobaze, romelSi Cadebul

metalis armaturebs mosaxleoba dResac

jarTad abarebs, raTa lukma-purisaTvis

kapikebi iSovos!

uRrmesi madloba mas amisaTvis!

cnobilma qarTvelma politikosma

aleqsandre WaWiam saxalxo moZraoba“samegrelos” meore yrilobis maRali

tribunidan ganacxada: “damisaxelos vin-

mem iseTi pirovneba qarTul istoriaSi,

visac erTiani saqarTvelos SeqmnisaTvis,

qarTuli saxelmwifoebriobis Camoyal-

ibebisaTvis meti gaukeTebia, vidre giorgi

Wyondidelma gaakeTa. damisaxelos vinmem

iseTi pirovneba, romelmac saqarTvelos,

maT Soris Tbilisis, afxazeTis

gaqarTvelebisaTvis meti gaukeTebia,

vidre lavrenti beriam gaakeTa. damisax-

elos vinmem pirovneba, romelsac

qarTvelTa sulieri gaerTianebisaTvis,

qarTuli erovnuli TviTSegnebis gaRviZe-

bisaTvis, qarTuli sulis amaRlebisaTvis

ufro meti gaukeTebia, vidre es zviad

gamsaxurdiam gaakeTa...”

dRes saqarTveloSic uamravi vinme

moiZebneba, vinc rusi antonov-ovseenkoe-

bisa da viRac buSkovebis msgavsad aseve

ciliswamebis lafs asxams stalinisa

da berias saxelebs. maSin, roca ruseTis

Sinagan saqmeTa ministrs kabinetSi

ukidia berias didi portreti,

saqarTveloSi aravin fiqrobs

samarTlianobis aRdgenaze, raTa Zvele-

buli saxeli da dideba daubrundes im

adamianebs, romlebmac ekonomikurad da

mentalurad CamorCenili qveynidan

msoflio civilizaciis erT-erT lider

qveyanad aqcies ara mxolod saqarTvelo.

magram, im politikur Tu sazogadoe-

briv Zalas, romelsac ganzraxuli aqvs

saqarTvelos ekonomikuri da sulieri

Zlierebis Sesusteba da misi, rogorc

saxelmwifos moSla, arafrad epitnavebaT

im adamianebisadmi pativiscemis gamox-

atva, romlebic yvelafers akeTebdnen

samSoblos sakeTildReod. amitom

gamoucxades maT omi stalinis Zegls

da berias xsovnas!

meoce saukunis samocdaaTian wlebSi,

roca didi xnis win qveynis politikuri

cxovrebidan Camowerili viaCeslav

molotovi jer kidev cocxali iyo, mas-

Tan megobrobda SesaniSnavi qarTveli

pirovneba, meore SesaniSnavi qarTvelis,

Tblisis partiuli organizaciis

pirveli mdivnis, SevardnaZis binZur

provokaciebs usamarTlo Sewiruli

giorgi gegeSiZis mZRoli, warmosadegi

qarTveli vaJkaci reo nebieriZe. maxsovs,

erTxel Cven erTad Cavedis moskovis

gareuban barvixis samTavrobo sanato-

riumSi, sadac viaCeslav molotovi

isvenebda. am mxcovan adamians CavutaneT

mcireodeni qarTuli nobaTi da masTan

sasaubrod sanatoriumis baRSi

CamovsxediT. miuxedavad xandazmulobisa

(80 wels karga xnis gadacilebuli

gaxldaT) axalgazrduli mWaxe xma hqon-

da, aseTive axalgazrduli SemarTebiT

uamravi ram mogviTxro ioseb stalinze,

mis usazRvro niWze, Sromismoyvareobaze,

ganumeorebel mxedarTmTavrul Tvise-

bebze, partiisa da samSoblosadmi lamis

fanatikur siyvarulze...

gavbedeT da vkiTxeT: berias Sesaxeb

ras ityviTo.

moulodneli ram moxda _ TiTqos

uceb kidev ufro daberda da Cvens

Tvalwin CamoiRvenTa axlaxan TiTqos

axalgazrduli SemarTebiT damuxtuli

kaci. Cafiqrda, karga xans Cumad iyo,

Semdeg ki Rrmad moxucebulisaTvis

damaxasiaTebeli xmis kankaliT gviTxra:

_ Zalian gTxovT, amis Sesaxeb araferi

mkiTxoT!

maSindel sabWoTa kavSirSi berias

Taobaze damkvidrebuli uaryofiTi

azris gaJRerebis survili rom hqonoda,

xels veraferi SeuSlida, magram aSkara

iyo, rom Temas Segnebulad uvlida

gverds. mivxvdiT _ tyuilis Tqma ar un-

doda, simarTlis aRiareba ki, albaT,

wmindad adamianuri TvalsazrisiT, eux-

erxuleboda, radganac Tavadac xom gaxl-

daT lavrenti berias tragediis uSualo

monawile, rac masac Seubrunda bumeran-

giviT, mis bevr TanamebrZolsac da sru-

liad sabWoTa kavSirsac...

viaCeslav molotovze kargad vis Sei-

Zleboda scodnoda Tu ra potenciali

dahkarga sabWoTa kavSirma lavrenti

berias dakargviT!

uSecdomo adamiani ar ibadeba. ro-

gorc amboben _ mzesac ki aqvs laqebi

naTel zedapirze. SeiZleba arc beria

iyo mTlad Seumcdari, radgan Cveule-

brivi adamiani gaxldaT, adamians ki,

warmatebis kvaldakval, Secdomebic Tan

dasdevs, rac zogjer SeiZleba sabedis-

werodac ki iqces misTvis. lavrenti be-

rias yvelaze didi Secdoma ki gaxldaT

is, rom briyv da umecar nikita xruSCovs

misca misi ganeitralebis saSualeba,

rac male umZimes bediswerad eqca ara

mxolod berias, aramed mTel sabWoTa

kavSirs!

sergei kremliovma Tavisi am SesaniS-

navi naSromiT kidev erTxel daadastura,

rom politikurad da zneobrivad umar-

Tavma briyvma nikita sergis Ze xruSCovma

da misma masonurma bandam lavrenti be-

riasTan erTad mokles sabWoTa kavSiri.

ubralod, damoukidebel saxelmwifoTa

am marTlac veeberTela Zmuri gaer-

Tianebis dasaflaveba Sedga 38 wlis

Semdeg _ 1991 wels.

Sesabamisad, eWvsgareSea, rom qarTvel

mkiTxvels daainteresebs am didebuli

wignis qarTuli Targmani, romelze

muSaobasac ori sruli weliwadi Seva-

lie.

magram vTvli, rom es mZime Sroma

amad Rirda, radgan mkiTxveli masSi

marTalia drogasul, magram mainc uamrav

siaxles Seityobs.

marTalia, es wigni ukve gamoqveynda“ilorSi”, magram bevrad ufro gaiolde-

ba misi aRqma wignis variantSi. amitomac

gadavwyviteT misi oTxtomeulad gamo-

cema, romlis SeZenis Taobaze damatebiTi

informacia gamoqveynebulia gazeTis am

nomris me-12 gverdze. wignis gamocema

ganxorcielda saxalxo moZraoba“samegrelos” mxardaWeriT.

wigni udavod sainteresoa, magram aT-

jer metad sainteresoa igi imitom, rom

misi avtoria Tavis samSobloze uzomod

Seyvarebuli rusi adamiani, romelmac

kargad icis, Tu raoden tragikuli iyo

sabWoTa kavSirisaTvis berias muxanaT-

urad mokvla.

amanac gadagvawyvetina wignis gamo-

cema!

mkiTxvelisadmi Rrma pativiscemiT,

roland jalaRania,Targmanis avtori

beria damTavrda, beria grZeldeba!

Page 6: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori6 6-13 noemberi 2012

dasawyisi “ilori” #171-194

ara so des da ma viw yde ba cno bi li mog -

za u ri sa da mi mom xilve lis iu ri sen ke -

vi Cis gak virve bu li gamometyve le ba da

Se kiT xve bi: iq neb ga ma ge bi noT ra xde-

ba? xe lov nu ri me To de biT `ar go~-s ga-

daadgile ba TviT mog za u ro bis prin -

cips ewi na aR mde ge bo da: rom Zve li gza,

Zve li xer xe biT da Zve li sa mu Sa o e biT

ga ne xor ci e le bi naT. yve la ze uf ro aR -

maSfo Te be li qa la qis sa zo ga do e bi saT -

vis is iyo, rom fo Te lebs am ce re mo ni -

a lis Tvis ram de ni me ki lo met ris da -

So re biT, na pi ri dan un da edev ne bi naT

Tva li. rom Sem kiTxe bod nen ra to mo? _

ma Sin ki ara, dRes ar vi ci ra un da me -

pa su xa! si tu a cia Zal ze da i Za ba. vin ar

mi re kav da Tbi li si dan, maf rTxi leb dnen,

rom par ti is ce ka Si me uk ve ra Rac da -

na Sa uls miT xzavdnen, kuT xur na ci o na -

liz mSi mdeb dnen brals. saq me Si cno -

bi li mec ni e re bi da sa zo ga do moRvawe -

e bi, Tvi Ton aka de mi ko si gi or gi Ci ta-

i ac ki Ca er To (“fa zi sis” aka de mi is ma -

Sin de li pre zi den ti). bo los uSiS ro -

e bis ko mi te tis Tav mjdo ma re ge ne ral-

pol kovni ki aleq si ina u ri Ca mo vi da,

mo u lod ne li swo red is gax ldaT, rom

ro ca ina ur ma Cve ni ar gu men te bi mo is -

mi na, iq ve ad gilze ga nac xa da, rom qa-

laqis sa zo ga do e bis moT xovna aris

sa mar Tli a ni da mog za u ro ba sa qar Tve -

lo Si swo red rom qa laq foT Si un da

dam Tavrdes, ro gorc es bri ta nel mec -

ni ers aqvs Ca fiq re bu lio. Sem deg uk ve

Cve ni stu mar-mas pinZlo bis saq mea, sad

wa viy vanT da ras vaC ve neb To. sxva Ta

So ris, mxo lod “fa zi sis” aka de mi is

sxdoma aik rZa la, To rem Ca tar da ge -

la Tis aka de mi is sxdo mac, sa qar Tve-

los mec ni e re ba Ta aka de mi is prezi di u -

mis sxdo mac. tim se ve ri nis eki paJs sa -

mec ni e ro, kom kavSi ru li da par ti u li

Sex vedre bi umaRles do ne ze mo uw yves

mTels sa qar Tve lo Si.

kar gad xvde biT, rom yve la am si bin -

Zu ris sa Ta ve Si id ga ara ro me li me

mec ni e ri, eT nogra fi, arqeologi, is to -

ri ko si, ara med po li ti ko si (im pe ri od-

Si sa qar Tve los kp cen tra lu ri ko mi -

te tis pirve li mdi va ni iyo sa meg re-

los wi na aR mdeg mklav-ener gia, go ne ba-

fan ta zia mo uR le li meb rZo li e. Sevar -

dna Ze _ k. S.) da ara im pe ri is cen tri-

dan, mos ko vi dan mosuli ara med mSob -

li u ri sa qar Tve lo dan.

ge kiT xe biT, mi u xe da vad di di mon do -

me bi sa da mTel msof li o Si far To

pro pa gan di sa, ma inc ra tom ver Sev Ze-

liT aR gve niS na qar Tu li sa xel mwi fo -

eb ri o bis 3.000 wlis Ta vi? ama Sic mos -

kovma Seg vi Sa la xe li?

dRes am dar bazSi mo vis mi neT Se sa -

niS na vi mox se ne be bi, mra val wli a ni sa -

mec ni e ro kvle ve bi sa da Cvens xelT

ar se bu li is to ri u li ma sa le bis ni Wi -

e ri ana li zi, ris Tvi sac yve la ga mom -

svlels did mad lo bas mo vax se neb mo -

ni We bu li si a mov ne bi saT vis. amas Tan zo -

gi erT ga mos vla Si ga mo ik ve Ta gar kve u -

li po zi cia, ga is ma da u zus te be li ga -

moT qme bi, ro mel Tac aS ka rad dah kravs

Si da po li ti ku ri mdgo ma re o biT

gamowve u li uk ma yo fi le bis el fe ri.

sa mec ni e ro dis ku si a Si po li ti ku ri

ele men tis mo me te bu li do ziT Se mo ta-

na, miT ume tes ma Sin, ro ca saq me exe ba

mwi ri is to ri u li ma sa lis sxva das -

xvagvar, Tun dac Zal zed ten denci ur

in terpre ta ci as, mav ne da sa Si Sia sa -

qar Tve los aw myo sa da mo mav lisTvis.

mo gex se ne baT, Cems Tval win Ca i a ra

af xa ze Tis tra ge di am. me iq miv li ne-

biT ki ar Cav sulvar, ara med vicxovre,

iq vi mu Sa ve da iq ve mTe li sig rZe-si ga -

niT gan vi ca de Tav sda te xi li ube du re-

ba. ara so des gaminel de ba is Rrma emo -

cia, ro me lic cxov lad aRi beW da mex -

si e re ba Si ad re u li bav Svo bi dan. swo-

red rom po li ti kos Ta Ca re viT, po li -

ti kos Ta ug nu ri wa qe ze biT Rviv de bo-

da Cve u leb ri vi sa mec ni e ro ka ma Ti did

Si da e rov nul da pi ris pi re bam de, xal -

xTa So ris SuR lamde.

es win da u xe da o ba iyo? _ Ta vis dro-

ze mec ase me go na, mag ram dRes aramc

da aramc! sa qar Tve los daSlis mo -

sur ne Ta vis saq mes aTe u li da ase u li

wle bis gan mavlo ba Si yo vel Tvis ake -

Teb da gegmazomie rad da Tan mimdev ru -

lad, Cven Si Si na u ri mo Ra la tec am

pro ces Si yo vel Tvis sa Wi ro do ziT

mo na wi le ob da da cec xlze navTs yo -

vel Tvis `dro u lad~ as xamda. aTa so-

biT ga uT viTcno bi e re be li Cve ni Ta na -

me ma mu le xSi rad mtris saq mes ake Teb-

da. amis coc xa li mow me, RvTis mad liT,

dRe sac bev ri gvyavs.

am Ja mad, qvey nis mTli a no ba dar Rve u -

lia, er Ti a ni qar Tu li sa xel mwi fos

iu ris diqcia mis te ri to ri a ze ar

vrcel de ba, Cve ni gu Sin de li Zme bi da

Ta na meb rZo le bi sa qar Tve los mo wi na -

aR mde ges Tan TanamSromlo ben. aseT vi -

Ta re ba Si sa qar Tve los Tavs mo ax vio

axa li po li ti ku ri dis ku sia fo Ti-

fazisis sa xel wo de bis gar Se mo, ro me -

lic an go ni e ri mtris xri kia, an ugu -

nu ri moy va sis emo cia, ori ve Sem Txve va-

Si es qvey ni saT vis sa zi a noa.

swo red ama ze min do da Tqve ni yu -

rad Re bis ga max vi le ba. Tavs mo va led

vTvli di di mad lo ba mo vax se no fa zi-

sis aka de mi is sxdo mis or ga ni za to-

rebs ga we u li Sro mi saT vis. Ce mi mo -

saz re ba od na va dac ar amcirebs aka de -

mi is dRe van de li sxdo mis mniS vne lo-

bas. pi ri qiT, aq ga mar Tu li msje lo ba

Se iZ le ba unari a na dac iq nes ga mo ye ne -

bu li sad Re i so sa Wir bo ro to prob le -

me bis mo sag va reb lad, er Ti a ni qarTuli

cno bi e re bis gan samtki ceb lad. (ba kur

gu lua, Zvir fa so ko le ge bo, aka de-

mi is wev re bo, Jurn. `cot ne i de li~. t.

II Tbi li sis-fa zi si, 2008, gv.65-66. ba kur

gu lu as mox se ne ba sa mec ni e ro kon fe -

ren ci am di di yu rad Re biT mo is mi na.

ma Sin (1984w.) ba to ni b. gu lua par ti is

fo Tis sa qa la qo ko mi te tis pir ve li

mdi va ni iyo).

miuxedavad rigi gaugebrobisa `XX

saukunis argonavtis~, ingliseli mog-

zauris tim severinis mier, 35 saukunis

Semdeg, ganmeorebiTi `laSqrobiT~ _

mogzaurobiT, romelic ganxorcielda

egeosis zRvidan Zveli kolxeTis (fa-

zisis) mdinare rionis deltamde, 1984

wlis 21 ivniss. `argos~ gembanidan

msoflios gasagonad, msoflios mi-

lionobiT telemayureblis winaSe `ar-

gonavtma~ tim severinma ganacxada: `ka-

cobriobas awvalebda fiqri, miTi ar-

gonavtebis Sesaxeb zRapari iyo Tu

sinamdvile da dRes, uflebamosili

var, ganvacxado, rom Cemi mogzauroba

ganxorcielda winaswar Sedgenili gra-

fikis mixedviT, amitom `miTi sinamdvi-

les Seesabameba~. es ki, 35 saukunis Sem-

deg ganmeorebiTi mogzaurobiT praq-

tikulad dadasturda.

ba kur gu lu as naT qva mi dan, er Txel

ki dev naT lad Cans, ro gor eb rZodnen

da eb rZvi an kol xe Tis warsuls, mis

mo ma vals, ri Tac, ro gorc bev rjer iT q-

va, faq tobri vad eb rZvi an qvey nis, mTe li

saqarTvelos war sulsa da mo ma vals.

aqe danac kar gad Cans, rom e. Se var -

dna Ze axal gazrdo bi dan ve, yo vel Tvis

da yo ve li for miT, mTe li SesaZ leblo -

be biT eb rZo da da eb rZvis sa meg re los,

amiT is eb rZo da da eb rZvis mTel sa -

qar Tve los.

vagrZelebT zemoT dawyebul saubars,

sa in te re soa: fa sis Tan ar go nav te bis

mi Tis mi xed viT, oqrosmatyli an ma ver-

Zma friq se mo iy va na ai a Si anu kol-

xeTSi, rom lis me fem he li o sis Ze ai et-

ma Seifara is da co lad Ser To uf ro-

si qa liS vi li qal ki o pe, ver Zi RmerTs

Ses wi res, xo lo mi si oqrosmar tyli a ni

tya vi _ oq ros saw mi si md. fa si sis na -

pi ras are sis Wa la Si did mu xa ze Ca mo -

hki des.

iol ko sis (Te sa li is) me fem Ta vis

Zmis wuls ia sons sa mem kvidreo tax tis

mi sa Re bad aia-kol xeTSi gamgzavre ba

da oq ros saw mi sis Ca mo ta na da a va la.

ia son ma aa go or mocda aT xo fi a ni xo -

mal di `ar go~ da ela de li vaJ ka ce biT

pon tos ev qsi no sa ken (Sa vi zRvis ken)

ga mo em gzavrnen.

oq ros saw mi sis sa nac vlod ai et ma

ia sons rTu li da va le bis Ses ru le ba

mos Txo va (rom lis Ses ru le ba ia sons

ar Se eZ lo): uRel Si un da Se e ba are sis

vel ze sa ba la xod gaS ve bu li ori spi -

len Zisfe xe bi a ni (Cli qe bi a ni) cec -

xlmfrqve li xa ri. am da va le bis Ses -

ru le ba mar Tlac Se uZ le be li iyo, ro -

mel mac SeaSfo Ta ar go nav te bi (mi ni e-

bi). mag ram ai e tis Svi liS vilma ar-

gosma ga am xne va ar go nav te bi: dax ma re-

bas vTxov de da Cems (qal ki o pes), ro -

mel sac Se uZ lia da i yo li os Ta vis da

me dea da ro mel sac Se uZ lia da am za-

dos sas wa u lis mom xde ni wa ma li, rom

ia son ma da va le bis Ses ru le ba Ses Zlos.

ia so ni da Ta na meg zu re bi jer qal -

ki o pes Sex vdnen, ro mel mac Svi le bis

dab ru ne biT di dad ga i xa ra, Semdeg Tvi -

Ton ai e ti da mi si me uR le ga moC ndnen,

iq ve iyo me de ac. ama so ba Si af ro di tes

vaJ ma eros ma Seasru la da na pi re bi da

Ta vi si auc de ne li is riT ai e tis asul

me de as siy va ru li aRun To ela del

Wabu kis ia so nis mi marT, rad ga nac mxo -

lod amis sa Su a le biT aRas ru leb dnen

im Znel da va le bas, rac aiet ma mis ca

ia sons.

ai et ma Svi liS vi le bi sa gan mo is mi na

ar go nav te bis mi er ma Ti xsnis am ba vi

da isic, Tu ris Tvis iy vnen isi ni mo -

sul ni kol xeTSi. ai e ti gan risxda mi -

ni e bis (ar go nav te bis) Tav xe du ri gan -

zraxviT.

cno bi lia, rom kol xebma ara mar to

gu baz me fis mkvle lo bis sa kiT xis gan -

sa xil ve lad mo iw vi es saxalxo kre ba,

sa xal xo sab Wo, yri lo ba, e. w. sa xal xo

`par la men ti~, ara med aseT sxdo mebs

uZ ve les dro Sic iw vevdnen. im dros,

ro de sac ar go nav te bi ia so nis me Ta u -

ro biT cdi lob dnen oq ros saw mi sis

gata ce bas, ra Sic maT (ar go nav tebs)

xels uw yobdnen ai e tis Svi lis Svi le-

bi _ ki ti (so ro si), fron ti si (fae-

to ni), me li si, gan sa kuT re biT ki ar go si,

ro mel mac de das _ qal ki o pes sTxo va

dax ma re ba da de da di di yoy ma nis Sem-

deg da i yo lia, xo lo qal RmerTe bis

dax ma re biT mo i na di res me de as gu lic.

am dros ai et ma sa sax lis ga reT kol -

xTa yri lo ba mo iw via. me fe gan risxe bu -

li iyo mo sul Ta Tav xe du ri moTxovniT.

ase ve me fe uk ma yo fi lo iyo friq so sis

va Je bis (sa ku Ta ri Svi liS vi le bis) saq -

ci e liT, romle bic meg zu re bad da ud-

gnen bo rot ganmzrax vel mom xdu rebs.

ai ets ax sovda ma mis, he li o sis darigeba:

mo ri de bo da sa ku Ta ri mod gmis mzak -

vro bas _ es ki mas Se iZ le bo da qal ki -

o pes Svi le bi sa gan da muq re bo da. ai et-

ma yri lo ba ze mo u wo da kol xebs, fxiz -

lad yo fi liy vnen da Tval yu ri edev -

ne bi naT xo mal di saT vis, ra Ta verc er -

Ti uc xo e li ver gaq ce o da me fis sas -

tik ga na Cens.

mox da ise, rom faq tobri vad ar go-

sis, qal ki o pes dax ma re biT da me de as

wam lis sa Su a le biT mi ni eb ma gai ta ces

ra oq ros saw mi si, ukan ela da Si sxva

gziT dab rundnen, vid re fa zis Si Ca -

vid nen. me fem (ai et ma) maT da a dev na

kol xTa uam ra vi xo mal di da Ta vad

af sirto si. mag ram mi ni eb ma (ia son ma)

me de as daxmarebiT, mot yu e biT, ve ra gu-

lad mok les af sirto si.

mi ni eb ma (ukan dabru ne bu leb ma) mi aR -

wi es tir se ni sis sa na pi ro ebs da ma le

mi ad gnen ai as gan Tqmul navsadgurs, sa -

dac ai e tis da _ kir ke me u fe ob da.

`ai e tis asul ma ma mi das kol xur ena-

ze ti ri liT uam bo yo ve li ve, rac ki

Tavs ga dax da mxo lod afsirto sis mok -

vlis am ba vi da u ma la. kir kes es ar ga -

mo par via, mag ram Se eb ra la crem -

lTamfrqve ve li Zmis Svi li da uT xra:

`sa za re li ram Ca gi de nia da ve ra so des

ga eq ce vi ai e tis mZi me ris xvas. rad gan

maved re bel xar da Tan Ce mi na Te sa vi,

bo ro te bas ver Ca vi den Sens wi na aR-

mdeg. mag ram gam Sordi da gahye vi uc -

xo els. ve Rar mo mil bob guls ved re -

biT~ (ris mag gor de zi a ni).

aq ve amis Tqmac gvin da, rom `maT (ar -

go nav tebma) Ca u a res fi li res kun Zuls.

aq kro no si, ti ta neb ze mbrZa neb lo bis

Jams, re a sa gan ma lu lad oke a ne o sis asu -

li nim fa fi li res da u kav Sirda mis gan

vne biT an Te bu li. re am wa as wro mas Ra -

lat ze da kri nos ma... gaq ce viT da aR wia

Ta vi co lis ris xvas. Sercxvenil ma fi -

li rem ki mi a to va es mxa re da pe las g-

Ta did mTeb Si ga da sax lda~. es ad gi-

li imi tom mo vi ta ne, rom meT qva: uZ ve-

les dro Si, am te ri to ri a ze kol xi _

pe laz ge bi cxov robdnen.

kol xe Ti dan gab ru ne bu li ar go se -

le bi mZi me Tav ga da sav le biT uax lovde -

bod nen sam Soblos. eTa li is kun Zu lis

da to ve bis Sem deg `swra fad ga cur dnen

ar go nav te bi _ av so ni is zRvis tal -

Rebze, Cauares tir se ni sis na pi rebs da

ai as sa xel ganTqmul nav sadgur Si Se -

cur dnen. vaJ ka ce bi xo mal di dan gadmo-

vidnen, ba gi re bi na pir ze da a mag res da

da i na xes dab ne u li kir ke. igi Ra mis

siz mre biT iyo SeSinebu li da zRvis

wyliT Tavs iban da, ra Ta cod ve bis gan

gaw mendi li yo... xme leT ze gad mo sul ma

argo nav tebma... ro ca kir kes ga reg no ba

da sa xe ixi les, myis ve Se ic nes ai e tis

grZne u li da~ (aka ki uruSa Ze. ro do se -

lis ar go nav ti ka, 1948, gv. 173-174, xo lo

1964 w. ga mo ce ma Si gv. 285).

qal RmerTi kir kes, kol xe Tis me fis

ai e tis grZne u li dis, tri al vel ze

Tli li qvi sa gan na ge bi sasaxle So ri -

dan izi dav da mnax ve lebs. ho me ro sis

`odi se as~ me a Te sim Re ris mi xed viT Cans,

rom kir kes sa sax le Si mi vid nen jgu-

fis me Ta u ri ev ri lo qe da mi si 22 am xa -

na gi, rom le bic gak virve bu li Sescqe-

rodnen kir kes sa sax lis ir gvliv mo -

bo ri a le uzar ma zar cxo ve lebs, lo-

mebs, mglebs, rom le bic kir ke sa gan mo -

ja do e bul ni mnax ve lebs ela qu ce bod-

nen, fex qveS ege bod nen.

aR sa niS na via, rom kir kes is to ria

ho me ro sis gar da sxva mwer lebsac aqvT

ga mo ye ne bu li ro gorc antiku r ise

eli nis tur xa na Si. apo lo ni os ro do -

se li mTlad uc vle lad ar iye nebs ho -

me ro sis po e mis mi xed viT kir kes si u-

Jets. prof. mi xe il Ci qo va nis mi xed viT:

`arc ise Sors dga nan er Tma ne Ti sa gan

VIII sa u ku nis mgo sa ni ho me ro si da III

sa u ku nis aleq sandri e li po e ti (ro -

do se li) Ta vi anT po e meb Si~.

ro gorc prof. mi xe il Ci qo va ni am -

bobs: ber Znu li mi Tis ori _ ho me ro-

sis da ro do seli se u li re daq cia si u -

Je tu rad er Tma ne Ti sa gan gan sxvavde ba,

ori ve Sem Txve va Si mTa va ri moq me dia

kol xi de li grZne u li qali kir ke, ro -

me lic aja do ebs ada mi a nebs da Ta vi si

sur vi lis mi xed viT uc vlis maT sa-

xes... Zve li redaq ci e bi (ho me ro sis, ro -

do se lis) er Tma ne Ti sa gan, msgav se bis da

mi u xe da vad, mniS vne lov nad gansxvavde -

bi an. iq mne ba STa beW di le ba, rom 500

wlis man Zilze ber Znu li mi To lo gi is

gar kve u l si u Jets deg ra da cia ga nuc-

dia da gaz Rapre bu la (mi xe il Ci qo va ni,

ber Znu li da qar Tu li.... gv. 24, 95).

ko rin To Si me de a sa da ia sons Se e Zi -

naT Svi le bi. aTi we li bed ni e rad cxov -

robdnen. Sem deg ia son ma uRala ta me -

de a saT vis mi ce mul fics da ga daw yvi-

ta Se er To ko rin Tos me fis, kre o nis

asu li kre u sa. me de am kre u sa ze da mis

ma ma ze Su ri iZia. mi Tis mi xed viT, me-

deam Ta vi si Svi le bi da xo ca. mag ram,

Tur me ara, me de as Ta vi si Svi le bi _

fe re te da mer me ro si ta Zar Si ga da u ma -

lavs, Rir se u li ada mi a ne bi ga uz rdia

(ama ze mok led ze mo Tac gvaqvs sa u ba-

ri). me dea Ca vi da aTen Si. Sem deg Svil-

Tan me de os Tan er Tad da to va ati ka da

ga da vi da azi a Si, sa dac Se it yo, rom

per ses Ta vi si Zma ai e ti sa me fo dan ga -

nu dev nia. me de os ma mok la per se si da

ai ets Za la uf le ba da ub ru na. me deo si

ise gaZ li er da, rom azi is di di na wi li

da i ka va, maT So ris is mxa rec, ro mel-

sac mi si sa xe lis mi xed viT mi dia ewo -

de ba (ris mag gor de zi a ni, arg onav te bi,

gv. 45-47).

ase Tia Tqmu le bis uZ ve le si ver sia.

klimenti Selia, profesori, mecnierebisdamsaxurebuli moRvawe.

(gagrZeleba Semdeg nomerSi)

kolxeTi _ kacobriobis civilizaciis saTave

Page 7: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori 76-13 noemberi 2012

(gagrZeleba me-3 gverdidan)

mokled, ver isveneben somxebi da

cdiloben mTel msoflios daumtki-

con, rom isini yvelaze ganaTlebuli

eris msoflioSi. faqtebi da mkvle-

varebi ki sul sxva rameze RaRadeben

vidre saqarTvelos Tavze asxdnen

somexi saakaSvili da misi somxuri

banda, Cven ar gveZleoda saSualeba,

rom Rirseuli pasuxi gagveca somexi

cilismwameblebisaTvis. axla ki, roca

saqarTvelo qarTvelebma davibruneT,

erTi mrude sityvac ki ar unda Se-

varCinoT somex morodior mecniereb-

sa da aranakleb morodior saeklesio

moRvaweebs.

somxur reaqcionerTa bunebiaSi

kargad Casaxedad gTavazobT mcire

amonaridebs cnobili rusi publicis-

tis vasil veliCkos wignidan “kavka-sia”:

...“vin arian somxebi!”MmaTi ZiriTadi

warmomavloba naklebad safuZvlianad

aris gamokvleuli. istoria mowmobs,

rom isini jer babilonis tyveobis

Jams, Semdeg ki ierusalimis dangrevisas

Seerivnen ebraelTa uzarmazar masas.

anTropologiuri TvalsazrisiT, isi-

ni, ufro metad brahicefalebi, e.i. mok-

leTavianebi arian da am mxriv Santris,

erkertis, pantiuxovisa da sxvaTa

gamokvlevebiT, Zalze waagvanan mTiel

ebraelebs da siro-qaldeveebs

(aisorebs). ingliseli swavluli berti-

ni miiCnevs, rom isini palestinamdeli

ebraelebis tipebi arian.

profesori d.anuCini ambobs, rom

somxebi ar ganekuTvnebian ariul

tomebs da isini arianizirebulebi

(eniT) arian. zemoTTqmulTan erTad,

yvela, vinc sakuTar Tavs somxobas mi-

akuTvnebs, aSkarad ar aris Zireuli

somxuri tomis warmomadgeneli. (somx-

uri Jurnali “murCi”, 1897 weli, statia

saTauriT “boSebisagan wamosuli somxe-

bi”). msoflioSi nacionaluri enisa

da samSoblos gareSe mxolod ori

eri arsebobs: ebraelebi da boSebi.

verc aziurma tiraniam, verc Suasauku-

neobrivma daundobelma devnam da verc

Tanamedrove humanurma kulturam ver

SesZlo maTi asimilireba sxva xalxeb-

Tan. am mZlavrma faqtorebma ver Ses-

Zles moegudaT erTi xalxis wres-

gadasuli materialuri sixarbe da

meore xalxis usazRvro ltolva xe-

tialisadmi. yvelgan, evropasa Tu azi-

aSi, axal Tu Zvel samyaroSi, boSa

yovelTvis rCeba boSad, ebraeli ki

ebraelad. mxolod erTaderTma, somexma

erma SesZlo boSebis asimilireba da

amas vamtkiceb _ ambobs statiis avtori

_ ara mSrali sityvebiT, aramed sarw-

muno faqtebze dayrdnobiT. erevnis,

Semaxis, elizavetpolis, tfilisisa da

sxva kuTxeTa boSebma, romelTa arse-

bobasac amtkicebs ormocdaaTi wlis

winandeli istoria, aRar isurves boSe-

bad yofna, Seerwynen somxur elements

da asimilirdnen maTTan, oRondac

daitoves gvarebi maTi warmomavlobis

samaxsovrod. romeli kuTxidanac ar

unda Sexedo am sakiTxs, daskvna erTia

_ arcerT xalxs ar mouxdenia maso-

brivi asimilireba, garda somxebisa.

boSa-somxebis simbiozma Wkviani adami-

anebic ki mogvca. magaliTad, sanqt-pe-

terburgis universitetis profesori

qerobe patkaniani boSuri warmoSobis

somexi gaxldaT (aseve boSuri war-

moSobisaa beri-poeti alamdariani. ax-

landeli ori somexi mwerali, saxalxo

poeti hanes-oRli da sxvebi). profesori

d.anuCini aRniSnavda ra sxva xalxebTan

somxebis asimilirebis mniSvnelovan

SesaZleblobebs, me-19 saukunis 90-ian

wlebSi mianiSnebda, rom somxebs Soris

Zalian bevrni arian asimilirebuli

boSebi. orive xalxTan gacnoba kidev

ufro ganamtkicebs aRniSnuli Jur-

nalis pozicias. mniSvnelovani somxuri

jufebis Taobaze kidev ufro sain-

tereso daskvna gaakeTa kavkasiis

anTropologma, doqtorma i.pantiuxovma.

pativcemulma mecnierma gamoiyena is

periodi, roca tfilisi gadaWedili

iyo naxevrad veluri ltolvilebiT

TurqeTidan da am qveynidan gamoqceul

bevs somexs anTropologiuri kvleva

Cautara. gairkva, rom am daupatiJebel

stumarTa meti wili, TavianTi fizikuri

agebulebiT, wminda wylis qurTebi iyv-

nen. es ki gzas uxsnis varauds imis

Taobaze, rom TurqeTSi somxuri geno-

cidis zogierTi epizodi sxvadasxva

sarwmunoebis mqone qurTTa tomebs

Soris gaRvivebul SuRls ukavSirde-

ba...

...somxebs aseve uneblie an Zalado-

brivi Sejvarebis SemTxvevebi hqondaT

sxva xalxebTanac. sparseli moZaladee-

bi, azerbaijaneli TaTrebi, Turqebi,

qarTvelebi da mTielebi, albaT, didad

ar ebodiSebodnen im xalxis qalebs,

romelTac saxelmwifoebrioba da mas-

Tan dakavSirebuli siamaye da gmiruli

Tavdacvis unari didi xnis win

dahkarges da qarTul xmlebs amoe-

farnen.

am garemoebaTa gamo naTelia, rom

somexTa ZarRvebSi yovelnairi sisxli

sCqefs. amiT aixsneba is ambavi, rom

wina aziaSi saarakod qceuli simx-

dalis mqone somexi xalxi drodadro

iZleva talantian da uSiSar mxedarTm-

Tavrebs. swored es adasturebs somexTa

jilagze sxva meomari da mamaci xalxis

sisxlis gavlenas. normalur, wminda

sisxlis somexs ki, saerTo kavkasiuri

andazis Tanaxmad, “kurdRlisac ki

eSinia”...

...somxebs Zalian ar uyvarT, roca

maT ebraelebs adareben da TavianT

damcvelebs avaleben, rom rac SeiZleba

energiulad amtkicon haikeli xalxis

ariuli warmomavloba. albaT, yovelive

amas eZRvneba maxvilgonieri qarTuli

andaza: “mxolod monas, Tu mas

nabrZanebi aqvs, ekadreba imis mtkiceba,

rom muxis xe vaSls isxams”...

...ai, sxvaTa Soris, ra momwera me

sofel varSavskidan CemTvis ucnobma

damsaxurebulma profesorma d.i.azare-

viCma g.siromiatnikovis amaswindeli

statiis Taobaze, romelic daibeWda

JurnalSi “Новое время” (1903 weli,

#9708): “ara maqvs ra xelT biblioTeka,

mxolod SegaxsenebT, rom ukanasknelad

moskovSi gamarTul arqeologTa

yrilobaze, romelic anTropologiurma

ganyofilebam moawyo virxovis Tavmj-

domareobiT, mosmenil iqna erTi viRac

frangis (vgoneb, misi gvaria fige)

moxseneba somexTa semitizmis Taobaze.

am yrilobis masalebs naxavT saimper-

atoro sajaro biblioTekaSi da iqve

moiZiebT moxsenebasac”.

imedi maqvs, pativcemuli mecnieri

ar gamkilavs imisTvis, rom mis azrs

veyrdnobi _ igi albaT aRaSfoTa semi-

tizmis eWvisgan somexTa damcvelebis

qarafSutulma damokidebulebam mec-

nierebisadmi. amis gasamarTleblad

moviyvan efronisa da brokhauzis gan-

martebas leqsikonSi, imis Taobaze, rom

somxebi indoevropuli tomis iranuli

jgufis anasxletebi arian. magram, aqve

unda gvaxsovdes isic, rom kalendrebic

tyuian, miT umetes, ebraelTa mier Sed-

genili kalendrebi...

aucileblad unda aRiniSnos, rom

somexi navTobmrewveli mecenatebi ga-

Zlierebulad zrunaven somxeTis

gansakuTrebuli istoriis Seqmnaze, am

patara erisa da misi “gmirebis” gan-

didebaze, isini pativiscemis Rirsi

SemTxveviTi generlebi iqnebian, Tu

aseve… pativiscemis Rirsi (oRond, sxva

kuTxiT) arc Tu SemTxveviTi kontra-

bandistebi. kerZod, isini xelidan ar

uSveben SemTxvevas, parazituli

xerxebiT ganadidon TavianTi istori-

uli “damsaxurebebi” Tu amJamindeli

Rirsebebi; gzadagza cdiloben

daCrdilon is mezobeli xalxebi,

romelTac bevrad naTeli istoria da

Rirseba gaaCniaT, vidre sakuTriv

somxebs. istoriul-arqeologiurad

somxebi qarTvelebs usindisod Zarc-

vaven _ istoriuli Zeglebidan

amokawvriT Slian qarTul warwerebs,

itaceben uZveles marTlmadideblur

samrekloebs da dacarielebul ekle-

siebs (amis dasturad moviyvanT wina

ori Tvis ganmavlobaSi momxdar or

faqts: duSeTis mazris wminda

nikolozis eklesiis mrevlma arza

Seadgina da Tavisi wris or warmomad-

genels sTxova, mkacri zomebis misaRe-

bad Suamdgomloba kavkasiis maRali

Cinebis winaSe somexi samRvdeloebis

im warmomadgenelTa mimarT, romelTac

usindisod miitaces samreklo “bodavis

wminda giorgis niSi” da misi mimdebare

teritoria. am samreklos mTavari xate-

bi maTve moipares da duSeTis somxur

eklesias gadasces, samreklos daarqves

“surp-geurqi” da iq marTlmadidebel

mRvdlebs wirvis saSualeba aRukveTes.

Jurnali “kavkasia”, 1897 wlis ivnisi).

axalcixis axlos, mdinare focxovTan

aris samkurnalo wyaro, romelic Tavis

tkivilis uebari saSualebaa. aq didi

xania dgas qarTuli samreklo da sa-

locavi niSa. wyaroTi xalxi ufasod

sargeblobda, samreklos ki sakmaod

didi Sesawiri Sesdioda. mimdinare

wlis martSi ki viRacam samrekloSi

gamofina somxuri xatebi, karebs didi

klite Seaba da gasaRebi jibeSi Caido

(gazeTi “iveria”, 1897 wlis aprili);

Txzaven istoriul sisuleleebs da

Zvel somxur samflobeloebad war-

mogvidgenen im sanaxebs, sadac yoveli

qva qarTuli samefos warsulze mian-

iSnebs...

...patkanovis mowafe niko mari xeli-

dan ar uSvebs SemTxvevas, rom somxebis

sasargeblod qarTvelebs rame wagli-

jos, Tanac, sul imis damtkicebas

cdilobs, rom uZvelesi qarTuli poema

“vefxistyaosani” nasesxebi nawarmoe-

bia.

es xels aZlevT somex politikanebs

imdenad, ramdenadac somxebs Tavisi ar-

sebobis manZilze ar hqoniaT ramdenadme

Zlieri politikuri nawarmoebi, rogorc

eris sulieri aRmavlobis TvalsaCino

nimuSi...

...ai, ras swers somxebze tacitusi

Tavis meore wignis “ad-excessu augusti”-s

52-e paragrafSi _ miukerZoebeli, huma-

nuri da maRalzneobrivi tacitusi,

romelsac SeeZlo romis mtrebis, ger-

manelebis qebac ki: “es aris dasabamidan

orsaxovani xalxi, rogorc xasiaTiT,

aseve geografiuli mdebareobiT”.

xolo, me-12 wignis 46-e paragrafSi igi

aSkarad miuTiTebs somexTa mzakvrul

bunebaze.

“Sen xar mSiSara, Sen xar mona, Sen

xar somexi!” _ ambobs puSkini moxuci

mTielis piriT...

...cnobili frangi mogzauri, grafi

de Sole somxeTis, qurTistanisa da

mesopotamiis mimoxilvis Semdeg musul-

manebis somxebisadmi damokidebulebis

fonze swerda: “miuxedavad didi Tana-

grZnobisa, romelsac badebs somxebis

siRaribe da tanjva-vaeba, me verasodes

movaxerxe maTTan daaxloeba, radgan

ver Sevegue maT zizRis momgvrel

cbierebas, sulmdablobas da gulisam-

rev simuxTles!”

germaneli mogzauri alfred kiorte

Tavis “anatoliur eskizebSi”, romelic

man TurqeTSi moRvawe cnobil germanel

mkvlevars kolmar fonderholcs uZRvna

da romelSic avtori sityvebs qars ar

atans, gamoTqvams Semdeg azrs: “yvela,

vinc am provinciaSi SexebaSia adamianTa

ZiriTad birTvTan, ar SeiZleba pa-

tiviscemiTa da siyvaruliT ar ganim-

sWvalos TurqTa mimarT, upativcemu-

loba ar gamoamJRavnos berZenTa mimarT

da zizRiT ar ganimsWvalos somxe-

bisadmi... yvelgan marTldeba andaza,

rom berZens ZaluZs ori ebraelis mo-

tyueba, somexs ki SeuZlia moatyuos

ori berZeni. darwmunebiT SeiZleba

iTqvas, rom Tu anatoliaSi sadme mo-

gatyues, ese igi, saqme somexTan gqoniaT”.

avtors aseve mohyavs eski-Sexirelis _

erT-erTi msxvili moqaravnis sityvebi:

“roca raime saqmesTan dakavSirebiT

vurigdebi Turqs, masTan werilobiTi

kontraqtis gaformeba ar mWirdeba,

radgan misi sityvac sakmarisia. berZen-

Tan an sxva levitanelTan pirobebs

werilobiT vaformeb, radgan es saWiro-

caa da sasargebloc. somexTan arc

raime weriliT minda saqmis daWera,

radgan maTi sicruisa da intrigebisgan

vercerTi werilobiTi piroba ver dag-

ixsnis”...

...mkacrad Tu ganvsazRvravT, somxur

inteligencias kargad aqvs gaazrebuli,

rom misi jilagi mTlad kargi rep-

utaciiT ver sargeblobs, kavkasiis sak-

iTxebSi gauTviTcnobierebel xalxs

isini SemTxveviT ar warudgebodnen

xolme “qarTvelebad”, zogjer ki

“Cerqezebadac”. SemTxveviTi arc is

aris, rom somxebisadmi garkveuli sim-

patiiT ganwyobili publicistebi eride-

bian am eris pirdapir dasaxelebas

“somxebad” da maT moixsenieben xolme

“adgilobrivebad”, “kavkasielebad”, xSir-

ad ki “qristianebad”. es ukanaskneli

Tikuni maTTvis yvelaze sanukvaria,

rogorc musulmanur samyarosTan das-

apirispireblad, aseve imitomac, rom

isini, Tundac uneblied, ebraelebs ar

Seadaron. maTi ebraelebTan msgavseba

ki imdenad TvalSisacemia, rom mTeli

msoflios mecnierTa mtkicebas somxe-

bis ariulobis Taobaze cxovrebiseuli

realiebi wamsve gaacamtvereben.

raoden arazustic ar unda iyos

somxeTis istoria, masSi uamravi ram

aris niSandoblivi da Wkuissaswavli

_ Txrobis ubodiSo toni iqneba es Tu

moxmobili faqtebi. dawyebuli kaTo-

likos ioane VI-dan (“somxeTis istoria

kacobriobis dasabamidan 925-e wlamde”,

frangulad Targmna sen-martenma), vidre

gviandel periodamde somexi is-

torikosebi pretenzias acxadeben leg-

endaruli periodis monacemTa

sizusteze, TiTqos somexTa warmoSoba

uSualod noes ukavSirdeba. misi Svil-

TaSvili, xolo iafetis SvilisSvili

iyo haiki. somexi arqiepiskoposis iose-

fis mtkicebiT, romelmac imperator

pavle pirvels wigni uZRvna, somxuri

warmomavloba Semdegi sqemiT viTardeba:

noem Sva iafeti, iafetma Sva homeri,

homerma Sva tirasi, tirasma Sva Torgomi,

Torgomma Sva haiki, romelmac nimrodTan

erTad babilonTa enis aRreva gamoiwvia.

haiks ar surda nimrodis umaRlesi

xelisuflebis aRiareba, aujanyda mas,

gaimarjva da nimrodi mokla. amdenad,

xalxma, romelsac Tavkacobda haiki,

sakuTar Tavs uwoda “haikelebi”. amas

mTeli rigi analogiuri “simarTlis

momcveli da aRiarebuli” faqtebi

moyveba. gverdebi aWrelebulia iseT

“did adamianTa” saxelebiT, romelTac

istoria ar icnobs, xolo drodadro

istoriulad sruliad umniSvnelo per-

sonaTa uaRresad gazviadebuli fig-

urebi Cndebian...

...somexTa damokidebuleba ruseTis

mTavrobis mimarT sagrZnoblad Wrelia.

aniWebda ra did mniSvnelobas axlo

aRmosavleTSi ruseTis istoriul

misias, petre pirveli sulac ar iqne-

boda imis winaaRmdegi, rom xalxi,

romelic Tavis Tavs qristians uwodeb-

da, musulmani dampyroblis winaaRmdeg

aRmsdgariyo. amitom man, zemoT aR-

niSnul avantiurists, somexTa wargza-

vnil israel oris azris gamoTqmis

saSualeba misca, magram, mis ankesze ar

wamoego. didma imperatorma brZana,

sityvierad ganemartaT somexTa wargza-

vnilTaTvis, rom axla “SvedebTan omiT

aris dakavebuli” da, amdenad, avantiura

Tavidan aicila. rac Seexeba somex is-

rael oris Txovnas, rom SvedebTan

omSi igi ruseTis jarTan darCeniliyo,

imperatorma upasuxa, rom “misi iq yofna

arafris momtania”...

...somxuri sakiTxis sirTule imaSic

mdgomareobs, rom parazitizmisa da

politikanurobis amocanebi mWidrodaa

gadaxlarTuli erTmaneTSi da isini

organul kavSirSi imyofebian erT-

maneTTan...

... Tu sityva “SeTxzulis” garda

sxva ram sityvasac mivusadagebT somx-

eTis istorias, upirvelesad, es gaxlavT

sityva “Ralati”. mudmivad meryevi

sazRvrebis mqone saxelmwifos, somx-

eTis, saeWvod cnobili mmarTvelebi

yovelTvis mosazRvre Zlieri sax-

elmwifoebis monarqebze iyvnen

damokidebuli, da... yovelTvis Rala-

tobdnen maT...

simarTle, romelsac saguldagulod Cqmalaven somxebi

Page 8: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori8 6-13 noemberi 2012

cnobili iuristi, mecnieri mindia

ugrexeliZe qveyanaSi arsebul

samarTlebriv mdgomareobas sagangaSod

miiCnevs. uzenaesi sasamarTlos Tavmj-

domareobis Semdeg, 10 wlis gan-

mavlobaSi evropis adamianis uflebaTa

dacvis sasamarTlos mosamarTle iyo

da bevri gaxmaurebuli saqmis ganxilva

mouxda. darwmunebulia, rom stras-

burgSi gagzavnili saqmeebis umravle-

sobas saqarTvelos xelisufleba

waagebs da xalxisTvis soliduri

Tanxebis gadaxda mouwevs. arCevnebamde

Sexvedrisas gamoTqva rwmena, rom

qarTveli xalxi swor arCevans

gaakeTebs da amis Semdeg qveyana

samarTlebriv CarCoSi moeqceva. misi

am interviudan mkiTxveli bevr sain-

tereso detals Seityobs.

minidosie Tbilisis saxelmwifo universitetis

iuridiuli fakultetis damTavrebis

Semdeg, mindia ugrexeliZe eweoda mec-

nierul saqmianobas saqarTvelos mec-

nierebaTa akademiis ekonomikisa da

samarTlis institutSi, iyo saqarTve-

los teqnikuri universitetis proreq-

tori; 1990 wels airCies saqarTvelos

uzenaesi sabWos (parlamentis) wevrad,

imave wels ki _ saqarTvelos uzenaesi

sasamarTlos Tavmjdomared. 1993 wlidan

muSaobda: saxelmwifo sakonstitucio

komisiis marTlmsajulebis qvekomisiis

Tavmjdomared, sasamarTlo reformebis

saxelmwifo komisiis TanaTavmjdomared,

sisxlis samarTlis axali kodeqsis

samTavrobo komisiis TanaTavmjdomared,

iyo qarTuli enciklopediis sagamom-

cemlo sabWos wevri. miniWebuli aqvs

Rirsebis ordeni. 1999 wels airCies

adamianis uflebaTa evropuli sasamarT-

los mosamarTled. 2009 wlidan sazo-

gadoebrivi sakonstitucio komisiis

wevri, agreTve _ evrosabWos sistemaSi

moqmedi Tbilisis politikuri skolis

eqspertia. aris aTeulobiT samecniero

naSromis avtori da samecniero saqmi-

anobasTan erTad, pedagogiur saqmi-

anobasac eweva.

_ batono mindia, albaT

dameTanxmebiT, rom demokratiis xarisxi

saxelmwifoSi upirveles yovlisa,

sasamarTlo sistemis damoukideblobis

xarisxiT izomeba. amitom Cveni saubari

swored am sakiTxiT minda daviwyoT.

adamianebi xSirad aprotesteben gana-

Cens. bolo TveebSi gansakuTrebiT

TvalSi sacemi iyo opoziciuri poli-

tikuri gaerTianebis SemomwirvelTa

soliduri TanxebiT masobrivi da-

jarimeba, rac sasamarTlom daakanona.

bevri dajarimebuli sakuTari saxlidan

ukve gamoasaxles kidec da maTi

sarCeli strasburgSi igzavneba. aqvT

Tu ara am saCivrebis avtorebs mogebis

Sansi?

_ samarTlebrivad, yvela es SemTxveva

uciloblad mogebuli iqneba evropis

sasamarTloSi. oRond meCveneba, rom

rodesac saxelmwifos am ukanonobaTa

gamo jarimebs daakisreben, SesaZloa,

isini, visac uCivian, arc iyvnen xelisu-

flebaSi da Tavad im adamianebs

mouwioT am Tanxis gadaxdam, vinc axla

dazaralebulia da Civis... axla yve-

lasaTvis mTavaria, xalxi provokacias

ar wamoegos da rogorme simSvide Sev-

inarCunoT.

_ xSirad, erTsa da imave

mosamarTleebs gamoaqvT xelisu-

flebisTvis xelsayreli gadawyvetile-

bebi. ras etyodiT aseT mosamarTleebs?

_ cota xnis win isini gavafrTxile,

rom “niurnbergis procesi” ar ascdebaT

da rac ufro droze moegebian gons

da ganeridebian am umsgavsobas, miT

ukeTesi iqneba. bolo dros rac xdeba,

es aranairad ar jdeba kanonis far-

glebSi. arc is SeiZleba, rom erTi da

imave mosamarTlesTan xvdebodes “qar-

Tuli ocnebis” saqmeebi. saqme mosamar-

Tles an anbanis mixedviT ewereba, an _

qronologiuri principiT, saqmis Se-

mosvlisda mixedviT.

_ bolo dros xelisuflebam stras-

burgSi bevri saqme waago. amaze ra

reaqcia hqondaT Tqvens ucxoel

kolegebs?

_ sandro girgvlianis saqmes rom

ganixilav, ra warmodgena unda gqondes

qveyanaze?.. ver davijerebdi, es vinmes

rom eTqva _ daskvnaSi pirdapir ase

weria: “sasamarTlo da yvela sxva

uwyeba Sexmatkbilebulad moqmedebdnen,

raTa es saqme ar yofiliyo gamoZiebu-

li”. amaze meti ra unda eTqvaT?!

_ batono mindia, momCivani wlebis

manZilze elodeba evrosasamarTlos

verdiqts. ase ratom Wianurdeba saqmee-

bis ganxilva?

_ isinic politikur movlenebs ade-

vneben Tvals da es aris dagvianebis

mizezi...

_ uSualod Tqven Tu monawileobdiT

saqarTvelodan gagzavnili saqmeebis

ganxilvaSi?

_ yvela saqme CemTan xvdeboda, garda

iseTisa, romelsac Cemi surviliT Camov-

cildi. yvela erovnul saqmes ori

Tanamdebobis piri hpatronobs.

momxsenebeli ar unda iyos im qveynis

moqalaqe, romlis saqmec ixileba, magram

meore piri aucileblad unda iyos

erovnuli mosamarTle. es imitom, rom

rac unda kargad Seiswavlon saqme,

sxva ver iqneba iseTive mcodne im qvey-

nis kanonmdeblobis da faqtobrivi

viTarebis. amitom gekiTxebian yve-

lafers. es gevaleba da ar aris saSiSi,

radgan Semowmebuli xar ukve, rogorc

piruTvneli da miukerZoebeli adamiani.

ase rom ar iyos kidec, maSinve Segaty-

oben. iseTi profesionalebi arian, romc

gaamrudo, mainc erTi xma Senia: Tu

mcire palata ixilavs, sul 7 xmiT

wydeba saqmis bedi, Tu didi palata _

maSin 17 xmiT.

_ anu Tqven ganixileT yvela gax-

maurebuli saqme?

_ Tengiz asaniZis saqmidan dawyebu-

li, CeCnebis saqmiT damTavrebuli.

gverdiT myavda araCveulebrivi gundi.

maT Soris iyo, maRali rangis profe-

sionali _ Tea wulukiani; gverdiT

rom ar myoloda, Zalian gamiWirdeboda.

_ xSirad amboben, rom xelisuflebis

warmomadgenlebi procesze moumzade-

blebi gamodiodnen. am mosazrebas

iziarebT?

_ samwuxarod, xSirad Cveni xelisu-

flebis warmomadgenlebi iseT ileTebs

iyenebdnen, romlebic ucxoeTSi gaugebari

da miuRebelia. viTom raRac dokumenti

ar mivida, Seferxeba iyo da a.S. slengis

enaze rom giTxraT, “diSovi” nomrebi...

molaSvilis da absanZis saqmeebis ganx-

ilvaSi monawileobaze uari vTqvi, radgan

Tavis droze am xalxTan uSualo Sexeba

mqonda, zogjer _ kargi, zogjer _ cudi

da romc vyofiliyavi obieqturi, kiTxvebi

mainc darCeboda. iyo ramdenime SemTxveva,

rodesac saqarTvelom, Cem magivrad,

droebiT saqmeSi monawileobis misaRebad,

strasburgSi iseTi adamianebi gamogzavna,

romlebic TviTon monawileobdnen

saqarTveloSi im saqmis gaukuRmarTe-

baSi!.. erTxel eka tyeSelaSvilis daniSv-

na undodaT da mis gamogzavnas apirebd-

nen, arada, aq TviTon monawileobda im

adamianis daWeraSi; es maSinve gaSifres

evrosasamarTloSi da mkiTxes kidec, _

ra Wkuas emsaxureba es Tqveni xelisu-

fleba, amas rom akeTebso?..

_ anu es meTodi ar amarTlebda?

_ piriqiT, ukureaqcias iwvevda... ra

moxda haagis sasamarTloSi, esec cx-

adyofs, rogor amzadeben eseni saqmeebs.

mxedvelobaSi maqvs ruseTis winaaRmdeg

Setanili saCivari. qveynisTvis sasic-

ocxlo sakiTxebs, romelic am sarCelSi

saqarTvelom daayena, gaeros saerTa-

Soriso sasamarTlo haagaSi arsebiTad

ver ganixilavs mxolod imis gamo, rom

saqarTvelos iusticiis saministrom

proceduruli moTxovnebi ver daakmay-

ofila. iusticiis saministros hqonda

valdebuleba, jer miemarTa rasobrivi

diskriminaciis saerTaSoriso

komitetisTvis, rac mas aseve ar gaukeTe-

bia. Tu rasobrivi diskriminaciis saer-

TaSoriso komiteti ar daakmayofilebda

sarCels, maSin iusticiis saministros

ukve SeeZlo, gaeros saerTaSoriso

sasamarTlosTvis miemarTa; es proce-

dura saministrom ar amowura da ise

mimarTa gaeros saerTaSoriso marTlm-

sajulebis sasamarTlos haagaSi. amitom

saqme praqtikulad daRupes procedu-

rul stadiaSive. samwuxaroa, roca

aseTi moumzadebeli saqmeebi midis. iq

konkretuli pirovnebebi ar Canan, magram

amiT saqarTvelos imiji ilaxeba...

roca es xelisufleba saTaveSi movi-

da, vicodi, ra sirTuleebi iqneboda.

marTalia, mixeil saakaSvili bevrs la-

parakobs Tavis ganaTlebaze, magram mas

bavSvobidan vicnob da yvelaze kargad

vici, rogoria misi samarTlebrivi

ganaTleba. isic kargad maxsovs, moskovSi

gamocdaze rom CaiWra; misi bebia, babua

da deda mTxovdnen, davxmarebodi kievis

saswavlebelSi miSas mowyobaSi. maSin

mas skola axali damTavrebuli hqonda

da Tavisi araswori saqcielis gamo

TbilisSi ar daedgomeboda, Tanaklase-

lebis mSoblebi dasdevdnen... am sakiTxze

metad aRar SevCerdebi, es xom man

kargad icis... erTs getyviT: kievis uni-

versitetSi miSa Cemi gagzavnilia. akakis

“gamzrdelis” ar iyos, ar vici, ukve

ramdenjer movikla Tavi... miSas garda,

bevri iuristi, romlebic dRes xelisu-

flebaSi arian, Cemi moswavleebi iyvnen.

RmerTma kargad amyofos kote

kublaSvili _ isic Cemi moswavle iyo.

ganaTlebuli biWia, Tavisi Zmisgan gan-

sxvavebiT, magram mas ara aqvs ufleba,

uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomare

iyos...

_ Tqven uzenaesi sasamarTlos

mosamarTleobas strasburgSi wasvla

arCieT. Tu mixeil saakaSvilTan

axloblobdiT, swored mis dros ratom

TqviT uari am maRal Tanamdebobaze?

_ aq marTla gaukvirdaT, rom evropis

adamianis uflebaTa dacvis sasamarT-

loSi rigiTi mosamarTleoba vamjobine

uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomareobas.

bevri motivi mqonda. jer erTi,

saqarTveloSi, romelic politikurad

mouwesrigebeli qveyana iyo (da aris

dResac), mimaCnda, rom maT xelSi

samarTlebrivi sakiTxebi saSinel CixSi

moeqceoda. nu ggoniaT, rom sasamarTlo

reforma mixeil saakaSvilma Caatara.

is rom movida, reformas Seuqcevadi

xasiaTi hqonda. man mere araTu miisaku-

Tra, aramed “gaaupatiura” dawyebuli

reforma. uamravi mimarTuleba aqvs re-

formas, misTvis ki mTavari iyo, xalxi

samsaxurebidan gaeyara da Tavisi xalxi

daesva. Semdeg es mosamarTleebi kargad

gamoiyena da maTi nawili cixeSic ki

gauSva... boboqari periodebi iyo. rom

gaecnoT im pirvel dokumentebs, roml-

iTac gza unda gaxsnoda namdvil

samarTlebriv cxovrebas saqarTveloSi,

SeiZleba, gagikvirdeT kidec.

es adamianebi, romlebic maSin Se-

vardnaZis frTis qveS iyvnen da “mo-

qalaqeTa kavSiris” saintereso nawils

Seadgendnen, saocrebebs akeTebdnen. Za-

lian niWieri iyo Jvania, wignieri,

ganaTlebuli adamiani. maTTan, bune-

brivia, Sexeba mqonda. metsac getyviT:

iusticiis sabWoSi 12 kaci iyo; Tanamde-

bobrivad pirveli me viyavi, meore Tu

mesame figura saakaSvili gaxldaT.

iciT, rogor cxovrobda e.w. reforma-

torebis jgufi?! SevardnaZis jgufis

wevrebad miiCneodnen, TiTqos utevdnen

konservatorebs, magram sinamdvileSi,

mobrundebodnen xolme da Tavisianebs

ebrZodnen, rom momavalSi rogorc

opozicionerebi, ise warmoCeniliyvnen

sazogadoebaSi. es aSkara iyo. amas Se-

vardnaZe rom mixvda, cdilobda, maTTan

davepirispirebine da amiT Tavisi skami

SeenarCunebina. gadavwyvite, maT

pirovnul dapirispirebas gavqceodi.

im axalgazrda frTamac, roca dainaxa,

rom maTi pirisfareSi ver gavxdebodi,

bunebrivia, momiZula, magram manamde

bevri rame erTad gvikeTebia.

_ konkretulad ra?

_ prokuratura Warbi funqciebisgan

unda gaTavisuflebuliyo, iusticiis

saministros mTeli rigi funqciebi

unda CamorTmeoda, Seiqmna iusticiis

sabWo... mere, rogorc ki aRmavali bur-

JuaziasaviT moeqcnen xelisuflebis

saTaveSi, ormagad aRadgines is funq-

ciebi, romelic am uwyebebs revoluci-

amde waarTves. ukve aRar sWirdebodaT,

radgan TviTon movidnen xelisufle-

baSi da undodaT, rac SeiZleba meti

uwyeba yofiliyo maT uSualo kon-

trolqveS. aseTi politikuri axirebe-

bis gamtarebeli ver gavxdebodi. erTi

mxriv, ukve SevardnaZe veRar uZlebda

amas. yvelafers rom mixvda, gadawyvita,

saakaSvilis frTa Caenacvlebina Jva-

nia-SaSiaSvilis frTiT, magram maSin

zurab Jvania da Temur SaSiaSvili

erTmaneTTan dapirispirebulebi iyvnen

da es gegma SevardnaZes ar gamouvida...

im umsgavsobas gaveqeci. amave dros, es

iyo erTaderTi Sansi, rom im asakSi

kidev raRac meswavla. evrosasamarT-

loSi axali asparezi, axali urTier-

Tobebi, axali perspeqtivebi meloda

da marTlac ase moxda.

_ rogori iyo evrosasamarTloSi

gatarebuli 10 weliwadi?

_ mZime, magram nayofieri. sruliad

axal sistemaSi vmuSaobdi, kanonia

samarTlis mTavari wyaro, kanonsa da

samarTals Soris tolobis niSania _

kanoni udris samarTals. cudi samar-

Tali ar arsebobs. iq precedentul

samarTalze unda gadavrTuliyavi. amit-

om, pirveli 3 weli, dRe da Rame vmuSaob-

di, rom is teqnologiebi ameTvisebina,

rac arsebobs. ras niSnavs preceden-

tuli samarTali? Sen xelmZRvanelob

ara kodeqsis muxliT, aramed evropis

sasamarTloebis mier winaT, msgavs

saqmeebze gamotanili gadawyvetile-

bebiT _ anu precedentebiT. bevria

aseTi gadawyvetileba, is unda moiZio

da unda icode, rogor gamoiyeno. rTu-

lia, magram davZlie. mere ukve yve-

laferi kalapotSi Cadga da bevri

saintereso saqme ganvixile. Cavardna

ar mqonia, piriqiT, gakvirvebulebic ki

iyvnen _ postsabWouri sivrcidan Camo-

sulma amdens rom mivaRwie. ra icodnen,

rom amis mTavari Semoqmedi Cemi peda-

gogi _ TinaTin wereTeli iyo, romelic

sabWoTa samarTals ki ara, saerTa-

Soriso samarTals gvaswavlida...

_ albaT gqondaT SeTavazeba poli-

tikuri partiebisgan. ratom ar waxvediT

politikaSi?

_ politikisken ar gamixedavs. Se-

Tavazeba Zalian bevrjer mqonda, magram

uars vambobdi. pedagogiur saqmianobas

or universitetSi vewevi. aseve, kalami

arasodes damidvia da momavalSic mec-

nierul saqmianobas gavagrZeleb.

saocrad mawuxebs, rom xalxSi gamZafre-

bulia usamarTlobis gancda. es aris

marTlmsajulebis didi krizisi.

mTavari is aris, rom qarTuli

samarTlis momxmarebeli mxolod erTi

muWa adamianebi arian, romlebic mmarTv-

el gunds warmoadgenen. bunebrivia, es

qveynisTvis didi marcxia.

P.S. Cveni gazeTis momdevno nomerSi

ganvagrZobT saubars baton mindia

ugrexeliZesTan, romelic gviambobs,

rogor gaxda uzenaesi sasamarTlos

Tavmjdomare, ra piroba misca zviad

gamsaxurdias, ratom darCa SevardnaZis

xelisuflebaSi da ra gancda hqonda,

roca gamsaxurdias momxreebs

asamarTlebda.

T. xurcilava

ras hyveba mixeil saakaSvilis “gamzrdeli” _“ar vici, ukve ramdenjer movikla Tavi”

Page 9: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori 96-13 noemberi 2012

ramdenime aTeuli welia, mavne tradi-

ciad damkvidrda cilismwamebluri gancx-

adebebis gakeTeba saqarTvelos prezi-

dentis, zviad gamsaxurdias, mimarT, ramac,

samwuxarod, masStaburi xasiaTi miiRo.

amis erT-erTi dasturia am dReebSi

somexi maRalCinosnis mier sajarod

gakeTebuli upasuxismgeblo gancxadeba,

romelSic man zviad gamsaxurdia anti-

somxur tendenciaSi daadanaSaula.

aseT usafuZvlo braldebebs rogorc

saqarTveloSi, aseve mis farglebs gareT,

ganapirobebs specsamsaxurebis mier didi

xnis winaT SemuSavebuli sqema, romelic

miznad isaxavda da isaxavs zviad gamsax-

urdias diqtatorad, Sovinistad, anti-

demokratad warmoCenas, raTa diskred-

itacia moxdes ara marto baton zviad

gamsaxurdiasi, aramed mTeli erovnul-

ganmaTavisuflebeli moZraobisa da misi

monapovrebisa.

sruli pasuxismgeblobiT minda gan-

vacxado, rom baton zviad gamsaxurdiasa

da mis mTavrobas arsad, arasdros, arc

zepir gamosvlebSi, arc werilobiT

araqarTveli mosaxleobis mimarT raime

Seuracxmyofeli gancxadebebi ar gaukeTe-

bia. aseve, erovnuli xelisuflebis

mmarTvelobis periodSi eTnikuri um-

ciresobebis mimarT aranairi diskrimi-

naciuli, ukanono qmedebebi ar ganxor-

cielebula.

baton zviad gamsaxurdias, samwuxarod,

msgavs ciliswamebebsa da dausabuTebel

gancxadebebze xSirad uxdeboda pasuxis

gacema. aRniSnul sakiTxTan dakavSirebiT

baton zviad gamsaxurdias poziciis na-

Telsayofad mogvaqvs 1990 wlis oq-

tomberSi, arCevnebamde, saqarTvelos tele-

viziiT misi gamosvlis Canaweridan ci-

tata: `...Semdegi sakiTxi, romelzedac

mraval SekiTxvas gvisvamen es aris Cveni

damokidebuleba araqarTvel mosaxleobas-

Tan. Cven araerTxel gangvicxadebia, rom

Cven ar moviTxovT araqarTvelTa gasaxle-

bas saqarTvelodan, rogorc amas zo-

gierTi mogvawers. ar moviTxovT maT

diskriminacias, devnas. Cven moviTxovT

mxolod uflebaTa gaTanabrebas. amJamad

aravisTvis saidumlo araa, rom qarTveli

mosaxleoba bevr raionSi diskriminire-

bulia, iCagreba. Cven moviTxovT mxolod

uflebaTa gaTanabrebas, qarTvelTa

diskriminaciis Sewyvetas da amave dros,

rasakvirvelia, araqarTveli erovnuli

umciresobebis uflebaTa dakanonebas.

aseTia Cveni pozicia araqarTveli

mosaxleobis sakiTxSi~ (ix. `mrgvali

magida _ Tavisufali saqarTvelo~, cno-

bari, Tbilisi, 2009, gv. 69).

araqarTveli erovnuli umciresobebisad-

mi araTu diskriminaciuli, aramed Semwynare-

bluri, samarTliani damokidebulebis faq-

tobrivi dasturia saarCevno blokis

`mrgvali magida-Tavisufali saqarTvelo~

politikuri programa, romlis Tanaxmadac

sakanonmdeblo aqtiT uzrunvelyofilia

saqarTvelos yvela moqalaqis Tanasworu-

flebianoba, erovnul umciresobaTa poli-

tikur-samarTlebrivi garantiebi (ix.

`mrgvali magida _ Tavisufali saqarTvelo~,

cnobari, Tbilisi, gv. 29-30).

yovelive zemoTqmulidan gamomdinare,

konkretuli faqtebiT gaumyarebeli

gancxadebebi unda CaiTvalos ciliswame-

bad, sazogadoebrivi azris dezorientaci-

is mcdelobad da unda mieces ara marto

politikuri, aramed samarTlebrivi Se-

fasebac.

aqve gvinda SevexoT uaxlesi istoriis

gayalbebis kidev erT yuradsaReb mcde-

lobas. 1 oqtombris arCevnebis Semdgom

periodSi ̀ qarTuli ocnebis~ liderisgan,

aseve koaliciis yvela wevrisgan gamud-

mebiT keTdeba gancxadebebi, rom TiTqos

1 oqtombris arCevnebi iyo pirveli

demokratiuli arCevnebi saqarTvelos is-

toriaSi. saqarTvelos istoria dRemde,

`nacionaluri moZraobis~ reJimis axirebis

gamo, iwyeboda 2003 wlidan. dReidan ki,

rogorc Cans, saqarTvelos istoria dai-

wyeba 2012 wlis 1 oqtombridan. msgavsi

upasuxismgeblo gancxadebebi sxva arafe-

ria, Tu ara sazogadoebisTvis TvalSi

nacris Seyra. 1990 wlis 28 oqtombris

marTlac pirveli, mravalpartiuli,

demokratiuli arCevnebis mizanmimarTuli

ignorireba, saqarTvelos uaxlesi is-

toriidan misi umniSvnelovanesi mon-

apovrebis (saqarTvelos mTel terito-

riaze Catarebuli sayovelTao referen-

dumis, damoukidebulebis aRdgenis)

sabolood amoRebis mcdeloba. damafiqre-

belia is faqti, rom 20 wlis manZilze

permanentuli usamarTlobiTa da ganuk-

iTxaobiT daTrgunuli mosaxleobisgan

mxardaWerili da gamarjvebuli `qarTuli

ocneba~ cdilobs Tavisi moRvaweoba

saqarTvelos istoriis gayalbebis mcde-

lobiT daiwyos. rac Seexeba im faqts,

Tu ramdenad kanonieri, demokratiuli

da Tavisufali iyo umanko Cvilis moSTo-

bis, specdaniSnulebis razmisa da niRbiani

pirebis mier iaraRis JRarunisa da

arCevnebis Sedegebis sxvaobis minimumamde

xelovnurad dayvanis fonze Catarebuli

arCevnebi, amas uaxlesi istoria da misi

udidebulesoba xalxi gansjis.

eTer mgalobliSvili

13 oqtomberi, 2012 weli

`sicrue da orpiroba avnebs xorcsa, merme sulsa~

qarTulma mecnierebam didi

danaklisi ganicada _ gardaicvala

cnobili qarTveli istorikosi,

saqarTvelos saxalxo meurneobis

Rvawlmosili muSaki, saxalxo moZraoba

“samegrelos” Tanamdgomi misi daarse-

bis dRidan, gazeT “iloris” aqtiuri

avtori, akademikosi anzor Sonia.

saqarTvelom dahkarga mklav-

mouRleli mecnieri-mkvlevari, sazo-

gadoebam _ Rirseuli pirovneba, romel-

mac kacurad ganvlo RvTis mier

misTvis boZebuli 75 weliwadi, ojaxma

dahkarga sanimuSo mzrunveli meuRle

da mama, samegobrom dahkarga saimedo

sayrdeni Wirisa Tu lxinis Jams...

marTlac Tavzardamcemi aRmoCnda

yvelasaTvis anzor Sonias gardac-

valeba!

imdenad didi iyo sulmnaT anzoris

gataceba saqarTvelos istoriiT, rom

mas urTulesi kvleviTi samuSaoebi ar

Seuwyvetia maSinac ki, roca sapasuxis-

mgeblo Tanamdebobebi ekava partiul,

sabWoTa Tu administraciul orga-

noebSi, da maSinac, roca xelmZRvanelob-

da msxvil sarewvelo sawarmoebs.

grigaliviT SeiWra anzor Sonia

konservatizmiT gamorCeul istoriul

mecnierebaSi da safuZvlianad

mokvleuli, aqamde ucnobi istoriuli

movlenebiT TiTqmis yiraze daayena

saukuneTa ganmavlobaSi lamis dogmad

qceuli faqtebi. Znelia gamoarCio

romelime wigni mis aTeulobiT gamo-

cemas Soris, romelsac SesaSuri

keTilsindisierebiT aCuqurTmebda

kolxuri graalis mcvelad SemarTuli

mecnieri. moSurneebi mxolod zurgs

ukan Tu bedavdnen qiliks, pirSi ki

veras ubedavdnen, radgan WeSmarite-

basTan SeWidebas mxolod znedacemuli

angaJirebuli adamiani, an saqarTvelos

dauZinebeli mteri Tu gabedavs. maT

ki batoni anzori yovelTvis scemda

sakadris pasuxs, Tumca, amave dros

iyo uarResad gawonasworebuli, maqsi-

malurad delikaturi, kolxuri

zrdilobiT gamorCeuli!

swored anzor Soniam daayena

pirvelma saqarTvelosaTvis istori-

uli saxelwodebis “iberiis”

dabrunebis sakiTxi. swored man SeuZa-

xa afxaz Soniebs: “vai Cvens Tavs,

Tqveni odabade Tu dagaviwydaTo”!

mxolod anzor SoniasTana alalmar-

Tal da wesier kacs hqonda imis

moraluri ufleba, rom gaekicxa ara

mxolod WeSmaritebis gzas acdenili

sakuTari sagvareulos zogi wevri,

aramed mTeli sazogadoebac ki...

samwuxaroa, rom anzor Soniaze

dReidan warsulSi mogviwevs saubari!

saxalxo moZraoba

“samegrelo”,

gazeTi “ilori”

roca batoni anzori 70 wlis gaxda,

cnobilma qarTvelma istorikosma, mec-

nierebis damsaxurebulma moRvawem,

akademikosma, batonma klimenti Seliam

gulTbili werili miuZRvna mas. ba-

toni klimentis TxovniT, es werili

gvinda nekrologad gavadevnoT anzor

Sonias ukanasknel gzaze.

kacur-kacobis qurumi

(sityva anzor Soniaze)

batoni anzori _ inJineri, is-

torikosi, publicisti, mravali wignisa

da statiis avtori, didi eruditi,

Rirseuli mamuliSvili, qvelmoqmedi,

mravalmxrivi sazogado moRvawe,

aTeuli wlebis manZilze uangarod,

maRali niWierebiT, amouwuravi en-

ergiiT da dauRalavad emsaxureba

misTvis sicocxleze ufro sayvareli

samSoblos _ qarTveli eris intere-

sebs. is Tavisi SeZaxilebiT amxnevebs

dids Tu pataras da swori, marTali

gziT siarulisken, samSoblos umaR-

lesi siyvarulisken mouwodebs maT.

misTvis umaRlesi principia didi va-

Jas sityvebi: “RmerTo, Seayvare

qarTvelebs saqarTvelo!” da

“saqarTvelo upirveles yovlisa”!

ero qarTvelo _ gamravldi, ga-

Zlierdi, amaRldi! _ es aris misi oc-

neba. misi naSromebis laitmotivia

erovnuli tradiciebis, zne-Cveulebe-

bis, adaT-wesebis dacva, samSoblos

siyvaruli, ubraloeba, patiosneba, moy-

vasis siyvaruli, urTierTpativiscema.

batoni anzor Sonia _ sityviT,

mravalricxovani wigniTa da statiiT,

saqmiT _ kuTxurobis, urTierT-

dapirispirebis winaaRmdeg, qveynis er-

Tianobisa da mTlianobisaTvis dau-

Ralavi mebrZolia. is samarTlianad

amtkicebs, rom saqarTvelo

ganaTlebiT, kulturiT, civilizaciiT,

Cveni samyaros erT-erTi upirvelesi

da uZvelesi qveyanaa.

batoni anzoris gamosvlas Tu

moxsenebas mravalricxovani audito-

ria yovelTvis siyvaruliT xvdeba.

is SesaniSnavi oratoria.

batoni anzori gulgadaxsnili,

uSuro da Tavmdabali, urpetenzio,

laRi da ubadloa lxinsa da nadimSi,

igi saxelqmnili pirovneba da sax-

elqmnili Tamadaa.

batoni anzori utyuaria megob-

robaSi, erTguli yvela karg saqmeSi.

anzor Sonias naSromebidan

CamovTvli zogierTs: “werili afxaz

Soniebs, anu, vai Cvens Tavs”, “erovnuli

mniSvnelobis sabediswero Secdoma”,

“eris didi tkivili”, “gvarebi

metyveleben”, “didi saqarTvelos

tragedia”, “afxazeTi _ danaSaulis

tolfasia uTqmeloba”, “egrisis sam-

Tavro” da qarTuli saxelmwifoebri-

oba da sxva.

erTi patara adgil-abzaci anzor

Sonias wignidan “didi saqarTvelos

tragedia”: “saqarTvelos istoria

uwyveti jaWvia Cveni winaprebis mier

gadaxdili omebisa deda-samSoblos

dasacavad, jiSis, enis, mamulisa da

sarwmunoebis gadasarCenad”. aq naTlad

Cans SesaniSnavi mkvlevari-istoriko-

sis, mraval maRal Tanamdebobaze

gamocdilebamiRebuli pirovnebis,

saqarTvelos erovnuli da socialur

urTierTobaTa akademiis akademikosis,

baton anzor Sonias Sexedulebani,

mrwamsi.

Zvirfaso, sayvarelo, umcroso mego-

baro, batono anzor! Cemi cxovrebis

mwuxrs, mudmiv samyofelSi wasvlis

win, glocavT Tqven, TqvensaviT sam-

Soblos yvela moyvaruls, yvela

qarTvels, mTel saqarTvelos.

gisurvebT xangrZliv sicocxles,

wignebisa da statiebis siuxves, ojaxur

sixaruls. bednieri iyos TqvenTvis

70 wlisTavi. amin!

klimenti Selia,

akademikosi

Tavzardamcemi iyo yvelasaTvis an-

zor Sonias gardacvaleba. vicodiT,

rom mZimed iyo avad, magram sulis

siRrmeSi mainc yvelas gvejera, rom

misi Seupovroba sasurvel Sedegs

moitanda, batoni anzori male gamo-

janmrTeldeboda da kvlavac Cveuli

SemarTebiT gaagrZelebda maRalnay-

ofier samecniero moRvaweobas, magram,

vaglax, rom amao gamodga Cveni molo-

dini!

kidev erTi Zlieri sveti waeqca im

wmidaTawmida saqmes, rasac saqarTve-

los istoria hqvia. baton anzors mi-

aCnda, rom qveynis umTavresi siwminde

misi mdidari istoriaa, da amitomac

medgar mcvelad darajobda saqarTve-

los mdidar istorias, arasodes

urigdeboba zogierTi qarTveli, an

qarTul gvars amofarebuli vai-mec-

nieris mier, nebsiT Tu uneblied,

dayrantalebul siyalbes, erTgulad,

uangarod emsaxureboda mecnierebas

da saqarTvelos uamravi gamrudebuli

istoriuli etapi gaxada naTeli da

xelmisawvdomi farTo auditori-

isaTvis!

gana, dangreuli saxlis aRdgenaze

bevrad Zneli saqme ar gaxlavT dan-

greuli istoriis aRdgena?

vaglax, rom es yvelaferi dReidan

warsulis sakuTreba xdeba. gvaimedebs

mxolod is, rom batonma anzorma sama-

radisod Rirseuli adgili daikava

did qarTvel mecnierTa kohortaSi.

zaur gaxaria, tariel gagniZe, viq-

tor caava, irakli Todua, goCa

abloTia, aleqsandre tolstoi,

arno xidirbegiSvili, Tengiz

kublaSvili

kaci, romelic daaklda saqarTvelos...

anzor Sonias xsovnas

Page 10: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori10 6-13 noemberi 2012

sazogadoebrivi moZraoba „daicavi

saqarTvelos“ warmomadgeneli zug-

didSi kaxa miqaia saqarTvelos

Tavdacvis saministros proeqti

„daicavi Seni saxlis“ gagrZelebis

aucileblobas eWvqveS ayenebs da „info

9“-s eqskluziurad awvdis informacias

samegreloSi baCo axalaiasa da megis

qardavas yofnis Sesaxeb. nakleb sarw-

munoa, rom es damnaSaveebi samegreloSi

imyofebodnen, radgan mosalodneli

sasjelis SiSiT maT pirvelebma das-

toves qveyana, magram saakaSvili da

nacebi rom ase iolad ar daTmoben Za-

lauflebas da uamrav ukadris saqmes

ikadreben, esec faqtia.

amitom gvmarTebs yvelas didi sifx-

izle!

kaxa miqaias da sxva zugdidelTa

TqmiT, axalaia da qardava e. w. nebay-

oflobiTi rezervis safarqveS Camoy-

alibebuli araformaluri band-

formirebebis Stabebs koordinacias

uweven. rogorc miqaia ganmartavs, ar-

sebul ramdenime Stabis muSaobaSi

„aqtiurad CarTuli arian yofili

mxedrionelebi, „tyis Zmebi“, samwuxarod,

yofili zviadistebi, da isini elode-

bian, Cemis azriT, mixeil saakaSvilis

brZanebas“.

miqaia darwmunebulia, rom zugdidSi,

walenjixasa da CxorowyuSi ganlage-

bul Stabebze dayrdnobiT axalaia da

misi jgufi samegreloSi aucileblad

moawyoben sabotaJs. SeiZleba iTqvas,

rom sxva gamosavali maT ar gaaCniaT,

imitom, rom aucileblad mouwevT qar-

Tuli sasamarTlos winaSe warsdgoma

da pasuxisgeba maT mier Cadenili

yoveli avkacobisaTvis.

kaxa miqaia mTeli kategoriulobiT

acxadebs, rom mas sando wyaro hyavs,

Tumca am Stabebis arsebobis Sesaxeb

samegreloSi yvelam icis, magram dRevan-

del dResac ki ver bedaven xmis amoRe-

bas.

miqaia samegreloSi arsebulbandformirebebze saubrobs

“investorebs hesebis

infrastruqturisTvis saWiro

teritoriebi simbolur fasad _

1 aSS dolarad gadaecaT”

“qarTuli ocneba” winasaarCevnod

acxadebda, rom xelisuflebaSi¬mosvlis

SemTxvevaSi saqarTveloSi seismurobis

maRali maCveneblis gamo didi hesebisa

da atomuri eleqtrosadgurebis

mSenebloba aikrZaleboda. Tumca, ener-

getikis da bunebrivi resursebis min-

istri kaxi kalaZe ambobs, rom hesebis

mSenebloba axali mTavrobis prior-

iteti iqneba.

garemos dacvis eqspertebi miiCneven,

rom axal mTavrobas hesebTan

dakavSirebiT uamravi Tavsatexi elis

_ sxvadasxva zomisa da struqturis 85

hesis Sesaxeb saakaSvilis mTavrobis

xelmowerili xelSekruleba in-

vestorisTvis aris Seqmnili da ig-

norirebulia saxelmwifos interesebi.

investorebs hesebis infrastruqtur-

isTvis saWiro teritoriebi sakuTre-

baSi simbolur fasad _ 1 aSS dolarad

gadaecaT. amasTan, Tu saqarTvelos

xelisufleba gadaifiqrebs hesebis

aSenebas an maT nacionalizacias

gamoacxadebs, erT dolarad gaCuqebuli

teritoriebis ukan dasabruneblad in-

vestors sakompensacio Tanxa sabazro

Rirebulebis Sesabamisad unda gadaux-

ados. investorebs xelSekrulebaSi ar

uweriaT, konkretulad ra farTobi

gadaecemaT. mocemulia mxolod dasatb-

orad saWiro teritoriis maCveneblebi,

magaliTad, xudonis SemTxvevaSi

dasagubeblad gansazRvrulia 530 aTasi

heqtari da aqvea ganmarteba: “investors

gadaeces infrastruqturisTvis saWiro

sxva teritoria”, oRond ar aris naTq-

vami, saidan sadamde. garemos dacvis

eqspertebis ganmartebiT, es mxolod

erTi paradoqsuli fragmentia

xelSekrulebebisa, romelTac saqarTve-

los wyalSi CaZirvis mzakvrul gegmas

uwodeben. mxolod xudonhesis

SemTxvevaSi turizmis centrad aRi-

arebul svaneTSi datborvis Sedegad

wylis qveS aRmoCndeba xaiSis Temis

27 sofeli, mikroklimatis Secvlis

Sedegad tenianobis momateba kidev

ramdenime soflis mosaxleobas

gadasaxlebas aiZulebs. axalgaxsnili

turistuli saTxilamuro zona sveli

Tovlis gamo moiSleba, flora da

fauna ganadgurdeba, daziandeba da

ganadgurdeba kulturuli Zeglebi.

amis magaliTebi ukve gvaqvs raWaSi

Saoris wyalsacaviT gamowveuli prob-

lemebis saxiT.

roca saxelmwifos pirad

sakuTrebad miiCnev

xelSekrulebebis gaformebamde

xelisufalTagan aravis ukiTxavs,

gvWirdeba ki es hesebi? ar arsebobs

energetikis seqtoris strategiuli

ganviTarebis gegma, romliTac

gansazRvruli iqneboda alternatiuli

proeqtebis ganxorcieleba.

daviT WipaSvili, arasamTavrobo

organizacia “mwvane alternativis”

warmomadgeneli: _ axali hesis aSeneba

advilia, Tu sajaro moxele sax-

elmwifos, rogorc pirad sakuTrebas,

ise uyurebs. axali hesis mSenebloba

niSnavs axal did fuls, did “atkats”...

ofSorul zonebSi kompaniebis dareg-

istrirebac xom xels uwyobs am yve-

lafriT dainteresebulTa gaqanebas.

samwuxarod, SesaZloa, investorebis

saxels amofarebulTa vinaoba samu-

damod saidumlod darCes.

saqarTveloSi arsebuli arc erTi

hidroeleqtrosadguri ar muSaobs pir-

vandel simZlavreze, radgan rezervuare-

bi nataniT aris savse. reabilitaciis

Sedegad engurhesis rezervuaridan

natanis amowmenda ara mxolod energiis

gamomuSavebas, nagebobis sicocxlis

xangrZlivobasa da medegobasac

gazrdis. arsebul hesebze turbinebis

Secvlis SemTxvevaSi SesaZlebelia

gacilebiT meti simZlavris miRebac,

rac, ra Tqma unda, kvlevis sagania,

Tumca realur alternativad am sak-

iTxis ganxilvac SeiZleba. Tu 260-

megavatian turbinebs 320-megavatianiT

SevcvliT, engurhesze dadgmul 1300-

megavatian simZlavreebs 300 megavatiT

gavzrdiT, am odenobis eleqtroenergiis

gamosamuSaveblad ki vaSenebT axal

kaskadebs _ aWarasa da samcxe-javax-

eTSi.

zarali Tu sargebeli?

xudonhesTan dakavSirebuli SeTanxme-

bis mecxre muxlis safuZvelze

saqarTvelos mTavrobam SeizRuda

uflebebi, rac imas niSnavs, rom Tu

saqarTvelos kanonebsa da regulaci-

ebSi ganxorcielebuli cvlilebebi

materialurad daazaralebs investors,

an mis proeqts, saxelmwifom mas kom-

pensacia unda gadauxados(?!) D

daviT WipaSvili: _ mTavroba in-

vestors gadasaxads ver gauzrdis.

amasTan, investori mxolod aTi wlis

ganmavlobaSi mogvcems dens, Tanac

iafad ki ara, Tboeleqtrosadgurebis

fasad. imis gamo, rom eqsports ar vbe-

gravT, investoris keTildReoba

arafers Sematebs saqarTvelos biujets

da ra iqneba saqarTvelos sargebeli?

isic gaurkvevelia, vis da rodis

daasaqmeben, radgan gamocdilebam gviCve-

na, rom Tu Turquli kompania aSenebs

rames, Turqi muSaxeli modis, Tu Cinuri

_ Cinelebi da sxv. proeqtis Tavgadak-

lulma momxreebmac ki dagmes es

xelSekruleba.

rogor SeiZleba saxelmwifosTvis

momgebiani iyos hesi, romelic Sendeba

ara saxelmwifosTvis, aramed in-

vestorisTvis? amas aRiareben msoflio

bankSic, romelmac specialuri mokvleva

Caatara. daskvnaSi weria, rom Tu am

hesis gamomuSavebul eleqtroenergias

saeqsportod ar gaitanen, proeqts

ekonomikuri Rirebuleba ar gaaCnia.

rogorc wyaluxv da eleqtroenergiis

eqsportior qveyanas, mxolod zamTris

sami Tvis ganmavlobaSi gvaqvs 5%-mde

deficiti da amasac mezobeli

qveynebidan Sesabamisi barteruli

xelSekrulebis xarjze vivsebT. cno-

bisTvis, engurhesis eleqtroenergia

ori TeTric ar jdeba. aTi wlis

Semdeg (esec gaurkvevelia, ratom aTi

weli?), rodesac investors xelSekrule-

ba amoewureba, dens, sadac moundeba, iq

gayidis, mihyidis mas, vinc mets

gadaixdis. ra gamodis? Cems qveyanaSi

aSenebul hesze, sadac amis gamo buneba

damizianes da Semiqmnes uamravi prob-

lema,M Cemive resursebiT warmoebul

eleqtroenergias investori Zvirad an

saerTod ar momyidis? maSin ra

mniSvneloba hqonda mis aSenebas?

katastrofis safrTxe izrdeba

daviT Wi paSvili: _ ori mTa,

romelTa Sorisac unda aagon xudonx-

esis kaSxali, mewyrulia. laparakia

hesze, romelic SeiZleba Tavze dagen-

gres, mTeli dasavleT saqarTvelo

wyalqveS aRmoCndes da daitboros. en-

gurhesis kedlebidan wyali Jonavs, 900

litri wamSi. saremonto samuSaoebi

periodulad inarCunebs mis mdgradobas.

sadac betonis kedelSi amdeni wyali

Jonavs, warmogidgeniaT, ra mdgomare-

obaSi iqneba kaSxlis is mxare, sadac

mxolod niadagia? SeiZleba aseT md-

gomareobaSi myofi 271 metri simaRlis

hesis Tavze xudonis saxiT axali, 200

metri simaRlis “bombi” avaSenoT? war-

moqmnili talRebi jer engurhess daan-

grevs, Semdeg ki milionobiT kuburi

metri wyali walekavs dasavleT

saqarTvelos udides nawils, datboravs

TurqeTis CrdiloeTs.

gamosavali

garemos dacviTi samarTlis spe-

cialisti merab barbaqaZe miiCnevs, rom

Tuki saxelmwifo erTi xelis mosmiT

ityvis uars am hesebis aSenebaze, inve-

storebi saerTaSoriso arbitraJSi Sei-

tanen saCivars.

_ gamosavlis moZebnas kvalificiuri

muSaoba sWirdeba. winaaRmdeg

SemTxvevaSi SeiZleba, didi zarali mi-

adges saxelmwifos. investorebis um-

ravlesobas xom ara mxolod hesebi,

dRemde oTaxic ki ar auSenebiaT da

saerTod, araferi gaukeTebiaT. es kom-

paniebi specialurad aris Seqmnili

erTjeradad, swored konkretul

SemTxvevaSi “investorobisTvis”. saqme

gvaqvs, faqtobrivad, saxelmwifo qonebis

datacebasTan (?!). vimedovneb, sisxlis

samarTlis specialistebi Seiswavlian

am sakiTxs. faqtia, rom gadawyvetile-

bebs iRebdnen sazogadoebis monaw-

ileobis gareSe, rac saerTaSoriso

valdebulebebis darRvevaa.

P.S. imis Sesaxeb, Tu ra savalalo

Sedegebi mohyveba ukve mSenebare hesebis

amuSavebas da rogor gaformda

saqarTvelos damangreveli xelSek-

rulebebi, kvlav mogiTxrobT.

saqarTvelos wyalSi CasaZiri gegma, axali didi fuli, didi “atkatebi”

qalaq zugdidSi, municipalitetis

SenobasTan, rusuli enis maswavle-

blebma piketi moawyves. isini axali

mTavrobisgan skolebSi rusuli enis

swavlebis uwindeli moculobiT aRd-

genas iTxoven. rogorc cnobilia, amJa-

mad rusuli ena iswavleba rogorc

ucxouri da mas kviraSi sul ori

saaTi eTmoba.

pedagogebis TqmiT, imTaviTve Tavad

qveynis prezidenti iyo Zalian negatiu-

rad ganwyobili ruseTisadmi, magram

„Tundac ruseTis winaaRmdegi iyo, ra

SuaSia rusuli ena? rogor SeiZleba

kavkasiel da, gansakuTrebiT, qarTvel

bavSvebs es ena waarTva?“ – gakvirvebas

gamoTqvamen isini.

prezidentma saakaSvilma erTxel

ganacxada, rom rusuli progresis ena

ar aris da axalgazrda TaobisTvis

inglisuri enis Seswavla ufro upri-

ania. skolis kursdamTavrebulTa 73

procentic umaRles saswvlebelSi

mosaxvedrad sagamocdod inglisurs

irCevs.

saqarTvelos ganaTlebis samin-

istros gancxadebiT, saqarTvelos

mosaxleobis 90 procentma rusuli

icis. Tumca, albaT, saubaria 30 wlisa

da am asaks gadacilebul adamianebze,

rac gasagebicaa, radgan isini sabWoTa

kavSirSi daibadnen.

ganaTlebis ministrobis kandidati

giorgi margvelaSvili darwmunebulia,

rom rusuli enis swavlebis SezrudviT

wina xelisuflebam axalgazrdobas

araTu enis, aramed rusuli kulturis

aRqmac SeuzRuda.

„rusuls swavloben mTel

msoflioSi, ara marto saqarTveloSi.

esaa xalxi, visac cvetaevas, dosto-

evskisa da mandelStamis rusulad wak-

iTxva unda. Zalian mniSvnelovania, rom

qarTulma kulturam, romelic ramdenime

saukunis ganmavlobaSi orenovani iyo,

ki ar dakargos es, aramed aaRorZinos“,

– ganacxada man „vestis“ korespon-

dentTan saubrisas.

zugdidis skolebSi rusuli enis dabrunebas iTxoven

Page 11: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

ilori 116-13 noemberi 2012

konstantine gamsaxurdias ro-

manebSi mkvlevrebi xSirad cnoben

Tavad mwerals, mis Svilebs, say-

varel adamianebs, mwerlis Taname-

drove istoriul figurebs... kon-

stantine gamsaxurdias piradi cx-

ovreba iseTive mZafri da mSfoT-

vare iyo, rogoric epoqa, romelSic

mis Tanamedroveebs uwevdaT cx-

ovreba... rogorc Cans, imisTvis, rom

cnobili romanebi daweriliyo da

Semdeg Cvenamde moeRwia, Tavisi

wili msxverpli mwerlis cxovrebis

megzurebmac gaiRes _ didi xnis

win dawyebul da mitovebul “mT-

varis motacebas” rebeka vaSaZis

gardacvalebis Semdeg miubrunda

mwerali da kidec daasrula, “daviT

aRmaSenebeli” ki meore did siy-

varuls _ miranda falavandiSvils

miuZRvna... Tumca, rogorc gamsax-

urdias mkvlevari, profesori soso

sigua aRniSnavs, “rom ara mirandas

avadmyofoba da gardacvaleba, kon-

stantine daasrulebda dawyebul

romans _ “Tamar”...

_ arsebobs istoria, romlis mixed-

viTac sanam konstantine gamsaxurdia

rebeka vaSaZes SeirTavda colad, re-

bekas Tanaklaseli moswonda...

_ diax, gimnazieli konstantine rebeka

vaSaZis Tanaklasels, silamaziT

gamorCeul asuls, WiaTurel vera ab-

duSeliSvils Seuyvarda. konstantine-

sac moswonda vera, magram maT Soris

rebeka Cadga da Wabuks guli aucrua:

vera Senze Woraobs, _ kowias daxeuli

fexsacmelebidan fexis TiTebi mouCan-

so... mas Semdeg gabrazebuli konstan-

tine veras aRarc ki dalaparakebia...

gavida dro. WiaTuraSi maswavleblobd-

nen vera, rebeka da galaktionis satrfo

_ olia okujava. veras isev uyvarda

konstantine, Tumca is ucxoeTis

nislebs iyo gadayolili da gimnaziis

Semdeg vera arc enaxa. veras

ganuqarveli siyvarulis Sesaxeb kargad

icoda rebekam da skolaSi xmamaRla

kiTxulobda xolme kowias ustarebs,

rom metoqisTvis guli daewyvita. mog-

vianebiT, vera fsiqikurad daavadda da

male ise gardaicvala, rom konstan-

tinesTvis Tvalic ar moukravs... kon-

stantine, rogorc TaraS emxvari,

sikvdilis momtani demoni aRmoCnda

verasa da rebekasTvis. maT erTnairad

daasrules sicocxle...

_ Tumca, verasgan gansxvavebiT, rebekas

ocneba ausrulda...

_ 1909 wels konstantines WiaTureli

mRvdlis, isaia (isaak) vaSaZis qal-

iSvili, rebeka vaSaZe Seuyvarda (“es

mexuTe welia erTmaneTi gviyvars”, _

swerda konstantine sacoles 1913 wels).

moRweulia mravali ustari, romelsac

axalgazrda mwerali satrfos peter-

burgidan, moskovidan, miunhenidan,

berlinidan, matareblidan Tu tyveTa

banakidan ugzavnida (maTi nawili mog-

vianebiT buxarSi Seuyria da dauwvavs

rebekas). am gziT umtkicebda siyvaruls,

wuxda, rom marto datova da Tavad

evropas miaSura, patiebas sTxovda,

alersiT uwodebda rebis, rebikas,

revekas, penelopes... acnobda Tavisi cx-

ovrebis wvrilmanebs: rodis iyo

mTvrali, ra dalia _ arayi Tu koniaki,

rogor daiwyo Tambaqos moweva, kenigs-

bergSi rogor ubwkina loyaze viRac

germanelma qalma... jvrisweris Semdegac

Zveleburi aRtkinebiTa da miamitobiT

swerda, rom swavlas male daasrulebda

da myisve mas daubrundeboda. ramdenime

teqsti Ria baraTze aqvs dawerili,

romelzec napoleon bonapartia

gamosaxuli. ustarebis toni mxne da

mxiarulia, guliTadi, xalisiani. ar

Cans is pesimizmi da melanqolia, rac

mwerals mogvianebiT daeufla da sic-

ocxlis bolomde gahyva. rebekas

mSoblebs sasiZo ar moswondaT (rebekas

deda, ana baraTaSvili, mweral marika

baraTaSvilis mamida iyo). isaias Se-

Zlebuli ojaxi hqonda, xolo konstan-

tine saeWvo perspeqtivis maradiuli

studenti iyo _ xelT wigni ekava,

fuli ar hqonda, praqtikul saqmes

guls ver udebda, icvlida qalaqebsa

da universitetebs, cxovrobda sxvaTa

daxmarebis xarjze. magram satrfosadmi

saocar Tavdadebasa da erTgulebas

iCenda. iyo uaRresad gulRia, Tavaziani

da yuradRebiani. jvrisweramde re-

bekasgan fuls ar iRebda, Semdeg ki

yovel werilSi fulze Cioda. erTxel

maswavlebelma konstantines valter

skotis “aivengo” misca gasarCevad, rom-

lis erT-erT personaJs rebeka hqvia.

rebekas xsenebaze yvela konstantines

miaCerda. “gamawiTles saZaglad”, _

wers mwerali. “landebTan lacicSi”

igi Tavis romanul faTerakebze

mogviTxrobs, asaxelebs germanel

qalebs, zogs gaTxovils, zogsac _

gasaTxovars, magram ara rebekas. Sei-

Zleba, romelime maTgani realurad

arc arsebula, magram adelhaide lenc-

Tan romani marTali unda iyos, radgan

es asuli Zalian hgavs ellen ronsers

(“mTvaris motaceba”).

_ am siyvarulma rebekas mSoblebis

sijiutec daamarcxa?

_ 1914 wels rebekasa da konstantines

Tavad isaiam daswera jvari. wyvili

germaniaSi wavida. iq orive daapatimres,

rogorc ruseTis moqalaqeebi. ger-

manelebs rebeka ebraeli egonaT _

saxelisa da mamis saxelis gamo. mog-

vianebiT, rebekac socialist-federal-

isti gaxda, Tumca konstantine uSlida,

_ partiuloba qals ar sWirdebao. re-

bekas umcrosi Zmebi _ simoni da daviTi

federalizms erTgulebdnen. roca

wiTelma niaRvarma waleka saqarTvelo,

maT evropas Seafares Tavi. daviTi

germaniaSi cxovrobda da iqve gar-

daicvala, xolo simoni ucxoeTis cas

ver Seegua da samSobloSi dabrunda.

bolSevikebma ucxoeTSi gadaxvewa ar

apaties da daxvrites. rebeka galak-

tionis pirvel meuRlesTan _ olia

okujavasTan megobrobda. moRweulia

rebekas gardacvalebis gamo WiaTuraSi

gagzavnili, galaktionis samZimris de-

peSa. 1918 wels rebekasa da konstantines

qaliSvili, naTela SeeZinaT. roca kon-

stantines Svilis dabadeba axares,

simamris ojaxSi iyo. aRelvebulma,

lampis cxel SuSas akoca da tuCebi

daiwva. mRvdels gaecina, siZis saqcieli

ki ar moewona.

_ ra gaxda col-qmris daSorebis

mizezi?

_ ramdenime TveSi mwerali germaniaSi

gaemgzavra, erTi wlis Semdeg ukan

dabrunda da meuRles kategoriulad

mosTxova berlinSi wasvla. rebekam

da sidedr-simamrma uari Tqves, _ omia,

qveyana iqceva, ZuZuTa bavSviani qali

sad unda wavideso?! konstantine gaji-

utda, magram rebeka ver daiTanxma. es

faqti Zalian hgavs TaraSis sijiutes

Tamaris mier Tmis SeWris gamo. 1919

wlidan, faqtobrivad, maTi xanmokle

colqmroba Sewyda _ konstantine

berlinSi dabrunda, rebeka ki WiaTuraSi

darCa; skolaSi qarTul da rusul

enebs aswavlida. male qveyana uaresad

airia _ konstantines bolSevikebi sde-

vnidnen, arc mRvdlis ojaxs adga kargi

dRe _ waarTves saxli, wisqvili,

CamoarTves miwebi, aukrZales mRvdelm-

saxureba. konstantine meuRles swerda:

“Sens TvalebSi me meguleba Cemi mze-

gardacvlili siWabuke”. 1925 wels

“dionisos Rimili” gaugzavna. rebekam

romanze recenzia dawera. TiTqos Zveli

wyena daviwyebas eZleoda, magram ram-

denime TveSi mwerali daapatimres. kon-

stantines gadakargvam, sevdam da de-

presiam qals fsiqika Seuryia... igi 41

wlis asakSi WiaTuraSi gardaicvala,

iqve dakrZales. konstantine dakrZalvas

ar daswrebia, magram maSin werda “mT-

varis motacebis” pirvel striqonebs

da misi siWabukis ocneba aRdga qeraT-

mian, cisferTvala Tamar SarvaSiZis

sevdian saxeSi. amis Semdeg qreba rebeka

konstantines mexsierebidan, TiTqos

arc arasodes arsebuliyo...

_ rebekas gardacvalebam “mTvaris

motacebis” dasruleba daaCqara, romlis

werac sakmaod gauxangrZlivda mwer-

als...

_ “mTvaris motacebis” werisas mw-

erali marto cxovrobda da mxolod

Tavis gmirTa landebs exmianeboda.

Tavisufal moazrovnes coli ar unda

hyavdes, frinveli marto unda frendeso,

_ ambobda nicSe, imeorebda konstantine

da misi gmirebic eul cxovrebas arCevd-

nen ojaxur siTbosa Tu simyudroves.

_ magram es etapic dasrulda da

konstantine gamsaxurdiam masze 23

wliT axalgazrda miranda falavan-

diSvili SeirTo colad...

_ gamorCeuli silamazisa da bunebis

asuls, mirandas maTiko erqva, iadasac

eZaxdnen; mirandad konstantinem “monaT-

la” _ albaT, Seqspiris mixedviT. mw-

eralma is germanul skolaSi gaicno,

sadac Tavad aswavlida. miranda repre-

sirebulTa ojaxidan iyo, mama _

nikolozi 1924 wels daxvrites, rogorc

Tavadi. dedac male gardaicvala. Zma

meore msoflio omSi daiRupa. Zveli

tradiciis mixedviT, konstantine xelis

saTxovnelad mirandas bebias eaxla,

magram gawbilebuli darCa. Se wuwko,

lamis Cemi asakisa xar da am angelozs

rogor gagatano?! _ mkacrad upasuxa

qalbatonma da ojaxis wevrebs mimarTa

_ stumari gaacileTo. 1935 wels 44

wlis konstantine da miranda mainc

daqorwindnen.

_ cnobilia, rom col-qmars kon-

fliqtic xSirad hqonda...

_ konstantines, rogorc yvela did

xelovans, rTuli xasiaTi hqonda.

saSineli dro, romelic maryuJiviT

yelze exveoda, kidev ufro uwewda

fsiqikas. mis mZime cxovrebas miranda

marTlac mfarvel angelozad moevlina.

martoobam, SemoqmedebiTma procesma,

epoqis koSmarma mwerals mkacri xas-

iaTi Camouyaliba. es Tavs iCenda cx-

ovrebiseul wvrilmanebSi, xel-

momWirneobaSi, pedantur sizusteSi,

colqmrul urTierTobaSi, rasac

Tavdapirvelad konfliqtebic mosdevda.

axalgazrda miranda eWvianobda, _ al-

baT sayvarlebi hyavs da imitom modis

saxlSi ase gviano.

_ mwerlis qaliSvili da miranda

Tu icnobdnen erTmaneTs?

_ 1936 wels col-qmars qaliSvili

_ Tamari SeeZinaT, 1939 wels ki _

zviadi. konstantine axali daojaxebu-

li iyo, roca saSualo skola daasrula

da WiaTuridan Camovida misi ufrosi

qaliSvili naTela. miranda da naTela

TiTqmis tolebi iyvnen. udedmamod

aRzrdili naTelas danaxvaze miranda

atirda, naTelasac cremlebi moeZala.

miranda yvelanairad cdilobda, naTe-

las udedoba ar egrZno. naTelas uTq-

vams, _ fuli rom mWirdeboda, mamas ver

veubnebodi, mirandas vTxovdi xolmeo.

erTxel es konstantines gaego da

colze gabrazebula, _ ver gavige,

naTela Seni Svilia Tu Cemio. kon-

stantines Taviseburi warmodgena hqon-

da qalis ganaTlebaze. ar moswonda,

miranda universitetSi rom swavlobda,

eubneboda _ jobia, ojaxs mixedoo. mi-

randam ekonomikuri fakulteti daam-

Tavra, magram arsad umsaxuria. meuRles

literaturul muSaobaSi exmareboda,

Targmnida, uvlida ojaxsa da Svilebs,

maspinZlobda stumrebs, mogzaurobda

sazRvargareT. mxolod erTxel iyo

meuRlesTan erTad samogzaurod ger-

maniaSi, manamde mwerals ar aZlevdnen

ucxoeTSi wasvlis uflebas. rogorc

zviadi igonebda, dedam mas musikisa da

xelovnebis siyvaruli da qalisadmi

rainduli Tayvaniscema Caunerga.

_ rogorc cnobilia, mirandac

udrood gardaicvala...

_ miranda am qveyanas 56 wlis asakSi

gaSorda _ ukve mesame stadiaSi gada-

suli simsivne aRmoaCnda. tkivilebs

uxmod itanda sneuli. “kolxuri

koSkis” ezoSi dakrZales 1970 wels is,

visac mweralma Tavisi mravalwliani

Sromis nayofi _ “daviT aRmaSenebeli”

uZRvna. miranda diliT gardaicvala.

zviadi eqimis Camosayvanad ruseTSi

iyo wasuli. egonaT, konstantines jer

kidev eZina, is ki sawer magidasTan

ijda da werda. roca mirandas

sikvdili auwyes, fexze wamoiWra, kalami

xelidan gauvarda. qancmileuli isev

skamze daeSva da didxans iyo garinde-

buli. Semdeg meuRlis cxedarTan mivida

da cxared atirda. miranda aq, ezoSi

unda daikrZaloso, _ uTxra axloblebs.

panTeoni uxsenes. Cemi panTeoni iq aris,

sadac davimarxebio, _ upasuxa... mirandas

daRupvis Semdeg isev depresiam daria

xeli. Sinidan ar gamodioda, aravis

naxva ar surda, mdumared ijda sawer

magidasTan, sigarets eweoda, drodadro

werda da kiTxulobda an fanjridan

gahyurebda gaZarcul xeebs...

S. labaZe

konstantine gamsaxurdia _ saeWvo perspeqtivis mqone arasasurveli sasiZo

Page 12: rogor yalibdebian 9demokratebi: diqtatorebad?dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/116949/1/Ilori_2012_N... · 2020. 7. 2. · buli, erTpirovnuli marTvis mwver - valze asvlisTanave, Tavad

12 6-13 noemberi 2012

sportuli kuTxe mihyavs Jurnalist giorgi jalaRanias

iumori

ISSN 1987-8966 “ilori” redaqciis misamarTi:Tbilisi,

baqraZis quCa #6

me-4 sarTuli

sareg. #01018002930

234-32-95

gazeT “iloris”

gacnoba SegiZliaT

“saqinformis”

vebgverdze

WWW.saqinform.ge

mTavari redaqtori: roland jalaRaniasaredaqcio sabWo: Temur qoriZe, zurab jamburia,

Tengiz kublaSvili, klimenti Selia,givi somxiSvili, anzor Sonia, daviT qobalia,giorgi siWinava, nugzar salayaia (gali)

teqnikuri redaqtori: mixeil CodriSviligazeTis menejeri: zurab qobalia 599-34-37-27

* * *

brma nawlavis operaciis win

avadmyofi eqims ekiTxeba:

_ eqimo, operaciis Semdeg violi-

noze dakvra SemeZleba?

_ diax, SegeZlebaT!

_ namdvilad iciT?

_ diax, namdvilad!

_ ra kargia! aqamde ar damikvria,

axla ki, ese igi, SemeZleba!

* * *

TbilisSi, rusTavelis gamzirze

guruli akrZalul adgilze

gadadis. ustvens policieli da

gabrazebuli eubneba:

_ sad midixar, aq xom gadasvla

ar SeiZleba?

_ sad mivdivar da SvilTan!

_ SvilTan, Torem egec ministri

ar iyos!

_ ministri araa, mara arc SensaviT

ufSvitinebs quCaSi!

* * *

_ viTom samsaxuris problemebi

ar myofnides, Tqvenc cxvirCamoSve-

bulebi mxvdebiT... _ buzRunebs Sin

dabrunebuli qmari.

_ kargi, batono, _ pasuxobs coli,

_ sasiamovno ambiT daviwyeb. Cveni

eqvsi Svilidan xuTs arc xeli

moutexavs da arc fexi.

* * *

deda eubneba Svils:

_ Svilo, diskoTekaze amdens nu

dadixar, Torem dayruvdebi.

_ ara, gmadlobT, dediko, ukve

visadile...

ilori

avtorebs ekisrebaT pasuxismgebloba

faqtebisa da monacemebis sizusteze

1 oqtombris saparlamento arCevneb-

Si koalicia “qarTuli ocnebis” gamar-

jvebam mniSvnelovan movlenebs daudo

saTave.

safexburTo samyaroSi axali

moZraobebi daiwyo, romlis mizanic

fexburTis federaciis xelmZRvanelo-

bis Secvla aris _ rogorc amboben,

mxolod kanonis farglebSi da

SenobebSi Sevardnisa da revolu-

ciebis gareSe.

sazogadoebisTvis cnobilia, rom

saqarTvelos fexburTis federaciis

amJamindeli prezidenti zviad siWinava

postze xelmeored 2011 wlis 22 ian-

vars, XIX saarCevno yrilobaze airCies.

maSin siWinava prezidentobis kan-

didatad federaciis 20-ma subieqtma

waradgina, kandidati ki mxolod is

gaxldaT. mas legitimaciis vada 2015

wlamde aqvs.

magram miaRwevs Tu ara siWinava am

vadamde da ra moxdeba, axla amas

dabejiTebiT veravin ityvis.

Tumca ukve gaCnda informaciebi,

rom ramdenime pirovnebas am postis

dakaveba surs.

mixeil yavelaSvili

saqarTveloSi dabrunebuli

saqarTvelos nakrebis yofili

Tavdamsxmeli da “Cveni fexburTis”

erT-erTi damfuZnebeli mixeil yave-

laSvili saxelmwifos jer kidev

fexburTis federaciis 2007 wlis 13

maisis saprezidento arCevnebis Semdeg

uxeSi Carevis gamo daupirispirda.

magram maSin yavelaSvili opozi-

cionerobaze arc fiqrobda, sanam

fexburTidan ar mokveTes, bolos ki

qveyanaSi Camosvlac saSiSi gauxda.

saqarTvelos saparlamento arCevnebSi

koalicia “qarTuli ocnebis” gamar-

jvebis Semdeg gaCnda informacia, rom

SesaZloa, 41 wlis yavelaSvili saqarTve-

los fexburTis federaciis preziden-

tobis momavali kandidatic ki gaxdes.

magram is am nabijis gadadgmas jer

ar Cqarobs da ambobs: “vapireb Tu ara

saprezidento arCevnebSi monawileobas,

jer amaze laparaki Zalian naadrevia,

radgan sanam vinme kandidaturas

wamoayenebs, manamde unda dainiSnos

samarTliani arCevnebi”.

yavelaSvili xazs usvams, rom fexbur-

Tis federaciaSi samarTliani arCevnebi

imitom aris aucilebeli, rom mis

mimarT sazogadoebis ndoba dabrundes.

amave dros, federaciisa da saerTod,

qarTuli fexburTis mimarT ndobis

aRsadgenad, siWinavas gadadgoma urCia.

daviT ugreliZe

fexburTis federaciaSi samarTliani

arCevnebis aucileblobaze laparakobs

da siWinavas gadadgomisken mouwodebs

daviT ugreliZec.

“qarTuli fexburTis qomagTa ligis”

erT-erTi damfuZnebeli, erovnuli Cem-

pionatisa da saqarTvelos fexburTis

damoukidebeli federaciis damfuZnebeli

yrilobis erT-erTi aqtiuri mxardamWeri,

“gurias” veteranebTan erTad, “qarTuli

ocnebis” Tematur jgufSi gawevrianda

da lanCxuTSi Temur CxaiZis saarCevno

StabSi iyo.

ugreliZe ambobs, rom prioritetebi

unda Seicvalos da saxelmwifos wliuri

daxmareba 7 milioni lari nakrebis

nacvlad bavSvTa fexburTsa da infra-

struqturas unda moxmardes.

kiTxvaze, adasturebs Tu ara gavrcele-

bul xmebs saprezidento ambiciebis

Sesaxeb, veterani fexburTeli ambobs:

“jer Cven imisTvis vibrZviT, rom fexbur-

Ti SemTxveviTi xalxisgan gavaTavisu-

floT. Semdeg konkurentunarian gare-

moSi unda Catardes riggareSe arCevnebi,

romelic iqneba samarTliani da yovel-

gvari Carevisgan Tavisufali. sanam es

winapiroba ar Seiqmneba, Cems kandidatu-

raze laparaki naadrevia”.

mamuka kvaracxelia

Tu federaciis riggareSe saprezi-

dento arCevnebi dainiSneba, masSi mon-

awileobas miiRebs uefa-s mediaoficeri,

saqarTvelos damoukidebeli federaci-

is Camoyalibebis sainiciativo jgufis

erT-erTi wevri mamuka kvaracxelia.

45 wlis kvaracxelia orjer iyo

prezidentobis kandidati, ris gamoc

sakuTar tyavze iwvnia represiebi, erTx-

el sasikvdilodac gawires da bedze

gadarCa.

kvaracxelia maSin imedovnebda, rom

moaxerxebda ucxouri investiciebis

mozidvas da delegatebis mxardaWeris

mopovebas, magram misi kandidaturis

wardgena veravin gariska.

kvaracxelias bevri saintereso

mosazreba gaaCnia. erT-erTi maTgani

saqarTvelos Cempionatis gazafxuli-

Semodgomis principze gadasvla aris.

fiqrobs, rom safexburTo skolebisa

da regionebSi safexburTo meurneobis

mowyobis principebi drois moTxovnebis

mixedviT unda Seicvalos.

amJamad mamuka kvaracxelia uefam

ukrainaSi doneckis “Saxtarisa” da

londonis “Celsis” matCze mediaofi-

crad miavlina da masTan dakavSireba

ver SevZeliT. mis komentarebs

saqarTveloSi dabrunebisTanave Semog-

TavazebT.

levan kobiaSvili

yvelaze moulodneli kandidatura

bolosTvis SemovinaxeT. diax, saqarTve-

los fexburTis federaciis preziden-

tobaze berlinis “hertas” qarTveli

kapitani levan kobiaSvilic dafiqr-

da.

Tumca am ambavs misi axlo megobari,

“zestafonis” mTavari mwvrTneli zaza

zamTaraZe jerjerobiT uaryofs: “es

sakiTxi seriozulad jer ar ganxilu-

la. me levanis megobari var da prezi-

dentoba rom surdes, es naRdad

mecodineboda. Tanac, kobiaSvils “her-

tasTan” kontraqti akavSirebs. mgonia,

rom axla unda SevqmnaT precedenti,

prezidentma saarCevno vada daasrulos

da mere samarTliani arCevnebi dainiS-

nos”.

da mainc: detalebze zustad ver-

afers mogaxsenebT da ver getyviT, rom

levan kobiaSvils karieris dasruleba

da kandidaturis wamoyeneba ukve

gadawyvetili aqvs, magram CvenTvis

danamdvilebiT aris cnobili, rom am

sakiTxze megobrebTan erTad, gamocdili

qarTveli fexburTeli fiqrobs da

garkveul sakiTxebze molaparakebebic

hqonda.

levan kobiaSvilma saqarTvelos

nakrebSi 100 Sexvedra Caatara da 12

goli gaitana, magram erovnuli gundi-

dan madlobis gareSe daiTxoves.

18-wliani (?!) karieris ganmavlobaSi

uTamaSia rusTavis “gordaSi” (1994-

1995), Tbilisis “dinamoSi” (1995-1997),

vladikavkazis “alaniaSi” (1997-1998),

“fraiburgSi” (1998-2003), “SalkeSi” (2003-

2009), 2009 wlidan dRemde ki berlinis

“hertaSia”; gaxlavT gundis kapitani

da kidev _ germaniaSi Searqves metsax-

eli “mister saimedooba”.

sff-is prezidentobis ukve cnobili da moulodneli kandidatebi

ra daujda biujets daviTbaqraZis nadiroba afrikaSiramdenime dRis win telearx “mae-

stros” Jurnalistma Salva ramiSvilma

socialuri qseliT metad saintereso

dokumenti gaavrcela – sabanko gadar-

icxvis damadasturebeli sabuTi, saidanac

irkveva, rom gadaricxva saaqcio sazo-

gadoeba „Ti-bi-si bankis“ parlamentis

serviscentridan aris ganxorcielebuli,

gadamxdeli ilia yuraSvilia, xolo sak-

maod soliduri Tanxis, 5.760 aSS

dolaris mimRebi – samxreT afrikaSi,

keiptaunSi mdebare „samxreT afrikis

golfisa da safaris turi“, gadaricxvis

daniSnuleba ki sastumros xarjebis

dafarvaa...

sxvisi ar vici, me ki am ambavma erTi

qarTuli Tqma gamaxsena: “ZaRli Sin ar

vargoda da sanadirod garbodao”!..

mokled, rogorc surdaT ise xar-

javdnen sabiujeto saxsrebs qveyanas

sarevelasaviT modebuli “nacebi”, oRon-

dac dro etarebinaT. axlaxan ki is in-

fromaciac gavrcelda, rom daviT

baqraZis meuRles, egvi pteSi

dasasveneblad yofnisas, mobiluti tele-

foniT sargeblobisaTvis, biujetis xar-

jze, gadaericxa 20.000 lari.

Salva ramiSvili aRniSnavs, rom

nadirobisaTvis gadaricxuli Tanxa

dadasturebuli parlamentis yofili

Tavmjdomaris, daviT baqraZis, dacvis

ori wevris – ilia yuraSvilisa da

aleqsandre sixaruliZis mier ganxor-

cielebuli sabanko gadaricxvis safi-

nanso sabuTiT da rom samxreT afrikaSi,

safarize, drois gasatareblad daviT

baqraZe da misi meuRle imyofebodnen

sxva qarTvel maRalCinosnebTan erTad.

am egzotikuri grialis fuli ki arc

meti, arc naklebi, saxelmwifo biujetidan

gamoiyo.

amitomac eZnelebodaT Zalauflebisa

da Tanamdebobebis daTmoba nacional

bobolebs. axla ki maT sakuTari fuli

unda xarjon, magram imdeni aqvT xalx-

isagan naZarcv-naqurdali, rom drostare-

bas kvlavac gaagrZeleben, Tu, ra Tqma

unda, sabraldebo skamze ar aRmoCnde-

bian!

gamovida pirveli tomi sergei

kremliovis wignisa “beria _

XXI saukunis saukeTeso mene-

jeri”. gamocema ganxorcielda

saxalxo moZraoba “samegrelos”

mxardaWeriT. wignis SeZena Sei-

Zleba zugdidSi, rusTavelis

q.#68-Si, saxalxo moZraoba

“samegrelos” ofisSi. tel.

599.209.624

TbilisSi wignis realizacia

moxdeba yovel oTxSabaT dRes,

dilis 9 saaTze, baqraZis q.#6-

Si (didube). tel. 599.573.322.

sagamocemo jgufi