Reino Plantae Todos os seres incluídos no Reino Plantae são: EUCARIONTES PLURICELULARES AUTÓTROFOS.
Linhagem Archaeplastida (Plantae): Algas Vermelhas ... · 1 Linhagem Archaeplastida (Plantae):...
-
Upload
dangnguyet -
Category
Documents
-
view
277 -
download
2
Transcript of Linhagem Archaeplastida (Plantae): Algas Vermelhas ... · 1 Linhagem Archaeplastida (Plantae):...
1
Linhagem Archaeplastida (Plantae): Algas Vermelhas (Rhodophyta)
Unicontes Excavados
Cromoalveolados
(Modificado de Baldauf, 2008)
2
Foto: Fungyi Chow
Foto: Fungyi Chow
Foto: Fungyi Chow Foto: Fungyi Chow Foto: Fungyi Chow
(Modificado de Baldauf, 2008)
Excavados Rhizaria Archaeplastida Cromoalveolados Unicontes
Eucariontes atuais
Origem do cloroplasto
(endossimbiose)
Origem da
mitocôndria
(endossimbiose)
Eu
gle
nofí
ceas
Ch
lorarach
nio
ph
yta
Foram
iníf
eros
Pla
nta
s te
rrest
res
Ch
arale
s (C
hlo
rop
hyta
)
Alg
as
verm
elh
as
Gla
ucofi
tas
Ou
tras
alg
as
verd
es
Ou
tras
alg
as
verd
es
Alg
as
pard
as
Cris
ofí
ceas
Dia
tom
áceas
Oom
icete
s
Hap
tófi
tas
Crip
tom
on
as
Cil
iad
os
Ap
icom
ple
xa
Din
ofl
agela
dos
Fu
ngos
An
imais
Mix
om
icete
s
Ou
tras
alg
as
verd
es
(Modificado de Palmer, 2004)
Cloroplasto com 2 membranas (simples)
3
Algas vermelhas (Rhodophyta) rhodon (grego) = rosa
phyton (grego) = planta
• 600 – 680 gêneros; 5.000 – 6.500 espécies.
• Eucariontes, unicelulares ou pluricelulares. Poucos gêneros unicelulares ou
filamentosos microscópicos, a maioria são macroscópicos.
Cyanidium sp.
Porphyridium sp.
Foto: M.C. Noailles
Callithamnion sp.
Pyropia sp. (= Porphyra sp.)
• Maioria marinhas e bentônicas. Poucas de água-doce.
• Ampla distribuição. Abundantes em águas tropicais e quentes
(até 260 m de profundidade), mas também são encontradas em
regiões frias.
Callithamnion tetragonum
Gracilaria multipartita
rhodon (grego) = rosa + phyton (grego) = planta
• Pigmentos?
clorofila a
FICOBILIPROTEÍNAS
ficoeritrina
(máx. abs: azul e verde)
aloficocianina, ficocianina
(máx. abs: vermelho)
CAROTENOIDES
carotenos: α- e β-caroteno
xantofilas: zeaxantina, luteína,
anteraxantina e violaxantina
(Purves et al., 1998)
adaptação cromática
4
cianobactéria
aloficocianina ficocianina
ficoeritrina
membrana do tilacoide
Ficobiliproteínas: sempre agrupados formando os ficobilissomos
(associados aos tilacoides livres no interior dos cloroplastos simples)
Porphyridium sp.
alga vermelha
multicelular
Unicelulares:
Multicelulares:
Cyanidium
Gigartina sp. (pseudoparenquimatoso)
• Organização do talo (organização vegetativa, estruturação celular)?
microscópicos, poucos gêneros (ex. Cyanidium,
Porphyridium).
filamentoso
pseudoparenquimatoso
parenquimatoso Porphyridium sp.
Audouinella sp. (filamentoso)
Gracilaria sp. (pseudoparenquimatoso)
Porphyra umbilicalis (parenquimatoso)
5
a) Filamentoso:
b) Pseudoparenquimatoso (filamentoso):
c) Parenquimatoso: foliáceo
• Talos multicelulares (filamentoso e parenquimatoso):
• Talos multicelulares (filamentoso e parenquimatoso):
a) Filamentoso: unisseriado - multisseriado
simples - ramificados
b) Pseudoparenquimatoso (filamentoso):
c) Parenquimatoso: foliáceo
Audouinella sp.
Polysiphonia stricta © Michael Guiry
Polysiphonia brodiei © Ignacio Bárbara
Polysiphonia denudata © Ignacio Bárbara
http://www.buildingthepride.com/faculty/pgdavison/rhodo1.jpg
6
• Talos multicelulares (filamentoso e parenquimatoso):
a) Filamentoso: unisseriado - multisseriado
simples - ramificados
b) Pseudoparenquimatoso (filamentoso):
c) Parenquimatoso: foliáceo
Ceramium rubrum © Coastal Imageworks
Ceramium leptozonum © Diane Littler
Centroceras clavulatum © J.M. Huisman
Ceramium leptozonum © Michael Guiry
Centroceras clavulatum © Ignacio Bárbara Ceramium pallidum
© Ignacio Bárbara
• Talos multicelulares (filamentoso e parenquimatoso):
a) Filamentoso: unisseriado - multisseriado
simples - ramificados
b) Pseudoparenquimatoso (filamentoso):
c) Parenquimatoso: foliáceo
Multiaxial
Uniaxial Uniaxial
1 eixo central; 1 célula apical de
crescimento
Multiaxial
vários eixos centrais; várias células apicais de crescimento
7
• Talos multicelulares (filamentoso e parenquimatoso):
a) Filamentoso: unisseriado - multisseriado
simples - ramificados
b) Pseudoparenquimatoso (filamentoso):
pseudoparenquimatoso cilíndrico
pseudoparenquimatoso achatado
c) Parenquimatoso: foliáceo
Hypnea flagelliformis © Hideki Haga
Scinaia interrupta © Ignacio Bárbara
Scinaia interrupta © Ignacio Bárbara
Chondracanthus tenellus
© Hideki Haga
Chondracanthus tenellus
© Hideki Haga
Hypnea spinella © Diane Littler
Chondracanthus tenellus © Michael Guiry
Rhodymenia pseudopalmata © Michael Guiry
Gracilaria multipartita © Phil Smith
Gracilaria pacifica © Wendell Wood
8
a) Filamentoso: unisseriado - multisseriado
simples - ramificados
b) Pseudoparenquimatoso (filamentoso):
pseudoparenquimatoso cilíndrico
pseudoparenquimatoso achatado
c) Parenquimatoso: foliáceo
crescimento difuso
• Talos multicelulares (filamentosos e parenquimatosos):
Porphyra dioica © Michael Guiry
Porphyra umbilicalis © Ignacio Bárbara
componente interno rígido microfibrilas de celulose
Ca2+ + HCO3- + OH- CaCO3 (pp) + H2O
calcificação favorecida em ambientes alcalinos / acidificação solubilidade do HCO3-
Calcificação??? Função???
•auxiliar na obtenção de CO2. (>calcificação fotossíntese)
•proteger contra hidrodinamismo, desecamento e predação.
•atividade metabólica própria da parede celular.
•retenção de cálcio na matriz.
Algumas espécies apresentam deposição extracelular
de CaCO3 (cristais de aragonita ou calcita) - aspecto
rígido: algas coralináceas ou calcárias
• Parede celular
camada externa mucilagem: polissacarídeos (70%) polímeros de galactanas sulfatadas (ex. agaranas e
carragenanas) +
Pterocladiella capillacea - MET Felix et al. (não publicado)
Lithothamnion glaciale © Osborne Morton
Jania rubens var. corniculata © Mirella Coppola di Canzano
Lithophyllum racemus © Mirella Coppola di Canzano
9
• Conexões celulares (“pit connection” ou “pit plug”)
ligação estrutural entre células adjacentes
(comunicação intercelular), de composição
proteica, e auxilia no reparo celular.
MET de Cumagloia andersonii. W: parede celular; Co: núcleo
proteico; IC: fina camada interna do “pit plug”; OC: camada
externa espessa do “pit plug”. Fonte: © 2000, C.M. Pueschel.
http://www.buildingthepride.com/faculty/pgdavison/pitcon2.jpg
MOL de Caloglossa leprieurii de Tenn. River mostrando “pit
connections”. Fonte: © 2011, Paul G. Davison.
MOL de “pit plug”. http://www.ohio.edu/plantbio/vislab/algaeimage/
pages/pit.html
• Outras características
Ausência de flagelos nos gametas e esporos.
Reserva: amido das florídeas e outros compostos.
Lomentaria clavellosa © Ignacio Bárbara
MET de Griffithsia pacifica. Citoplasma com numerosos cloroplastos (C) e amido florideano (S). O amido florideano é o material de reserva da fotossíntese e é depositado livre no citoplasma. Fonte: © 2000, C.M. Pueschel.
10
• Reprodução
a) Vegetativa
b) Gamética
cruciados tetraédricos zonados
Tetrasporângio produz 4 esporos (tetrásporos) por meiose (meiose espórica)
– esporos não flagelados (formados por meiose)
– fragmentação
– propágulos
– oogâmica (gameta ♀ > gameta ♂ imóvel)
– histórico de vida com alternância de gerações (com 2 e 3 fases)
GAMETÓFITO (n) TALO FOLIOSO
MACROSCÓPICO
FERTILIZAÇÃO
ZIGOTO (2n)
carposporângios (2n)
carpósporos (2n)
MEIOSE
esporos (n)
espermácios (n)
ESPORÓFITO (2n) TALO FILAMENTOSO
MICROSCÓPICO (conchocelis)
conchosporângio (n)
gametângios masculinos (n) espermatângios
gametângios femininos (n) carpogônio
MITOSE
• Histórico de vida com alternância de gerações com 2 fases: 2n - n
Chow, F., Santos, D.Y.A.C., Ferreira, M.M.S. (2011) (Modificado de Oliveira, 2003)
11
GAMETÓFITO (n) TALO FOLIOSO
MACROSCÓPICO
FERTILIZAÇÃO
ZIGOTO (2n)
carposporângios (2n)
carpósporos (2n)
MEIOSE
espermácios (n)
ESPORÓFITO (2n) TALO FILAMENTOSO
MICROSCÓPICO (conchocelis)
ESPORÓFITO (2n) TALO FILAMETOSO
MICROSCÓPICO
gametângios masculinos (espemácios)
carposporângios
carpósporos
esporos (n)
Chow, F., Santos, D.Y.A.C., Ferreira, M.M.S. (2011) (Modificado de Oliveira, 2003)
conchosporângio (n)
gametângios masculinos (n) espermatângios
gametângios femininos (n) carpogônio
MITOSE
• Histórico de vida com alternância de gerações com 2 fases: 2n - n
GAMETÓFITO MASCULINO
(n)
oosfera (n) (porção basal do carpogônio com núcleo)
ramo carpogonial
tricogine
célula auxiliar
espermácios (n)
núcleo do ZIGOTO (2n)
ESPORÓFITO (2n)
tetrasporângios (2n)
tetrásporos (n)
espermatângio (n)
carpósporos (2n)
FERTILIZAÇÃO
MEIOSE
GAMETÓFITO FEMININO
(n)
carposporângios (2n)
pericarpo (n)
CARPOSPORÓFITO (2n)
• Histórico de vida com alternância de gerações trifásico: 2x(2n) - n
Chow, F., Santos, D.Y.A.C., Ferreira, M.M.S. (2011) (Modificado de Raven et al., 2007)
12
GAMETÓFITO MASCULINO
(n)
oosfera (n) (porção basal do carpogônio com núcleo)
ramo carpogonial
tricogine
célula auxiliar
espermácios (n)
núcleo do ZIGOTO (2n)
ESPORÓFITO (2n)
tetrasporângios (2n)
tetrásporos (n)
espermatângio (n)
carpósporos (2n)
FERTILIZAÇÃO
MEIOSE
GAMETÓFITO FEMININO
(n)
carposporângios (2n)
pericarpo (n)
CARPOSPORÓFITO (2n)
• Histórico de vida com alternância de gerações trifásico: 2x(2n) - n
Chow, F., Santos, D.Y.A.C., Ferreira, M.M.S. (2011) (Modificado de Raven et al., 2007)
Gelidium pacificum © Hideki Haga
Cyanophyta Rhodophyta Phaeophyceae Chlorophyta
Procarionte
Unicelular, colonial,
filamento
Eucarionte
Unicelular
Maioria pluricelular
Eucarionte
Pluricelular
Sem cloroplastos Cloroplasto simples
2 invólucros
Tilacoides livres
Cloroplasto complexos
4 invólucros
Tilacoides agregados (3)
Chl a e d
Ficobiliproteínas
(ficobilissomos)
Carotenoides
Chl a
Ficobiliproteínas
(ficobilissomos)
Carotenoides
Chl a e c
Carotenoides
(fucoxantina)
Parede semelhante a
bactérias gram-
negativas
Celulose, galactanas
sulfatadas (ex. ágar e
carragenanas)
Celulose, ác. algínico e
fucoidina
Reserva: amido das
cianobactérias
Amido das florídeas Laminarina, manitol,
fucosana
Ausência de estágios flagelados
(gametas e esporos)
Biflagelados
----- Diplobionte (bi e trifásico)
Oogâmica
Haplobionte diplonte,
Diplobionte
Isogamia, anisogamia e
oogamia
13
Baseado em Yoon et al. (2006)
Classificação atual Classificação tradicional
• Classificação
Baseado em Yoon et al. (2006)
Classificação atual Classificação tradicional
Cyanidium http://algaekey.com/genus.php?name=Cyanidium
• Classificação
14
Pyropia (= Porphyra) http://www-eve.ucdavis.edu/stachowicz/aquilino.shtml
Baseado em Yoon et al. (2006)
Classificação atual Classificação tradicional
• Classificação
Baseado em Yoon et al. (2006)
Classificação atual Classificação tradicional
• Classificação
Pterocladiella tenuis © Hideki Haga
Kappaphycus alvarezii © Renata Perpetuo Reis Acanthophora spicifera
© Diane Littler
Corallina officinalis © Michael Guiry
Botryocladia skottsbergii © ABC Taxa
15
Subfilo
Cyanidiophytina Subfilo Rhodophytina
Cyanidiophyceae
Bangiophyceae
Compsopogonophyceae Porphyridiophyceae
Rhodellophyceae Stylonematophyceae
Florideophyceae
Representantes 1% 99%
Talo Unicelular
Termo-ácido Heterótrofos e autótrofos
Unicelular Filamentoso
Parenquimatoso
Pluricelular: filamentoso,
pseudoparenquimatoso
Núcleos por célula Geralmente uninucleados Multinucleadas
Cloroplastos Único Geralmente 1
Estrelado, lobado ou reticulado
Vários, pequenos, discóides, localizados
perifericamente
Crescimento ----- Difuso-intercalar Geralmente apical
Conexões citoplasmáticas
Geralmente ausente (conchocelis)
Presentes
Reprodução gamética Geralmente ausente Presente
Exemplos Porphyra
Bangia, Boldia,
Gracilaria, Kappaphycus, Ceramium, Callithamnion, Polysiphonia, Bostrychia,
Pterocladiella, algas calcáreas,
Baseado em Yoon et al. (2006) • Classificação
• Importância
16
• Importância
Terpenóides tóxicos – afastam herbívoros.
Asparagopsis taxiformis: substâncias halogenadas, aromatizantes.
Digenia simplex: ácido kaínico 37, vermífugo.
Laurencia, Portieria: substâncias com atividade antitumoral, inibidores da
transcriptase reversa do vírus do HIV, substâncias ictiotóxicas e citotoxidade
seletiva contra tumores de células do cérebro, dos rins e do cólon.
• Importância – fármacos e produtos naturais
Digenea simplex © Katrin Oesterlund
Asparagopsis taxiformis © John Huisman
Portieria hornemannii © ABC Taxa