Modulo Microssoft Acces Em Tetum

229
SISTEMA B ESCOLA BASE DE DADOS ESTUDANTE Hakerek Husi Naran : Zeferino da Cos Idade : 19 Clasee : 2 0 Ano Turma : A Departementu : Software A TÉCNICA INFORMÁTICA-D TINAN LETIVU 2013 ES ETI sta Xavier DILI

Transcript of Modulo Microssoft Acces Em Tetum

SISTEMA BASE DE DADOS ESTUDANTES ETI

ESCOLA TÉCNICA INFORMÁTICA

SISTEMA BASE DE DADOS ESTUDANTES ETI

Hakerek Husi

Naran : Zeferino da Costa Xavier

Idade : 19

Clasee : 20 Ano

Turma : A

Departementu : Software

ESCOLA TÉCNICA INFORMÁTICA -DILI

TINAN LETIVU 2013

SISTEMA BASE DE DADOS ESTUDANTES ETI

: Zeferino da Costa Xavier

DILI

Page 2

Page 3

[Type the company name]

[Year]

[Type the document title] [Type the document subtitle]

Ellzef Xavier

Page 4

Kapitulo I

1.1. Introdusaun Database

Database hanesan Kuupulan ida husi tabela. No tabela ida apresenta no hasai Aksaun ida ne’ebe los, no aksaun sira mak sei tuir mai ne’e :

No Ezemplu :

NIP NAMA ALAMAT KOTA

H001 Zeferino da C. Xavier Rua. Meti-Aut Dili

H002 Xavier da Costa Rua. Laga Baucau

H003 Inacio Rua. Ossu Viqueque

H004 João Rua. Comoro Dili

1.2. Introdusaun Microssoft Acces

Microssoft Acces programa ida ne’ebe ita uja atu halo data ho nia kuantidade barak no semre halo mudansa ba data.

1.3. Esplikasaun Tabela, Query, Relationship, Form, Report no Swithboard.

Tabela : hanesan fatin ida ne’ebe akumula no rai dados ne’ebe fo sai nia topiku.

Field no koluna : lokasi ida ne’ebe iha tabela nia laran no dados nia fatin no tau dados

hotu-hotu ka dados ne’ebe iha koluna ida nia laran.

Record : mak atu akumula field hira ka koluna ne’ene mak fo informasaun los no deside

Ou tau hamutuk field hira mak iha linha ida nia laran.

Database balun ne’ebe mak iha Acces nia laran sei tuir mai ne’e :

a. Tabela : uza hodi rai data/dados b. Query : uza hodi halo manipulasaun da dados c. Relationship : mak hanesan halo Relasaun ba malu ou halo ligasaun ba malu entre data-

base hira mak iha tabela nia laran ne’ebe ita iha. Relasaun entre tabela ne’ebe halo ligasaun ho primary key no foreign key.

d. Form : uza hodi aprezenta dados no aumenta dados e. Report : uza hodi halo Relatorio f. Switcboard : hanesan sistema ida perancangan menu otomatis ida hodi nune’e hetan lalais

Record / Linha

Field no Koluna

Page 5

Tabela,query,form no report

1.4. Typo de dados iha Microsoft Access 2007 Maneira atu ba loke Microssoft office Acces

� Klik Start � All Program � Ba iha Microssoft Office � Hili Microssoft Office Acces 2007

Page 6

Kapitulo II

Kria base de Dados

Molok atu kria data base ba loke iha Ms. Acces ba klik iha Blank Bata Base hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Tuir mai ba klik iha icon Folder

Mosu Tan iha Menu Bar ho lia Fuan ida naran New Folder hanesan gambar iha krik ne’e

Mosu iha ne’eba Lia Fuan New Folder maibe ita bele truka tau fali ita nia Naran

EX : TPC Zeferino da Costa Xavier

Blank Database

Icon Folder

New Folder

Page 7

Troka tiha ita nia naran ba kliok iha Open

Klik tiha open iha keta haluha hakerek tan File Name

Hakerek tiha File Name ba klik iha OK

New Folder

Open

File Name

Page 8

Klik tiha ok sei mosu hanesan gambar iha kraik ne’e maibe ita ba klik ida Create

2.1. Halo Tabela

2.1.1. Halo Tabela ba Kelas

Mosu Koluna iha kraik ne’e maibe ita Closse ita hodi kria fali Koluna foun

Maneira atu kria Tabela foun ba klik iha Create iha Task Bar hili Menu iha menu Bar klik Table Desing

Ida ne’e mak tabela Foun ne’e ita atu desing ka hakerek iha laran

OK

Create

Closse

Create

Table Desing

Page 9

Hakerek tiha Letra Balun sei mosu mos liga balun ba Lookup Wizard.

Ezemplo : ita atu uza Look up wizard ba Naran Klasse nia hanesan gambar iha kraik ne’e, ita atu uza mak sei tuir mai ne’e

Se karik ita uza ba Look up wizard ne’ebe mak iha tiha ona ba hili iha I want the lookup coloumn to look up the values in a table or a query

Linha

Kolunha

Look up Wizard

Page 10

Maibe ba look up foun ba klik iha kraik ka I will type in the values than I want

Klik Next

Depois mosu koluna Mos hanesan gambar iha leten ne’e

Ita ba harekek iha koluna Mamuk ne’e tuir dados nebe mak iha

Ezempla : 1 ano, 2ano, 3 ano

I will type in the values

than I want

Koluna Mamuk

Next

Page 11

Depoi ba klik iha Next

I will type in the values than I want

Mosu gambar iha kraik ne’e ba klik iha Finish

Molok tau Primary key block ka halo metan lay Linha primeiro ne’e

1 ano, 2 ano, 3 ano

Next

Finish

Page 12

Mosu tan koluna ne’e ba harekek kontinua deit hotu tiha keta haluha mos tau Primary Key hanesan gambar iha Kraik ne’e

Ida ne’e mak Linha primeiro ne’ebe tau primary key hanesan gambar iha kraik

Tau tiha primary key ba simpan maneira atu uza simpan ba klik iha

� Office Button � Save

Primary Key

Linha ne’ebe Uza primary key

Block

Page 13

Mosu tan Tabela ida hanesan gambar iha Kraik ne’e

Ezemplo : Table ita abele troka tau fali naran seluk hanesan Tkelas iha gambar kraik ne’e

Ita bele troka naran Table ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : TKelas

Office Button

Save

Table

Page 14

Atu Halakon ka Hamos Koluna ne’ebe ita la uza ne’e ba klik liman Los nia iha Mouse

� Hili Hide Cloumb hare’e Gambar iha kraik ne’e

Tkelas

Hide Cloumb

Page 15

Koluna ne’e ita la uza lakon tiha mosu hanesan gambar iha kraik ne’e

2.1.2. Tabela Departamento

Hakarak kria tabela foun tan ba klik iha Create iha tool bar depois ba klik iha Menu bar Table Desing hanesan gambar iha Kraik ne’e

Hakarak halo tan Look up wizard entanu mai klik iha Data Type depois Halo Look up wizard ba dados ne’ebe mak ita atu uza hodi halo look up wizard hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Se karik ita uza ba Look up wizard ne’ebe iha tiha ona ba hili iha I want the lookup coloumn to look up the values in a table or a query

Koluna ho

Linha

Create

Table

Desing

Look up Wizard

Page 16

Maibe ba look up foun ba klik iha kraik ka I will type in the values than I want depois klik iha Next

Depois mosu koluna Mos hanesan gambar iha Kraik ne’e

I want the lookup

coloumn to look up

the values in a

table or a query

I will type in

the values

than I want

Next

Page 17

Ita ba harekek iha koluna Mamuk ne’e tuir dados nebe mak iha

Ezemplo hanesan Hardware, Software, Multimedia

Hanesan Gambar iha kraik ne’e Hili Next

Mosu tan hanesan gambar iha kraik ne’e ba Klik iha Finish

Koluna

Hardware,

software,

Multimedia

Next

Page 18

Mosu resultado hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Se karik hakaran Halo tan Primary Key entaun ba iha Prymary key maibe, molok tau Primary key block ka halo metan lay Linha primeiro ne’e depois ba mak ba klik iha Primary key

Finish

Look up Wizard nia

Rezultadu

Page 19

Mosu hanesan Gambar iha kraik ne’e depoi ba Simpan/Rai

Maneira atu Simpan/Rai ba klik iha

� Office Button � Ba iha Save

Hanesan gambar iha kraik ne’e

Primary key

Linha Primeiro ne’ebe ita halo Block

tiha

Rezultadu Husi Primery

Key

Page 20

Simpan/ Rai tiha mosu tan Koluna ida mosu tan no iha laran letra ida naran Table maibe iha bele troka tau fali ita nia naran.

Ezemplo : TDepartamento

Hanesan gambar iha kraik ne’e.

Tau tiha naran ka Tdepartamento ba klik iha OK

Office Button

Save

Mosu naran ida Table

Page 21

2.1.3. Tabela Estudantes

Mosu Resultadu sai hanesan Gambar Kraik ne’e

Depoi hakarak halo tan Table ida ba klik iha Closse ne iha Kolina laran ne’e hanesan mos Gambar iha kraik ne’e

Maneira atu halo tan tabela foun ba iha tool bar

� Klik iha Create � Hili Table Desing

Hanesan gambar iha kraik ne’e

TDepartame

nto

OK

Rezulatdo Husi

TDepartamento

Closse

Page 22

Mosu Tabela iha kraik ne’e

Prense ho kakerek iha koluna ne’e ikus mai hakarak halo tan look up wizard entaun ba gambar sira iha tuir mai ne’e :

Ba halo look up wizard ba iha Data Type klik iha dados ne’ebe mak ita uza hodi halo Look up wizard iha ne’e menu oi-oin maibe ita hili mak look up wizard hanesan gambar iha kraik ne’e.

Create

Table Desing

Rszultadu husi tabela Foun

Page 23

Se karik ita uza ba Look up wizard ne’ebe iha iha tiha ona ba hili iha I want the lookup coloumn to look up the values in a table or a query tamba agora iha liga TEstudante no Tdepartamento.

Ba klik iha Next

Data Type

look up wizard

iha I want the lookup

coloumn to look up the

values in a table or a query

Page 24

Mosu tan Item ida husi Look Up wizard ba hili Next

Iha Sinal >/>> ne’e katak atu muda dados ne’ebe mak ita uza hodi halo look up wizard

Ezemplo : ita Muda TDepartamento ba Sorin

Next

Next

Page 25

Tuir mai mosu iha sorin sai ona TDepartamento hili Next

Mosu tan Item Look up wizar nia ida maibe ba Next deit

Sinal >/>>/</<<

Rezulradu husi

sinal : >/ mak

ne’e

Next

Page 26

Mosu tan hanesan gambar iha kraik ne’e hili tan Next

Ikus mai Hili Finish

Next

Next

Page 27

Mosu tan Item ida naran YES no NO

Maibe ita ba hili ida be No ne’e hanesan Gambar iha kraik ne’e.

Finish

Yes & No

Page 28

Tuir mai halo tan Look up wizard ida tan.

Ezemplo : halo Look up wizard ba Sexo

Prense ho kakerek iha koluna ne’e ikus mai hakarak halo tan look up wizard entaun ba gambar sira iha tuir mai ne’e :

Ba halo look up wizard ba iha Data Type klik iha dados ne’ebe mak ita uza hodi halo Look up wizard iha ne’e menu oi-oin maibe ita hili mak look up wizard hanesan gambar iha kraik ne’e.

Se karik ita uza ba Look up wizard ne’ebe iha iha tiha ona ba hili iha I want the lookup coloumn to look up the values in a table or a query,maibe ita halo Look up wizard foun entaun ba iha kraik hili

No

Look up Wizard

Page 29

I will type in the values that I want

Klik Next

Mosu tan Item ka Koluna mamuk hanesan gambar iha kraik ne’e entaun ita ba hakerek iha laran dados ida ne’ebe ita uza hodi halo Look up wizard.

Ezemplo : Mane no Feto.

Hotu tiha ba klik iha Next

Ba klik Finish

I will type in the

values that I want

Next

Mane no Feto.

Next

Page 30

Kontua harekek dados ne’ebe ita presiza.

Ezemplo : No kontakto

Harek hotu molok atu Simpan/Rai labele haluaha tau Primary Key, no molok atu tau Primary key labele haluha mos Block/Halo metan lai liña primeiro ne’ebe ita atu tau Key, maneira atu tau Primary key ba klik iha key bele hateke ba liman karuk nia, iha ne’e Icon Primary key iha ne’e hanesan gambar iha kraik ne’e.

Finish

No kontakto

Page 31

Mosu nia rezultadu hanesan iha gambar kraik ne’e.

Hakerek hotu labele haluha tenke Simpan/Rai, maneira atu Simpan/Rai ba klik iha

� Office Button � Hili Save

Linha Primeiro ne’ebe ita Block ka Halo

metan tiha hodi tau Primary key

Icon Primery Key

Rezultado Primeiro Key

Page 32

Simpan/Rai Hotu tiha mosu tan tem ida Husi save As nia, iha Item nia Laran ne’e iha Koluna ida ne’ebe hakerek iha Laran Table maibe ita bele troka hodi hakerek iha laran tuir mai mai hare’e iha Gambar iha Kraik ne’e.

Ezemplo : TEstudante

Harekek hotu klik iha OK

Office Button

Save

Table

Page 33

2.2. Halo Relationships 2.2.1. Halo Relantioships ba Tabela Kelas, Tabela Departamento, no Tabela Estudantes.

Hotu nia rezultadu hanesan gambar iha kraik ne’e, hotu tiha ita ba halo relasaun ka Relantionship, maibe maneira atu halo Relantioship ba klik iha tool bar klik iha Data Base Tools hanesan gambar iha kraik ne’e.

Mosu rezultadu hanesan ne’e ba Block/Halo metan klik Add hanesan gambar iha kraik ne’e.

Testudante

OK

Data Base Tools

Relantionship

Page 34

Add hotu Mosu rezultadu hanesan gambar iha kraik ne’e.

Atu halo relasaun ba malu mak mosu tan Item ida naran Edit Relationship, ba klik iha Create

Rezultadu husi Relationship nia mak hanesan gambar iha kraik ne’e

Add

Create

Page 35

2.3.Halo Form no Butaun 2.3.1. Halo Form ba Tabela Kelas.

Halo Relasaun/Relantionship hotu ba klase entaun ba iha Tool Bar Klik Create depois ba iha Form Desing

Haree’e gambar iha Kraik

Mosu hanesan gambar iha Kraik ne’e

Form Desing

Page 36

Depois ba halo tan Header Maneira atu halo header mak sei tuir mai ne’e

� Halo Metan ka Block tiha Detail � Klik Liman Los ba Mouse � Ba iha Form Header & Footder

Hare gambar iha kraik ne’e

Depios hakerek tan iha header nia laran, maneira atu hakerek iha header nia laran mak

� Klik iha Label � Dada mai iha koluna header nia laran � Hakerek Observasaun ne’ebe mak ita presiza

Ezemplo : Sistema informasaun baba Escola Técnica Informática

Ida be mak sistema informasaun ba Escola Téniaca Informática ne’ebe ita hakerek iha koluna header nia laran. Hatama tan Logo Maneira atu hatama Logo mak tuir mai ne’e :

� Klik iha Logo

Form Header & Footder

Label

Page 37

Mosu mai gambar hanesan iha kraik ne’e ba hili Logo ne’ebe ita Rai/Simpan ba Drive ida ne’ebe hanesan gambar iha Kraik ne’e.

Hatama tiha logo no naran Husi dados ne’ebe ita hatama ba halo linha iha okos maneira halo Linha iha okos mak sei tuir mai ne’e :

� Hateke ba Menu bar husi liman los nia iha ne’eba icon Linha nia klik depois dada hodi hare’e ba linha ne’e lakon entaun sei kleuk maibe liha ne’e ita dada ba mak lakon entau lina ne’e los ona.

Logo

Page 38

Rezultado husi lina niak mak hanesan gambar iha kraik ne’e, maibe labele haluha halo mos subform/subreport, maneira halo subform/subreport mak sei tuir mai ne’e:

� Hatehe ba lima los iha neba icon subform/subreport iha ne’eba. � klik iha subform/subreport sdada mai koluna form desing nia.

Hare ba maneira atu dada subform/subreport mak hanesan tuir mai ne’e :

� Hanehan metin Mouse mak hodi dada hanesan gambar iha kraik ne’e

Linha

subform/subreport

Page 39

Mosu item husi subform/subreport mak ba klik iha Cancel hare’e gambar iha kraik ne’e

Depois mosu gambar resultado hanesan gambar iha kraik ne’e

Cancel

Page 40

Mosu tan hanesan ga,bar iha kraik ne’e ba block/halo metan tiha depois ba hili iha property sheep mai ihaData buka dados ne’ebe mak ita atu hatama.

Ezemplu : Tkelas hanesan gambar iha kraik ne’e.

Hatama hakarak hare’e rezultado no hare’e Tkelas nian ba klik iha Add exiting Fields hodi dada mai Tkelas nia no dada mai nia Item sira hanesan (Kodigo kelas, Naran kelas no Obs) hare’e gambar iha kraik ne’e.

Maneira Atu tau kores mak hanesan tuir mai ne’e :

� Ba klik iha Kor naran ita hili ezemplo hili kor mean.

Page 41

Nia Rezultado husi kor mean mak hanesan gambar iha kraik ne’e

2.3.2. Halo Butaun Ba Tkelas

Halo Button/ Butaun ba Naran ida-idak sei tuir mai ne’e

Maneira atu halo Butaun mak sei tuir mai ne’e

� Ba klik iha Button

Hanehan Metin Mouse dada mai iha koluna Form desing nia laran

Page 42

MosuGambar hanesan ne’e ba hili naran Butaun ne’ebe mak ita atu halo Ezempl : Butaun Aumenta /Tambah.

� Mai hili categories Record operation � Hili Action Add New Record � Klik Next

Mosu Gambar iha Kraik ne’e.

Page 43

Ba hili Text iha ne’eba naran ida mosu uluk Add Record maibe it abele troka tau fali naran seluk Ezemplo : Tau naran Aumenta

Ba Hili Next

Mosu tan hanesan gambar iha kraik ne’e tau nafatin naran ne’ebe ohin ita hakerek Ezemplo : Aumenta

Ba klik Finish

Page 44

� Hanehan Metin Mouse dada mai iha koluna Form desing nia laran

MosuGambar hanesan ne’e ba hili naran Butaun ne’ebe mak ita atu halo Ezempl : Butaun Rai/Smpan

� Hili Record Opretion � Save Record � Hili Next

Page 45

Ba troka tiha Naran Save record ne’e bele tau fali Narab seluk Ezemplo Rai Dados

Ba iha Text

Tau Naran Rai Dados

Hili Next

Page 46

Tau Nafatin Naran Rai dados

Troka tiha naran Comand ba Naran rai dados

Hili Finish

Atu halo tan kria Butaun ba Klik nafatin iha Button

Page 47

Ezemplo : ba halo butaun Undo/ Batal nia

� Ba iha Categorias Record Operation � ba Action hili Undo Record � ba tan Next

Ba hili Text

Page 48

Trika tiha naran undo record ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Batal

Hili Next

Bele troca Tiha Naran Comand 10 ne Tau fali naran ida ohin ita hakerek uluk ne’e( Batal)

Tau tiha Naran Batal

Ba klik iha Finish

Page 49

Ba kria tan Butaun ida ba Buka daddos nian

� Ba iha Button � Categoria hili Record Navegation � Actions hili Find Record � Hili Next

Hili Text

Page 50

Troka tina naran Fine Next ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo: tau naran Buka dados

� Klik Next

Bele troka Tiha Naran Comand 10 ne Tau fali naran ida ohin ita hakerek uluk ne’e( Buka dados)

� Klik Finish

Kria tan butaun ida ba sai/ keluar nia ba nafatin iha iha button

Page 51

Ba iha Categories klik iha Form Operations

Iha Actions ba Hili iha Close Form

Klik Next

Ba iha Text bele troka tiha naran Close Form ne’e tau fali naran sek

Ezemplu : Sai/Keluar

Tau naran Sai

Page 52

Ba klik iha Next

Troka tiha Naran command tau fali naran Sai

Ba klik iha Finish

Ida Ne’e mak Rezultadu husi Butaun Aumenta, Rai Dados, Batal, Buka dados, no Sai.

Page 53

Hakarak atu hare’e Butaun Sira ne’e Sai Kapaz no furan eh no mos Butaun ne’e atu sai Funsi ba Klin Viem

2.3.3. Form Tabela departamento

Ba iha Tool Bar klik Create hili Form Desing

Mosu hanesan gambar iha Kraik ne’e

Page 54

Depois ba halo tan Header Maneira atu halo header mak sei tuir mai ne’e

� Halo Metan ka Block tiha Detail � Klik Liman Los ba Mouse � Ba iha Form Header & Footder

Hare gambar iha kraik ne’e

Depios hakerek tan iha header nia laran, maneira atu hakerek iha header nia laran mak

� Klik iha Label � Dada mai iha koluna header nia laran � Hakerek dados ne’ebe mak ita presiza

Ezemplo : Sistema informasaun baba Escola Técnica Informática

Page 55

Ida be mak sistema informasaun ba Escola Téniaca Informática ne’ebe ita hakerek iha koluna header nia laran. Hatama tan Logo Maneira atu hatama Logo mak tuir mai ne’e :

� Klik iha Logo

Mosu mai gambar hanesan iha kraik ne’e ba hili Logo ne’ebe ita Rai/Simpan ba Drive ida ne’ebe hanesan gambar iha Kraik ne’e.

Page 56

Hatama tiha logo no naran Husi dados ne’ebe ita hatama ba halo linha iha okos maneira halo Linha iha okos mak sei tuir mai ne’e :

� Hateke ba Menu bar husi liman los nia iha ne’eba icon Linha nia klik depois dada hodi hare’e ba linha ne’e lakon entaun sei kleuk maibe liha ne’e ita dada ba mak lakon entau lina ne’e los ona.

Depois se ita Hakarak tau Kor

Maneira atu tau kor mak hanesan : ba klik iha koe ne’ebe iha Database Laran no Hli Kor.

Hanesan Gambar iha kraik ne’e

Page 57

Tuir mai Rezultadu kor ne’ebe sai tiha ona, hotu tiha ba klik tan ioha Label para hodi hatama tan dados nia naran : Ezemplo Dados Departamento

Hatama tiha Dados Departamento, hatama mos Icon Lista nia para it abele hare’e hanesan gambar iha kraik ne’e

Page 58

Tuir mai hakarak hare’e Rezultado ba klik iha Viem Form iha Office Button nia Okos mak iha Kraik ne’e

Tuir mai hatama tan Subform/subreport para Lista bele mosu hotu.

Maneira atu halo Subform mak hanesan :

� Ba klik iha Subform/subreport

Page 59

Dada mai iha For Desing nia laran

Mosu tan item ida husi subform wizard nia iha Gambar kraik ne’e ba hili iha Cancel

Blok tiha subform/subreport nia ba iha property sheep para hatam dados nia naran

Page 60

Ba buka dados nia naran iha Data depois ba sourse objetct hili dados nia naran Ezemplo TDepartamento.

Rezultado hanesan mosu iha kraik ne’e.

Mosu Resultadu iha Gambar Kraik ne’e.

Page 61

2.3.4. Halo Butaun ba Tabela Departamento

Halo Button/ Butaun ba Naran ida-idak sei tuir mai ne’e

Maneira atu halo Butaun mak sei tuir mai ne’e

� Ba klik iha Button

Hanehan Metin Mouse dada mai iha koluna Form desing nia laran

MosuGambar hanesan ne’e ba hili naran Butaun ne’ebe mak ita atu halo Ezempl : Butaun Aumenta /Tambah.

Page 62

� Mai hili categories Record operation � Hili Action Add New Record � Klik Next

Mosu Gambar iha Kraik ne’e.

Page 63

Ba hili Text iha ne’eba naran ida mosu uluk Add Record maibe it abele troka tau fali naran seluk Ezemplo : Tau naran Aumenta

Tau tiha Naran Aumenta Ba klik Next

Page 64

Mosu tan hanesan gambar iha kraik ne’e tau nafatin naran ne’ebe ohin ita hakerek Ezemplo : Aumenta

Ba klik Finish

Hanehan Metin Mouse dada mai iha koluna Form desing nia laran

MosuGambar hanesan ne’e ba hili naran Butaun ne’ebe mak ita atu halo Ezempl : Butaun Rai/Smpan

� Hili Record Opretion � Save Record � Hili Next

Page 65

Ba troka tiha Naran Save record ne’e bele tau fali Narab seluk Ezemplo Rai Dados

Ba iha Text

Page 66

Tau Naran Rai Dados

Hili Next

Troka tiha naran Comand ba Naran rai dados

Hili Finish

Atu halo tan kria Butaun ba Klik nafatin iha Button

Page 67

Ezemplo : ba halo butaun Undo/ Batal nia

� Ba iha Categorias Record Operation � ba Action hili Undo Record � ba tan Next

Ba hili Text

Troka tiha naran undo record ne’e tau fali naran seluk

Page 68

Ezemplo : Batal

Hili Next

Bele troca Tiha Naran Comand 21 ne Tau fali naran ida ohin ita hakerek uluk ne’e( Batal)

Tau tiha Naran Batal

Ba klik iha Finish

Ba kria tan Butaun ida ba Buka daddos nian

Page 69

� Ba iha Button � Categoria hili Record Navegation � Actions hili Find Record � Hili Next

Hili Text

Troka tina naran Fine Next ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo: tau naran Buka dados

� Klik Next

Page 70

Bele troka Tiha Naran Comand 10 ne Tau fali naran ida ohin ita hakerek uluk ne’e( Buka dados)

� Klik Finish

Kria tan butaun ida ba sai/ keluar nia ba nafatin iha iha button

Ba iha Categories klik iha Form Operations

Iha Actions ba Hili iha Close Form

Klik Next

Page 71

Ba iha Text bele troka tiha naran Close Form ne’e tau fali naran sek

Ezemplu : Sai/Keluar

Tau naran Sai

Ba klik iha Next

Troka tiha Naran command tau fali naran Sai

Page 72

Ba klik iha Finish

Ida Ne’e mak Rezultadu husi Butaun Aumenta, Rai Dados, Batal, Buka dados, no Sai.

Hakarak atu hare’e Butaun Sira ne’e Sai Kapaz no furak eh no mos Butaun ne’e atu sai Funsi ba Klik Viem Form iha Office Button nia okos

Page 73

2.3.4. Halo Form ba Testudante

Ba iha Tool Bar klik Create hili Form Desing

Mosu hanesan gambar iha Kraik ne’e

Depois ba halo tan Header Maneira atu halo header mak sei tuir mai ne’e

� Halo Metan ka Block tiha Detail � Klik Liman Los ba Mouse � Ba iha Form Header & Footder

Page 74

Hare gambar iha kraik ne’e

Depios hakerek tan iha header nia laran, maneira atu hakerek iha header nia laran mak

� Klik iha Label � Dada mai iha koluna header nia laran � Hakerek Observasaun ne’ebe mak ita presiza

Ezemplo : Sistema informasaun baba Escola Técnica Informática

Ida be mak sistema informasaun ba Escola Téniaca Informática ne’ebe ita hakerek iha koluna header nia laran. Hatama tan Logo Maneira atu hatama Logo mak tuir mai ne’e :

� Klik iha Logo

Page 75

Mosu mai gambar hanesan iha kraik ne’e ba hili Logo ne’ebe ita Rai/Simpan ba Drive ida ne’ebe hanesan gambar iha Kraik ne’e.

Hatama tiha logo no naran Husi dados ne’ebe ita hatama ba halo linha iha okos maneira halo Linha iha okos mak sei tuir mai ne’e :

� Hateke ba Menu bar husi liman los nia iha ne’eba icon Linha nia klik depois dada hodi hare’e ba linha ne’e lakon entaun sei kleuk maibe liha ne’e ita dada ba mak lakon entau lina ne’e los ona.

Page 76

Depois se ita Hakarak tau Kor

Maneira atu tau kor mak hanesan : ba klik iha koe ne’ebe iha Database Laran no Hili Kor.

Hanesan Gambar iha kraik ne’e

Tuir mai Rezultadu kor ne’ebe sai tiha ona, hotu tiha ba klik tan ioha Label para hodi hatama tan dados nia naran : Ezemplo Dados Estudante.

Page 77

Hatama tiha Dados Departamento, hatama mos Icon Lista nia para it abele hare’e hanesan gambar iha kraik ne’e

Tuir mai hakarak hare’e Rezultado ba klik iha Viem Form iha Office Button nia Okos mak iha Kraik ne’e

Page 78

Tuir mai hatama tan Subform/subreport para Lista bele mosu hotu.

Maneira atu halo Subform mak hanesan :

� Ba klik iha Subform/subreport

Dada mai iha For Desing nia laran

Mosu tan item ida husi subform wizard nia iha Gambar kraik ne’e ba hili iha Cancel

Page 79

Blok tiha subform/subreport nia ba iha property sheep para hatam dados nia naran

Ba buka dados nia naran iha Data depois ba sourse objetct hili dados nia naran Ezemplo TEstudantes.

Rezultado hanesan mosu iha kraik ne’e.

Page 80

Mosu Resultadu iha Gambar Kraik ne’e.

2.3.6. Halo Butaun ba tabela Estudantes

Halo Button/ Butaun ba Naran ida-idak sei tuir mai ne’e

Maneira atu halo Butaun mak sei tuir mai ne’e

� Ba klik iha Button

Page 81

Hanehan Metin Mouse dada mai iha koluna Form desing nia laran

MosuGambar hanesan ne’e ba hili naran Butaun ne’ebe mak ita atu halo Ezempl : Butaun Aumenta /Tambah.

� Mai hili categories Record operation � Hili Action Add New Record � Klik Next

Page 82

Mosu Gambar iha Kraik ne’e.

Ba hili Text iha ne’eba naran ida mosu uluk Add Record maibe it abele troka tau fali naran seluk Ezemplo : Tau naran Aumenta

Page 83

Tau tiha Naran Aumenta Ba klik Next

Mosu tan hanesan gambar iha kraik ne’e tau nafatin naran ne’ebe ohin ita hakerek Ezemplo : Aumenta

Ba klik Finish

Hanehan Metin Mouse dada mai iha koluna Form desing nia laran

MosuGambar hanesan ne’e ba hili naran Butaun ne’ebe mak ita atu halo Ezempl : Butaun Rai/Smpan

� Hili Record Opretion

Page 84

� Save Record � Hili Next

Ba troka tiha Naran Save record ne’e bele tau fali Narab seluk Ezemplo Rai Dados

Ba iha Text

Tau Naran Rai Dados

Hili Next

Page 85

Troka tiha naran Comand ba Naran rai dados

Hili Finish

Atu halo tan kria Butaun ba Klik nafatin iha Button

Ezemplo : ba halo butaun Undo/ Batal nia

Page 86

� Ba iha Categorias Record Operation � ba Action hili Undo Record � ba klik Next

Ba hili Text

Troka tiha naran undo record ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Batal

Page 87

Hili Next

Bele troca Tiha Naran Comand 21 ne Tau fali naran ida ohin ita hakerek uluk ne’e( Batal)

Tau tiha Naran Batal

Ba klik iha Finish

Page 88

Ba kria tan Butaun ida ba Buka daddos nian

� Ba iha Button � Categoria hili Record Navegation � Actions hili Find Record � Hili Next

Hili Text

Troka tina naran Fine Next ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo: tau naran Buka dados

� Klik Next

Page 89

Bele troka Tiha Naran Comand 10 ne Tau fali naran ida ohin ita hakerek uluk ne’e( Buka dados)

� Klik Finish

Kria tan butaun ida ba sai/ keluar nia ba nafatin iha iha button

Ba iha Categories klik iha Form Operations

Iha Actions ba Hili iha Close Form

Page 90

Klik Next

Ba iha Text bele troka tiha naran Close Form ne’e tau fali naran sek

Ezemplu : Sai/Keluar

Tau naran Sai

Ba klik iha Next

Page 91

Troka tiha Naran command tau fali naran Sai

Ba klik iha Finish

Ida Ne’e mak Rezultadu husi Butaun Aumenta, Rai Dados, Batal, Buka dados, no Sai.

Page 92

Hakarak atu hare’e Butaun Sira ne’e Sai Kapaz no furak eh no mos Butaun ne’e atu sai Funsi ba Klik Viem Form iha Office Button nia okos

2.4. Halo Query ba TKelas 2.4.1. Halo Query ba Classe 1 ano

Fase dala uluk Halo Block /Halo metan tiha

Fase dah-Ruak ba Klik iha Filter hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Fase dah-toluk ba Klik iha Secet

Page 93

Fase dah-Hat ba hili dados ne’e mak ita atu hatama Ezemplo kelas 1 ano Klik Ok

Fase dah-Lima Mosu resultadu 1ano nia

Fase dah-ne’en ba klik iha Avanced

Page 94

Fase dah-hitu ba klik iha Avanced Filter/Sort

Fase dah-walu mosu hanesan Gambar iha kraik ne’e

Fase dah-Sia ba Simpan/Rai Maneira atu Simpan mak tuir mai ne’e :

� Ba klik iha Office Button � Hili Save

Page 95

Fase dah-sanulu Mosu tan Item ida naran Save As Query nian. Maibe troka tiha naran Query ne’e:

Fase dah-sanulu resin ida Troka Naran Query tau fali naran seluk Ezemplo : 1 ano

Ba Klik OK

2.4.2. Halo Query ba klasse 2 Ano

Fase dala uluk Halo Block /Halo metan tiha

Page 96

Fase dah-Ruak ba Klik iha Filter hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Fase dah-toluk ba Klik iha Secet

Fase dah-Hat ba hili dados ne’e mak ita atu hatama Ezemplo kelas 2 ano Klik Ok

Page 97

Fase dah-Lima Mosu resultadu 2 ano nia

Fase dah-ne’en ba klik iha Avanced

Fase dah-hitu ba klik iha Avanced Filter/Sort

Page 98

Fase dah-walu mosu hanesan Gambar iha kraik ne’e

Fase dah-Sia ba Simpan/Rai Maneira atu Simpan mak tuir mai ne’e :

� Ba klik iha Office Button � Hili Save

Fase dah-sanulu Mosu tan Item ida naran Save As Query nian. Maibe troka tiha naran Query ne’e:

Page 99

Fase dah-sanulu resin ida Troka Naran Query tau fali naran seluk Ezemplo : 2 ano

Ba Klik OK

2.4.3. Halo Query ba Klasse 3 Ano

Fase dala uluk Halo Block /Halo metan tiha

Fase dah-Ruak ba Klik iha Filter hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Page 100

Fase dah-toluk ba Klik iha Selcet

Fase dah-Hat ba hili dados ne’e mak ita atu hatama Ezemplo kelas 3 ano Klik Ok

Fase dah-Lima Mosu resultadu 2 ano nia

Page 101

Fase dah-ne’en ba klik iha Avanced

Fase dah-hitu ba klik iha Avanced Filter/Sort

Fase dah-walu mosu hanesan Gambar iha kraik ne’e

Page 102

Fase dah-Sia ba Simpan/Rai Maneira atu Simpan mak tuir mai ne’e :

� Ba klik iha Office Button � Hili Save

Fase dah-sanulu Mosu tan Item ida naran Save As Query nian. Maibe troka tiha naran Query ne’e:

Page 103

Fase dah-sanulu resin ida Troka Naran Query tau fali naran seluk Ezemplo : 3 ano

Ba Klik OK

2.5.Halo Query ba TDepartamento 2.5.1. Departamento Hardware

Fase dala uluk Halo Block /Halo metan tiha

Fase dah-Ruak ba Klik iha Filter hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Page 104

Fase dah-toluk ba Klik iha Select

Fase dah-Hat ba hili dados ne’e mak ita atu hatama Ezemplo Hardward Klik Ok

Fase dah-Lima Mosu resultadu Hardware nia

Fase dah-ne’en ba klik iha Avanced

Page 105

Fase dah-hitu ba klik iha Avanced Filter/Sort

Fase dah-walu mosu hanesan Gambar iha kraik ne’e

Fase dah-Sia ba Simpan/Rai Maneira atu Simpan mak tuir mai ne’e :

Page 106

� Ba klik iha Office Button � Hili Save

Fase dah-sanulu Mosu tan Item ida naran Save As Query nian. Maibe troka tiha naran Query ne’e:

Fase dah-sanulu resin ida Troka Naran Query tau fali naran seluk Ezemplo : Hardware

Ba Klik OK

Page 107

2.5.2. Departamento Multimedia

Fase dala uluk Halo Block /Halo metan tiha

Fase dah-Ruak ba Klik iha Filter hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Fase dah-toluk ba Klik iha Select

Page 108

Fase dah-Hat ba hili dados ne’e mak ita atu hatama Ezemplo Multimedia Klik Ok

Fase dah-Lima Mosu resultadu Multimedia nia

Fase dah-ne’en ba klik iha Avanced

Page 109

Fase dah-hitu ba klik iha Avanced Filter/Sort

Fase dah-walu mosu hanesan Gambar iha kraik ne’e

Fase dah-Sia ba Simpan/Rai Maneira atu Simpan mak tuir mai ne’e :

� Ba klik iha Office Button

Page 110

� Hili Save

Fase dah-sanulu Mosu tan Item ida naran Save As Query nian. Maibe troka tiha naran Query ne’e:

Fase dah-sanulu resin ida Troka Naran Query tau fali naran seluk Ezemplo : Muktimedia

Ba Klik OK

Page 111

2.5.3Departamento Software

Fase dala uluk Halo Block /Halo metan tiha

Fase dah-Ruak ba Klik iha Filter hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Fase dah-toluk ba Klik iha Select

Page 112

Fase dah-Hat ba hili dados ne’e mak ita atu hatama Ezemplo Software Klik Ok

Fase dah-Lima Mosu resultadu Software nia

Fase dah-ne’en ba klik iha Avanced

Page 113

Fase dah-hitu ba klik iha Avanced Filter/Sort

Fase dah-walu mosu hanesan Gambar iha kraik ne’e

Fase dah-Sia ba Simpan/Rai Maneira atu Simpan mak tuir mai ne’e :

� Ba klik iha Office Button � Hili Save

Page 114

Fase dah-sanulu Mosu tan Item ida naran Save As Query nian. Maibe troka tiha naran Query ne’e

Fase dah-sanulu resin ida Troka Naran Query tau fali naran seluk Ezemplo : Software

Ba Klik OK

Page 115

2.6.Halo Query ba Tabela Estudantes

Fase dala uluk Loke tiha Tabela estudantes nia

Fase dah-Ruak ba Klik iha Filter hanesan Gambar iha Kraik ne’e

Fase dah-toluk ba Klik iha Secet depois Klik OK

Fase dah-Lima Mosu resultadu Tabela estudantes nia

Fase dah-ne’en ba klik iha Avanced

Page 116

Fase dah-hitu ba klik iha Avanced Filter/Sort

Fase dah-walu mosu hanesan Gambar iha kraik ne’e

Fase dah-Sia ba Simpan/Rai Maneira atu Simpan mak tuir mai ne’e :

Page 117

� Ba klik iha Office Button � Hili Save

Fase dah-sanulu Mosu tan Item ida naran Save As Query nian. Maibe troka tiha naran Query ne’e:

Fase dah-sanulu resin ida Troka Naran Query tau fali naran seluk Ezemplo : Dados ba Hotu-hotu

Ba Klik OK

Page 118

2.7.Halo Report Wizard 2.7.1. Halo Report Wizard tabela kelas nian 2.7.1.1.Halo Report Wizard ba Kelas 1 ano

Maneira atu halo Report Wizard ba iha Tool Bar Klik iha Create ba iha Report Wizard.

Ba iha Tables/Queries hili Query 1 ano

Ba iha Available no Select Field

>>/>/</<< sinal hanesan ne’e katak Muda ba Liman Los no Liman Karuk

Page 119

Muda hotu dados nia Naran ne’e ba Sorin depoi klik Next

Klik nafatin Next

Klik nafatin Next

Page 120

Iha ne’e Opsaun rua (2) iha tan mak Layout no Orientation

� Layout ne’e hili Tabular � Orientation ne’e hili Landscape � Klik Next

Klik Next

Se hakarak hare’e tiha mak Edit entau ba iha Preview the Repot

Page 121

Se hakarak Edit tiha lai mak hare’e entaun ba iha Modify the report’s Desing

Ba iha Modify the report’s Desing Depois Klik iha Finish

Rezultadu Sai mai hanesan Gambar iha Krain Ne’e maibe ita Presiza hadia Fali.

Page 122

Maneira atu hadia mak sei tuir mai ne’e:

� Hapus tiha Observasaun 1 Ano ne’e � Ba klik iha Label. � Hakerek iha laran Sistema Informasaun ba Escola Tecnica Informatica

Hare’e Gambar iha Kraik ne’e

Hatama tan Logo

Maibe maneira atu hatama Logo ba klik iha Logo

Page 123

Buka Logo Ne’ebe ita tau iha Drive ne’ebe

Hetan tiha Logo ba Block ka Halo Metan tiha depois ba klik iha OK

Page 124

Rezultado Logo nia sai tiha ona

Tau mos liha maibe maneira atu tau Linha ba klik iha Icon Linha nian

Dada iha Koluna nia Laran no linha ne’e lakon entaun Los ona Maibe sei Kleuk entaun sei Sala

Atu halo Linha sai Bokar, maneira atu halo linha Bokar ba klik iha Line Tickness

Page 125

Hili Linha ida ne’ebe Bokar oituan para Ema Bele hare’e

Bad ala ida Tan iha Label Para Hakerek Dados nia naran

Hakerek Naran Relatorio Kelas 1 ano

Page 126

Halo tan Tabela, maneira halo tabela mak sei tuir mai ne’e

� Halo metan ka Block hotu

� Ba iha Gridlines

Page 127

� Hili Both

Hakarak Hare’e rezultadu ba klik Viem iha Office Button nia Okos

Rezultadu Husi Report Wizard ba Kelas 1 ano mak iha kraik ne’e

Page 128

2.7.1.2. Halo Report Wizard ba 2 ano

Maneira atu halo Report Wizard ba iha Tool Bar Klik iha Create ba iha Report Wizard.

Ba iha Tables/Queries hili Query 2 ano

Ba iha Available no Select Field

Page 129

>>/>/</<< sinal hanesan ne’e katak Muda ba Liman Los no Liman Karuk

Muda hotu dados nia Naran ne’e ba Sorin depoi klik Next

Klik nafatin Next

Page 130

Klik nafatin Next

Iha ne’e Opsaun rua (2) iha tan mak Layout no Orientation

� Layout ne’e hili Tabular � Orientation ne’e hili Landscape � Klik Next

Klik Next

Page 131

Se hakarak hare’e tiha mak Edit entau ba iha Preview the Repot

Se hakarak Edit tiha lai mak hare’e entaun ba iha Modify the report’s Desing

Ba iha Modify the report’s Desing Depois Klik iha Finish

Rezultadu Sai mai hanesan Gambar iha Krain Ne’e maibe ita Presiza hadia Fali.

Page 132

Maneira atu hadia mak sei tuir mai ne’e:

� Hapus tiha Observasaun 2 Ano ne’e � Ba klik iha Label. � Hakerek iha laran Sistema Informasaun ba Escola Tecnica Informatica

Hare’e Gambar iha Kraik ne’e

Hatama tan Logo

Page 133

Maibe maneira atu hatama Logo ba klik iha Logo

Buka Logo Ne’ebe ita tau iha Drive ne’ebe

Hetan tiha Logo ba Block ka Halo Metan tiha depois ba klik iha OK

Page 134

Rezultado Logo nia sai tiha ona

Tau mos liha maibe maneira atu tau Linha ba klik iha Icon Linha nian

Dada iha Koluna nia Laran no linha ne’e lakon entaun Los ona Maibe sei Kleuk entaun sei Sala

Page 135

Atu halo Linha sai Bokar, maneira atu halo linha Bokar ba klik iha Line Tickness

Hili Linha ida ne’ebe Bokar oituan para Ema Bele hare’e

Page 136

Ba dala ida Tan iha Label Para Hakerek Dados nia naran

Hakerek Naran Relatorio Kelas 2 ano

Halo tan Tabela, maneira halo tabela mak sei tuir mai ne’e

� Halo metan ka Block hotu

� Ba iha Gridlines

Page 137

� Hili Both

Hakarak Hare’e rezultadu ba klik Viem iha Office Button nia Okos

Page 138

2.7.1.3. Halo Report Wizard ba Klasse 3 ano

Maneira atu halo Report Wizard ba iha Tool Bar Klik iha Create ba iha Report Wizard.

Ba iha Tables/Queries hili Query 3 ano

Ba iha Available no Select Field

>>/>/</<< sinal hanesan ne’e katak Muda ba Liman Los no Liman Karuk

Page 139

Muda hotu dados nia Naran ne’e ba Sorin depoi klik Next

Klik nafatin Next

Klik nafatin Next

Page 140

Iha ne’e Opsaun rua (2) iha tan mak Layout no Orientation

� Layout ne’e hili Tabular � Orientation ne’e hili Landscape � Klik Next

Klik Next

Page 141

Se hakarak hare’e tiha mak Edit entau ba iha Preview the Repot

Se hakarak Edit tiha lai mak hare’e entaun ba iha Modify the report’s Desing

Ba iha Modify the report’s Desing Depois Klik iha Finish

Rezultadu Sai mai hanesan Gambar iha Krain Ne’e maibe ita Presiza hadia Fali.

Page 142

Maneira atu hadia mak sei tuir mai ne’e:

� Hapus tiha Observasaun 3 Ano ne’e � Ba klik iha Label. � Hakerek iha laran Sistema Informasaun ba Escola Tecnica Informatica

Hare’e Gambar iha Kraik ne’e

Page 143

Hatama tan Logo

Maibe maneira atu hatama Logo ba klik iha Logo

Buka Logo Ne’ebe ita tau iha Drive ne’ebe

Hetan tiha Logo ba Block ka Halo Metan tiha depois ba klik iha OK

Page 144

Rezultado Logo nia sai tiha ona

Tau mos liha maibe maneira atu tau Linha ba klik iha Icon Linha nian

Dada iha Koluna nia Laran no linha ne’e lakon entaun Los ona Maibe sei Kleuk entaun sei Sala

Page 145

Hili Linha ida ne’ebe Bokar oituan para Ema Bele hare’e

Bad ala ida Tan iha Label Para Hakerek Dados nia naran

Hakerek Naran Relatorio Kelas 3 ano

Page 146

Halo tan Tabela, maneira halo tabela mak sei tuir mai ne’e

� Halo metan ka Block hotu

� Ba iha Gridlines

Page 147

� Hili Both

Hakarak Hare’e rezultadu ba klik Viem iha Office Button nia Okos

Rezultadu Husi Report Wizard ba Kelas 3 ano mak iha kraik ne’e

Page 148

2.8.Halo Report Wizard ba Tabela Departamento 2.8.1. Departamento Hardware 2.8.1.1. Halo Report Wizard ba Hardware

Maneira atu halo Report Wizard ba iha Tool Bar Klik iha Create ba iha Report Wizard.

Page 149

Ba iha Tables/Queries hili Query: Hardware

Ba iha Available no Select Field

>>/>/</<< sinal hanesan ne’e katak Muda ba Liman Los no Liman Karuk

Muda hotu dados nia Naran ne’e ba Sorin depoi klik Next

Page 150

Klik nafatin Next

Klik nafatin Next

Iha ne’e Opsaun rua (2) iha tan mak Layout no Orientation

� Layout ne’e hili Tabular � Orientation ne’e hili Landscape � Klik Next

Page 151

Klik Next

Se hakarak hare’e tiha mak Edit entau ba iha Preview the Repot

Se hakarak Edit tiha lai mak hare’e entaun ba iha Modify the report’s Desing

Page 152

Ba iha Modify the report’s Desing Depois Klik iha Finish

Rezultadu Sai mai hanesan Gambar iha Krain Ne’e maibe ita Presiza hadia Fali.

Page 153

Maneira atu hadia mak sei tuir mai ne’e:

� Hapus tiha Observasaun Hardware ne’e � Ba klik iha Label. � Hakerek iha laran Sistema Informasaun ba Escola Tecnica Informatica

Hare’e Gambar iha Kraik ne’e

Page 154

Hatama tan Logo

Maibe maneira atu hatama Logo ba klik iha Logo

Buka Logo Ne’ebe ita tau iha Drive ne’ebe

Hetan tiha Logo ba Block ka Halo Metan tiha depois ba klik iha OK

Page 155

Rezultado Logo nia sai tiha ona

Tau mos liha maibe maneira atu tau Linha ba klik iha Icon Linha nian

Dada iha Koluna nia Laran no linha ne’e lakon entaun Los ona Maibe sei Kleuk entaun sei Sala

Atu halo Linha sai Bokar, maneira atu halo linha Bokar ba klik iha Line Tickness

Page 156

Ba dala ida Tan iha Label Para Hakerek Dados nia naran

Hakerek Naran Relatorio Hardware

Page 157

Halo tan Tabela, maneira halo tabela mak sei tuir mai ne’e

� Halo metan ka Block hotu

� Ba iha Gridlines

� Hili Both

Page 158

Hakarak Hare’e rezultadu ba klik Viem iha Office Button nia Okos

Rezultadu Husi Report Wizard ba Kelas Hardware mak iha kraik ne’e

Page 159

2.8.1.2. Halo Report Wizard ba Multimedia

Maneira atu halo Report Wizard ba iha Tool Bar Klik iha Create ba iha Report Wizard.

Ba iha Tables/Queries hili Query: Multimedia

Ba iha Available no Select Field

>>/>/</<< sinal hanesan ne’e katak Muda ba Liman Los no Liman Karuk

Page 160

Muda hotu dados nia Naran ne’e ba Sorin depoi klik Next

Klik nafatin Next

Klik nafatin Next

Page 161

Iha ne’e Opsaun rua (2) iha tan mak Layout no Orientation

� Layout ne’e hili Tabular � Orientation ne’e hili Landscape � Klik Next

Page 162

Klik Next

Se hakarak hare’e tiha mak Edit entau ba iha Preview the Repot

Se hakarak Edit tiha lai mak hare’e entaun ba iha Modify the report’s Desing

Page 163

Ba iha Modify the report’s Desing Depois Klik iha Finish

Rezultadu Sai mai hanesan Gambar iha Krain Ne’e maibe ita Presiza hadia Fali.

Page 164

Maneira atu hadia mak sei tuir mai ne’e:

� Hapus tiha Observasaun Multimedia ne’e � Ba klik iha Label. � Hakerek iha laran Sistema Informasaun ba Escola Tecnica Informatica

Hare’e Gambar iha Kraik ne’e

Page 165

Hatama tan Logo

Maibe maneira atu hatama Logo ba klik iha Logo

Buka Logo Ne’ebe ita tau iha Drive ne’ebe

Hetan tiha Logo ba Block ka Halo Metan tiha depois ba klik iha OK

Page 166

Rezultado Logo nia sai tiha ona

Tau mos liha maibe maneira atu tau Linha ba klik iha Icon Linha nian

Page 167

Dada iha Koluna nia Laran no linha ne’e lakon entaun Los ona Maibe sei Kleuk entaun sei Sala

Atu halo Linha sai Bokar, maneira atu halo linha Bokar ba klik iha Line Tickness

Page 168

Ba dala ida Tan iha Label Para Hakerek Dados nia naran

Hakerek Naran Relatorio Multimedia

Page 169

Halo tan Tabela, maneira halo tabela mak sei tuir mai ne’e

� Halo metan ka Block hotu

� Ba iha Gridlines

� Hili Both

Page 170

Hakarak Hare’e rezultadu ba klik Viem iha Office Button nia Okos

Rezultadu Husi Report Wizard ba Kelas Multimedia mak iha kraik ne’e

2.8.1.3. Halo Report Wizard ba Software

Maneira atu halo Report Wizard ba iha Tool Bar Klik iha Create ba iha Report Wizard.

Ba iha Tables/Queries hili Query: Software

Page 171

Ba iha Available no Select Field

>>/>/</<< sinal hanesan ne’e katak Muda ba Liman Los no Liman Karuk

Muda hotu dados nia Naran ne’e ba Sorin depoi klik Next

Page 172

Klik nafatin Next

Klik nafatin Next

Iha ne’e Opsaun rua (2) iha tan mak Layout no Orientation

� Layout ne’e hili Tabular � Orientation ne’e hili Landscape � Klik Next

Page 173

Klik Next

Se hakarak hare’e tiha mak Edit entau ba iha Preview the Repot

Se hakarak Edit tiha lai mak hare’e entaun ba iha Modify the report’s Desing

Page 174

Ba iha Modify the report’s Desing Depois Klik iha Finish

Rezultadu Sai mai hanesan Gambar iha Krain Ne’e maibe ita Presiza hadia Fali.

Page 175

Maneira atu hadia mak sei tuir mai ne’e:

� Hapus tiha Observasaun Software ne’e � Ba klik iha Label. � Hakerek iha laran Sistema Informasaun ba Escola Tecnica Informatica

Hare’e Gambar iha Kraik ne’e

Hatama tan Logo

Maibe maneira atu hatama Logo ba klik iha Logo

Page 176

Buka Logo Ne’ebe ita tau iha Drive ne’ebe

Hetan tiha Logo ba Block ka Halo Metan tiha depois ba klik iha OK

Page 177

Rezultado Logo nia sai tiha ona

Tau mos liha maibe maneira atu tau Linha ba klik iha Icon Linha nian

Dada iha Koluna nia Laran no linha ne’e lakon entaun Los ona Maibe sei Kleuk entaun sei Sala

Page 178

Atu halo Linha sai Bokar, maneira atu halo linha Bokar ba klik iha Line Tickness

Ba dala ida Tan iha Label Para Hakerek Dados nia naran

Hakerek Naran Relatorio Software

Page 179

Halo tan Tabela, maneira halo tabela mak sei tuir mai ne’e

� Halo metan ka Block hotu

� Ba iha Gridlines

� Hili Both

Page 180

Hakarak Hare’e rezultadu ba klik Viem iha Office Button nia Okos

Rezultadu Husi Report Wizard ba Kelas Software mak iha kraik ne’e

Page 181

2.8.1.4. Halo Report Wizard ba Dados Hotu-hotu

Maneira atu halo Report Wizard ba iha Tool Bar Klik iha Create ba iha Report Wizard.

Ba iha Tables/Queries hili Query: Dados ba Hotu-hotu

Ba iha Available no Select Field

>>/>/</<< sinal hanesan ne’e katak Muda ba Liman Los no Liman Karuk

Page 182

Muda hotu dados nia Naran ne’e ba Sorin depoi klik Next

Klik nafatin Next

Page 183

Klik nafatin Next

Iha ne’e Opsaun rua (2) iha tan mak Layout no Orientation

� Layout ne’e hili Tabular � Orientation ne’e hili Landscape � Klik Next

Page 184

Klik Next

Se hakarak hare’e tiha mak Edit entau ba iha Preview the Repot

Se hakarak Edit tiha lai mak hare’e entaun ba iha Modify the report’s Desing

Page 185

Ba iha Modify the report’s Desing Depois Klik iha Finish

Rezultadu Sai mai hanesan Gambar iha Krain Ne’e maibe ita Presiza hadia Fali.

Maneira atu hadia mak sei tuir mai ne’e:

� Hapus tiha Observasaun Dados ba Hotu-hotu ne’e � Ba klik iha Label. � Hakerek iha laran Sistema Informasaun ba Escola Tecnica Informatica

Page 186

Hare’e Gambar iha Kraik ne’e

Hatama tan Logo

Maibe maneira atu hatama Logo ba klik iha Logo

Buka Logo Ne’ebe ita tau iha Drive ne’ebe

Page 187

Hetan tiha Logo ba Block ka Halo Metan tiha depois ba klik iha OK

Rezultado Logo nia sai tiha ona

Tau mos liha maibe maneira atu tau Linha ba klik iha Icon Linha nian

Page 188

Dada iha Koluna nia Laran no linha ne’e lakon entaun Los ona Maibe sei Kleuk entaun sei Sala

Atu halo Linha sai Bokar, maneira atu halo linha Bokar ba klik iha Line Tickness

Ba dala ida Tan iha Label Para Hakerek Dados nia naran

Page 189

Hakerek Naran Relatorio Dados ba Hotu-Hotu

Halo tan Tabela, maneira halo tabela mak sei tuir mai ne’e

� Halo metan ka Block hotu

� Ba iha Gridlines

Page 190

� Hili Both

Hakarak Hare’e rezultadu ba klik Viem iha Office Button nia Okos

Rezultadu Husi Report Wizard ba Kelas Daodos ba Hotu-hotu mak iha kraik ne’e

Page 191

2.9. Halo Switchboard

Maneira halo Switchboard mak sei tuir mai ne’e :

� Ba iha Tool Bar Data Base Tools � Klik Switchboard Manager

Mosu Item ida husi Switchboard Manager nia ne’ebe Mosu mai be nia husu opsaun rua maka

YES no NO, maibe ita ba klik iha YES.

Page 192

Mosu tan item ida naran Switchboard Pages

Iha Switchboard Pages mosu sub Item ne’ebe barak mak hanesan

Close,New,Edit,Delete,Make Default. Sira iha funsaun hotu.

Tuir mai ba klik iha Edit.

Troka tiha Naran Main Switchboard tau fali Naran Seluk.

Ezemplo : Menu Utama

Page 193

Klik Close

Ba Klik iha New.

Troka tiha naran New Switchboard Page tau fali Naran seluk.

Ezemplo : Cetak Laporan

Klik OK

Ba Klik iha New.

Page 194

Troka tiha naran New Switchboard Page tau fali Naran seluk.

Ezemplo : Input Data

Klik OK

Mosu rezultado mak iha Gambar kraik ne’e

Depoi klik Doble/dala rua iha Menu Utama ne’e. mosu hanesan gambar iha kraik ne’e.

Page 195

Klik iha New

Mosu Item Edit Switchboard

Item Edit Switchboard nia ketegoria tolu mak ne’e ba

Page 196

� Text � Command � Switchboard

Hanesan Gambar iha kraik ne’e

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Cetak Laporan

Ba kategoria Command Hili Go to Switchboard

Iha Switchboard hili Cetak Laporan

Klik OK

Page 197

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Input Data

Ba kategoria Command Hili Go to Switchboard

Iha Switchboard hili Input Data

Page 198

Klik OK

Klik tan iha New

Page 199

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Keluar

Ba kategoria Command Hili Exit Application

Klik OK

Klik Close

Page 200

Mosu hanesan gambar iha kraik ne’e

2.9.1. Halo Switchboard ba Cetak Laporan

Ba klik Dolble/Klik dala rua iha Cetak Laporan

Ba klik iha New

Page 201

Item Edit Switchboard nia ketegoria tolu mak ne’e ba

� Text � Command � Report

Hanesan Gambar iha kraik ne’e

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Dados Hotu-hotu

Ba kategoria Command Hili Open Report

Iha Switchboard maibe troka tiha muda ba Open Report mosu Fali Report hili Dados Hotu-hotu

Page 202

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : 1 ano

Ba kategoria Command hili Open Report

Iha Report hili 1 ano

Page 203

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : 2 ano

Ba kategoria Command hili Open Report

Iha Report hili 2 ano

Page 204

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : 3 ano

Ba kategoria Command hili Open Report

Iha Report hili 3 ano

Page 205

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Hardware

Ba kategoria Command hili Open Report

Iha Report hili Hardware

Page 206

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Multimedia

Ba kategoria Command hili Open Report

Iha Report hili Multimedia

Page 207

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Software

Ba kategoria Command hili Open Report

Iha Report hili Software

Page 208

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Kembali ke Menu

Ba kategoria Command hili Go to Switchboard

Iha New Switchboard hili Menu Utama

Page 209

Klik OK

Ida ne’e mak Rezultadu Switchboard husi Cetak Laporan

Ba klik fali iha Close para halo tan switchboard

Page 210

2.9.2. Halo switchboard ba Input Data

Ba klik Doble/klik dalarua ba iha input Data

Klik New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : FDepartamento

Command hili Open Form in Add Mode

Iha Report hili FDepartamento

Page 211

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : FEstudante

Command hili Open Form in Add Mode

Iha Report hili FEstudante

Page 212

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo :FKelas

Command hili Open Form in Add Mode

Iha Report hili FKelas

Page 213

Klik OK

Klik tan iha New

Troka tiha nara New Switchboard Command iha ketegoria Text ne’e tau fali naran seluk

Ezemplo : Kemabli ke Menu

Command hili Go to Switchboard

Iha Report hili Menu Utama

Page 214

Klik OK

Klik Close

Klik tan Close

Page 215

Molok atu hare’e rezultadu Switchboard nia ba klik dala rua iha switchboar

Ida ne’e mak rezul tadu Switchboard

Page 216

Molok atu hare’e rezultadu Cetak Laporan ba klik iha Cetak Laporan

Item Husi Cetak Laporan mak ne’e

Atu fila fali ba Menu Utama klik iha Kembali ke Menu Utama

Page 217

Ida ne’e mak rezultadu kembali ke Menu Utama ba Menu Utama

Molok atu hare’e rezultadu Input Data ba klik iha Input Data

Item Husi Input Data mak ne’e

Page 218

Atu fila fali ba Menu Utama klik iha Kembali ke Menu Utama

Ida ne’e mak rezultadu kembali ke Menu Utama ba Menu Utama

Haraka Sai Ba Klik iha Keluar

Page 219

2.9.3. Halo Desing ba Switchboard

Molok ba Desing ba

� Klik iha View � Desing View

Mosu tiha gambar iha kraik ne’e

1. Ba tau Kor

Maneira atu tau kor ba iha Ba halo metan tiha/block tiha liha 10 (dah uluk)

1.1. Ba iha Menu bar klik kor hanesan Gambar iha kraik ne’e

Page 220

2. Ita ba hili kor tuir ita nia hakarak Ezemplo : ha’u Hili Kor Mean.

2.1.Ba halo metan tiha/block tiha liha 20 (dah ruak) Ba nafatin menu bar hili kor nafatin Ezemplo : ha’u hili Kor Matak

Page 221

3. Ba halo metan tiha/block tiha liha 30 (dah ruak) 3.1.Ba nafatin menu bar hili kor nafatin

Ezemplo : ha’u hili kor Kinur.

4. Hakara hakerek lia-fuan runa ka Naran iha kraik ka linha 30 (dah toluk ) mak ne’e : Maneira atu hakerek lia-fuan runa ka Naran iha kraik ka linha 30 (dah toluk )

4.1.Ba iha Menu Bar 4.2.Hili Label

Page 222

4.3.Depois hakerek

Ida ne’e mak Label nia Serviso ne’ebe design no harekek tiha ona lia fuan iha Linha 30 (dah toluk)

Ida ne’e mak rezultadu husi kor no label nia maibe ita hakarak hare’e mos :

� Ba iha view iha Office Button nia Okos

Page 223

Rezultado mos mak ne’e

2.9.4. Halo Gambar iha Butaun

Maneira halo gambar iha Butau.

� Halo metan/block tiha Butaun � Ba iha Propresti Sheet

Page 224

� Hili iha All � Ba iha Picture � Troka tiha None ne’e buka fali Picture seluk � Ba hili Picture � Hetan tiha Gambar ba klik OK

Maneira atu hare’e rezultadu husi design Picture ba Butaun ba klik view iha office Button nia okos

Page 225

Ida ne’e mak rezultadu husi design Picture ba Butaun

2.9.5. Halo Setup ba Switchboard

Maneira atu halo setuo ba Switchboard.

� Ba klik iha Took uza Mouse ba Liman Karuk nian � Hili Costumize Quik Acces Tool Bar

Hanesan Gambar iha kraik ne’e.

Page 226

Mozu rezultado hanesan ne’e:

Ba klik iha Current Data Base

Mosu hanesan ne’e ba halakon sinal iha

� Uze as Form and Report Icon � Hili Switchboard

Halakon tiha sinal iha

� Uze windows-themed Control on Form � Enable layout view for this database � Enable desing changes for tables in datasheet view (for this database) � Allow Menu Full � Ba klik OK

Page 227

Klik tiha OK mosu tan Item ida husi Microssoft Acces nia ne’ebe husu ita kona ba:

You must close and reopen the current database for the specified option to take effect.

Ba Klik OK deit

Page 228

Hotu tiha Closse tiha mak loke fali

Ida ne’e mak rezultado ba halo setup Switchboard nia

Page 229

Kapitulo III

Taka

3.1. Konklusaun

� Livro ne’e nia konklusaun atu aumenta Estudantes sira nia Kapasidade iha Area Informatika liu-liu ba programa Ms.Acces no Programa Database no material Sistema base de Dados.

� Bele mos fo fali ba Alin estudantes sira ne’ebe tuir ha’u, hodi tur fali iha banku 20 ano iha ETI no sai Referensia ida ba sira hodi sir abele iha netik konhesimento oituan kona ba Materia ne’e.

3.2. Sugestaun

� Livro ne’e ha’u mesak mak halo no uza rasik Material, hanesan Laptop, no ha’u dalaruma hetan failansau maibe bele konsegue Hotu.

� Husu ba Mestri ba Materia Sistema Base de Dados oinsa bele halo diak liu tan material ne’e bele fo tugas barak para ami bele hatene no haklean liu tan materia ne’e.

Referensia

Agus Haryanto [email protected]

Biografia

Naran : Zeferino da Costa Xavier, moris iha Samalari Laga loron 08 de Janeiro de 1994 hahu escola iha Escola Primario Catolico São Francisco Xavier de Samalari Laga (2003-2008), Escola Pre-Secundaria Dom-Bosco de Tomagua/Laga, (2008-2011) Escola Secundaria iha : Escola Técnica Informática (ETI) (2012-2015) Bidau Akadiru-Hun/ Dili