論壇Language Forum 原語フオーラム Aboriginal...2017/12/02  · pandu-an 停泊處...

2
68 原教界20112月號37Aboriginal Language Forum 原語 原語フオーラム Aboriginal Language Forum 原語 原語フオーラム 布農語── ブヌン語──「語」と「辞典」 “Word” and “Dictionary” in the Bunun Language 文︱Tiang Istasipal 余榮德(花蓮縣萬榮鄉東光教會牧師) Ma’aq a itu Bunun qalinga a maqtu pin-uniun i iniliskinan siin qaimamangsut. Maszang i: qai, a; ludun, lumaq; madaing, atikis; masihal, madikla; masauqbung, manas-ak; masingqal, madumdum; lukis, batu; maqainan, tangis; hulus, sisvaqun; via, busul. Ma’aq a patasanqalinga ka a, siaki papatasan i sikaupa ka qalinga siin itu mailantangus sinbabazbaz tu qalinga tu patasan. Bunun tu qalinga haiza taismi paat, siaki palmaupaun bazbaz tu qalinga, pindiaun bazbaz tu qalinga, tupipiaun bazbaz tu qalinga siin sinimulun bazbaz tu qalinga. 布農 語的qalinga (詞)可用來表示一個概 念或實物,例如,qai表示主題,a示主格;ludun是「山」,lumaq是「家」; madaing是「大」,atikis是「小」;masihal「好」,madikla 是「壞」;masauqbung 「重」,manas-ak 是「輕」;masingqal 「亮」,madumdum是「暗」;lukis 是「木」, batu是「石」;maqainan是「笑」,tangis「哭」;hulus 是「衣服」,sisvaqun是「褲 子」;via 是「刀」,busul 是「槍」。 布農語的patasanqalinga(詞典),是由 patasan(書本)」與「qalinga (詞;話)」組 成的複合詞,指用來收集單詞、複合詞、成語, 並加以說明與解釋的書籍。 布農語的詞可區分為4類,分別是單純詞、 衍生詞、重疊詞、外來語。 Pali-uni Bunun tu qalinga siin patasanqalinga 詞典

Transcript of 論壇Language Forum 原語フオーラム Aboriginal...2017/12/02  · pandu-an 停泊處...

  • 68 原教界2011年2月號37期

    AboriginalLanguageForum原語論壇原 語 フ オ ー ラ ム

    AboriginalLanguageForum

    原語壇論

    原語フオーラム 布農語── 和 ブヌン語──「語」と「辞典」“Word” and “Dictionary” in the Bunun Language文︱Tiang Istasipal 余榮德(花蓮縣萬榮鄉東光教會牧師)

    Ma’aqa ituBunun qalinga am a q t u p i n - u n i u n iiniliskinansiinqaimamangsut.Maszangi:qai,a;

    ludun, lumaq;madaing,atikis;masihal,madikla;

    masauqbung,manas-ak;masingqal,madumdum;

    lukis, batu;maqainan, tangis; hulus, sisvaqun;

    via,busul.

    Ma’aqapatasanqalingakaa,siakipapatasan

    i sikaupa ka qalinga siin itu mailantangus

    sinbabazbaztuqalingatupatasan.

    Bunun tu qalingahaiza taismi paat, siaki

    palmaupaunbazbaz tu qalinga, pindiaunbazbaz

    tu qalinga, tupipiaun bazbaz tu qalinga siin

    sinimulunbazbaztuqalinga.

    布農語的qalinga(詞)可用來表示一個概

    念或實物,例如,qai表示主題,a表

    示主格;ludun是「山」,lumaq是「家」;

    madaing是「大」,atikis是「小」;masihal是

    「好」,madikla是「壞」;masauqbung是

    「重」,manas-ak是「輕」;masingqal是

    「亮」,madumdum是「暗」;lukis是「木」,

    batu是「石」;maqainan是「笑」,tangis是

    「哭」;hulus是「衣服」,sisvaqun是「褲

    子」;via是「刀」,busul是「槍」。

    布農語的patasanqalinga(詞典),是由

    「patasan(書本)」與「qalinga(詞;話)」組

    成的複合詞,指用來收集單詞、複合詞、成語,

    並加以說明與解釋的書籍。

    布農語的詞可區分為4類,分別是單純詞、

    衍生詞、重疊詞、外來語。

    Pali-uniBununtuqalingasiinpatasanqalinga

    詞典詞

    原教界37-0312.indd 68 2011/3/14 下午1:25

  • 69原教界2011年2月號37期

    布農語──「詞」和「詞典」

    Tas-au: palmaupaun bazbaz tu qalingaMaszang i:

    asu’;babu’;danum;qudan;tama;vali

    Dusa: pindiaun bazbaz tu qalingaSizadumatuqalingamasiushaanpalmaupaun

    bazbazqalinga tungaus,misqang,man-ngaus i

    mankinuzsiinkinuz.

    Maszang i:

    ingaus:ka-danum;tin-danum;mat-vali;mitu-vali

    imisqang:ma-i-suaz;b-in-azbaz;m-i-naun

    ikinuz:luvluv-an;pandu-an;pasnanava-an

    man-ngaus imankinuz: pat-babu-an; kun-sapil-

    an;min-aun-in

    Tau: tupipiaun bazbaz tu qalingaMaszang i:

    ma-maun (maun); tinda-dangkul (tindangkul);

    tu-i-ia(tu-ia)

    Paat: sinimul tu qalingaMaszang i:

    kaku;situ;zingki;tilivi;tun-nau;sui

    (一)單純詞

    例如:

    asu’狗、babu’豬、danum水、qudan雨、tama

    爸爸、vali太陽。

    (二)衍生詞

    將詞綴加在單純詞的前面、中間、後面或前後。

    例如:

    (三)重疊詞

    例如:

    ma-maun(詞根為maun)正在吃

    tinda-dangkul(詞根為tindangkul)正在跑步

    tu-i-ia(詞根為tu-ia)正在鳴叫

    (四)外來語

    例如:

    kaku學校(借自日本語)、situ學生(借自日本

    語)、zingki電(借自日本語)、t i l ivi電視

    (借自日本語,詞源為英語)、tun-nau電腦(借自華語)、sui錢(借自荷蘭語)。

    前後

    詞綴位置 衍生詞

    ka-danum

    做引水道工程

    tin-danum

    汲水

    mat-vali

    射日

    mitu-vali

    曬太陽

    ma-i-suaz

    種植過

    luvluv-an

    颱風

    pat-babu-an

    豬舍

    b-in-azbaz

    已經說過了的

    pandu-an

    停泊處

    kun-sapil-an

    穿鞋子

    m-i-naun

    吃過了

    pasnanava-an

    學校

    min-aun-in

    已經吃過了

    原教界37-0312.indd 69 2011/3/14 下午1:25