INFOGRÁFICO - Modelo de caracterização de infográficos
Transcript of INFOGRÁFICO - Modelo de caracterização de infográficos
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
1/182
Unisi s PUsc cUnics s
H Y s
M z U j
s PU
2010
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
2/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
3/182
H Y s
M z U j
c U s P b c c.
c: P : P. . J c sb
s PU
2010
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
4/182
Silvira, Luciana Hirmi Yamada da
Mdl d caracriza d ingrc: uma ra ara anli alicajrna lica / Luciana Hirmi Yamada da Si lvira. S Pau l: L. H . Y. Silvira, . .
Dira (Mrad) Daramn d Jrnalim Edira/Ecla d
Cmunica Ar/USP.
Orinadr: Pr. Dr. J Clh Sbrinh.
Bibligraa
. Cmunica viual . Jrnalim . Dign g rc . Linguagm jrnalica
. Anli d cnd I. Clh Sbrinh, J II. ul.
CDD .d.
Auorizo a reproduo e divulgao oal ou parcial dese rabalho, por qualquer meio
convencional ou elernico, para ns de esudo e pesquisa, desde que ciada a one.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
5/182
Folha de apovao
:
Banca Examinadora
P. .
i:
:
P. .
i:
:
P. .
i:
:
Luciana Hirmi Yamada da Silvira
Mdl d ca racr iza d ingr c
Uma ra ara anli alica
jrna lica
Dira arnada Ecla d
Cmunica Ar da Univridad
d S Paul ara bn d ul d
Mr m Cincia da Cmunica.
ra d Cncnra: Eud d Mi
da Prdu Mdiica
Orinadr: Pr. Dr. J Clh
Sbrinh
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
6/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
7/182
Dedicaria
j 2001
j j 2007 2008
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
8/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
9/182
Agradecimenos
J c sb, .
c, b
b.
bb c -g c cJ, j .
: q , ,
.
g g, , , n, G,J, J sz g g .
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
10/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
11/182
Resumo
siir, H Y . z g: j. 2010. 175 . () c ,
U s P, s P, 2010.
g j qb gz g , bj . n ,g . q z g
j, . g ,g j b
b.
P-: c . J.g g. gg j. .
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
12/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
13/182
Absrac
siir, H Y .cz g: y j. 2010.175 . ( g)
c , U s P, sP, 2010.
ig j g by -y wt ggz , g g. i yg zg y
b gzg .T z g b
j , kg . T b bk y,gg gg g Bzw gz.
Kyw: . J.G g. J gg. c y.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
14/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
15/182
Lista de iguras
Pgina Ttulo ou descrio Fonte
Fig. 2-1 22 Um jg cmunicaiv Prduzid r Luciana Silvira; cn d im uilizam a
n Lil Big Man (www.nnvirnmn.cm)
Fig. 2-2 2 D alab nci alain
Adaad dEvoluion o Alphabes, d Rbr Fradk in Univri Marland (www.rcnnc.umd.du/
~rradkin/alhaag.hml)
Fig. 2-3 2 Bibliae pauperum hlanda
d cul
Exra d da caa d Te Bible o he Poor(acimil d bibliae
pauperum d cul ), d Labrila Smlz
Fig. 2-4 31 Blimblic Adaad dLesson One: An Inroduc ion o Blissymbols, d
Dugla Crckrd (www.blim.cm)
Fig. 2-5 31 Isotype raduzid d diagrama d wman () adaad m O
Nurah lgad d Isotype (InoDesign Revisa Brasileira
de Design da Inormao ), d Ricard Cunha Lima
Fig. 2- 32 Mvimn acdic DOVES: A Daaba Viual E Mvmn, Labrar r
Imag & Vid Enginring Univri xa
(h://liv.c.uxa.du/rarch/dv)
Te science o word recogniion, d Kvin La rn
(www.micr.cm/grah/
cn/WrdRcgniin.ax)
Fig.2- 7 33 Hmncul d Pn ld R rdu d Te cerebral corex o man: a cl inical sudy o
localizaion o uncion, d Pnld R amun
Fig. 2-34 A via d ima d
rc viual
Adaad d Ra macha ndran ()
Fig. 2-9 3 rvr da Vida Rrdu d r da BBC/T On Univri
(www.n.n/darwin/r.hml)
Fig. 3-1 4 0 O al d jr nal Rrdu d r cr iad r Pdr Mnir
(www.wha.wrdr.cm/ ///
h-nd--rin-w-hink-n/)
Fig. 3-2 43 Li ura mdida Adaad d g r c d Mr i K ann (8), cm dad d
Iniu Pnr ()
Fig. 3-2 44 A V n jrnal imr F d www.fickr.cm/h/nimbuani/88/
Fig. 3-3 45 A in r ma v iua l Rrdu d r imi ra g ina d jr na lTe Independen(/jul./6)
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
16/182
Pgina Ttulo ou descrio Fonte
Fig. 4-1 49 Exra imra raad d Snc Winr () br a grc d
Plaair (8); rrdu clrida xrada d rraa digia l
(www.ch.urn.ca/ ur/nc/Rarc h_WP.hml)
Fig. 4-2 50 Prc grca Adaad d Clvland ()
Fig. 4-3 51 Char junk Exrad d u ()
Fig. 4-4 52 raamn d dad E xrad d Br in (86)
Fig. 4-5 53 O u rci ara r um
dignr da inrma?
radu d ilura d Hlm ara Hllr (6)
Fig. 4- 54 Cm lir l E x rad d Mr i K ann (8), cm dad d I ni uPnr ()
Fig. 5-1 170 Hiria da ingraa Prduzid r Luciana Silvira; vrLisa complemenar de
guras ara crdi d imagn
Fig. 5-2 71 Pblic grau d
abra
Clagm cm grc cial d Ce ingrc da rvia
New Scienis(./8)
Fig. 5-3 72 Ilu d ica Exrad d Ramachandran ()
Fig. 5-4 75 A rgra raduzid d Ram (8)
Fig. 5-5 77 A ingraa analica m
Te New York imes(/nv./6)
Rrdu d gina d jrnal
Fig. -1 0 Mdl ilgic Adaad d ixira ()
Fig. -2 3 A r mula r iar ida Adaad d M ijk naar ()
Fig. -3 4 I nrma dig n raduzid d McCandl ( )
Fig. -4 91 O m da Aid? Rrdu d gina da rvia Galileu (abr./)
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
17/182
Lista complementar de iguras
Pgina Ttulo ou descrio Fonte
Fig. 5-1.1 1 March rgr
(vlu humana)
Rrdu d ilura d F. Clark Hwll ara a ri LIFE
Naure Library (6)
Fig. 5-1.2 1 Pinura r-hirica Rirad d EurPrAr (www.urrar.n)Fig. 5-1.3 1 bu a d r r ia Rrdu d ilu ra ad a ad a d Va ar (aur ia
dcnhcida)
Fig. 5-1.4 1 Maa ucranian (c..
a.C.)
Rrdu d imagm d EMuum Minna Sa
Univri (www.mnu.du/muum/)
Fig. 5-1.5 1 Maa urc (6 a.C.) E xrad dMilesones in he Hisory o Temaic
Carography,Saisical Graphics,and Daa Visualizaion, d
Frindl Dni Yrk Univri (www.mah.rku.ca/
SCS/Gallr/miln)
Fig. 5-1. 2 Alab nci Adaad d Higun ()
Fig. 5-1.7 2 Alab grg Adaad d Higun ()Fig. 5-1. 2 Maa-mndi d
Anax ima ndr d M il
Exrad dMilesones in he Hisory o Temaic
Carography,Saisical Graphics,and Daa Visualizaion, d
Frindl Dni Yrk Univri (www.mah.rku.ca/
SCS/Gallr/miln)
Fig. 5-1.9 2 Alab lain Adaad d Higun ()
Fig. 5-1.10 2 Diagrama d rridad
uclidana
Fgraa d acrv d muu da Univri Pnnlvania;
xrad d One o he oldes exan diagrams om Euclid, d
Bill Calman Univri Briih Clumbia
(www.mah.ubc.ca/~ca/)
Fig. 5-1.11 2 Maa d dimina da
cria
Adaad d Hrcad ()
Fig. 5-1.12 2 Ilura dDe maeria
medica, d Dicrid
Rrdu d acimil (8) d manucri d an ;
manucri rnc Biblica Nacinal da uria, m
Vina
Fig. 5-1.13 3 bua d cncrdncia d
Livro de Kells
Rrdu d Te Book o Kells a hyperex work, d
Samanha Grman (ww w.almira.cm)
Fig. 5-1.14 3 Ecria carlnga Exrad d Higun ()
Fig. 5-1.15 3 Diagrama d univr
gund Macrbiu
Rrdu d diagrama m dmni blic
Fig. 5-1.1 3 Diagrama d arnmia Exrad d u ()
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
18/182
Pgina Ttulo ou descrio Fonte
Fig. 5-1.17 3 Maa dLivro da s
Curiosidades
Rrdu d Biblica Bdlian Univri Oxrd
(www.bdl.x.ac.uk/bkcuriii)
Fig. 5-1.1 4 Algarim ind-arbic
incrrad cria
uria
Rrdu d Hisoire des Mahmaiques, d Jan-inn
Mnucla (8)
Fig. 5-1.19 4 Bibliae pauperum Exrad da caa d Te Bible o he Poor(acimil d biblia
aurum d cu l ), d Labrila Smlz
Fig. 5-1.20 4 Bblia d Gunbrg Rrdu d cia rncn a Harr Rann Cnr
Univri xa (www.hrc.uxa.du/xhibiin/
rmann/gunbrg/)
Fig. 5-1.21 4 rvr da A n idad E xra d d Plzr ()
Fig. 5-1.22 4 De Humani Corporis
Fabrica
Rrdu d Valiu (); acimi l rganiz ad r
Saundr OMal l ()
Fig. 5-1.23 5 Maa-mndi d Mrcar Exrad d gina da Univri Ex (www.x.ac.uk/)
Fig. 5-1.24 5 Tearum Orbis errarum Exrad d i d muu Planin-Mru, na Anuria
(h://muum.anwrn.b/lanin_mru/)
Fig. 5-1.25 5 Jrnal hland cm
ilura
Exrad d Mllr-Brckmann ()
Fig. 5-1.2 5 Grc d lngiud(ldRma)
Ex rad d u ()
Fig. 5-1.27 5 Maa mrlgic d
Hall
Ex rad d u ()
Fig. 5-1.2 Maa dDaily Couran Exrad d Cair (8)
Fig. 5-1.29 Maa dDaily Pos Ex rad d Plzr ()
Fig. 5-1.30 Care chronologique, d
Jacu Barbu-D uburg
Exrad dMilesones in he His ory o Temaic
Carography,Saisical Graphics,and Daa Visualizaion, d
Frindl Dni Yrk Univri (www.mah.rku.ca/
SCS/Gallr/miln)
Fig. 5-1.31 Ilura d Pennsylvania
Gazete
Ex rad d D Pabl ()
Fig. 5-1.32 Commercial and Poliical
Alas
Exrad d Plaair ()
Fig. 5-1.33 Diagra ma d imes Ex rad d Plzr ()
Fig. 5-1.34 7 Primira gina da
rimira di da Gazea
do Rio de Janeiro
(/./88)
Rrdu xrada d Revisa de Hisria da Biblioeca
Nacional (8)
Fig. 5-1.35 7 Fgraa d Nic d
8 (naiva a nrir
n xim mai)
Rrdu d LIFE: 100 Phoographs ha changed he world
()
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
19/182
Pgina Ttulo ou descrio Fonte
Fig. 5-1.3 7 Maa crlic d
Gurr Balbi
Exrad dMilesones in he Hisory o Temaic
Carography,Saisical Graphics,and Daa Visualizaion, d
Frindl Dni Yrk Univri (www.mah.rku.ca/
SCS/Gallr/miln)
Fig. 5-1.37 7 Hiria ilurada d
r
Rrdu ublicada m h ://lnardda.
inrdinamica.n/ cmic/ld/vb/ViuxBi.a
Fig. 5-1.3 7 Cdig mr Mnagm rria d alab lain m cdig mr
Fig. 5-1.39 7 Maa aic d Minard Rrdu dDes chifres e des care s: la car ographie
quaniaive au XIX sicle, d Gill Palk
Fig. 5-1.40 Lau d clad
qWERY
Rrdua d an d Ch rihr Shl (88)
Fig. 5-1.41 Racunh d abla
ridica d Mndlv
Exrad d blim d Iniu d Fica da UFRGS
(www.urg.br/)
Fig. 5-1.42 Maa mrlgic d
imes (/abr./8)
Exrad d Plzr ()
Fig. 5-1.43 Grc ilurad d
Mulhall
Exrad dDaa Graphics, d Rbr W. Gln Univri
nn (h://wb.uk.du/~glnn/)
Fig. 5-1.44 Imr - Exrad d Finbrg; Iul (8)
Fig. 5-1.45 9 Ingrc dNew Yorkimes (/v./)
Exrad d D Pabl ()
Fig. 5-1.4 9 Caa da rvia Survey
Graphic (jan./8)
Rrdu xrada d Isoty pe Iniu
(www.ullabl.cm/i/)
Fig. 5-1.47 9 Grc Isotype Rrdu adaada d Nurah Arnz
Fig. 5-1.4 9 Maa d Hnr Bck ara
mr d Lndr
Exrad d i da BBC (www.bbc.c.uk/)
Fig. 5-1.49 9 Ingrc d jrnal
Chicago Daily ribune ()
Exrad d Finbrg; Iul (8)
Fig. 5-1.50 9 Blimblic Adaad dBlis symbol ics Communicaion Inernaional
(www.blim.cm)Fig. 5-1.51 9 D iagra ma Ara n D iagra ma d Alx McKn zi xrad d WC/UK
(www.wc.rl.ac.uk/)
Fig. 5-1.52 70 IBM F xrada d
h://n.wikidia.rg/wiki/Fil: IBM_riginal_PC.jg
Fig. 5-1.53 70 Macinh 8K F x rada d h://n.w ik idia.rg/w ik i/
Fil:Macinh_8k_ranarnc.ng
Fig. 5-1.54 70 USA oday (/./8) Rrdu d caa d jrnal
Fig. 5-1.55 70 Ingrc br Gurra
d Gl Folha de S.
Paulo ()
Exrad d Prira (6)
Fig. 5-1.5 70 Ingrc rmiad d
i dNew York imes
Rrdu d grc inraiv d i www.nim.cm
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
20/182
Lista de tabelas
Pgina Ttulo ou descrio
ab. -1 1 Criri d Indndncia
ab. -2 12 Criri d Ecicidad
ab. -3 5 Criri d Ingridad
ab. -4 7 Criri d Uabilidad
ab. -5 9 Criri d Aarncia
ab. - 990 Criri d Cnd
ab. -7 9294 Exml d alica d mdl d caracriza
ab. 7-1 9 Cr d uia
ab. 7-2 99 Frmulri d anli idnica
ab. 7-3 100 Frmulri d anli caracriza
ab. 7-4 100 Exml d rmulri d anliab. 7-5 107 Eix ubrdinadindndn ncicldiccc (gral)
ab. 7- 110 Eix ubrdinadindndn ncicldiccc (rvia)
ab. 7-7 110 Eix izananalic (gral)
ab. 7- 112 Eix izananalic (rvia)
ab. 7-9 114115 Ediria
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
21/182
Lista de gricos
Pgina Ttulo ou descrio
Gr. 7-1 101 Rrna grca d xml d alica d mdl
Gr. 7-2 104 Rrna grca d rulad r di Agora So Paulo
Gr. 7-3104 Rrna grca d rulad r di Dirio de So PauloGr. 7-4 105 Rrna grca d rulad r di O Esado de S. Paulo
Gr. 7-5 105 Rrna grca d rulad r di Folha de S. Paulo
Gr. 7- 10 Rrna grca d rulad r di Jornal da arde
Gr. 7-7 10 Rrna grca d rulad r di poca
Gr. 7- 107 Rrna grca d rulad r di Veja
Gr. 7-9 10 Rrna grca d ix ubrdinadindndn ncicldiccc
(jrnai x rvia)
Gr. 7-10 109 Rrna grca d ix ubrdinadindndn ncicldiccc r
ul (jrnai)
Gr. 7-11 109 Rrna grca d ix ubrdinadindndn ncicldiccc r
ul (rvia)
Gr. 7-12 111 Rrna grca d ix izananalic (jrnai x rvia)
Gr. 7-13 111 Rrna grca d ix izananalic r ul (jrnai)
Gr. 7-14 112 Rrna grca d ix izananalic r ul (rvia)
Gr. 7-15 113 Rrna dalhada d ix izananalic
Gr. 7-1 11511 Rrna grca d ix izananalic r diria
Gr. 7-17 11 Rrna grca d varia mral (jrnai rvia)
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
22/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
23/182
Sumrio
1 i .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 192 c b ...................................................................................................................................................................... 21 2.1 c ............................................................................................................................................................................................................................. 23 2.1.1 s ................................................................................................................................................................................................................................. 24
2.1.2 g ........................................................................................................................................................................................................ 272.1.3 P g ................................................................................................................................................................................................................................. 292.2 g g ....................................................................................................................................................................................... 302.3 n .................................................................................................................................................................................................................................................................................. 35
3 j ............................................................................................................................................................................................................................................................. 373.1 j j .................................................................................................................................................................................................................. 373.2 j ............................................................................................................................................................................................................................................ 393.3 g j ........................................................................................................................................................................................................................... 43
4 i g ............................................................................................................................................................................................................................................... 474.1 P g ............................................................................................................................................................................... 484.2 g g g j ............................................................................................ 54
5 U b g ........................................................................................................................................................................................................................... 575.1 H ................................................................................................................................................................................................................................................. 575.2 c ................................................................................................................................................................................................................................................................... 605.3 c g ........................................................................................................................................................................................................ 74
5.3.1 g g: ..................................................................................................... 765.3.2 z ............................................................................................................................................................................................................ 76
6 z g .......................................................................................................................................................................... 796.1 cz g ............................................................................................................................................................................ 79
6.1.1 b .......................................................................................................................................................................... 806.1.2 .................................................................................................................................................................................... 816.1.3 z .................................................................................................................................................................................................... 82
6.2 z .............................................................................................................................................................. 907 g ................................................................................................................................................................................................................................................. 97
7.1 q ................................................................................................................................................................................................. 977.1.1 ........................................................................................................................................................................................................................... 98
7.2 P ................................................................................................................................................................................................................................................................... 997.2.1 G ............................................................................................................................................................................................................................................... 99
7.2.2 F .................................................................................................................................................................................................................... 997.2.3 H ................................................................................................................................................................................................................................................................. 1017.2.4 ....................................................................... 103
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
24/182
7.3 ............................................................................................................................................................................................................................................................................ 1047.3.1 b ........................................................ 1077.3.2 .............................................................................................................................................................................................. 1107.3.3 .................................................................................................................................................................................................................................................................... 1147.3.4 ................................................................................................................................................................................................................................ 116
8 c ........................................................................................................................................................................................................................................................ 1178.1 .................................................................................................................................................................................. 1178.2 ................................................................................................................................ 119
bbg ........................................................................................................................................................................................................................................... 121
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 129 ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 133
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
25/182
19Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
Introduo1
q q g. g g ; g q - ; , g
b q b., b b z (b) . - j, g g, g q . b j b g, q q .
g-: j g .
g , b j, b q -g b. , j z 20 g z, bj. b j g - g g q q- . j g . P , - b b q .
n , b g , - , , b , - w f W c.
F, q -g, z z q g. , - g q z - g.b b g -b , c (2008) (2007), q b .
, q z g. z g
b z1
q q g:
Na dicmia d Cair (8), ingrc izan ririzam a arna viual , nuan analic
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
26/182
20 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
g , b , .
, g g : b-2.
g , - -b g j. c , z .
b b g, g - ,
- b b g , q- b j-. g, b -: ) ( ) b) z g g.
: z -, b- g. F j -g q , bj b .
b z g j , -
. P , , b b g b.
, q b g-, g .
rcuram vidnciar lmn ara a anli da inrma.
ixira () uiliza a nmnclaura indndn cmlmnar.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
27/182
21Modelo de caracter iza o de inogrfcos
Comunicao ver bal e comunicao visual2
jg ig & z . q g , . c b j, g , . s g b .
n , , . z, q q .
s - , q z . g jg, q b. s b
g, b g : , ...
jg ig & . -b g, q
bz jg. g q b () g ( ) b ( g), g .
z q j z. s () z , g (-) .
P k (2008, . 21, ), g b.
Cm vc rrnaria marxim icricamn? Vc dria nar uma imagm d Marx,
ma i n az a diin nr a cla d namn ( xig u brvadr cnha
a aarncia d Marx , u ria ana um cara cm uma barba).
ig , . z q - . z b q j. g b
b. g . n , g . ,
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
28/182
22 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
Um jogo comunicativoPara vencer o jogo Imagem & Ao, preciso azer com que os membros da
equipe adivinhem qual palavra est sendo desenhada.
Quatro ou mais jogadores so divididos
em equipes.1
A primeira equipe joga o dado
para mover o peo. Cada casa
indica a categoria da palavra aser jogada: Pessoa, Objeto, Ao,
Lazer, Difcil e Todos jogam.
2
Um jogador da
equipe pesca
um carto e
descobre qual
palavra ser
desenhada.
3PessoaMeteoro
Ao
Lazer
Difcil
Todos
P
O
A
L
D
T
O jogador tem 1 minuto
para fazer desenhos queajudem sua equipe a
adivinhar a palavra. No
permitido falar, fazer
gestos ou traar letras e
nmeros.
4
5 Se a equipe adivinhar a palavra atempo, lana o dado novamente para
jogar outra rodada. Vence a equipe
que chegar primeiro ultima casa do
tabuleiro.
O jogo Pictionary oi
criado nos EUA por Rob
Angel em
1986
42pases j lanaram versesdo jogo. No Brasil, sovendidas edies com
os nomes Pictionary e
Imagem& Ao
Mais de
30mide unidades j oramvendidas no mundo todo
Fontes: Manual de
instrues do jogo Imagem
& Ao; Te playmakers:amazing origins of timeless
toys, de Tim Walsh (2005)
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
29/182
23Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
jg b , q . P z, .
comuao e edo2.1
Bk H (1977, . 3, ) Una axonomia de concepos de lacomunicacin . sg , z B s (1964), q
, , , b, ., b-: , g, g, g, .. , , q b bg g
q z q ; b z .
, sz (1994, . 40) b g, q g g -. , q q j bj 3.
- Hy Hy (1961), Bk H (1977, . 4) b : , - j b. .
- , , , - q b . s b , b . n , , 4.
(2007, . 6) q . B-
z; , . n , crer ver.
sg W (1990, . 55), z z : , g. s, -Bk
E rc d cmari lhamn d rvir ara a cnru d nva inrma r mi d rca nr
indivdu ambm ara rrvar inrma d ucimn (Flur, 8, . ).
inran nar u dcincia nriai lvam ad d md cmunicaiv u azm u d ur
d nid. S a dcincia viua l, a liura d r ia l brail, uma cria il. S a dcincia audiiva,
a cmunica aa a dndr d rcur viuai cm a liura labial g.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
30/182
24 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
(2001, . 9, ) q g q , .
, q 5 . , b . b g . n , - ( ) g.
Sisemas de escria..
, 26 b q . s b
b , g q 6. b q -
gg (Hg, 2003, . 59). c , , (Hg, 2003, . 9) j z . Hg : , 7.
g , 10 .c., q q g g (Hg, 2003, . 13). , , - , q j z z.
P Gy Wt (2006, . 24), g g q b , , b g:
Uma vz u mbl cncr, a nna mai iml ncia d uma ri mui labrada
d ign: muia rrna ilizada d cabana, gada, animai mic cia cm
a riam ncria ana ara lvar a inrma d u um hmm ariu uc dia ar.
U g g. , , g (Hg, 2003, . 13).
Idia n ncariamn alavra. N rara a iua m u m uma idia, ma ncnram
diculdad ara xr-la.
6 Para Flur (8, . ), n ucm d carr aricial da cmunica ru cdig ( mbl
u cnium) rnam- uma ci d gunda na urza a rm id arndid.
O rri aur ralva u a claica da cria bm dlicada, i vim u cxim m ua
d ima anig lmn idgrc lmn nic (Higun, , . 8). Enran, a
arna m mri didic amara na rdminncia d cada i d lmn n ima d cria
m cada ca.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
31/182
25Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
, g b g . U q z. g q g , - g b z (Gy Wt, 2006, . 27).
n g q g g (. 3300 .c.) (. 3000 .c.), q b. 8, - , (Hg,2003, . 52).
, , g g
. sj b b, q g. b 9 (. 1450 .c.), b , b -
q ( , g , g g) j q 25 30 . b z 22 q b qq - (Hg, 2003, . 65), g 10 g bg , 11 (. 800 .c.), gg12 , z g g13.
s, F (2006, . 175), g g , q gz -b g. b q, , gg - g (Hg, 2003, . 90).
8 A cria china (urgida c. a.C.) infunciu ura cria d l aiic, cm a jana (u incr-
ru u inai m um rc milnar a r vla d cul ) crana (a Cria dnvlvu alab rri
r vla d cul , ma vria d ua rgra rfm a infuncia da cria ch ina). A dni da cria cmidgrca cnada dvid rla nr a cria a ala china.
Para Fnana (6, . ), dnvlvimn d rimir alab crru na baixa Mmia dvid
rridad cnmica cmrcial da rgi, grand a ncidad d uma rma un ivral d cria ara cnr-
lar a rca nr v d lngua diina.
A uanidad rduzida d caracr um d miv ara a dimina d alab nci, ma rc
ambm rlacina cm cndi hirica cm a ra rca cmrciai nr a civi liza da ca.
O alab arama ic i uilizad duran cur rd d m, ma ria dad rigm cria hbraica (
a.C.) rab ( a.C.).
A cria grga ambm du rigm cria cir lica (cul ).
Enr d alab ilic, alab u chamam d lain im ru ra alab d v
vncdr (Higun, , . ). Jun cm imri, alab a lhu la nnula il ica mai a rd
l Ocidn anig.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
32/182
26 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
b gg (. 800 .c.) - j z g , q g g.
b , q b gg, - g 1 .c.; g, g q .
, b gg: scripura coninua. sg sg (1995, . 220), b bg, z
g14. gg (sb, 1998, . 41), q - z scripura coninua .s , scripura coninua i 15.
, z - . s 12 13 ,
A cria mica, cnnanai, cninham ara nr alavra ara rmiir ua dcira. Curia-
mn, uma da alra da cria abrviada da cmunica nlin via ss (mnagn d x d clular) a
abrvia rgrca. Pra, Acha Carrira (, . , radu na) nam u a abrvia cuma crrr
cm a rm d vgai, indicand u uuri da linguagm arcm imliciamn cncin d valr
inrmaiv mui urir da cnan m rla vgai.
Fuca (8, . ) ambm argumna u mai cil ara lir inrir a vgai u cnium a laba d u
a cnan uma vz u nmr d vgai mnr d u d cnan.
O manucri d mnari irland adaram a ara d alavra r vla d cul . A dirna
cm a lngua lca l (Sangr, , . ) diculavam a liura d x agrad m laim.
A evoluo do alfabeto latino
Alfabeto fencio (sculo 11 a.C.)
Alfabeto grego arcaico (sculo 8 a.C.)
Alfabeto grego clssico (sculo 5 a.C.)
Alfabeto latino arcaico (sculo 5 a.C.)
Alfabeto latino clssico (sculo 1)
Alfabeto latino medieval (sculo 15)
Do alabeto
encio ao latino
Smbolos latios
mativam adaptas
do alabto ggo.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
33/182
27Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
g , b (Hg, 2003, . 139). , , , .
Gbg16, 15, g q q (Hg, 2003, . 159). n , g - , g, z, , .
A reproduo da imagem..
c g, g -. , b b17 g g .
Logos, a alavra grga u digna ling uagm, inclui ambm ignicad arall d namn-
raz na alavra ingla u dla driva, logic. A imlica baan bvia: a lingua-
gm vrbal via cm um mi d chgar a uma rma d namn urir a md viual
a il. (Dndi, , . )
s, g18 g . g , g. , , g : - g g, g (F,2008, . 134).
i g , q . H ,, g
g19. gj g bb, q Bibliae
6 A rna d i mvi d Gunbrg i ancdida r invn u guiam mm rinci, ma m
rra rinai. Na China, i mvi ram i d madira argila; nran, a cnica n razia a mma
vanagn ara um ima d cria cm an inai cm chin.
A la grga a rcia judaica xml d lua d x cnra a imagn: Pla, r xml, d-
rzu a inura, ra brada ram cnra a idlaria (Flur, 8, . ).
8 Ainda u cnidrm alab drivad d nci (rincialmn lain) cm univrai, a cria
dmru a diminar alm da li da ca. Paaram- cul nr a inrdu da cria a ua diu.
Hiricamn, vria rligi abramica icinaram- cnra a imagm. Du uvid, n vi; a
Palavra. O judam rgu cnra a adra d cn, nuan a rrna viual d Du u d Mam gra
lmica n ilamim. OBilderverboambm ava rn n criianim m u rimir cul, rman-
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
34/182
28 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
pauperum20 g , (g, 2002, . 123).
P H (2003, . 73), b g q gg
cnd m cra vrn ran.
Aar d nm, aBibliae pauperum ra um liv r car, u n dria r cmrad l br. rvvl u
nha id uilizada r rligi cm inrumn didic, ara ranmiir ninamn agrad ula
analaba.
Bibliae pauperum
holandesa do sculo 15
Cas pstam
passags do livo
sagado am
usadas paa tasmitisiamtos ligiosos
populao aalabta.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
35/182
29Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
. q g b-, b b b g.
, b -z j z b ( b). , q , . :
Dnh cnic i m (...) lg dgnraram m ma nucri, ru a mm aria
habilid n nndiam a ilura u avam ciand, a mn u m urviinad
r um ri n cam a u a ilura rriam. (Ong, 8, . )
J g b , g , , q q g . s 21 q b b g g g (Pz, 1992, . 105) , q b .
, g g - . sg b (2007, . 111), b - z g z g, g j .
Palavras e imagens..
g (W, 1990, . 95 -Bk, 2001, . 9), - (, 2007, . 6). , z q j .
, Gy Wt (2006, . 31) g q b
qq bg b q . y, Kyg (2000, . 296, ) b q
cada aumn na cmlxidad d n vcul d cmunica a mudana d linguagn
icgrca a alab abra u d inura m cavrna ara maniula digial d imagn
m id mivad r um dj d mlhrar alcanc riuza d ignicad u dm
cmarilhar.
n , b. n
g bj q ; q, -
Era cmum u lmn dcraiv d rimir livr imr m ralizad manualmn.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
36/182
30 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
g. q g.
J g g g (c, 1998, . 219). bj, q b g22 . P , g q - q b -bz.
q, gg , g . b - g , ,
b . g j bg j q g-g b23. , g b g, g . ; g - (, 2007, . 16).
c g z ( b) bj , F (2008, . 115) q g . , z, b z bg g, z q .
g b .P g q g, q - g - (F, 2008, . 105).
peo olo e ovo2.2
- q gg b gg g , - q g . P b , - : .
, b . g - g b
q g24. U g q .
Para Flur (8, . ), alab um cdig cnciual bjiv, u m mr mm ignicad (a
lra a mr r a lra a), ma u rcia r arndid cncinmn. J cdig imagic ubjiv.
El dnd d n d via rdrminad ua cnvn incncin.
Aim uncina a lgnda d uma n jrnalim: x xlica a imagm, rduzind a incrza.
Vignaux (, . ) cnidra u a nalidad da cincia cgniiva dcrvr, xlicar imular caacidad
humana cm a linguagm, racicni, a rc a crdna mra. Hrman (, . ) dnd u a
cincia cgniiva cmrndm i dicilina: la, iclgia, nurcincia, inligncia cmuacinal,
linguica linguagm, culura, cgni vlu.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
37/182
31Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
E s o espeto s g
Ehnologue (2009) 7358 g
. g
q 10 g
(, , g, b,
, bg, g, , j
) j g
.
g
. ,
,
wk jz Z 1887.
b g j ,
b q
.
gg
Byb. s ,
c K. B, -
q
g c, sg
G . 1949,
Byb
gg
g q .P
g g
q b,
zg ,
Byb z
, q
g.
.
Byb b .
1960,
b.
By,
g iope
z t n
G z . q
P ; g
(n, 1936, . 18), n
b
gg,
.
g
.
g, iope g
b
. P-, , q
g z.U
n iope ,
cu terra(cho)
mundo
caneta, escrita mundo Blissym(escrita do mundo)
Blimblic
Combinaes criam
novos smbolos.
trabalhador carvo minerador(trabalhador da
indstria do carvo)
Isotype
Regras orientam a
combinao de sinais.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
38/182
32 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
n . Q b , ( ). - q g b- b g q (g Fy, 2000, . 8). b b - b bj , B sk (1997, . 28) - q , .
z . U q g g, q . sg cb (2007, . 21), - , , , - q .
, q q g. n B c-g (1977, . 189), : /g , -/.
q, q q -g , b q q g
bg j,
. j j
g
,
-
.
b g
iope
g
q,
g . g
Gg ,
19, n
g -
z (H, 2000, . 18).
g , q
g z j
z.
Movimentos sacdicos
Obsvao d imagm
litua d txto
so alizadas com
squcias d fxas
movimtos.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
39/182
33Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
25. gz -g z (B sk, 1997, . 27).
. sg (2002, . 108),
ima viual arc r uma rganiza al rlaivamn iml. Mnagn d glb cu-
lar aam l nrv ic imdiaamn biurca m a lng d dua via uma lgnica-
mn aniga, uma gunda, ma i nva, u mai dnvlvida n rimaa, incluiv human.
g q b. g q , q q g. g g , g.
, bj z b .
b z b, . (2002, . 108) q g . n b , , b gz bj ( ). J b z bj ( q).
P, , b q b j z . c b s ,
A va uma r da rina na ual h grand cncnra d clula nriai. na rgi da rina u
a vi ui mai dni niidz.
Homnculo de Penfeld
Mapa lacioado
pos do cbo
as pats do copo
cospodts,
d acodo com as
dscobtas d Wild
Pfld.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
40/182
34 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
W, y (2008, . 12) g q b : bj.
quand human lham ara linha u n rrnam ignicad, aivam ana ra vi-
uai lim iada lcal izada n lb cciiai na ar d r d crbr. (...) quand vm
mm crcul linha inrram cm mbl ignicaiv, n nan, rciam
d nv caminh [n crbr]. (Wl, Marann, 8, . , radu na).
, b, (j , z b-
b, z ); g, , . j26, , g- q b g, q
, b (sg, 1995, . 213).
6 A cria jana, cm raz na cria china, m carr icgrc carr nic.
As vias do sistema depercepo visual
D acodo com
Uglid Mischki
(1982; citados po
Ramachada), a
via como s dstia
a us spaciais,
quato a via o qu
az o cohcimto d
objtos.
Retina
Nervoptico
Ncleogeniculadolateral
Crtexvisual
Colliculussuperior
COMO
O QU
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
41/182
35Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
P Gg g (2003, . 34), b g - g ( ), b- g . , q b g . b g - b z .
naava2.3
P B (1991, . 4), q z gz -
. - (H, 2003, . 185).W (1990, . 236, ) q -
z . H q . U g bb g b q z g g.
n g, bbt q w b z (2003, . 143). g , b -27 . , ( ) g .
P bbt (2003, . 147), : ( ); g ( , b, - z). , g . J - g q: c b Q n b ... (bb, 2003, . 152, )
, , b b: gz g g. , . P F (2008, . 132), , q .
g (2001, . 25) b g28, q ( ; g ). q q g -
Em bula hiria inani na uai ragnia anima i u bj, a rnagn rcbm
caracrica cmramnai humana.
8 Brunr (, . 6) rcnhc u mdia n-vrbai cm hiria m uadrinh um cnvn d dia-
crnia: da urda ara a diria u d cima ara baix, r xml.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
42/182
36 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
z g , q . gg , g q. , , - : b, , ,
j, q q , , b .
A rvore da Vida
A vo da Vida
d Dawi mostaas las t as
divsas spcis d
ss vivos, mas o
psta iomas
tmpoais tampouco
xplica o pocsso d
slo atual.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
43/182
37Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
Estilo no jornalismo3
c ck K j. -b P q, , . , j b- .
, z q -. , -, z q (b), (g) g (Kzk, 1997, . 19). , g b b g (W, , 2008, . 82). , j - ck K , b.
, Kzk (1997, . 16), g, j- q z - . K (2003, . 20) q j - , , , q j .
q, q q j - . , , - b g q q j .
papel do oalmo hoe3.1
ig [] q g, , b, , gj (s, 1996, . 1, ). g 1990, q -z, g wb 2.0, q g - . n g , j b, b sy K K K, , , , - b b g.
q b j . q ? q ? c q? J g , s (1996, . 1, ).
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
44/182
38 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
g j q z : , .
) , 29. n g q -
g , , q b . g , q .
s , b . s qq -, z q (, , b, q) .
N m, a dicilina da vrica u ara jrnalim d nrnimn, da raganda, da
liraura u da a r. [...] S jrnal im cncnra rimir m rgirar diri u acncu.
(Kvach Rnil, , . )
b) s g -
q q q .
A uanidad d ncia u ra u ing iram diariamn dicula na caacidad d r-
cbr [...]. N ana rna- ma i rvvl u cmam rr d rc, ma uan ma i
m aam cm rla d vn arad, mn m m ara nndr ru
ara u r r dl, ara vr adr rla nr l, ara cmrndr rn n
cnx da hiria. (Wurman, , . , radu na).
J j . b q j30 b- b31.
Ea dni cmum m ad cm Blak Harldn (, . ), u, r ua vz, ciam Charnl (66).
O gaek eeping cnmrn limiad la mair ra d inrma rmiida la nva cnlgia
la ndncia d vcul vlad a blic cc, u mm a rnaliza d rai lrnic d
ncia.
Erbla (8, . ) cia nada mn u crir i ara a clha da ncia . J Blak Harldn (, .
) rumm a lia m uar cr iri: a) lcal nd crru a, b) uan acncimn aa blic,
c) a imrncia d rnagn u nl inrvm d) cmara cm dmai acncimn d mm
mmn.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
45/182
39Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
g b gz. n -32, qz b - (, g ) g ( b b).
) g b , ,
. P , q - , jb z .
W (1990, . 171) q g , g . j g .
, . j 33 ; j b- b. j b , q j b34 .
c , g - j , b .
elo oalo3.2
sg Kb (1995, . 86), gg j , - g q , b .
n B, j g q 2035. n , gg (g,2003, . 97) , b b bj .
q gz . b , b
g , j g. : z q -
Niciri lrnic ambm hiraruizam rganizam ncia, ma rc mdicad l valr
dad nvidad. Acncimn d l im gund dm ganhar dau ana r rm mai rcn.
Mui i d ncia uncinam m m ral; rdi a lvi runmn um hrri ara
u niciri, ma dm azr u d uma inrru da rgrama.
Para Erbla (8, . 8), niciri n rdi na lvi rnaram dncria a di ciai
d jrnal imr. O aur ambm crdia mdia lrnica m d ur n jrnal imr ma l ainda
crr, cm rulad d jrnalim invigaiv.
Sgund Kvach Rnil (, . ), a buca la bjividad urgiu n jrnalim j n inci d cul
, cnrand- a ralim rdminan d cul anrir, uand a rci cmava a r va lrizada.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
46/182
40 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
O papel do jornal
Campaha do sit
Whatyp aposta o
utuo da impsa
d papl dsd
qu la s adapt a
sua ova uo d
xplica otcias qu j
so cohcidas ploslitos.
g (g, 1985, . 50). z bj j.
Manual de redao e esilo de O Esado de S. Paulo g -: sj , , , bj (1997, . 15). . Manual de esilo da Ediora Abril bg z gg, b g (1990, . 11) q
z. g, bj, , z
b j.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
47/182
41Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
) bj36 Manual de redao e esilo de O Esado de S. Paulo j z
bj. n , , q - (1997, . 17). s, Manual da redao: Folha de S. Paulo q b bj j g z q b (2006, . 22). Q bj, q (...) j (2006, . 46), q j bg bj (2006, . 46).
P g (1985, . 40), bj j
q g g . P , j bj -. (...) b q z .
K (2003, . 116), , q bj : g bj, j-. q j z g . bj, z b .
bj, , pricabj. q g q j z j-. j j , z.
b) P P , Manual de
redao e esilo de O Esado de S. Paulo (1997, . 18) q j - b j . c bj, : b , g, , , , ,
. b Manual da reda-o: Folha de S. Paulo (2006, . 20) .
K (2003, . 6970) g q b -, , - . , q b q : , , b b.
s bj j , , - j g q g
g .
6 A bjividad um rinci rlacinad a jrnalim inrmaiv, rdminan m ncia. Vcul d c-
munica um a drminad ara ini, ja na rma d x (diriai) u imagn (charg).
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
48/182
42 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
) cznManual de redao e esilo de O Esado de S. Paulo (1997, . 15), j
- gg . - -b b , q . b q 37 q b - Manual de esilo da Ediora Abril (1990, . 15), q bj
b , g. z j b g-
z . n j q -
; g j, , b , - g gg (n, 2003, . 10). b bg, j q g , q (n, 2003, . 44).
) c Manual da redao: Folha de S. Paulo (2006, . 20) q g
q b b ( 38).b Manual de redao e esilo de O Esado de S. Paulo (1997, . 18), - q ( ), q, qq , - g , .
b j , - q g. jb Manual de Redao de Redao e Esilo O Globo(1993, . 15), , q b
[ ] j .ct (2003, . 55) q -
z . g b q - z g , q .
z , K (2003, . 226227) q b z
g . P , j . J , ,
q .
A ura r caracrica rci, bm g imlicidad.
8 Em vlum didic, vlad a udan d jrnalim, Maru d Ml () xmlica divr i d
lead. O lead ingral dvria rndr rguna quem?, o qu?, quando?, como?, onde? por qu?.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
49/182
43Modelo de caracter iza o de inogrfcos
j b q g z .
maem o oalmo3.3
q j g. (1996, . 67) q j b-
, 1808. j , 19. gg g g- 1930 lead Dirio Carioca 1950, b P s (z, 2006).
, 1969, g . g j -
b g q b z 19. nj, , g z g- g b b z. 18, g gb j.
g g, 1820, j, 188039. -
A cnc d clich ara a imr d graa m jrnai crru mn cm a dcbra d ngai-
v (Arbach, , . ). Enra n, a graa j infunciava a ilura jrnal ica m mad d cul ,
Leituras medidas
Com dados da psquisa
Eyetracker (Poyt
Istitut, 2007), Kao
(2008) dd qu
dics d litua d
lmtos imagticos
supam os d
lmtos txtuais.% 75% 5% 5% % % 5%Fotos Ttulos Anncios Notas Legendas Texto
O que o leitor l
Fonte: Poynter Institute
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
50/182
44 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
z, 40 q , j- . , q- q (b, 2007, . 113).
g j, 19, - b -bz. n B, - 20, q g q g g b (s, 2002, . 82).
q g -
q j. z g, q g. j , , b g.
b g41 g, -, g, , g (1985, . 6) q j b, , bg b . g q g .
Q (1996, . 73) g -z j ,
cnrind-lh mai dalh ralim.
Aualmn, a vi d r cnidrada ingnua. A imagm grca ubjiva d r maniulada,
dd a clha d bj d nuadramn a ua di u.
Para aur, nvi d inrma d jrnal inclum ima analgic, rj grc ima linguic.
A TV no jornal
impresso
Mquia d vda
automatizada do USA
oday s dicia das
dmais ao simula um
apalho d TV.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
51/182
45Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
b g. j USA oday, q z q - , P.
P b (2007, . 135), , bz g b q, g , q z g q q b .
b q g -q . g -
A inormao visual
Capa do joal bitico
Te Independent (21/
jul./2006) causa impacto
ao utiliza composio
gfca paa tasmiti
uma iomao.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
52/182
46 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
, b .
sg (2007, . 131-132), g - (g) (b). ; . b g, g g q b.
, j b Te Independen - ,
g, , , (, 2007,. 108).
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
53/182
47Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
Inormao pelo design4
U g42 H (2000, . 15, - ): g - q z . s g g g , , , bj
q .P Wb Bk (1998, . 6, ), g
, gz b. s q - g . i g q g , .
b b g gz - 199043. , . P g z qq gz b (Jb, 2000, . 3, ).
U b b g bg . U z g (2000), q g sense-making , z b -. U j-. c q, g , , g: g bg, g j z z , (, 2000, . 43, ).
b g - q, : z -. c (1998, . 24, ) z j ornar visvel algo que no o . j ornar compreensvel algo que no possvelaingir de ouro modo ( q ). g q j z z g- , , j .
D acrd cm Dni (, . 6), a alavra dign, na lng ua ingla, rr an idia d lan, dgni,
inn, uan d cngura, arranj, ruura ambiguidad j rn m ua rigm laina (designare).
A rica ambm innicu na lima dcada dvid a ignicaiv aumn da uanidad d inrma-
ual m x diar iamn grand a al anidad d inrma d Wurman ().
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
54/182
48 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
P c (2008, . 27, ), z g- , visual , , bb g. P g , , z , dados inor-mao b z ( ) q - j conhecimeno.
Ppo do de da omao4.1
g q . c (2008, . 24) b g g g, q .
b , H (2000, . 17) g - g , z, , z
q. P , q g 44 - .
) W Py bg g W Py q -
g , g, g j (W s, 2005, . 6-8), . g, , g- g b , g .
Py b z 1786, b TeCommercial and Poliical Alas. z , q b ,Py g (Py, 2005, . , ).
Py g z :
Sunha u dinhir u um hmm rcbu m ngcia d m guinu, u
da ni l z uma ilha nica cm d guinu rcbid duran dia. Cada ilha
rrnaria um dia, ua alura ria rrcinal a rcbimn daul dia; n, r a
Cnidrand- a divridad d cam u d ur a dign da inrma, n urrndn n-
cnrar namn dicrdan nr aur ciad. A cnvivncia da divridad d rinci bm
rlvida r u (, . , radu na) u, a rrir a ua rria ria, dnd u rinci n
dvm r alicad d rma rgida u imrinn; l n crza lgica u mamica, mlhr vilar
ualur rinci d u azr marca m graa u lgncia n al.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
55/182
49Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
iml ra, empo, proporo quanidade riam d icamn cmbinad. (Plaair,, . xi, radu na).
z g z 45, g- Py j (W s, 2005, . 17). -, g j q q g, g g q , (Py, 2005, .
, ).
Py b q -, q , g q b .
b) W s. cU b g z
c (1994, . 1, ), g q -g g ; z .
P q j , - g q. c b b , c g: ( j, ), g ( g g ) ( q).
Sgund Wainr Snc (, . ), grc dAlas ram imr cm u d grava m cbr
muia dla ia l rri Plaair clrid manualmn.
Exportaes e
importaes
Taado d Spc
Wi (2005)
sobposto a gfco
publicado po Playai
(1801) ducia pquo
cuidado com pciso.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
56/182
50 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
Percepo grfca
Clvlad apsta
duas omas d
compaa a populao
d cidads. Paa o auto,
o dot plot (m liha)
mais adquado poqu
acilita opas visuais
d alis d gfcos.
c g , c- (1994, . 117) b g q j .
c q g , , - g (c, 1994, . 1).
) w f b f g q -
b b , q-. bj , g.
z q q g g g (f, 2007, . 191, ). : , (2007, . 92, ).
f , - -. b g g , z (f, 2007, . 100).
, g b q .
q z j - . n , - g f c46,
j q b , q q .
6 Um xml iml u d um uadr d grada nvlvnd um grc u ugr mcanim ara
rmv-l, nuan Clvland rr raar a uar linha.
London
Constantinople
Paris
Naples
Vienna
Moscow
Amsterdam
Dublin
Venice
Petersburgh
Rome
Berlin
Madrid
Palermo
Lisbon
Copenhagen
Warsaw
Turin
Genoa
Florence
Stockholm
Edinburgh
Population (thousands)
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
57/182
51Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
b charjunk b g g q. f (2007, . 87) g- q g g b b,
b z q .ig g. -
g z b g b q b ( b g c-). b b -, q . F, .
g b f (2007, . 180), j- q j . P g - q , q
b : j z bg g.
) Jq B g g ( g-
) . P B (1986, . 2), q 47 . , , , -.
B (1986, . 7) z g . s q ,
A idia d grar nndimn ara ibiliar a mada d dci ncnra c na dni d dign da inr-
ma ara Wildbur Blak, aim cm na cnc d jrnalim d Kvach Rnil.
SC
HC
SC
HC
SC
HC
SC
HC
pre GB post GB pre tea post tea
SC
HC
SC
HC
SC
HC
SC
HC
pre GB post GB pre tea post tea
+=
Chartjunk
Em xmplo d Tut,
o gfco oigial (sq.)
pod s dcomposto
m uma pat
dscssia uma
pat qu psta
a iomao com o
mimo d tita.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
58/182
52 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
j. b j, , .
g . , , - g q ? j. g, - , q .
g . b ( g) g q, qb g. g g, q g-z g. , - , , q, .
c, B (1986, . 47) - g 48 b g.
) ng Hcz H (2001, . 21) z g ,
ng H g g
8 Enran, a dirncia nr a ngrca d raamn (na ual n cnhc u r rvlad) a n-
grca d cmunica (na ual buca um mi ara a ranmi xa d uma inrma cnhcida) d
indicar alica d ima na aura jrnalica (raamn), ara a anl i d dad dcbra da inrma-
inrida n cnjun, ambm na arna (cmunica), ara a ranmi da inrma a lir.
Tratamento de dados
Aplicado a ogfca,
Bti tata os dados
agupado aquls
qu sgum os msmo
pads.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
59/182
53Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
ime, bj . sgH, g, g - g .
Um iml diagrama n mai u um cnjun d aica rnada v ivi. El mra u
acncu n aad u d acncr n uur. Ma ambm d azr mai. El d n-
vlvr rcr a caurar ua imagina. El d inrrar valr, alm d rrn-l.
(Hlm, 8, . , radu na)
g , H (1984, .72) q b - q .
25%Acesso cil aos
dois lados do crebro
25%Curiosidade jornalstica
Boa observao
25%Desenho e escritatratados em igualdade
3%
Habilidade no computador
1%Cadeira conortvel
para longas horas de trabalho
7%Senso de humor
9%Paixo pelo trabalho
5%Conhecimento de
histria de grfcos
Lado
esquerdo:
anlise, cincia,
linguagem,
nmeros
Lado
direito:
arte, esttica,
orientao
espacial, msica
O que preciso para
ser um designer da
inormao?
Auto-tato d Nigl
Holms apsta
aatomia d um
iogafsta.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
60/182
54 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
, b q bj q b b qq q j g (H,2006, . 18, ). n , H g j , - q .
de o e o de da omao o oalmo4.2
b g . n q -
, g q q - b. i z q g b , z z.
sg G (1984, . 56, ), g : q g - q g. b g g q j.
Pq Py (2007) q gz g . 49
Oura dcbra d ud u imagn dcumnai chama m mai a an d u mnada u -
ada. I ignica u lir n arad r um lmn imagic, ma im r lmn imagic u
cnnham ( n ana ilurm) uma hiria. D acrd cm Finbrg Iul (, . 8, radu na), -
graa d jrnai d a lir uma run idad d rnarm ar d mund, d vrm cia br a uai
Como o leitor l
A psquisa Eyetracker
tambm apota qu
a ogaizao d
lmtos vbais
visuais modifca a
litua. Paa Kao
(2008), a itgao
aumta o dic dlitua.
Integrao verbal/visualNarrativa tradicional
Fonte: Poynter Institute
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
61/182
55Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
g, b q . s g , b b .
b q , 15% ( -
) b 30% j . b q q j q .
g
q . g - , q gg jz . g.
ana crvia. Fgraa cia lmn graa d ncia cnrm mai nndimn na d
rximidad a vn d mund.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
62/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
63/182
57Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
Uma viso sobre inogricos5
, g g g g- inographics, z j 1980.Inographics, z, inormaion graphics.
P , g -
+ g. b q +g. 50 q g q , g, j .
q jg g b, j + -g g. i, g 51, 52 b g- gz , q z j, .
g g b g , q - qz .
Ha e evoluo5.1
g 1980 1990. c-, z : z (1984)53 , USA oday (1982) j q, , ,, b G G (1991) q
j.s g q
Cair (8, . ) az crica a i d malnndid.
Nigl Hlm cmilu uma ri d diagrama m alavra m u livr 1, 2, 3, 4 (Wordless diagrams); uili-
zad nmr, a u a rdm d liura (urda ara a diria, d cima ara baix) ara rinar lir.
Ficha, rum, abla, cr lia nr lmn chamad ar-x. O u d icgrama u
ilura cmum, ma n ncri.
Para Wildbur Burk (8), a chgada d cmuadr al mdicu rabalh d dignr ru rduziu
m ncri ara rc d di.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
64/182
58 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
a hiria da ingraa aniga cm a da cnjun d um x inrmaiv cm uma imagm,nmn viual u ncnram na Babilnia n Egi, m alar n anig r d culura
rimiiva m ard d cavrna (D Pabl, , . , radu na).
g j b g USA oday. -Bk (2001) q, j g 1609, 1622 j . Pz b q
a inrma grca aarcu na imrna raicamn cm rimir jrnai, ma mr i
cnidrada mai cm uma ar dcraiva, u cm iml cmlmn da inrma xuald u cm inrma m i mma (, . ).
qz g g . B c-g (1987, . 205) b q qb: g g- , g.
J g b . n j g, g. g, g , b bb . n g, z z j .
n q b 55 g j -56. z 57 g 18:
Para Cairo (2008, p. 49, traduo nossa), as primeiras infograas da imprensa foram q -g q j. U b cz b, b Te Daily
Couran 22 b 1702. Sullivan (1987) faz referncia a um mapa publicado no britnico Daily Pos 29 1740. , q q g
Flur (8, . ) ambm arma u rimir rgir da cria mmica in ham cm un
aciliar dciramn da imagn.
Alm da raridad d marial d uia, a dni ambm diculada la u da rria dni
da ingraa aun u r raad mai rn.
6 D acrd cm Albr rru (), a rimira gaza ridica aarcram na Almanha n nal d cu-
l 6. N inci d cul guin, ridic rgular j circulavam na Almanha, Inglarra, Frana Sucia.
Sulliva n, Evan alr, Hrn Mnmnir ciad r Plzr (); r ua vz, a rrncia d Plzr
ciada r D Pabl () Prira (6).
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
65/182
59Modelo de caracter iza o de inogrfcos
Pb (P), b q -, q b (P, 2006, . 14). Horn e Monmonier mencionam a ilustrao e Snake Device, publicada original- -58Pennsylvania Gazete 9 1754. g
, q , , U ( Pb, 1999, . 21). Para Evans e Taylor (1978), o primeiro grco ou diagrama informativo publicado num (Pz, 1992, . 108) i Bg, , -
, j b . g 7 b 1806 b Te imes. , g 1806 j z , -
- g . , Pz (1992, . 109) q z b g j 150 g g imes. sg , b g: g- j 59 saus60 bz, z q j b.
j j g . n 1961, z g : j g; g (b , 1990, . 29). , -bz, b b . , g z , g j.
b g (Fy, 2006, . 25, ), . , g b ,
., g -
g .
8 O jrnal i aui carac rizad cm nr-amrican, mbra a ublica da di ciada ja anrir
indndncia d Ead Unid.
Em mad d cul , ambm urgiam a rvia ilurada, ma ua ridicidad mai aada ibi-
liavam ua ublica.
6 Ea idia n cmarilhada r D Pabl (, . ), ara um jrnal j bucava r mai viual dd
u rimrdi ru jrnalia mr v cm bjiv aingir mair nmr d lir.
6 N nal d cul , a ulariza d jrnal nr a camada ciai mai baixa cu marcada la imrna
marrm nacinalia da diua nr New York World New York Journal .
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
66/182
60 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
- g, Pb, j , g, , g -g gg j (q, z, ).
b g: . bj - q , - g g .
coeuao5.2
q g g g g Pb (1999, . 19) : -g b g + (bi +), qq q j : , , , b, g,, . g b q g, , q .
c , exo + imagem q g. j g g, b. g , q g gz g.c H (H, 2006, . 37, ), g g- q g q .
c (2008, . 2122, ) g -: (1) U g ( g) g (2)
U g b .
b , c (2008, . 22, ), g g q z : - z q g q. g b q q b g .
i q b g.
Para rcnhcr um r n ncri vr cada un dalh da l, cada r cada ruga;
ucin idnicar aula caracrica acidnai d bj (ra u dnm cm r-
ncn a uma cagria cncra, cm rma u aram a lh, nariz bca), ara uaumaicamn crbr aa uma inrncia baada m rgra inaa m cnhcimn r-
viamn aduirid mmrizad. (Cair, 8, . , radu na)
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
67/182
61Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
c.200.000a.C.
Homemm
oderno
c.
3300a.C
.
Hierglios
egpciosso
exemplodeescritaanaltica
(escritadepalavras),que
decompsaraseem
elementos.
c.
3000
a.C.
Escrita
cuneiormesumria.
c.
10.0
00a.C.
Ummapaucranianoseriadatadodec.10,000a.C.H
outrosregistros,co
moummapaencontradona
Turquiadec.6200
a.C.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
68/182
Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
Alfabeto
cirlico
(sculo
10)
Alfabetogrego
(c.
800a.C.)
Hier
glifose
gpcios
(c.
3300a
.C.)
Alfabetoprotocaanita
(c.
1450a.C.)
Alfabetolatino
(c.
500a.C.)
Alfab
etofen
cio
(c.1050a.C.)
c.
100a.C.
Estabelecim
ento
doalabeto
latino
de23sinais.
c.
1450a.C.
Oalabeto
protocaanita
incorporaele
mentos
deoutrasesc
ritas,
comoaegpc
iaea
sumria,eormaum
sistemaont
icode
cercade30smbolos.
c.
1050a.C.
oalabetoencio,conso
nantal,possui22
sinaisesedisseminapelomundoantigo.
c.
800a.C.
Oalabetogrego,
antecessordo
alabetolatino,
inventaasvogais.
c.
550
a.C.
Hde
scriesde
umsu
posto
mapa-mndide
Anaximanderde
Mileto.
sculo1
Registroderepresentaes
diagramticasdepropriedades
euclideanas.
c.
200a.C.
Opergaminho,
eitocompele
animal,se
popularizacomo
superciede
escritanoociden
te.
sculo2
Utilizando
tecidoscomo
matriaprima,
oschineses
produzemopapel.Ainven
os
chegariaEuropamilanos
mais
tarde,diundidapelosrab
es.
sculo
3
Chinesesrealizam
impressescomb
locos
demadeira.
sculo6
Apenatorna-seo
principalinstrumento
deescrita
doocidente.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
69/182
63Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
sculo9
Aescrit
acarolngeauniormizaa
escritadoalabetolatino.
c.
800
Cpiasmanu
scritas
dabblia,com
oo
LivrodeKells,
organizamna
stbuas
deconcordn
cia
passagensparalelas
dosquatro
evangelhos.
sculo9
Livrosm
anuscritos
trazemd
iagramas
representandoo
universode
Macrob
ius.
c.
1034
AChinaj
conheciaaimpressocomt
iposmveis
eitosde
argilama
satecnologianoeratovantajosadev
idoao
grandenm
erodecaracteresdesuaescrita.
Trssculo
smaistarde,aCoreiatambmdesenvolveutipos
mveis,eitosdemetal.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
70/182
64 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
sculo1
5
Escri
talatina
incorporaa
lgarismosin
do-ar
bicos.
Ossm
bo
los,surg
idona
ndiac.
300a.C.,
foram
difun
didos
na
Europaa
trav
s
deo
bras
ra
besep
ersascomo
Compndiosobreatransposioear
eduo,
de
Al-Khwarizm
i,escri
taem
825e
tra
du
zidaparao
latim
no
scu
lo12
.
1420
Europapro
duz
livros
xilogra
fadoscom
pg
inas
inteiras
grava
dasem
blocos
de
ma
de
ira,
comoaBibliae
Pauperum
(scu
lo15
).
1543
An
dreas
Vesa
liuspro
duz
oDeHumaniCorporis
Fabrica.
As
ilustra
es
docorpo
humano,
bastan
tesuperiores
s
da
poca,
so
repro
duz
idascom
grava
oem
ma
de
ira.
1479
Exemp
lode
rvore
das
afin
ida
des,
diagramaso
bre
rela
es
j
con
hec
idon
a
Europano
scu
lo15
.
14
52
Gu
ten
berg
imprimea
bb
lia
de
42lin
hascom
sua
prensa
de
tipos
m
ve
is.
Iniciaise
ele
men
tos
decora
tivos
ain
daso
feitos
ma
nua
lmen
te.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
71/182
65Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
1569
Ocartgra
foGerardus
Mercatorc
riaaprojeo
cilndrica,quemantm
contornos
maisfiis(mas
distorceas
escalas)e
tornou-sepadroparaa
navegao
dapoca.
1570
ImpressodoeatrumOrbis
Terrarum,consideradoo
primeiroatlasmode
rno.
1644
Variaodelongitudeen
treToledo
eRoma(MichaelF.vanL
andgren),
umadasprimeirasrepre
sentaes
visuaisdedadosquantitativos.
1686
Representandocorrentesdearemones,
EdmondHalleyfoiumdosprimeirosa
integrardados(meteorolgicos)emmapas.
1609
SurgemnaEuropa
osprimeirosjornais
modernos
regulares.
1622
Jornaiscomgravuras
circulamnaHolanda.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
72/182
1753
Cartechronologique,
deJacquesBarbeu-
Dubourg,uma
linhadotempo
comnomese
eventos
importantesdesde
aCriao.
1786
Commercial
andPoliticalAtlas,
deWilliamP
layfair,rene
representaesgrficasdedados
econmicos.atribudoa
Playfairopioneirismoem
mtodoscomoosgrficosde
linhaedeba
rra(1786)egrficos
derea(180
1).
1798
Litografia,u
mmtododegravao
usandomatrizdepedra,inventado
porAloisSe
nefelder.Alitografiaera
maiseconmicaerpidaparaa
impressod
eimagens.
1702
Jornalbritnico
eDaily
Courantpublicam
apasobre
conflitomartimo
.
1740
Mapado
DailyPost
representa
ataque
britnico
cidadede
Portobello.
1754
JornalPennsylvaniaGazette
representaas13colniasem
gravuradecobra.
1806
Diagra
madojornalTimestraz
caractersticassimilaressde
infogrficosatuais.
66
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
73/182
67Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
1829
Mapasco
roplticoscombinam
informaesestatsticascom
cartografi
a.
GuerryeBalbi
represent
aram
ndicesde
criminalidadenaFrana.
Nosanos
seguintes
,acombinaoproduziria
outrosex
emplos,comoomapade
pontosdeMontizon.
1837
OsuoRodolpheTperpublicaHisto
ire
deM.
VieuxBois,consideradaporalgun
s
autorescomooprimeirolivrode
quadrinhosmoderno.
1851
Minardproduzmapa
integradoagrficos
estatsticos
(origemd
acarne
consumidanaFrana
).
Minardtambmc
onhecido
pelarepresentaogrficada
campanhadastropasde
NapoleoatMoscou.
1826
Aprimeirafotografiaperm
anente
reconhecidaexecutadap
orJoseph
NicphoreNipce,utilizan
douma
placadeestanhocomb
etumee
conhecimentosdeptica
desenvolvidosdesdeaAntiguidade.
1837
SamuelMorseobtma
patente
deumt
elgrafoeltrico,queentrou
emf
uncionamentonoanoseguinte.Fo
iadotadonastransmissesocdigoMorse.
Odesenvolvimentodotelgrafopermitiuatransmissodeimagensjuntocom
a
transmissodenotciasdeagnciasajornais.
1808
Coma
chegada
dafamliarea
l,
nascema
imprensa
brasileiraea
GazetadoRio
de
Janeiro.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
74/182
68 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
1875
Jornaisbritnic
os
adotammapas
meteorolgicos.
1887
Lu
dwikZamenhopublicaverso
in
icialdoEsperanto,umalngua
planejadacomapropostadesetornar
universal.umatentativa
(n
o-concretizada)desecontornaro
obstculocomunicativoda
m
ultiplicidadedeidiomas.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
75/182
69Modelo de caracter iza o de inogrfcos
1914
Cobertura
jornalsticada
Primeira
Guerra
Mundial
incluiouso
demapas.
1939
Segunda
Guerra
Mundial
inspiranovos
infogrficos.
1920
Surgearevista
SurveyGraph,
que
experimenta
inovaesem
grficos
estatsticos.
1924
OttoNeurathsistematiza
o,com
pictogramascriadosporG
erdArntz.
1949
Criad
opor
Char
lesBliss,o
Blissy
mbols
uma
propostade
lingu
agem
picto
grfica
universal.
1933
CriadoporHenry
Beck,
omapado
metr
londrinose
tornariareferncia,
adapt
adopor
divers
ascidadesdo
mund
o.
1951
Lanamento
doprimeiro
computador
comercial.
1969
Projetomilitar,aredeArpanet
foiaprecursoradainternet.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
76/182
70 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
1985
Criadopela
empresaAldus,o
PageMaker
tornou-seo
softwarepadro
dedesktop
publishing.
1989
Comeaainternet
comercial.
1981
IBM
lanaocomputador
pessoal(PC);trsanos
depois,aApple
lanaoMac,
adotadopelos
departamentosde
artedosjornais.
1982
Ojornal
USAToday
surgecom
forte
proposta
visual.
1991
CoberturadaGue
rrado
Golfomarcaa
disseminaoda
infografiapelaimprensa
domundotodo.
criadaapremia
ode
infografiaMalofiej.
1999
Infogrficosexpande
mp
araomeio
eletrnico;jornaisco
moeNewYorkTimes
investeme
mm
odelosinterativos.
Fontes:consulta
rListacomplementardefguras
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
77/182
71Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
W (2008, . 131, ) g b g b b g . c b - b, . U , , b gg, q b bj. n g, q b g
Pblico e graus de
abstraoIogfco da vista
New Scientist
(st./2008), voltada
a pblico o-
spcializado, mos
abstato qu o diagama
divulgado plo Cern.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
78/182
72 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
Ast o e p ee eto
s
c , b
g.
g
. Q g
g, b q :
.
(2002, . 125): ,
z ,
qq
q j
. n g,
q q ,
b
q
, .
g g. B
j
b q q
.
b .
,
q b
q j . b
g b
Iluso de ptica
Quado o quadado
hachuado cai o poto
cgo, a maio pat das
pssoas v uma liha
vtical cotua.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
79/182
73Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
b 62. q .
g. gg b j .
Pb (1999, . 30, ) g: 63. g
q g 64, j . z gb Pz (1992, . 13): g, - q ; , , q j.
g, 65, g- q . q z, g b b . n , - - b, q, b - q g , , ;
bg q j . g z , -
g (c, 2008, . 34, ). g
6 da a diagrama d um jrnal a dirna igrca nr ul x, r xml n r cnidrada
ingraa dvid un xrcida. Enuan a diagrama indica uma rdm d hiraruia d liura, ingr-
c r narraiva, xlica anli.
6 quan gunda un ra r D Pabl cnular caul br Jrnalim.
6 Cair (8, . ) uina i d vi br a ingraa, rlacinand-a ambm a mnrz br
viual cm rramna cmunicaiva.
6 Para Ca (8), cmunica viual uma rcira linguagm dirnciand- da rimira linguagm, a
imagm, da gunda linguagm, ign.
q g , g
g.
n c (2008, .
23),
q
g ,
b
bj.
,
q b q
g ,
.
,
q
q
q.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
80/182
74 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
g g , , --q, b.
P g, g bg - . P , gz g. y (1997, . 68) q - , q j .
g j. -b Pb (1999, . 19) j b q g c (2008, .
21, ) g q g q b , q q g, , j j.
H (2000, . 17, ), q -g g -. j , inormaion graphics; g, presenaion graphics business graphics; , z.
, g b b g gg j. U g z q g . n j, , - , . , g .
b. U g g q, q g b b. n j, , q b j g, g b b .
claae de oo5.3
n g. Pz (1992, . 125) - g gg j g, g, , -b comic . J Pb (1999, . 125) q j g- b b, zz , b , g, g
j. P c (2008, . 94), , g ,g , g.
i b 66 (2008, . 129), q 67. c
66 O rabalh d aur m nu na ra dpresenaion graphics, mai adminira iva.
6 A dni da rma d vr rlacinada a ud br a via d ima d rc viual, cnr-
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
81/182
75Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
z, g: , . P , q q (, 2008, . 133, ).
q lead j-, q b . , q g g.
, g j , g b . -
b b , g b q g .
m arnada r Ramachandran.
VER: MOSTRAR:
Quem/O qu
Quanto
Onde
Quando
Como
Por qu
Rep resen taoqualitativa
Rep resen taoquantitativa
Posiono espao
Posiono tempo
Causa +efeit o
Ded uo +predio
Retrato
Grfico
Mapa
Linha do
tempo
Fluxograma
Grfico commltiplasvariveis
A regra
Roam lacioa tipos
d diagamas a modos
d v.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
82/182
76 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
Reporagem inogrca: independene e especca5..
68 (2007, . 115) g g. : ( ) ( ). c g ( ) (z g ).
Eseizanes e analicos5..
z g b s. Bg, b 200 , b g .
N di cul u aram a rimira ublica d dia auai, muia cia mudu n
azr jrnal ic , m mui vcul, n rcb uma vlu iva n cnlgica, r-
riamn, ma cnciual d u da ingraa jrnalica, uand cmarada ula rimira
rrna aar d d avan rgirad n rd a maivamn dacada
imrncia da imagn ara a cmunica na cnmranidad (ixira, , . ).
, g ng H b q, , q g . iz, , q (, 2004, . 6, ).
, c (2008, . 29, ) b 69 g z ( j),q z g g g ,
, q , - q j .
U g j Te NewYork imes g g - 2004, q , , , - (c, 2008, . 16, ).
68 Embra aci a ragia claica d ingr c arnada r ixira (), a uia n gu a
mma cnciua d ingrc da aura, u cndicina ingrc a binmi (indicivl) imagm
x, cm D Pabl ().
6 Sgund Hrn (, . , radu na), xi n cnidrvl nr () dignr grc u arn-
dm na cla d ar a adrar du d Ei l da Mda, Nvidad, Imac Au-xr () al
d cmunica cnica u adram du da Clarza, Prci, Lgibilidad, Cmrnibilidad (run-
mn) Simlicidad.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
83/182
77Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
g b g q g b b . , , g g ( g-), q g .
g z , , g (c, 2008, . 29). P z, g b , .c f (2007, . 80), q g .
c g z, g z g q b
. g b -z b b , q g
b b (f, 2007, . 80, ).
Inografa analtica em
Te New York imes
Iogfco publicado
m 9/ov./2006(tga dtalh)
oc istus paa
apsta iomao
complxa.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
84/182
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
85/182
79Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
Modelo de car acterizao de inogricos6
z j g (bj, , ), -b . K (2001, . 114) gq bj j g , g .
U j - , b , - . q, j b g q.
, q g g z, q . n q b j, g . n q (2008, . 11),
r mai u a criaividad rmana cm ruii indinvl rnva d rabalh cin-
c, rna- ncri culivar hbi u rrduzam adr hgmnic, rguladr da
vida m cmunidad.
caaeao de pea oa6.1
Pz z , j b q . g - ( z , ) ( , z ) j .
n g, . b g q -
. n , - bbg, g. c z g g, b g .
c/ 70 (, 2007)/ (, 2007)z/ (c, 2008)
Embra a aura uiliz a nmnclaura cmlmnar m i a indndn, a uia cnidra
u a cmlmnaridad nr ingrc dmai lmn da rragm uma caracrica inrmdiria;
aim, ar d ria rmad r ubrdinad indndn.
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
86/182
80 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
g j q , , g. U g , g z. P , - - b . , g .
Eixo subordinadoindependene6..
0 3 .
g (2007, . 114), q q gg g , q - . g, g .
b g g - . ig b - b, g (
b g) g. q q g q g.
b q g q , j ( ).
Proposta tipolgica
Modlo d classifcao
d Tixia (2007)
atiza a lao
do iogfco com a
otcia.Enciclopdico
Independente Complementar Independente Complementar
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
87/182
81Modelo de caracter iza o de in ogrfcos
Eixo enciclopdicoespecco6..
ig , b; g ( ).
ig b, . , , . J g g q b. , j b g-g j.
Indndncia
I . C ,
, ( x). P .
C , .
H q , . R , .
I , .
Ecicidad
I h ( ).Ex: x ( q ), ( ).
F h .ouI h q .Ex: , , .
L . P x h.
ouD x h, .
-
7/30/2019 INFOGRFICO - Modelo de caracterizao de infogrficos
88/182
82 Modelo de caracteriza o de i nogrfcos
Eixo eseizaneanalico6..
ig z z g g; g b b . sg c (2008, . 29), g z , g j Te New York imes.
0 3 ; , g , b .
i q , , -. c g z gz . , g z b j z g . G z b b q q .
P , q- g . , jk (1997, . 18) 71, b-
FirmiasUiliasVenusas72, , q g.jk z , b : b-, . , g (q g j) gg .
b , g jk - j-73. b g ( b, ,
A ad da ra d Mijknaar cm mdlgia i ralizada r Schmid (6) m dira d m-
rad arnada ECA. A aura admi n havr uma mdlgia d clcul d di rn ar nvlvid
na rrna d r i x (6, . ) u la cnagm d d lmn d uma gi