Notes du mont Royal

Cette œuvre est hébergée sur « No­tes du mont Royal » dans le cadre d’un

exposé gratuit sur la littérature.SOURCE DES IMAGES

Google Livres

www.notesdumontroyal.com 쐰

Vesta; . Î’xg’veia .

RIG-VEDÆ SPECIMEN.

EDIDIT

FRIDERICUS ROSEN.

LONDINI:IMPENSIS JOANNIS TAYLOR.

MDCCCXX X.

EXCUDEIAT J. L. cox,Graal Queux Sucer. Lineoln’o-lnn Hem

PROŒMIUM.

RIG-VEDÆ hymnorum specimen, in quibus tractandis per hanc

hiemem quod temporis vacaret collocavi, Viris Sanscrite doctis

ante oculos pono: qui ut cœpti a me laboris difficultatem juste

æstimabunt, ita etiam præproperæ forsan editionis temeritatem

excusent rogo.

J am statim aperientem me carminum volumen, quod Rig-Vedæ

primum est, obscurarum et vocum et inflectîonum turba tum im-

pediebat, tum iterum. capiebat et nescio qua delectatione alli-

ciebat. Quarum quum in lexicis et grammaticis nostris frustra

plerumque quæratur explicatio, consulendi mihi erant ipsorum

Indorum ad hoc litterarum genus editi libri’: qui ut sæpe me

retardarint, et etiamnunc retardent, minutis argutiis et perplexa

sua breviloquentia, ita tamen magnopere me adjuvarunt, non

modo ad hoc Vedarum studium, sed ad omnem linguæ Sanscritæ

facultatem. Ante alios hic mihi nominandus est PANINIS, philo-

logorum apud Indos princeps, amplissimi canonum grammati-

calium operis cofiditor: tum BHA’ITOJIDIKSHITAB, qui, ætate po-

A2

53166

4

sterior, PANINIS præcepta commodius disposait, antiquæ linguæ

peculiaritatem proprio capite separatim explicans, et omnia per-

petuo commentarîo adductisque exemplis illustrans. Sed uterque

vocum tantummodo antiquam inflectionem illustrant; de ipsîs

obscuris dictionibus, quid sibi velint, exquirendum est e NI-GHANTU, obsoletarum vocum indice, qui YASCAM autorem habuisse

fertur. Utilissimum hune libellum, quamvis hactenus (sélam, hic

illic in notis meis laudavi : integrum mox edere cogito, si primum

de dubiorum quorundam locorum vers lectione et interpretatione

«certior factus ero.

Nescio tamen, au ipsi illustrissimi duumviri, PANINIS atque

YASCAS, aditum mihi ad sacrum Sarasvatis fontem, omni, ut fe-

runt, divina humanaque doctrina scaturientem, aperire valuis-

sent, nisi tertius subvenisset SAYANACHARYAS, egregii in Vedas

commentarii autor, cujus aliquot volumina nuperrime ex legato

Tayloriano Londinum allata, et in bibliotheca curiæ Indicæ depo-

site. sunt.

Neque silentio mihi prætereunda est docte. celeberrimi H. T.

COLEBBOOKII de Vedis dissertatio (Asiatic Researches, T. VIH.),

quæ tantam perspicuitatem reconditissimis rebus affundit, ut

’ductum ejus, tanquam clari sideris lucem, tuto sequuturus sit,

quicunque studiorum suorum cursu hue defertur.

His fœtus subsidiis, ad eum qualemcunque Vaidicæ disciplinæ

gradum nunc perveni, quem hoc specimen declarat. Textum

5

aliquot hymnorum dedi ad fidem librorum manuscriptorum, qui in

hac urbe tum in Museo Britannico, tum in bibliotheca mercato-

rum in Indiam commeantium assen’antur: illustratum translatione

Latina paucisque notis, quæ vereor ne inscientiam meam prodant

magis quam celent.

In SAYANACHARYÆ scholiis PANIleqlle præceptis iterum iterum-

que perquirendis, et in evolvendis diligenter ipsis Vedarum vo-

luminibus, etiamnunc quod datur otii consumo: sperans fore

ut aliquando vetusti hi libri, tanto honore a Brachmanis habiti,

accuratius per me nostratibus innotescant. In quibus sermonis

inculta solemnitas delectabit multos, qui ad linguarum analogiam

indolemque explorandam animum applicuerunt: dum alios mecum

juvabit cognoscere, quonam religionis genere prisci mortales in

conspectu altorum Imai cacuminum, ad sacrati Gangis ripas, vel

ubi sancta ficus patulis se diffundit ramis, creditam numinispræsentiam reveriti fuerînt.

exemssàùaamsrwîuïshïmn

Wîwmmaaîmmna www-43211 Wàafifàfia’à’rwt

mW:wWfiààF-q*ûamwïrâfinn

âfifimwmwàmszwsfâwmlmàmaâîwmuàaàafiûas’læïn

NOTÆ.

l. Udu pro ut, eadem veteris linguæ licentia, qua Inox abhûdu pro abhüt. Ita in

hymno ad Solem (Savitrï), V. 4. 5. init.

sgwàawfiwmfîmamfiwfirîmfiâmïâmîèfirfââwswsîmfirn

mW:WWWWIegaîqzaîwfimanaw’îsrâzhsrâamm

" Sursum ille divinus Sol agit auream formam, quam tollit ;

u N unc venerabilis invocandus est ab hominibus, qui divitias locuples dispertitur.

ii Exsurge, Sol; audi banc matutinam precem, aurimane,

u Magnum, grandem formam exhibens, hominibus humana dona tribuens.”

Jauge ud 4- astlzuh. Hujusmodi tmeseos mox frequentissima exempla invenies.-

BHARADVAJÆ HYMNUS IN AURORAM.

(Lin. V. l. 5.)

1. Luces Auroræ fulgentes exsurgunt aquarum veluti undæ fulvæ;En reddit omnia aperta et pervia : est Clara alma Maghoni.

2. Augusta conspicitur, magna, fulgens: splendor tuus radiique

ad cœlum evolant ; IFormam revelas splendida, Aurora Dea, radians luminibus.3. Vehunt eam lucentes fulvi radii, Splendentem, magnam, ce-

lebratam.Ut heros telis feriens repellit hostes, ita ipso celeriter fugat

tenebrarum quasi turbas.

NOTÆ.

Apâm normayah contractum ex apâm na ûrmayalz, i. e. ad litteram, aquarum non

(veræ undæ, sed quasi) undæ. Similem locum citat BBATTOJID. p. 219. in not. ad

PANIN. IV. 4. 135. Frequentissimus est hic usus particulæ na in comparationibus

pro adsuetiori nobis iva.

2. Dadrïksha i. q. drïçyata-Âviahkrïnushe i. q. prakafikaroshi. SAY.-Jl1nge ut 4.

apaptan.

3. Sim i. q. enâm. NIGH. 1v. 2.-Gâvah i. q. raçmayah. NIGH. 1. 5.-Arunâsahpro arumîh, vid. Purin. VIL 1. 50.-Arunyo gâvah " radii lucentes,” teste nm

attributum Aurora: (ushasâm) proprium sunt: hoc equidem colligo ex loco N16". I.

15. quem hic totum describam.

ËÛW’ ÎÛfËà’ÜflËfi-VÏŒTÏÎŒW1WWËWÊfl

31311: quint matai 1 mûmœwiimm:

8

x WàmqâàsïràŒWarfirm-Iât

mîmmtfâfis’îïfîafiwàn

u MWîÎaËfiïWt-ïïàfizfimïîëàsîïâsfl’îmdwm

à saàîzrfiEHâIgv-Lmâfiænshags’n

misâsïfüufiwîâïfsmàuâm

mnfiïmqswànfilââsfiîfifimfimafinAstâ, jaculator, tala jaciens. Amant banc introducere imaginem. Ita in hymne in

Indram, VIL 8. 22.

WWWWMWII’i Jaculatoris instar, qui acutam sagittam emittit, ornans quasi efi’er hymnum illi

(Indræ).” Et in hymne in Agnim, 1V. 5. 4.

aïræàE-Wmàsh:mamii’ Ille jaculatoris instar induit radios, jaculaturus exacuit splendorem sunna,

ferream quasi sagit .”--

Ajiram i. q. serins achiram. NIGH. n. 15.-Na i. q. iva.-Volhâ a SAYANA-CHABYA explicatur per senâ : apud YASCAM non occurrit.

4. Sugâ, supathâ pro sugâni, supathâni, vid. PANIN.VI. l. 70.-Rïshve i. e. darçanïye.

-Ishayadhyai i. e. exhanîyailz. SAYAN.

o. Ukslzan, teste AMARASINHA bovem significat; juxta SAYANACHARYAM vel equum

vel bovem. Et sans utramque potestatem admittit vocabuli origo, a radice vah,

9

Transitus quin tibi et viæ munitæ sunt in saltibus et in imperviislacis ; aërem permeas, splendida,

Tu nobis adfer, magne curru conspicua, opes, cœli filia, ex-optatas.

Tu invehere equis, invicta Aurora :1 divitias adfers ad usum,Tu, cœli filia, Dea, quæ matutina prece colenda, admiranda es. iTuam ad lucem et aves linquunt domicilium, et homines cibo

fruentes :Prope versanti largiris multas opes, diva Aurora, culteri’ mortali.

NOTÆ.

vehere, juxta quam quedvis jumentum designare potest, quod colle dorsove doma-

tur. Respondet Germanicum Oclzs, et Anglicum ox.-Joslzam ana i. q. joshamprati, ad fi’uendum iis, ut iis fruamurs-Darçatâ i. q. darçanïyâ. SAYAN -" Cœli

filiam” sæpe Auroram appellent; ita V. l. 6.

mmâmîmîamm’îmn

ŒWWWWWH" Illa hæc filia cœligena nos genus humanum illuceseens suscitat:

" Quæ luce rosea pet noctes conspicitur, spemens tenebras atque stellas.”

(Vox tiras hic posita est pro tiraskurvantî : quam structuram sæpius animad-verti: ut in hymne ad Asvinos, III. 4. 3. Tirah purü chid agrainâ rty’ânsi . du;

gâtam, " spementes multas tenebras hue venite, Asvini ;” et in hymne ad Agnim,

I. l. 37. Ya ïnkhayanti parvetân, tira]: samudram arnavam marudbhir agnaâgalzi, "veni Agnis, eum Marutis, qui transeunt montes, spementes mare uudosum.”)

Pitubhâjah cempos. ex pita, quod inter voces " cibum” signifiantes occurrit apud

YASCAM, NIGH. u. 7.-Amâ saie, i. e. samïpe vartamânâya. SAVAN. Rem

illustrabunt Manuis verba. (Lib. iv. si. 94.)

aven 1qui aux au??? a même a nB

10

saisîtïàmïîtàànâmîîài

fimWHWWnî mm:wïïâîïfâqfl

âWââm:W:na wwâfiàwaàafiwfii

marra-murifiuwfijwwtna mwmâgaïaerâmrii

suâwfirarlûuuâaîàn

q mauæfiuzmàwfiaqfiwnWfiâWwâa-wfirfinnàmûwu

NOTÆ.

l. Jâtavedasam, compos. c. vedah, quod apud YASCAM inter nomma divitias signifi.

confia occurrit. NIGH. n. 10.-Havyâ pro havyâni.--Vakshi centr. pro vahasi.

cf. PANIN. Il. 4. 80.-Anushak, i. e. nirantaratayâ anushaktam yathâ; SAYAN.

Conf. III. l. 9. sa veda yajnam ânushak u ille (Agnis) novit sacrificium undecun-que ,°” ubi SAYAN. ânuslzak explicat per âsamantât.

2. Hotâ i. e. devânâm âhvâtâ. Sun-Nescio an recte intelligam vocabulum hahayasya.

SAYANACl-IABYÆ verba hæc surit: Inhayanti nivasanty asmin avargasâdhanapha-

lâni iti kslzayah.-Junge son 1- charanti. Repetita deinde præpositio sa»: ipsius

verbi anaphoram subintelligendam esse innuit.

3. Uta ma, et paullo post adha ma sunt meræ transitionis particulæ, quas in con-

11

ATREYÆ HYMNUS IN AGNIM.

(Lin. IV. l. l.)

l. Te, Agnis, sacra ebeuntes deum homines colunt.Meditor te divitem: tu eblationes tollis prehensas.

2. Agnis, Deorum arcessitor, quem hominis liberalis, pii, litantisSacrificia assequuntur, oblationesque gloriam conferentes ;

3. Quem infantis instar parvuli gignunt ligna attrita,Sospitatorem mortalium hominum, Agnim pie colendum ;

4. Ægre prehenderis, suboles quasi serpentium,Magnus qui comburis sylvas, Agnis, pecus veluti stramine

vescens.

5. Et cujus flammæ subito exsurgunt fume obvolutæ ;Quum semetipsum undecunque sub dive faber veluti adflat,

excandescit tanquam coram fabro.

NOTÆ.

versiene mea emisL-Janislzta i. e. ajanishâtâm. SAY.-Viçâm, hominum. Hanc

enim originariam fuisse vocabuli significationem, nullus dubite. Conf. III. l. 9. Adi-

bfiyahpura etâ viçâm agnir manushînâm, u invictus dux hominum mortalium Agnis.”

4. Durgrïbhïyase. Particulam dur, alibi nominibus tantum præfigi solitam, hic verbe

præpositam vides. Grïblzïyase pro grïbhyase i. q. grïhyase. Notabilis est hujus

dictionis eum Persico ouï, et Germanico grmfen convenientia.-Putro na et pagay-

na. Insignis est hæc negativæ particulæ in comparationibus exprimendis usurpatie.

vid. supra. pag. 6. 7.-Purü vanâ pro purûni vanâni.

5. Yad i. q. yadâ.-Im i. q. mm, ut femininum sîm i. q. enim. YASCAS, NIGH. 1v.

B2

l2

emmamfiafimmîmfiâîmâmin

e àâaîrmnr-uûtfisïwwn

.HÈWHWWÊWŒEFÎÏËÜR

aïââmqùggfiïîaami

mamana finwfiftwmæîwfirâi

mamanNOTÆ.

2. Cui hic non in mentem veniat mira analogie. Germanicorum pronominum Un:vel ihm et sic? Transtuli îm pet " semetipsum,” ita suadentibus SAYANACHARYÆ

verbis îm ayant âtmânam.-Aha, particula expletiva.--Tritah, ad litteram, il a

tribus (partibus).”-Dhmâtarï pro dhmâtari, producta, ex veteris linguæ licentia,

ultima vocis vocali.--Junge upa 1- dîmmati.

6. Duritâ pro duritâni.-Turyâm i. q. tareyam. c.f. PANIN. VII. l. 103.

7. Junge ablu’ s âbhara.-Kshepayat, poshayat, et bizuvat sunt specimina optativi

modi, antique sermoni peculiaris, quem Grammatici technico termine Let appellent.

vid. PANIN. III. 4. 7. seqq..et 34. VII. 3. 70.-Vox prïtsu hac ipse. locativi forma

apud YASCAM inter vocabula pugnam significantia recensetur. (NIGH. n. l7.)-

Edhi. Unicum hoc est exemplum, in que lingua recentior priscam Imperativi termi-

l3

Tui ego, Agnis, invocationibus amicique laudibusInimicos quasi, insidias efl’ugerim hominum.

Illam nabis, Agnis, vir potentissime, abundantiam adfer.Is propulsato hastes, is nos nutrito, estoque ad cibi impetra-

tienem adjutor. Itaque es in proeliîs nobis auxilio.

VISVAMITRÆ HYMNUS IN SOLEM.*

’(Lm. III. - 4. 10 et 11.)

Hæc tui, Sel radians, fausta laudatie, splendide, novaA nobis tibi celebratur.

Eam libens accipe laudem meam; desiderantem visitamentem

Vir amans veluti mulierem.

NOTÆ.

nationem dhi retinuit. Quum formam grammatici ad radicem as (esse) retulerunt.

Equidem malim eam pue imperativo radicis i (ire) habere, quæ singulam banc speciem

verbe substantive mutue dederit.

0*) Vide hoc earmen Anglice redditum a COLEBROOKIO in egregia sua de Vedis

dissertations. (Asiatic Researches, Vol. vm. pag. 400. edit. Lond.)

l. Deva hic et sæpissime a SAYANACHARYA explicatur per dyotamâna .- cui haudqua-

quam obstat vocabuli imbu: nam eum div, dyo, dyu, quæ diem, aërem, cœlum si-

gnifiant, eognatum illud esse nemo dubitablt.

Jushate apud YASCAM (NIGH. n. 6.) inter verba desiderandi oecurrit. ’ Sæpe usur-

patur de Diis, mortalium preces vel sacrificia benigne excipientibus. Ita in hymne

in Agnim, III. 8. l5.

l4

a àfiWfiwfiwuamiesquinteras-«Lu

8 fimwsrfiàawmiWâazaà’lzmrrn

H WsztQ-ŒmlWWnà ËWWWÈÊW3Î

MW:HNOTÆ.

gare-«muffiüsîmâïmîîsflïfi’fqïfim

fl Libens excipe Vnostrum sacrificium, dives, Deosque hodie ad oblationem adduc.”

Gîlz, vox, tum præsertim Deerum invocatio. Apud Yascam (NIGH. x. Il.) quin

quaginta sax alia vocabula reperias quibus eadem significationis latitude inesse vi-

detur.-Vâjayantïm i. e. vâjam annam ichhantîm, SAYAN.-Avâ pro ava, producta

metri in gratiam ultima syllaba.-Vadhûyuh, feminæ appetens; desiderativum nomen,a vadhû fier sufiixum yuh deductum. Vid. 1mm. III. 2. 170.

. Viçvâ bhuvanâ pro viçvâni bhuvanâni. PANlN. VI. l. 70.-Abhivipaçyati pro una

composita voce habui, dissentiens leviter a SAYANACHARYA, qui ablu’ separatim pet

abhimukhyena illustrat, et vipayyati par viseshena paçyati. Idem mmpaçyati in-

terpretatur per yathâtmânam samyag jânâti, nimie forsau studio serioris philosophiæ

placitum eum sanctissimi carminis contenu reconciliandi.

Duorum Solis nominum usu duæ in hoc carmine partes distinguuntur: appellatur

enim Sol in priori parte (str. 1-3) Pûshan, i. e. Nutritor, in altera parte (str. 4-6)

Savitrï, i. e. Prolificus (? a rad. sa gemme).

15

3. Qui emnes perspicit res atque conspicit,

Is nebis Sel tuter este.

4. Illam splendidi Solis præclaram lucem meditamur,

Qui mentes nostras ducere velit.

5. Splendidi Solis nos, cibum desiderantes, supplicatione

Adorabilis donum precamur.

6. Splendidum Solem sacerdotes vatesque sacrificiis et piis

precibus i "Venerantur, mente incitati.

NOTÆ.

4. Dhîmalzi i. q. sel-lus dhyâyâmalz.-Prachedayât, optativus, a grammaticis let dictus,

cujus ultima syllaba ad arbitrium vel produci vel corrumpi potest: vid. PANIN. VII.

3. 70.

5. Vâjayantah, partie. desiderativi cujusdam ut videtur verbi, a nomine naja]: derivati,

quod apud YASCAM inter substantiva cibum significantia occurrit. Conf. I. l. 8.

a en m3111 W W: MF?! ilil Eum te, cibo abundantem, cibi caussa imploramus, Satacratus.”-

Parandhyâ i. e. stutyâ prajnayâ.--Bhagah i. e. bhajanïyah.-Râtih i. e. dînant

SAYAN.

6. Narâ i. e. hamanâm netârah. Savant. Conf. V. l. l. (Hymn. in Asvinos.)

aèwfiwnwùmëàmvî’tfinil Cantu ductores cœli hujusce clementes Asvinos voco, celebrans carminibus ;”

Ubi SAYANACHARYAS paritar narâ per netârân explicat-Dhiyeshitâh i. e. karmanâ

buddhyâ chu prayamânâh.-Suvrïktibhih i. e. sobhanastotraih. Sara N.

16

ammsfigfimfiggæsfin

a uââÛWmfiŒmmws’uzfl

8 àfiflîïuflâfi:WEÜ3fiiW:îfi’âîîfifî:1l

q mâïwfàvfiïîrtfirsî’milaml

ŒÊWWH’I

l.

NOTÆ.

Âsye i. e. tasya makhe. Saura Sed idem alibi devânâm âsyabhûte, quod prætuli.--

Nedishtham âpyam i. e. âsannatame bandhuh. SAY.

Vocem charshanayah YascAs inter manushyanâmâni retulit, NIGH. n. 3. caque

sub hac simplici specie satis frequenter occurrit, veluti quum Indras et Varunas invo-

cantur tanquam dhartârâ charshanînâm (Lib. I. l. 32.), vel Indras solus tanquam

samrât charshan’inâm (Lib. VI. l. 20.). Sed candem vecem hic eum numerali nemine

pancha compositam videmus: quod quid addat sensui, nondum potui discere. SA-

YANACHARYAS panchacharshanîh illustrat per panchajanân manashyân, et istud

ipsum, que hic tanquam adjectivo utitur, vocabulum panchajanâh apud Amusan-

HAM et YASCAM inter manushyanâmâni recensetur. Simili sensu usurpatur pan-

chakshitayalz, quod apud YASCAM desidero. Possintne hujusmodi dictiones ad

1 l7.VASISHTHÆ HYMNUS IN AGNIM.

(LIB. V. 2. 18. et 19.)

1. Venerabili benefico deorum principi offerte butyrum,

Qui nobis proximus afiinis est;

2. Qui eum mortalibus versatur in eorum domibus,

Vates, ædium dominus, juvenis.

3. Ille Agnis nostras opes paratas custedito undecunque,

Et nosmetipsos servato a delicte.

4. Novum nunc hymnum Agni, cœlorum accipitri, cane :

Opes multas date nobis ;

5. Cujus fulgor gratus est visui, veluti divitias patrz’ filios

habenti,Agnis, dominus sacrificiî ardentis. .

NOTÆ.

aliquam vetustam populi in quinque gentes distributionem respicere Ï-Dame dame

i. e. uniuscujusque demi. Hunc repetiti nominis usum, ut in lingua vulgari, ita in

Vedis quoque sæpe animadvertas: e. g. Lib. I. l. 2.

X h osa and à? fîà W En: 1sa?! ne?! (fifi il

il Te, Agnis, caliginis fugator, quotidie nos mente venerabundi adorimur.”

(Emasi pro imah, vid. PANIN. VII. l. 46.)

. Diva]: syenah, cœli accipiter, dicitur Agnis credo, quia fumus ignis celeriter in cœlum

escendit. Accipitris imagine uti selent, ubi aliquid velox depingunt. Ita in hymne

in Asvinos, Lib. V. 8. 2.

18

mimzne firmamfimâgfiàâamwfëi

WWŒTËHTI

u: mmmmarfiiMme marmitîûfamâufiau’îfitfirn

natrumsfia mmmmzlW:WÎ3T:11

NOTÆ.

ana: mm au W: 1m Tl" Ad nostrum sacrificium properate celeriter accipitribus velocibus, venite equis,

Asvini.”

Quin YASCAS vocem genèse]: inter nomina equum significantia retulit. NlGH.

l. 14.

. Semam projsa imam.-Havyavâhana, conf. MAN. 1V. 249.

. Viçpatili i. q. serins viçâm patilt sive vaiçyânâm patih, i. e. agricolarum princeps.

Sed in lingua antiqua, ut visai: in universum hommes, ita matis generatim regem,

dominum designare videtur. Ita in hymne in Agnim, III. 8. 18.

19

6. Is hanc exaudito precem Agnis, et libens accipito nestraminvocatienem,

Venerandus sacremm gestator.

7. Te, venerabilis heminum domine, fulgentem. deus, medi-tamur,

A multis adoratum, multum compellate Agnis.

8. Noctu luceque flagra : collustrati a te simus nos;Cultoribus abundans tu et nestri amans es.

9. Te 0b felicitatem homines pii adeunt sacrificiis,

Adit vox multisona.

10. Agnis Rakshasas prefligato, clare splendens, immortalis,Purus, lustrator, adorabilis.

NOTÆ.

wifi WWÈ’W’Iil Agricolarum vatem, regem hominum, purum, lustrantem, butyro fruentem,

Agnim.”

Animadverte quam et specie et sensu vetus Indica vox viçpatis eum Lithuanico taies..-

patis conveniat. (Vid. Borru libellum, Die Sündfluth, 8m, pag. 150, net.)-Junge ni 4- dhîmaln’.

8. Asmayuh i. q. asmân kâmayamânah. SAYAN. Desiderativum nomen, derivaturn a

themate pronominali asmat per sufiixum yu, de que vid. PANIN. m. 2. 170.-Svagnayalz, i. e. ad litteram, boue igue instructi.

9.. Viprâsah pro viprâlz. PANIN. vu. 1. 50. Viprah i. q. medhâvî. NIGH. m. 15.--

Junge upa 4. yanti, et ad alterum upa subintellige 4- yâti. Vid. infra pag. 21.

c2

aüïaîsrfiàîmfi’râiavmrtgâ

Wàfim’mïïfi’ïwmn

a Hàaàumfaïfiamugïanm’gflzi

emmuriïîaaiààmhmn

à WWWIÛËUMWWÛËÏW:WFW

NOTÆ.

2. Dudravat, alia Optativi (let) species. Âne-tan: devân dravatu. SAYAN. Hocnuncii munere sæpe fungi videmus Agnim. Ita I. l. 27.

âmaîîs’lîâàfùavvjfàami

mimasses-fin

fifiîÊIâEëŒfin

" Qui colendi, qui celebrandi surit, ii omnes bibunto linguâ mellis oblationem,

Agnis. Prope, ad selis ortum omnes dees mane vigiles vates arcessitor (i. e.

Agnis) huc adducito.” Et mox ibidem.

Watmâëfiâà’süfëæi

aman" Jauge equos currui splendide, deus, ascendensque eum lis deos hue advehe.”

21

VASISHTHÆ HYMNUS IN AGNIM.

.. 1........-.-,--..-.---- A

(L113. V. 2. 2l.)

l. Cum lande vobîs Agnim, et eum veneratione, roboris filium voco,

Dilectum sapientissimum regem, bonum sacrificem, universînuncium immortalem.

2. Is jungat splendides, omnia tutantes equos, is properet adinvitandos deos, multum vocatus,

Bene laudatus, venerandus, faustus, divitiarum præcellensthesaurus inter homines.

3. Ejus splendor surgit, invecati, benefici,Surgit fumus splendens, quando ignem accendunt viri.

NOTÆ. .I 3. Repeti vides præpositionem, ut, loco verbi ipsius eum præpositione compositi, udasthulz. l

Ita V. 2. 19. i311 ai W :113 m Fer-f W: 1sa au mon il

il Adeunt te, propter felicitatem, viri sapientes eum sacrificiis; adit te etiam vox

multisena.” Et V. 1. 13.

usifirtzwwmaïaîmàmêîrfiamrhsrâàziil Prosequuntur vos carmina recitata, presequuntur hymni, enunciati cantibus.”

Adde insignem locum V. 4. 5.

sifiààwfifânîmfimààswafiaâwmufiruaïa’îswîî-Wfirïrâmîmaîhmn

" Quem dea Aditis adent, prolem divini Savitris reverita,

" Et 9m adorant regni consones Varunas aliique, quem Minas aliique Aryamæ

adorant, eadem religiene conjuncti.”

22

g àarçàwèauflâàawsîaàs’si

fwfiüïâwâænammauââuèn

a WWià-èmîhsiw-ÏiEàtîmïfà’ïsïtuâaïafiâfirasfiîn

QWWWWËËWWImafimmmwmàn

quâmæmmfiawfisëi

naîthNOTÆ.

6. Krîdhi pro vulgari Kan, vid. PANIN. V1. 4. 102. Occurrit præterea etiam Kri-

nuhi.-Imperativi in dhï val dhî exeuntes satis frequenter occurrunt; e. g. Lib. I.2. 19. Imam me varuna çrudhï havam, " banc meam, Varunas, audi precemz” et

Lib. V. 3. 8. Na Indra vâryasya pûrdhi, " nos, Indras, locupleta divitiis.” Unde

firmatur Bonn conjectura, dhi fuisse originarium Imperativi exitum, qui paullatim

in hi extenuatus sit. Monere tamen debeo, banc imperativi speciem in nulle. adhuc

radice obviam mihi factam esse, quæ juxtavulgaris linguæ regulas terminatienem hi

23

4. Illam te nuncium facimus gloriosissimum: deos ad sacra

advehe; IOmnigenas, o fili roboris, mortalium opes da, idque qued noste rogamus.

5. Tu, Agnis, es domicilii dominus, tu sacrifex in nostro sacrificio.Tu sacerdos, omnium exoptatissime, sapiens; immola, et

fruere optime.6. Da divitias supplici, o fausta peragens: tu enim divitiarum

largitor es. i aln nostro sacrifiai diligentem fac omnem sacerdotem, et quicultor tuz’ est, ejus auge felicitatem.

aVÀSISHTHÆ HYMNUS IN DEUM PLUVIUM.

(Lis. 7. 2).

l. Pluvium laudate, cœli filium, propitium:Is nobis cibum date.

NOTÆ.

assument. Sunt et alia quædam exempla in quibus vetus senne dh exhibet, qued

serins in h abiisse videmus. Olim dictum fuisse dhita pro hâta, docemur a PANINI,

VII. 4. 45. et sadha pro salai plus semel in ipsis Rig-Vedæ carminibus me legere

memini.

l. Mïhlusha a SAYANACHARYA plurimis in lacis explicatur per Kâmânâm varshitâ.

In Yascs; glossario hæc vox non eccurrit; Sed cognats esse videtur eum mïhlu,qued ille inter nomina " opes” significantia retulit, NIGH. n. 10-

I

l

l

I

l

l

l

l

RÊWWÆWIW:Wnmmâï’fiëfi-(Fi’tl

QWWËËWW: 1magamàùawfiaaaàaàwmàn

a wâafimfiàwfirmflufiëfimiwmswàaââ’ïsëfàmurtîîàu

NOTÆ.

2. Krïneti. Radicem krï sæpissime quintæ conjugationis normam infiexam re-

perias. Conf. PANIN. VI. 4. 102. De eodem Deo Pluvio alibi legimus (Lib. V.7. 1.) savatsam hrïnvan garbham oshadhînâm, " prolificum reddens gremium her-

barnm.”

3. Tasmâ il pro tannai it. Hanc voculam it dixerim esse stirpem pronominis idam.

Solet ea variis variorum pronominum casibus subjungi, sine ulla sensus mutatione.

En tibi aliquot exempla. Sa id deveshu gachhati il is eum diis venit.” I I. l. l.

Tarn it sahhitca îmahe li eum in societatem desideramus.” I. 1.19. Ihendrâgnî

upahvaye tayor it stomam uçmasi 7 hue Indram Agnimque voco: eorum laudi in-

tenti sumus.” I. 2. 3. Asmâ it kâvyam vacha uhtham indrâya sansyam il illi Indræ

25 32. Qui prolem herbarum vaccarumque elficit, et equarum, i

Pluvius, jatque mulierum. l3. Illi deorum capiti butyrum offerte jucundissimum : *Cibum nobis paratum reddito.

AD AGNIM.

(V. 2. l7.)

l. Holocauste divitem deum et divinis cantibusSacrificiisq-ue clare lucentem venerabundi nos colimus Agnim.

2. Nos te, Agnis, holocauste colimus, nos te celebramus lande,venerande,

Nos liquefacto butyro, oblationis sacrifex, nos butyro, clarelucens deus.

NOTÆ.

laudaterius hymnus cantusque celebrandi saut.” IV. 2. 9. Tarn id (locha tâm ushasi

archayanti narah " eum noctu, eum mane adorant homines." V. 2. 3.-Ilâ a YASCA

inter nomina i1 cibum” significantia recensetur, NIGH. n. 7.-Karat i. q. harotu :Optativus (let).

2. Sushtutï pro mhtutyâ. Vid. PANIN. VII. l. 39.-Repetitum pronomen rayantipsius verbi anaphoram vivide supplet. Conf. Lib. V11. 8. 19.

au a sa; germai au gît W: 1" Vos Bhujyum, vos, Asvini, Vasam, vos Sijaram et banc etiam precem visitastis.”

(Bhujyus, Vasas et Sijaras nomina sunt virorum, quos Asvini e periculis serva-

runt: Bhujyum sæpius memoratum inveni.)

D

26

a mahîâfirmàwïfimàmaszqufim: 1

aümquàmæfiafirzma: n

NOTÆ.

3. Yûyam pâta svastibhih sadâ nah. Hæc verba, quibus tanquam epiphonemate om-

nium deorum gratia implorari videtur, multis in diverses Deos hymnis in fine sub-

jiciuntur. Ita in hymne in Agnim, Lib. V. 2. 15.

àmaufààwâaiauf" àîffiflâfiïflfl

àauawmfiïarqqâmaafiafitzmazuli Agnis! tu es Varunas, tu es Mitras; te celant precibus Vasishthæ filii; a te

opes cibusque illis fiant. Vos servate eum felicitate semper nos.” Et in

hymne in Indram, Lib. V. 3. 8.

27

3. Ad nostrum cum diis sacrificium, Agnis, veni, oblationemgratam habens :

Tibi deo culteres simus. Vos servate eum felicitate semper nos.

NOTÆ.

Emangaîtqumafiafirmîm11 Cibum da sacrificantibus nabis, eum libens bonis. Vos servate eum felicitate

semper nos.”

In designandis singulis qu08 laudavi Rigvedæ hymnorum locis, octonariam sequutus

sum totius collectionis divisionem. Vid. Connsnooxa, l. c. pag. 388.

Quæ me rationes probibeaut, quominus illustris GUlLELMl A13 HUMBOLDT et

FRANCISCI Bonn, præœptoris mei, ingeniossimis obsequar placitis de resolvendo

promus Sanscritarum vocum in scriptura nexu, eas alio loco data opportunitate ex-

ponam.

Wexcunnnr a. L. cox,Grec! Quai suret. Lineoln’n-lnn Ficus.