Γ΄ΤΑΞΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 : Ιστορίες του χειμώνα

(Λεξιλόγιο)

1. πάγος 9. παγωτό 17. βροχερός

2. αδιάβροχο 10. βροχόνερο 18. παγοπέδιλο

3. παγωμένος 11. παγοδρόμιο 19. ανεμοστρόβιλος

4. άνεμος 12. βροχόπτωση 20. παγόβουνο

5. παγοθήκη 13. παγωνιά 21. παγώνω

6. βροχή 14 .ανεμιστήρας 22 . βρέχει

7. ανεμοθύελλα 15. βρεγμένος 23. ανεμόμυλος

8. ανεμίζω 16. ανεμικός 24. χιονόβροχο

1. Σχηματίζω με τις λέξεις του λεξιλογίου οικογένειες λέξεων.

πάγος βροχή άνεμος

Γ΄ΤΑΞΗ

2 Διαλέγω δέκα λέξεις από το λεξιλόγιο και φτιάχνω ένα δικό μου κρυπτόλεξο.

Θυμάμαι να γράφω μόνο κεφαλαία γράμματα.

Γ΄ΤΑΞΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 : Ιστορίες του χειμώνα

(Κείμενο κατανόησης)

Το κρύο δεν αντέχω για ύπνο αμέσως πέφτω!

Σε ένα πανέμορφο δάσος γεμάτο καστανιές, βελανιδιές, καρυδιές, βατομουριές και

θάμνους υπήρχε ένα σχολείο που πήγαιναν όλα τα ζώα. Εκεί τα μικρά μάθαιναν τρόπους να

προφυλάσσονται από τους εχθρούς τους, να μαζεύουν καρπούς και να αλληλοβοηθούνται.

Την άνοιξη και το καλοκαίρι έπαιζαν ανάμεσα στα λουλούδια και στους καταπράσινους

θάμνους. Το φθινόπωρο έτρεχαν πάνω στα ξερά φύλλα και μάζευαν καρπούς. Ήταν όλοι

φίλοι και τους άρεσε το σχολείο τους.

Μια γκρίζα φθινοπωρινή μέρα ο αρκούδος ο Καφετούλης δεν εμφανίστηκε. Ο

σκίουρος, ο σκαντζόχοιρος, ο ασβός, ο βάτραχος, η χελώνα και η μαρμότα έψαξαν, αλλά δεν

κατάφεραν να τον βρουν. Πήγαν λοιπόν, να τον ψάξουν στη φωλιά του, αλλά ήταν κλειστή κι

έτσι δεν μπόρεσαν να μπουν και ούτε να κοιτάξουν μέσα. Την επόμενη μέρα ρώτησαν τη

δασκάλα, την κυρά Κουκουβάγια πού μπορεί να ήταν ο φίλος τους. Αυτή τους απάντησε: «Ο

φίλος σας έχει ήδη πέσει σε χειμερία νάρκη!». Τα ζωάκια δεν κατάλαβαν αμέσως και

ρώτησαν τι είναι αυτή η «χειμερία νάρκη» κι εκείνη αποκρίθηκε: "Είναι ένας μακρύς ύπνος

που διαρκεί όλον το χειμώνα. Πολλά ζώα του δάσους, ακόμη κι εσείς, κοιμούνται το

χειμώνα γιατί δεν αντέχουν το κρύο και την παγωνιά. Σήμερα είναι η τελευταία μέρα του

σχολείου. Σε λίγο δε θα κρατιέστε από τη νύστα. Θα κοιμηθείτε σαν το φίλο σας τον

αρκούδο και θα ξυπνήσετε την άνοιξη".

Τα ζωάκια άρχισαν να διαμαρτύρονται. Δεν ήθελαν να κοιμηθούν τόσο πολύ καιρό και να

μην βλέπουν τους φίλους τους….

Γ΄ΤΑΞΗ

1. Ποιοι είναι οι ήρωες της ιστορίας και πού βρίσκονται;

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

2. Τι είναι η χειμερία νάρκη σύμφωνα με την κουκουβάγια;

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

3. Γιατί διαμαρτύρονταν τα ζώα;

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

4. Βάζω τις προτάσεις σε σωστή χρονολογική σειρά.

(……) Ο αρκούδος δεν εμφανίστηκε στο σχολείο.

(……)Τα ζώα δεν ήθελαν να κοιμηθούν.

(……) Η δασκάλα τους είπε ότι είναι η τελευταία μέρα του σχολείου.

( 1 ) Τα ζώα κάθε μέρα πήγαιναν στο σχολείο.

(……) Η δασκάλα τους εξήγησε τι είναι η χειμερία νάρκη.

(……) Οι φίλοι του έψαχναν να βρουν τον αρκούδο.

Γ΄ΤΑΞΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 : Ιστορίες του χειμώνα

(Γραπτή έκφραση)

Γίνομαι κι εγώ ένας μικρός συγγραφέας και συνεχίζω την ιστορία του παραμυθιού.

Δίνω το δικό μου τέλος. Τι έκαναν τελικά τα ζωάκια; Πώς πέρασαν τον χειμώνα

τους;

Τα ζωάκια άρχισαν να διαμαρτύρονται. Δεν ήθελαν να κοιμηθούν τόσο πολύ καιρό και να

μην βλέπουν τους φίλους τους.

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ | https://teachergeorgiasclass.weebly.com/

Ενότητα 7 : Ιστορίες του χειμώνα

Κάτω απ’ το χιόνι 1

Προσωποποίηση: είναι το σχήμα του λόγου με το οποίο παριστάνονται τα

ζώα, τα φυτά και γενικώς τα άψυχα αντικείμενα (π.χ. βουνά, ποτάμια,

λουλούδια κλπ.) ή οι αφηρημένες έννοιες με ανθρώπινη μορφή ή με

ανθρώπινα συναισθήματα. Γίνονται δηλαδή ζωντανά πρόσωπα.

π.χ. Ο Όλυμπος και ο Κίσαβος τα δύο βουνά μαλώνουν.

( τα βουνά δεν μαλώνουν όπως οι άνθρωποι)

Η προσωποποίηση, όπως και άλλα σχήματα λόγου χρησιμοποιούνται

για να προσθέσουν ζωντάνια και χάρη στο λόγο.

1. Βάζω στα κουτάκια, όταν οι προτάσεις είναι προσωποποιήσεις.

Το γλυκό αεράκι φιλούσε το πρόσωπό μας.

Η γιαγιά Ελένη φίλησε γλυκά τα εγγόνια της.

Το μικρό κορίτσι έτρεμε από το κρύο.

Η φλόγα έτρεμε στο τζάκι.

Το χειμώνα όλη η φύση κοιμάται.

Η αρκουδίτσα κοιμάται στην ζεστή σπηλιά της.

ONOMA: __________________

Προσωποποίηση

Α σ κ ή σ ε ι ς

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ | https://teachergeorgiasclass.weebly.com/

Οι λέξεις αποτελούνται από μικρά κομμάτια που τα λέμε συλλαβές. Ο χωρισμός

μιας λέξης σε συλλαβές λέγεται συλλαβισμός. Ο συλλαβισμός των λέξεων γίνεται

με κάποιους κανόνες. Κανόνες Συλλαβισμού:

Κάθε συλλαβή πρέπει να έχει οπωσδήποτε ένα φωνήεν. π.χ. κή – πος

Ένα φωνήεν μπορεί να αποτελέσει και μόνο του συλλαβή σε μια λέξη. Δύο

συνεχόμενα φωνήεντα χωρίζονται π.χ. α – έ – ρας

Ένα σύμφωνο, όταν βρίσκεται ανάμεσα σε δύο φωνήεντα, πηγαίνει στο δεύτερο

φωνήεν. π.χ. α-γά-πη, έ-χω

Δύο όμοια σύμφωνα χωρίζονται πάντα στο συλλαβισμό (μμ, νν, λλ, γγ, κ.τ.λ.)

π.χ. άμ – μος , σύν – νε – φο, άλ – λος , φεγ – γά – ρι

Δύο σύμφωνα δε χωρίζονται, όταν από αυτά αρχίζει ελληνική λέξη.

π.χ. πα – τρί – δα (τρ → τρένο)

Δύο σύμφωνα χωρίζονται, όταν απ’ αυτά δεν αρχίζει ελληνική λέξη.

π.χ. γιορ – τή (δεν υπάρχει ελληνική λέξη που ν’ αρχίζει από ρτ...)

Το ίδιο συμβαίνει και όταν έχουμε τρία ή περισσότερα σύμφωνα στη σειρά. Δεν

χωρίζονται όταν από τα δύο πρώτα σύμφωνα αρχίζει ελληνική λέξη.

π.χ. ε – χθρός (υπάρχει ελληνική λέξη από χθ → χθες)

Χωρίζονται, όταν από τα δύο πρώτα σύμφωνα δεν αρχίζει ελληνική λέξη.

(Τότε, το πρώτο σύμφωνο συλλαβίζεται με το προηγούμενο φωνήεν, ενώ τα άλλα

δύο με το επόμενο φωνήεν.)

π.χ. άν – θρω – πος ( δεν υπάρχει ελληνική λέξη που ν’ αρχίζει από νθ...)

Ενότητα 7 : Ιστορίες του χειμώνα

Κάτω απ’ το χιόνι 2

ONOMA: __________________

Κανόνες Συλλαβισμού

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ | https://teachergeorgiasclass.weebly.com/

Τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ, τζ, δε χωρίζονται.

π.χ. κα – μπά – να, κα – ντή – λι, α – γκι – να – ρα, κα – τσί – κα

Τα δίψηφα φωνήεντα αι, ει, οι, υι, ου και οι συνδυασμοί αυ και ευ, δε χωρίζονται.

π.χ. μαύ – ρο, και – ρός, κού – κλα, φεύ – γω

Οι καταχρηστικοί δίφθογγοι όι, όη, άι, αη, ια, υα, εια, οια, δε χωρίζονται.

π.χ. κο – ρόι – δο, γάι – δα – ρος, αη – δό – νι, δου – λειά, κά – ποια

*Σημείωση : Όταν κάνουμε συλλαβισμό, ανάμεσα στις συλλαβές βάζουμε ενωτικό (-)

για να χωρίσουμε τις συλλαβές μεταξύ τους.

1. Χωρίζω σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις.

αετός : ____________________ ουσιαστικό : ________________

ειρήνη : ____________________ αγγίζω : _________________

αγκαλιά : ____________________ γέννα : _________________

βιβλίο : ____________________ ευλογία : _________________

αρχηγός : ____________________ εκστρατεία : _________________

αηδόνι : ____________________ κατσαβίδι : _________________

2. Κυκλώνω τις λέξεις που είναι σωστά χωρισμένες σε συλλαβές.

πε – ρπα – τώ άλ - λος ε – βδο – μά – δα λά – μπα

περ – πα – τώ ά - λλος εβ – δο – μά – δα λάμ – πα

αυ - τός κά - ποιος άσ – προς γυα - λί

αυ – το - ς κά – ποι -ος ά – σπρος γυ - α - λί

Α σ κ ή σ ε ι ς

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ | https://teachergeorgiasclass.weebly.com/

Αντωνυμίες: Οι λέξεις που μπαίνουν στη θέση των ονομάτων (ουσιαστικών) λέγονται

αντωνυμίες. (Υπάρχουν 8 είδη αντωνυμιών).

π.χ. Ο Πέτρος και ο Νίκος είναι φίλοι. - Αυτοί είναι φίλοι.

Προσωπικές Αντωνυμίες: Οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε τα τρία

πρόσωπα του λόγου, δηλαδή σε ποιον αναφερόμαστε, λέγονται προσωπικές αντωνυμίες.

π.χ. Φώναξε την Ελένη. – Φώναξέ την.

Οι προσωπικές αντωνυμίες έχουν τρία πρόσωπα στον ενικό και πληθυντικό αριθμό:

α΄πρόσωπο : εγώ, εμείς

β΄πρόσωπο : εσύ, εσείς

γ΄πρόσωπο : αυτός, -ή, -ό, αυτοί, -ές, -ά

Τις προσωπικές αντωνυμίες τις έχουμε συναντήσει και στην κλίση των ρημάτων.

* Οι αδύνατοι τύποι με αστερίσκο χρησιμοποιούνται μόνο στις φράσεις: «Να τος», «Να τη» κτλ.

Ενότητα 7 : Ιστορίες του χειμώνα

Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι 1

Ας δούμε πώς κλίνονται:

ONOMA: __________________

Αντωνυμίες

Προσωπικές Αντωνυμίες

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ | https://teachergeorgiasclass.weebly.com/

Οι προσωπικές αντωνυμίες σχηματίζουν δύο τύπους, τους δυνατούς (π.χ. εμένα, εσένα

κτλ.) και τους αδύνατους τύπους (π.χ. μου, σου κτλ.).

Οι δυνατοί τύποι έχουν δύο ή τρεις συλλαβές και συνηθίζονται όταν βρίσκονται μόνοι

τους στο λόγο ή όταν θέλουμε να τονίσουμε κάτι ή να ξεχωρίσουμε κάτι από κάτι άλλο.

π.χ. Ποιον αγαπάς περισσότερο; - Εσένα / Αυτός δεν ακούει, όχι εγώ.

Οι αδύνατοι τύποι είναι μονοσύλλαβοι δεν τονίζονται και χρησιμοποιούνται όταν δε

θέλουμε να τονίσουμε κάτι ή να ξεχωρίσουμε κάτι από κάτι άλλο.

π.χ. Με πήρε τηλέφωνο. / Τον άφησα να φύγει. / Σου είπε κάτι τελικά;

Τι πρέπει να προσέξω:

Ο αδύνατος τύπος τις μπαίνει πριν από το ρήμα, ενώ ο αδύνατος τύπος τες μπαίνει

μετά.

π.χ. Τις βλέπω να έρχονται. Φώναξέ τες να έρθουν.

Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών με

τα οριστικά άρθρα.

ΘΥΜΑΜΑΙ: Οι αδύνατοι τύποι του γ΄ προσώπου της προσωπικής αντωνυμίας

συνοδεύουν ρήματα, ενώ τα άρθρα συνοδεύουν ουσιαστικά ή επίθετα.

π.χ. Του είπα να τραγουδήσει. (του → αυτού/αντωνυμία)

Το σακάκι του Κώστα είναι υπέροχο. (του → άρθρο)

1. Γράφω την κατάλληλη προσωπική αντωνυμία στη θέση κάθε ονόματος.

Η Ανδρομάχη διαβάζει την ορθογραφία της.

________________________________________________________

Ο Χρήστος παίζει ποδόσφαιρο.

________________________________________________________

Οι φίλοι του θα περάσουν από το σπίτι.

________________________________________________________

Η Ελένη και η αδερφή της είναι ξανθές.

________________________________________________________

Α σ κ ή σ ε ι ς

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ | https://teachergeorgiasclass.weebly.com/

2. Υπογραμμίζω με κόκκινο τις προσωπικές αντωνυμίες στον παρακάτω διάλογο.

- Εγώ προτιμώ κοτόπουλο με πατάτες για μεσημεριανό. Εσύ τι προτιμάς;

- Εμένα, λες; Δεν έχω πρόβλημα. Τρώω γενικά περισσότερα φαγητά από εσένα.

- Να πούμε και σ΄ αυτόν να φάει μαζί μας;

- Ναι, δεν έχω πρόβλημα. Κάλεσέ τον.

3. Γράφω τις προτάσεις στον άλλο αριθμό.

Εγώ πηγαίνω βόλτα με το ποδήλατο.

________________________________________________________

Δεν με νοιάζει τι μου λες.

________________________________________________________

Άφησέ το αυτό κάτω γρήγορα.

________________________________________________________

Εσάς σας ενημέρωσαν για την εκδρομή;

________________________________________________________

4. Αντικαθιστώ τα ονόματα με τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών.

Είδα τον Ηλία στο πάρκο.

_____________________________________________________

Έδωσα της Ελένης ένα φιλί.

_____________________________________________________

Συνάντησα την Έλλη και τη Γεωργία στο δρόμο.

_____________________________________________________

Φώναξαν τους γονείς μου για ενημέρωση στο σχολείο.

_____________________________________________________

5. Υπογραμμίζω με κόκκινο τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών και

κυκλώνω με πράσινο τα άρθρα.

Η αλήθεια είναι ότι τον Νίκο και την Φωτεινή σου ‘ ρχότανε πολλές φορές να

τους κάνεις παρατήρηση. Συχνά τους έβλεπες να κάνουν την αυλή του σχολείου

άνω κάτω και κανείς να μην τους μαλώνει. Τα απογεύματα τους πετύχαινες

συχνά μαζί με τα άλλα παιδιά να τα κάνουν όλα χάλια στον κήπο του σχολείου.

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ | https://teachergeorgiasclass.weebly.com/

Όπως είπαμε υπάρχουν 8 είδη αντωνυμιών.

Ας γνωρίσουμε σήμερα τις κτητικές αντωνυμίες

Οι λέξεις που φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι λέγονται κτητικές αντωνυμίες.

Και αυτές οι αντωνυμίες έχουν δυνατούς και αδύνατους τύπους, όπως φαίνεται

στον παρακάτω πίνακα :

Α΄ π ρ ό σ ω π ο Β΄ π ρ ό σ ω π ο Γ΄ π ρ ό σ ω π ο

Ενικός Αριθμός Ενικός Αριθμός Ενικός Αριθμός

δυνατοί τύποι αδύνατοι

τύποι δυνατοί τύποι αδύνατοι

τύποι δυνατοί τύποι

αδύνατοι

τύποι

δικός μου

μου

δικός σου

σου

δικός του / της

του / της δική μου δική σου δική του / της

δικό μου δικό σου δικό του / της

Πληθυντικός Αριθμός Πληθυντικός Αριθμός Πληθυντικός Αριθμός

δυνατοί τύποι

αδύνατοι

τύποι

δυνατοί

τύποι

αδύνατοι

τύποι δυνατοί τύποι

αδύνατοι

τύποι

δικός μας

μας

δικός σας

σας

δικός τους

τους δική μας δική σας δική τους

δικό μας δικό σας δικό τους

Τι πρέπει να προσέξω:

Το επίθετο δικός, δική, δικό κλίνεται όπως το επίθετο καλός, -ή , -ό.

Για να μην μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των κτητικών αντωνυμιών με

τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών, αρκεί να θυμόμαστε ότι οι

προσωπικές αντωνυμίες βρίσκονται πριν ή μετά από ρήματα, ενώ οι κτητικές

αντωνυμίες μπαίνουν μετά τα ουσιαστικά.

π.χ. Του είπα την αλήθεια. Δώσε μου τη γόμα. (προσωπικές αντωνυμίες)

Έσπασα το ρολόι του. Έχασα τη γόμα μου. (κτητικές αντωνυμίες)

Ενότητα 7 : Ιστορίες του χειμώνα

Ο εγωιστής γίγαντας

ONOMA: __________________

Κτητικές Αντωνυμίες

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ | https://teachergeorgiasclass.weebly.com/

1. Υπογραμμίζω με κόκκινο τις κτητικές αντωνυμίες στο παρακάτω κείμενο.

Το σχολείο μας βρίσκεται στο χωριό μου και είναι πολύ όμορφο. Οι τοίχοι του είναι

μεγάλοι και πολύχρωμοι. Η τάξη μου είναι στον πρώτο όροφο, ενώ της αδερφής μου

στο ισόγειο. Η αγαπημένη μου αίθουσα είναι η βιβλιοθήκη μας.

2. Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τις κτητικές αντωνυμίες με τους

αδύνατους τύπους τους, όπως στο παράδειγμα.

το δικό τους γατάκι το γατάκι τους

η δική μου τσάντα _________________________________

ο δικός μου μπαμπάς _________________________________

των δικών της βιβλίων _________________________________

στις δικές τους αυλές _________________________________

το δικό σας αμάξι _________________________________

τα δικά μας εισιτήρια _________________________________

3. Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τους αδύνατους τύπους των

κτητικών αντωνυμιών με τους δυνατούς τύπους τους, όπως στο παράδειγμα.

το δωμάτιό τους το δικό τους δωμάτιο

τα αδέρφια σας _________________________________

η μαμά του _________________________________

η βιβλιοθήκη μας _________________________________

ο θείος σου _________________________________

το θρανίο τους _________________________________

4. Υπογραμμίζω με κόκκινο τις κτητικές αντωνυμίες και κυκλώνω με πράσινο τις

προσωπικές αντωνυμίες στις παρακάτω προτάσεις.

Σου άρεσε το φόρεμά σου; Μου έφερες το μολύβι μου;

Τους μοίρασες τα τεστ τους; Μας είπαν να έρθουμε αύριο.

Δεν πίστευα στα μάτια μου! Η αδερφή σου με αντιπαθεί.

Α σ κ ή σ ε ι ς